Đề 2 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Quản trị sản xuất

Six Sigma là phương pháp quản lý chất lượng hướng đến việc giảm thiểu sai sót và biến động trong quy trình sản xuất và kinh doanh xuống mức rất thấp, mục tiêu là đạt được tỷ lệ sai sót không quá 3.4 lỗi trên một triệu cơ hội. Mục tiêu không phải là 100% hoàn hảo tuyệt đối nhưng là mức độ chất lượng rất cao.

Năng suất sản xuất bị ảnh hưởng trực tiếp bởi các yếu tố bên trong hệ thống sản xuất như công nghệ, lao động, quy trình… Mức độ cạnh tranh trên thị trường là yếu tố bên ngoài, ảnh hưởng đến chiến lược kinh doanh, giá cả, thị phần… nhưng không trực tiếp tác động đến hiệu quả sản xuất nội tại của doanh nghiệp.

Kaizen là triết lý cải tiến liên tục, từng bước nhỏ trong quản lý sản xuất và kinh doanh. Nó nhấn mạnh việc cải tiến liên tục, dù là những thay đổi nhỏ, nhưng tích lũy theo thời gian sẽ tạo ra sự cải thiện lớn về hiệu quả và chất lượng. Kaizen khác với các phương pháp cải tiến đột phá hoặc tái cấu trúc lớn.

Chi phí lao động và nhân công thường là yếu tố quyết định quan trọng trong lựa chọn địa điểm nhà máy sản xuất, đặc biệt đối với các ngành sử dụng nhiều lao động. Các yếu tố khác cũng cần xem xét nhưng chi phí lao động thường có ảnh hưởng lớn đến chi phí sản xuất tổng thể.

Quản trị sản xuất tập trung vào việc lập kế hoạch, tổ chức, điều hành và kiểm soát các hoạt động sản xuất để tạo ra hàng hóa và dịch vụ một cách hiệu quả và hiệu suất nhất, đáp ứng nhu cầu của khách hàng và mục tiêu kinh doanh của tổ chức.

Biểu đồ Gantt là công cụ trực quan thể hiện tiến độ các công việc trong dự án theo thời gian, giúp lập kế hoạch, theo dõi và kiểm soát tiến độ dự án sản xuất một cách hiệu quả. Các biểu đồ khác có mục đích khác nhau trong quản lý chất lượng hoặc phân tích vấn đề.

JIT là hệ thống sản xuất đúng thời điểm, mục tiêu chính là giảm thiểu hoặc loại bỏ tồn kho bằng cách chỉ sản xuất và cung cấp nguyên vật liệu∕sản phẩm khi cần thiết. Các lựa chọn khác có thể là kết quả phụ hoặc mục tiêu bổ sung, nhưng không phải trọng tâm cốt lõi của JIT.

Đường găng (Critical Path) là chuỗi các công việc liên tiếp trong dự án mà nếu bất kỳ công việc nào bị chậm trễ sẽ làm chậm trễ toàn bộ dự án. Nó quyết định thời gian hoàn thành tối thiểu của dự án và giúp tập trung quản lý vào các công việc quan trọng nhất về mặt thời gian.

Trong sản xuất dự án, nguồn lực (nhân lực, thiết bị, vật tư…) thường bị giới hạn và cần được phân bổ hiệu quả cho các dự án khác nhau. Lập lịch theo nguồn lực giới hạn giúp tối ưu hóa việc sử dụng nguồn lực trong môi trường dự án phức tạp. Lập lịch Gantt là công cụ hỗ trợ, còn push∕pull scheduling ít phù hợp với tính chất dự án riêng biệt.

Sản xuất theo lô có ưu điểm linh hoạt hơn sản xuất hàng loạt nhưng nhược điểm là thời gian chờ đợi giữa các lô sản xuất có thể lớn do phải chờ hoàn thành cả lô trước khi chuyển sang công đoạn tiếp theo, dẫn đến thời gian sản xuất tổng thể dài hơn so với sản xuất liên tục hoặc dây chuyền.

