Đề 3 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Kế toán tài chính

Phương pháp ghi nhận doanh thu theo tiến độ hoàn thành công trình (Percentage-of-Completion Method) thường được áp dụng cho các hợp đồng xây dựng dài hạn hoặc các hợp đồng dịch vụ kéo dài qua nhiều kỳ kế toán. Phương pháp này cho phép ghi nhận doanh thu và chi phí tương ứng theo tỷ lệ công việc đã hoàn thành trong kỳ, thay vì chờ đến khi toàn bộ công trình hoàn thành.

Tài sản ngắn hạn là tài sản có thời gian sử dụng hoặc thu hồi vốn trong vòng một năm hoặc một kỳ kế toán. Tiền gửi ngân hàng là một loại tài sản có tính thanh khoản cao và dễ dàng sử dụng trong ngắn hạn, do đó được phân loại là tài sản ngắn hạn.

Bảng cân đối thử (Trial Balance) được lập sau khi đã ghi sổ các nghiệp vụ vào Sổ cái. Mục đích chính của nó là kiểm tra sự cân bằng về mặt số học của hệ thống ghi sổ kép, đảm bảo tổng số dư Nợ bằng tổng số dư Có trước khi lập Báo cáo tài chính.

Chi phí trả trước (Prepaid expenses) là các khoản chi phí doanh nghiệp đã trả tiền trước cho hàng hóa, dịch vụ nhưng chưa thực sự sử dụng hoặc hưởng lợi. Chúng được xem là tài sản cho đến khi hàng hóa/dịch vụ được sử dụng. Chi phí dồn tích (Accrued expenses) ngược lại, là các khoản chi phí đã phát sinh trong kỳ nhưng doanh nghiệp chưa thanh toán, do đó chúng được ghi nhận là nợ phải trả.

Lợi nhuận sau thuế là một phần của vốn chủ sở hữu (lợi nhuận giữ lại). Khi doanh nghiệp hoạt động có lãi, lợi nhuận này sẽ làm tăng vốn chủ sở hữu, thể hiện sự gia tăng giá trị tài sản thuần thuộc sở hữu của chủ doanh nghiệp.

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp trực tiếp đòi hỏi doanh nghiệp phải thu thập thông tin chi tiết về dòng tiền vào và ra từ hoạt động kinh doanh, như tiền thu từ khách hàng, tiền trả nhà cung cấp, v.v. Việc này thường tốn nhiều thời gian và chi phí hơn so với phương pháp gián tiếp, phương pháp điều chỉnh lợi nhuận thuần để tìm ra dòng tiền từ hoạt động kinh doanh.

Mục tiêu chính của kiểm toán báo cáo tài chính là đưa ra ý kiến về tính trung thực và hợp lý của báo cáo tài chính, giúp nâng cao độ tin cậy của thông tin tài chính đối với người sử dụng. Kiểm toán viên cũng có trách nhiệm phát hiện sai sót trọng yếu, nhưng không có trách nhiệm đảm bảo khả năng sinh lời của doanh nghiệp. Khả năng sinh lời phụ thuộc vào hoạt động kinh doanh và quản lý của doanh nghiệp.

Tỷ số thanh toán hiện hành (Current Ratio) là một chỉ số đo lường khả năng thanh toán nợ ngắn hạn của doanh nghiệp bằng tài sản ngắn hạn. Tỷ số này càng cao, khả năng thanh toán nợ ngắn hạn của doanh nghiệp càng tốt.

Quy trình kế toán thường bao gồm các bước chính theo trình tự: Ghi nhận các nghiệp vụ kinh tế vào Sổ nhật ký -> Tổng hợp vào Sổ cái -> Lập Bảng cân đối thử -> Điều chỉnh -> Lập Báo cáo tài chính. Do đó, việc ghi nhận các nghiệp vụ vào Sổ nhật ký xảy ra trước bước lập Báo cáo tài chính.

Chi phí sản xuất chung là các chi phí phát sinh trong quá trình sản xuất nhưng không phải là chi phí nguyên vật liệu trực tiếp hay chi phí nhân công trực tiếp. Chi phí thuê nhà xưởng sản xuất là một ví dụ điển hình của chi phí sản xuất chung, hỗ trợ quá trình sản xuất nhưng không trực tiếp cấu thành sản phẩm.

Phân tích dọc (Vertical Analysis) hay còn gọi là phân tích tỷ trọng, tập trung vào việc xác định tỷ trọng của từng khoản mục trong một báo cáo tài chính so với một khoản mục gốc (ví dụ: tỷ trọng của từng loại chi phí so với tổng doanh thu trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh). Phương pháp này giúp đánh giá cơ cấu và mức độ quan trọng của từng yếu tố trong báo cáo.

Nguyên tắc giá gốc (Historical cost) yêu cầu tài sản phải được ghi nhận theo giá gốc tại thời điểm mua hoặc hình thành. Giá gốc bao gồm giá mua và các chi phí liên quan trực tiếp để đưa tài sản vào trạng thái sẵn sàng sử dụng. Đây là cơ sở ghi nhận ban đầu và quan trọng trong kế toán.

Tỷ số Nợ trên Vốn chủ sở hữu được tính bằng cách chia tổng nợ cho vốn chủ sở hữu. Nếu vốn chủ sở hữu tăng lên (do phát hành cổ phiếu mới) trong khi tổng nợ không đổi, mẫu số của tỷ số tăng lên, dẫn đến tỷ số Nợ trên Vốn chủ sở hữu giảm xuống. Điều này cho thấy doanh nghiệp ít phụ thuộc vào nợ hơn.

