Đề 9 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Phân tích tài chính doanh nghiệp

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ gián tiếp bắt đầu từ lợi nhuận ròng (được tính theo cơ sở dồn tích) và sau đó điều chỉnh cho các khoản mục phi tiền tệ (như khấu hao), thay đổi trong vốn lưu động, và lãi∕lỗ từ hoạt động đầu tư∕tài chính để quy đổi về dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh trên cơ sở tiền mặt.

Bảng cân đối kế toán cung cấp một bức tranh tổng quan về tình hình tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể. Đây thường là báo cáo tài chính đầu tiên được xem xét để nắm bắt cấu trúc tài chính và sức khỏe tài chính tổng thể của doanh nghiệp.

Chi phí cơ hội (Opportunity cost) là lợi ích tiềm năng bị mất đi khi lựa chọn một phương án thay vì phương án tốt nhất tiếp theo. Nó là một khái niệm quan trọng trong việc đưa ra quyết định tài chính, vì nó giúp xem xét đầy đủ các chi phí kinh tế, bao gồm cả chi phí ẩn.

Chỉ số vòng quay tổng tài sản (Total Asset Turnover) đo lường hiệu quả doanh nghiệp sử dụng tài sản của mình để tạo ra doanh thu. Chỉ số này cao cho thấy doanh nghiệp đang sử dụng tài sản hiệu quả.

Phân tích dòng tiền chiết khấu (DCF) định giá doanh nghiệp dựa trên giá trị hiện tại của dòng tiền tự do dự kiến trong tương lai, sử dụng tỷ lệ chiết khấu để phản ánh rủi ro và giá trị thời gian của tiền. Giá trị sổ sách vốn chủ sở hữu là một thước đo kế toán, không được sử dụng trực tiếp trong mô hình DCF.

Hệ số vòng quay hàng tồn kho giảm (Vòng quay hàng tồn kho = Giá vốn hàng bán ∕ Hàng tồn kho bình quân) có thể do nhiều nguyên nhân, trong đó hàng tồn kho bị lỗi thời hoặc khó bán là một nguyên nhân phổ biến. Khi hàng tồn kho chậm luân chuyển, giá vốn hàng bán không tăng tương ứng, dẫn đến hệ số vòng quay giảm.

ROE (Return on Equity) là chỉ số đo lường khả năng sinh lời trên mỗi đồng vốn chủ sở hữu, phản ánh hiệu quả doanh nghiệp sử dụng vốn của cổ đông để tạo ra lợi nhuận.

Phân tích tài chính doanh nghiệp tập trung vào việc đánh giá tình hình tài chính và hiệu quả hoạt động, giúp các bên liên quan đưa ra quyết định kinh doanh sáng suốt.

Nhược điểm lớn nhất của tiêu chí Thời gian hoàn vốn (Payback Period) là không xem xét giá trị thời gian của tiền. Nó chỉ tập trung vào thời gian thu hồi vốn đầu tư ban đầu mà không chiết khấu dòng tiền và không tính đến dòng tiền sau thời gian hoàn vốn, dẫn đến quyết định đầu tư có thể không tối ưu.

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ tập trung vào dòng tiền vào và ra từ ba hoạt động chính: kinh doanh, đầu tư và tài chính. Giá trị sổ sách tài sản cố định là thông tin thuộc Bảng cân đối kế toán, không trực tiếp thể hiện trong báo cáo lưu chuyển tiền tệ.

Phân tích SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) phân tích điểm mạnh và điểm yếu (môi trường bên trong), cơ hội và nguy cơ (môi trường bên ngoài). `Threats′ (Nguy cơ) là các yếu tố tiêu cực từ môi trường bên ngoài có thể ảnh hưởng xấu đến doanh nghiệp.

Hệ số thanh toán nhanh (Quick Ratio) và hệ số thanh toán hiện hành (Current Ratio) là các chỉ số thanh khoản, trong đó hệ số thanh toán nhanh loại trừ hàng tồn kho để đo lường khả năng thanh toán nợ ngắn hạn bằng tài sản ngắn hạn có tính thanh khoản cao hơn.

Biên lợi nhuận gộp (Gross Profit Margin) được tính bằng cách chia lợi nhuận gộp cho doanh thu thuần và nhân với 100%. Nó đo lường tỷ lệ phần trăm doanh thu còn lại sau khi trừ đi giá vốn hàng bán, phản ánh hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh cốt lõi của doanh nghiệp.

Khi doanh nghiệp dùng tiền mặt (tài sản ngắn hạn) để thanh toán nợ phải trả ngắn hạn (nợ ngắn hạn), cả tử số và mẫu số của hệ số thanh toán hiện hành (Tài sản ngắn hạn∕Nợ ngắn hạn) đều giảm. Tuy nhiên, nếu tỷ lệ Tài sản ngắn hạn∕Nợ ngắn hạn > 1, việc giảm cùng một lượng ở cả tử và mẫu sẽ làm giảm tỷ số.

Phân tích DuPont ROE phân tích ROE thành ba thành phần chính: Biên lợi nhuận (Profit Margin), Vòng quay tổng tài sản (Total Asset Turnover), và Đòn bẩy tài chính (Equity Multiplier). Phân tích này giúp xác định yếu tố nào đang tác động mạnh nhất đến ROE.

Chỉ số P∕E (Price-to-Earnings ratio) là một chỉ số định giá phổ biến, so sánh giá cổ phiếu hiện tại với thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS). Nó cho thấy nhà đầu tư sẵn sàng trả bao nhiêu cho mỗi đồng lợi nhuận của doanh nghiệp.

Tỷ lệ chiết khấu trong mô hình DCF thường phản ánh các rủi ro kinh doanh và tài chính của doanh nghiệp, bao gồm rủi ro thị trường, rủi ro tín dụng và rủi ro hoạt động. Rủi ro mô hình (Model risk) là rủi ro liên quan đến việc sử dụng mô hình DCF không phù hợp hoặc các giả định không chính xác, và nó không được phản ánh trực tiếp trong tỷ lệ chiết khấu.

Chỉ số Debt-to-Capital Ratio (Hệ số nợ trên tổng vốn) đo lường tỷ lệ nợ phải trả so với tổng vốn của doanh nghiệp, trong đó tổng vốn được định nghĩa là tổng nợ phải trả cộng với vốn chủ sở hữu. Chỉ số này cho thấy phần trăm vốn của doanh nghiệp được tài trợ bằng nợ.

Các nguồn thông tin chính để phân tích tài chính doanh nghiệp bao gồm báo cáo tài chính, bản cáo bạch, báo cáo phân tích ngành… Bài đăng trên mạng xã hội của CEO có thể chứa thông tin, nhưng không phải là nguồn thông tin chính thức và đáng tin cậy cho phân tích tài chính.

Chỉ số Interest Coverage Ratio (Hệ số khả năng trả lãi vay) đo lường khả năng doanh nghiệp thanh toán chi phí lãi vay từ lợi nhuận trước lãi vay và thuế (EBIT). Hệ số này cao cho thấy doanh nghiệp có khả năng trả lãi vay tốt.

Phân tích tỷ số tài chính có nhiều hạn chế như bị ảnh hưởng bởi chính sách kế toán, dựa trên dữ liệu quá khứ, và khó so sánh giữa các ngành. Tuy nhiên, nó KHÔNG cung cấp cái nhìn toàn diện về mọi khía cạnh doanh nghiệp; nó tập trung vào khía cạnh tài chính và hiệu quả hoạt động dựa trên số liệu kế toán.

Hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu đo lường mức độ sử dụng nợ so với vốn chủ sở hữu để tài trợ hoạt động. Hệ số này cao cho thấy doanh nghiệp phụ thuộc nhiều vào nợ, làm tăng rủi ro tài chính khi lãi suất tăng hoặc doanh thu giảm.

Điểm hòa vốn (Break-even point) trong phân tích CVP là mức sản lượng hoặc doanh thu mà tại đó tổng doanh thu vừa đủ bù đắp tổng chi phí (bao gồm cả chi phí cố định và chi phí biến đổi), khiến lợi nhuận bằng không.

Biên lợi nhuận ròng giảm cho thấy lợi nhuận trên mỗi đồng doanh thu giảm, trong khi vòng quay tổng tài sản tăng cho thấy doanh nghiệp đang tạo ra nhiều doanh thu hơn từ tài sản của mình. Kết hợp lại, điều này gợi ý doanh nghiệp có thể đang tăng doanh số bán hàng nhưng phải giảm giá hoặc chi phí sản xuất tăng, dẫn đến biên lợi nhuận thấp hơn.

Phân tích xu hướng (Trend analysis) tập trung vào việc theo dõi và phân tích sự thay đổi của các chỉ số tài chính (ví dụ: doanh thu, lợi nhuận, tỷ số tài chính) của doanh nghiệp qua nhiều kỳ kế toán (thời gian). Nó giúp nhận diện xu hướng phát triển, biến động và dự đoán tình hình tài chính tương lai.

Phân tích so sánh ngành (Benchmark analysis) là phương pháp so sánh hiệu quả hoạt động tài chính của doanh nghiệp với các đối thủ cạnh tranh hoặc trung bình ngành để đánh giá vị thế tương đối và xác định các lĩnh vực cần cải thiện.

Phân tích độ nhạy (Sensitivity analysis) là kỹ thuật đánh giá tác động của việc thay đổi một hoặc nhiều giả định đầu vào (ví dụ: doanh thu, chi phí, tỷ lệ chiết khấu) đến kết quả phân tích tài chính (ví dụ: NPV, IRR). Nó giúp xác định các yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến kết quả và mức độ rủi ro của dự án hoặc quyết định.

Điểm khác biệt chính giữa Quick Ratio (Hệ số thanh toán nhanh) và Current Ratio (Hệ số thanh toán hiện hành) là Quick Ratio loại trừ hàng tồn kho khỏi tài sản ngắn hạn. Điều này là do hàng tồn kho có thể không dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt trong ngắn hạn, nên Quick Ratio cung cấp cái nhìn thận trọng hơn về khả năng thanh toán nợ ngắn hạn.

Giả định hoạt động liên tục (Going Concern Assumption) là một nguyên tắc kế toán cơ bản, cho rằng doanh nghiệp sẽ tiếp tục hoạt động đủ lâu để thực hiện các mục tiêu và nghĩa vụ của mình. Giả định này cho phép sử dụng các phương pháp kế toán như khấu hao và phân bổ.

ROE (Return on Equity) = ROA (Return on Assets) × Equity Multiplier (Đòn bẩy tài chính). Nếu ROE cao hơn nhưng ROA thấp hơn trung bình ngành, điều này cho thấy doanh nghiệp đang sử dụng đòn bẩy tài chính cao hơn (tức là sử dụng nhiều nợ hơn so với vốn chủ sở hữu) để khuếch đại ROE.