Kanban là hệ thống kéo sản xuất (pull system) trong Lean Manufacturing. Nó sử dụng thẻ Kanban để báo hiệu nhu cầu sản xuất hoặc cung cấp vật tư từ công đoạn sau đến công đoạn trước, chỉ sản xuất khi có nhu cầu thực tế, giúp kiểm soát dòng chảy sản xuất và giảm tồn kho.

Đầu vào của hệ thống sản xuất bao gồm các nguồn lực cần thiết để tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ, như nguyên vật liệu, máy móc, lao động, vốn, thông tin thị trường… Thông tin phản hồi từ khách hàng là đầu ra (dưới dạng thông tin) hoặc có thể coi là một phần của quá trình kiểm soát và cải tiến, không phải đầu vào trực tiếp của quá trình sản xuất ban đầu.

OEE là chỉ số đo lường hiệu quả hoạt động tổng thể của thiết bị sản xuất, xem xét đồng thời ba yếu tố: Tính sẵn sàng (Availability), Hiệu suất (Performance), và Chất lượng (Quality). Nó giúp đánh giá và cải thiện hiệu quả sử dụng thiết bị.

Chi phí marketing không liên quan trực tiếp đến việc duy trì và quản lý tồn kho. Chi phí tồn kho bao gồm chi phí đặt hàng, chi phí lưu kho (bảo quản, hao hụt…), và chi phí cơ hội (vốn bị `chôn′ trong tồn kho).

Bố trí mặt bằng theo sản phẩm (dây chuyền) được thiết kế để tối ưu hóa dòng chảy của vật liệu và sản phẩm, giảm thiểu thời gian di chuyển và chờ đợi giữa các công đoạn, từ đó tăng hiệu quả sản xuất. Bố trí này ít linh hoạt hơn so với bố trí theo chức năng.

Hoạch định năng lực sản xuất dài hạn liên quan đến các quyết định chiến lược về cơ sở vật chất, thiết bị, công nghệ… như xây dựng nhà máy mới, mở rộng quy mô sản xuất, đầu tư dây chuyền công nghệ hiện đại. Các lựa chọn khác thuộc về quyết định ngắn hạn hoặc trung hạn.

Poka-Yoke là hệ thống chống lỗi sai, được thiết kế để ngăn ngừa sai sót xảy ra trong quá trình sản xuất bằng cách thiết kế quy trình hoặc thiết bị sao cho lỗi không thể xảy ra hoặc dễ dàng phát hiện và sửa chữa ngay lập tức. Mục tiêu chính là phòng ngừa chứ không chỉ phát hiện lỗi.

Phương pháp chuỗi thời gian là phương pháp dự báo định lượng, sử dụng dữ liệu quá khứ và các kỹ thuật thống kê (mô hình toán học) để phân tích xu hướng, mùa vụ và các yếu tố khác, từ đó dự đoán nhu cầu trong tương lai. Các phương pháp còn lại thuộc nhóm định tính hoặc kết hợp ý kiến chuyên gia.

TQM nhấn mạnh sự tham gia và cam kết của mọi thành viên trong tổ chức vào việc cải tiến chất lượng liên tục. Chất lượng không chỉ là trách nhiệm của bộ phận kiểm soát chất lượng mà là của tất cả mọi người. Các yếu tố khác cũng quan trọng nhưng sự tham gia của nhân viên là nền tảng của TQM.

Sản xuất thông minh dựa trên việc ứng dụng các công nghệ tiên tiến như IoT, AI, Big Data Analytics, tự động hóa… để tạo ra hệ thống sản xuất linh hoạt, kết nối và hiệu quả. Sản xuất hàng loạt truyền thống là mô hình sản xuất cũ, ít tích hợp công nghệ thông minh.

Sản xuất đơn chiếc hoặc dự án là loại hình sản xuất phù hợp nhất cho các sản phẩm được tùy chỉnh cao, đáp ứng yêu cầu riêng biệt của từng khách hàng. Các loại hình sản xuất khác hướng đến sản xuất tiêu chuẩn hóa với số lượng lớn hơn.

`Muda′ là thuật ngữ tiếng Nhật, chỉ sự lãng phí trong sản xuất tinh gọn (Lean Manufacturing). Muda bao gồm 7 loại lãng phí: vận chuyển, tồn kho, thao tác thừa, chờ đợi, sản xuất thừa, khuyết tật, và xử lý thừa. Mục tiêu của Lean là loại bỏ Muda để tăng hiệu quả.

Trong chuỗi cung ứng, `upstream′ đề cập đến các hoạt động ở phía thượng nguồn, tức là các nhà cung cấp nguyên vật liệu, linh kiện và dịch vụ đầu vào cho quá trình sản xuất. `Downstream′ là các hoạt động phân phối và bán hàng đến khách hàng.

5S là phương pháp quản lý nơi làm việc, tập trung vào Sàng lọc (Seiri), Sắp xếp (Seiton), Sạch sẽ (Seiso), Săn sóc (Seiketsu), và Sẵn sàng (Shitsuke). Mục tiêu chính là tạo ra môi trường làm việc ngăn nắp, sạch sẽ, hiệu quả, và an toàn, từ đó cải thiện năng suất và chất lượng.

COPQ (Chi phí chất lượng kém) bao gồm tất cả các chi phí phát sinh do sản phẩm, dịch vụ không đáp ứng yêu cầu chất lượng, như chi phí sửa chữa, làm lại, phế phẩm, bảo hành, mất uy tín… Nó khác với chi phí phòng ngừa (prevention cost) hoặc chi phí đánh giá (appraisal cost).

Chiến lược MTS (Sản xuất để lưu kho) phù hợp với các sản phẩm có nhu cầu ổn định, dễ dự đoán, và thường là sản phẩm tiêu chuẩn hóa sản xuất hàng loạt. Mục tiêu là duy trì tồn kho để đáp ứng nhanh chóng nhu cầu thị trường. Các loại sản phẩm khác thường sử dụng chiến lược `Make-to-Order′ (MTO) hoặc `Assemble-to-Order′ (ATO).

Bảo trì thiết bị sản xuất tập trung vào việc duy trì và cải thiện tình trạng hoạt động của thiết bị, đảm bảo thiết bị hoạt động ổn định, an toàn và hiệu quả. Tăng năng suất lao động trực tiếp không phải là mục tiêu chính của bảo trì, mặc dù bảo trì tốt có thể gián tiếp hỗ trợ tăng năng suất.

Ma trận rủi ro là công cụ trực quan hóa giúp đánh giá và phân loại rủi ro dựa trên hai chiều: mức độ nghiêm trọng (impact) và khả năng xảy ra (probability). Nó giúp ưu tiên xử lý các rủi ro có mức độ nghiêm trọng và khả năng xảy ra cao nhất, tập trung nguồn lực quản lý rủi ro hiệu quả hơn.

Phương pháp ABC phân loại hàng tồn kho thành ba nhóm (A, B, C) dựa trên giá trị sử dụng hàng năm của từng loại. Nhóm A có giá trị cao nhất, cần kiểm soát chặt chẽ; nhóm C có giá trị thấp nhất, kiểm soát ít hơn. Mục đích là tập trung nguồn lực quản lý vào các mặt hàng quan trọng nhất.

Mô hình EOQ (Lượng đặt hàng kinh tế) nhằm mục tiêu xác định lượng đặt hàng tối ưu để tối thiểu hóa tổng chi phí tồn kho, bao gồm chi phí đặt hàng và chi phí lưu kho. Các mục tiêu khác cũng quan trọng nhưng mục tiêu cốt lõi của EOQ là tối ưu hóa chi phí tồn kho.