Nguyên tắc cơ sở dồn tích (Accrual basis) yêu cầu doanh thu được ghi nhận khi phát sinh quyền nhận tiền, và chi phí được ghi nhận khi phát sinh nghĩa vụ thanh toán, không xét đến thời điểm thực tế thu hoặc chi tiền. Điều này giúp phản ánh đúng bản chất kinh tế của giao dịch.

Phương pháp FIFO (First-In, First-Out) giả định rằng hàng hóa nhập kho trước sẽ được xuất kho trước. Do đó, giá vốn hàng bán sẽ được tính theo giá của lô hàng nhập kho trước, và hàng tồn kho cuối kỳ sẽ được tính theo giá của lô hàng nhập kho gần nhất.

Mục đích chính của kế toán tài chính là cung cấp thông tin tài chính hữu ích cho các đối tượng bên ngoài doanh nghiệp như nhà đầu tư, chủ nợ, và cơ quan quản lý nhà nước để họ đưa ra các quyết định kinh tế.

Ý kiến chấp nhận toàn phần (Unqualified opinion or Clean opinion) được đưa ra khi kiểm toán viên kết luận rằng báo cáo tài chính của đơn vị được kiểm toán đã được trình bày trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu, tuân thủ theo khuôn khổ lập và trình bày báo cáo tài chính được áp dụng.

Nợ phải trả dài hạn là các nghĩa vụ nợ có thời hạn thanh toán trên một năm hoặc một kỳ kế toán. Trái phiếu phát hành thường có kỳ hạn dài (vài năm trở lên), do đó được phân loại là nợ phải trả dài hạn. Các lựa chọn khác thường là nợ ngắn hạn.

Theo nguyên tắc ghi nhận doanh thu, doanh thu được ghi nhận khi doanh nghiệp đã hoàn thành nghĩa vụ của mình bằng cách chuyển giao quyền kiểm soát hàng hóa hoặc dịch vụ cho khách hàng và có khả năng thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch đó.

Theo quy định của pháp luật Việt Nam, các công ty cổ phần và các loại hình doanh nghiệp khác như công ty TNHH, công ty hợp danh,... đều phải lập báo cáo tài chính theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS). Hộ kinh doanh cá thể và doanh nghiệp tư nhân có thể có các quy định riêng hoặc được miễn trừ lập báo cáo tài chính theo VAS tùy thuộc vào quy mô và ngành nghề.

Phương pháp khấu hao theo đường thẳng (Straight-line depreciation) phân bổ một lượng chi phí khấu hao bằng nhau cho mỗi kỳ kế toán trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của tài sản. Đây là phương pháp đơn giản và phổ biến nhất.

Bút toán cải chính (hay bút toán sửa sai) được sử dụng để điều chỉnh và sửa chữa các sai sót đã phát hiện trong quá trình ghi sổ kế toán, đặc biệt là sau khi đã khóa sổ kế toán. Các bút toán khác có mục đích sử dụng khác nhau trong quy trình kế toán.

Hệ thống tài khoản kế toán được xây dựng và phân loại dựa trên cơ sở phương trình kế toán (Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu). Mỗi yếu tố trong phương trình này sẽ được chi tiết hóa thành các tài khoản kế toán cụ thể để theo dõi và ghi nhận các nghiệp vụ kinh tế phát sinh.

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ cung cấp thông tin về dòng tiền vào và dòng tiền ra của doanh nghiệp trong kỳ, giúp người sử dụng báo cáo tài chính đánh giá được khả năng tạo tiền, khả năng thanh toán nợ và khả năng đáp ứng các nghĩa vụ tài chính khác của doanh nghiệp.

Sổ cái là sổ kế toán dùng để tổng hợp và hệ thống hóa các nghiệp vụ kinh tế phát sinh theo từng tài khoản kế toán. Nó cung cấp cái nhìn tổng quan về sự biến động và số dư của từng tài khoản, khác với Sổ nhật ký ghi chép theo trình tự thời gian.

Theo quy định hiện hành của chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) và pháp luật về kế toán, báo cáo tài chính năm của doanh nghiệp phải được nộp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền chậm nhất là 90 ngày kể từ ngày kết thúc năm tài chính.

Phương trình kế toán cơ bản thể hiện mối quan hệ giữa ba yếu tố cơ bản của báo cáo tài chính: Tài sản, Nợ phải trả và Vốn chủ sở hữu. Công thức đúng là: Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu.

Khi mua chịu hàng hóa, tài sản của doanh nghiệp (hàng tồn kho) tăng lên và đồng thời nợ phải trả của doanh nghiệp (phải trả người bán) cũng tăng lên. Nghiệp vụ này ảnh hưởng đồng thời đến cả tài sản và nợ phải trả trên Bảng cân đối kế toán, duy trì sự cân bằng của phương trình kế toán.

Bảng cân đối kế toán (hay còn gọi là Bảng tình hình tài chính) là báo cáo tài chính trình bày một cách tổng quát giá trị tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định, thường là cuối kỳ kế toán.

Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (hay còn gọi là Báo cáo lãi lỗ) trình bày kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán, bao gồm doanh thu, giá vốn, chi phí và lợi nhuận/lỗ. Vốn chủ sở hữu là một yếu tố của Bảng cân đối kế toán, không được trình bày trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh.