Đề 14 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Nghiệp vụ ngoại thương

Phương thức thanh toán ghi sổ (Open Account) là hình thức thanh toán mà nhà xuất khẩu giao hàng và chứng từ cho nhà nhập khẩu trước, sau đó nhà nhập khẩu sẽ thanh toán vào một thời điểm nhất định đã thỏa thuận sau. Phương thức này chỉ được sử dụng khi có quan hệ thương mại lâu dài, tin cậy và mức độ rủi ro thanh toán thấp, thường áp dụng với các đối tác quen thuộc, công ty mẹ - công ty con, hoặc chi nhánh.

Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) là chứng từ quan trọng để chứng minh nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa. C/O cho phép hàng hóa được hưởng các ưu đãi về thuế quan (ví dụ như thuế suất ưu đãi hoặc thuế suất 0%) theo các hiệp định thương mại tự do (FTA) hoặc các thỏa thuận thương mại song phương và đa phương mà các quốc gia đã ký kết.

Tỷ giá hối đoái chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố kinh tế vĩ mô như lãi suất, lạm phát, tăng trưởng kinh tế, cán cân thanh toán, tình hình chính trị, tâm lý thị trường và các yếu tố đầu cơ. Màu sắc bao bì sản phẩm xuất khẩu là yếu tố vi mô, không có tác động đáng kể đến tỷ giá hối đoái trên thị trường ngoại hối.

`Notify Party` trên vận đơn đường biển là bên thứ ba (thường là đại lý giao nhận, công ty môi giới hoặc một bên liên quan khác) được hãng tàu thông báo khi hàng hóa đến cảng đích. Thông tin của Notify Party được ghi trên vận đơn để đảm bảo rằng có người sẽ được thông báo và tiến hành các thủ tục nhận hàng kịp thời.

Phương thức thanh toán ghi sổ (Open Account) là rủi ro cao nhất cho nhà xuất khẩu vì nhà xuất khẩu giao hàng và chứng từ trước khi nhận được thanh toán. Việc thanh toán hoàn toàn phụ thuộc vào thiện chí và khả năng thanh toán của nhà nhập khẩu, nhà xuất khẩu phải chịu rủi ro không được thanh toán hoặc thanh toán chậm.

Điểm khác biệt chính là Liên minh thuế quan có chính sách thương mại chung với các nước không phải thành viên (ví dụ như áp dụng cùng một mức thuế quan chung cho hàng nhập khẩu từ bên ngoài), trong khi Hiệp định thương mại tự do (FTA) chỉ tập trung vào việc giảm hoặc loại bỏ thuế quan và các rào cản thương mại khác giữa các quốc gia thành viên, nhưng mỗi quốc gia vẫn giữ chính sách thương mại riêng với các nước ngoài khối.

CIF (Cost, Insurance and Freight) Incoterms 2020 quy định người bán phải trả chi phí vận chuyển và bảo hiểm để đưa hàng đến cảng đích đã chỉ định. Rủi ro về mất mát hoặc hư hỏng hàng hóa chuyển từ người bán sang người mua khi hàng đã được giao lên tàu tại cảng đi.

Mục tiêu chính của nghiệp vụ ngoại thương là thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thông qua xuất khẩu, đồng thời duy trì sự cân bằng giữa xuất và nhập khẩu để đảm bảo cán cân thương mại ổn định và lành mạnh.

Container Yard (CY) là bãi container tại cảng, nơi các container được tập kết, chờ xếp lên tàu hoặc dỡ xuống từ tàu. Container Freight Station (CFS) là kho hàng tại cảng hoặc gần cảng, nơi hàng lẻ (LCL - Less than Container Load) được gom và đóng vào container để xuất khẩu hoặc dỡ hàng lẻ từ container để giao cho người nhận.

Trong phương thức nhờ thu chứng từ, người xuất khẩu (người bán) ủy thác cho ngân hàng của mình (ngân hàng nhờ thu) thu hộ tiền từ người nhập khẩu (người mua) thông qua việc xuất trình bộ chứng từ thương mại. Ngân hàng người bán gửi chứng từ đến ngân hàng người mua để thông báo và thu tiền hoặc chấp nhận hối phiếu.

Hạn ngạch xuất khẩu tự nguyện (VERs) là một loại rào cản thương mại, trong đó quốc gia xuất khẩu tự nguyện hạn chế lượng hàng hóa xuất khẩu sang một quốc gia nhập khẩu nhất định, thường là theo yêu cầu hoặc áp lực từ quốc gia nhập khẩu để bảo vệ ngành sản xuất trong nước của họ.

Tham gia FTA giúp giảm hoặc loại bỏ thuế quan và các rào cản thương mại khác, tạo điều kiện cho hàng hóa xuất khẩu dễ dàng tiếp cận thị trường đối tác, thu hút đầu tư và tăng cường hợp tác kinh tế. Tuy nhiên, FTA không giảm thiểu cạnh tranh từ hàng hóa nhập khẩu, mà ngược lại, có thể gia tăng cạnh tranh do hàng nhập khẩu từ các nước thành viên FTA trở nên dễ dàng và rẻ hơn.

Hóa đơn thương mại (Commercial Invoice) là chứng từ thanh toán, liệt kê chi tiết hàng hóa, số lượng, đơn giá, tổng giá trị, điều kiện thanh toán... do người bán phát hành cho người mua. Bill of Lading, Air Waybill, và Road Waybill đều là chứng từ vận tải, xác nhận việc vận chuyển hàng hóa bằng đường biển, đường không và đường bộ tương ứng.

Giấy chứng nhận bảo hiểm (Insurance Certificate) là chứng từ do công ty bảo hiểm cấp, xác nhận rằng lô hàng đã được mua bảo hiểm cho một hoặc một số rủi ro nhất định trong quá trình vận chuyển từ nơi gửi hàng đến nơi nhận hàng, theo các điều kiện và điều khoản đã thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm.

Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) là tổ chức quốc gia tập hợp và đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp, có nhiều chức năng hỗ trợ nghiệp vụ ngoại thương như cung cấp thông tin, cấp C/O, xúc tiến thương mại... Tuy nhiên, VCCI không có thẩm quyền quyết định chính sách thuế xuất nhập khẩu, đây là chức năng của các cơ quan nhà nước như Bộ Tài chính và Quốc hội.

Khi đồng nội tệ mất giá, hàng hóa xuất khẩu của quốc gia đó trở nên rẻ hơn đối với người mua nước ngoài, từ đó thúc đẩy xuất khẩu. Đồng thời, hàng hóa nhập khẩu trở nên đắt hơn, làm giảm nhập khẩu. Theo lý thuyết, nếu điều kiện Marshall-Lerner được đáp ứng, cán cân thương mại có thể được cải thiện.

DDP (Delivered Duty Paid) đặt nghĩa vụ lớn nhất lên người bán vì người bán phải chịu trách nhiệm và chi phí cao nhất, bao gồm việc giao hàng đến địa điểm chỉ định ở nước nhập khẩu, thông quan nhập khẩu, và nộp thuế nhập khẩu. Ngược lại, EXW (Ex Works) đặt nghĩa vụ tối thiểu lên người bán, người bán chỉ cần đặt hàng hóa tại địa điểm của mình để người mua đến nhận.

Rào cản phi thuế quan bao gồm các biện pháp hạn chế thương mại không phải là thuế quan, ví dụ như hạn ngạch nhập khẩu (quota), giấy phép nhập khẩu, các quy định về tiêu chuẩn kỹ thuật, vệ sinh dịch tễ, kiểm dịch động thực vật, và các quy định hành chính khác gây khó khăn cho nhập khẩu.

Vận đơn đường biển (Bill of Lading) có ba chức năng chính: (1) Hợp đồng vận tải giữa người gửi hàng và hãng tàu, (2) Biên lai xác nhận hãng tàu đã nhận hàng để vận chuyển, và (3) Chứng từ sở hữu hàng hóa, có thể chuyển nhượng được.

Tờ khai hải quan là văn bản pháp lý mà người khai hải quan (chủ hàng hoặc đại lý hải quan) phải kê khai đầy đủ và chính xác các thông tin liên quan đến lô hàng xuất nhập khẩu với cơ quan hải quan, làm cơ sở để tính thuế, kiểm tra hàng hóa và quản lý nhà nước về hải quan.

Thư tín dụng chứng từ (L/C) được coi là hình thức thanh toán an toàn nhất cho nhà xuất khẩu vì ngân hàng mở L/C cam kết thanh toán khi nhà xuất khẩu xuất trình bộ chứng từ phù hợp với các điều khoản và điều kiện của L/C.

Kiểm tra trước khi giao hàng (PSI) được thực hiện bởi một tổ chức kiểm định độc lập theo yêu cầu của người mua hoặc quy định của một số quốc gia nhập khẩu. Mục đích là để đảm bảo rằng hàng hóa được giao phù hợp với các điều khoản của hợp đồng mua bán, về chất lượng, số lượng, quy cách, và các tiêu chuẩn khác trước khi chúng được xuất khẩu.

Incoterms là bộ quy tắc quốc tế, được Phòng Thương mại Quốc tế (ICC) ban hành, quy định về các điều kiện thương mại quốc tế, phân chia trách nhiệm, chi phí và rủi ro giữa người mua và người bán trong quá trình giao hàng.

Mục đích chính của bảo hộ mậu dịch là bảo vệ các ngành công nghiệp mới hình thành hoặc đang gặp khó khăn trong nước khỏi sự cạnh tranh từ hàng hóa nhập khẩu, giúp chúng có thời gian phát triển và trưởng thành. Đồng thời, bảo hộ mậu dịch cũng có thể nhằm mục tiêu bảo vệ việc làm trong nước.

Nguyên tắc tối huệ quốc (MFN) là một trong những nguyên tắc cơ bản của WTO, yêu cầu các quốc gia thành viên phải đối xử bình đẳng với nhau trong thương mại. Bất kỳ ưu đãi thương mại nào (ví dụ như giảm thuế quan) mà một quốc gia thành viên dành cho một quốc gia khác (dù là thành viên hay không phải thành viên WTO) thì cũng phải được dành ngay lập tức và vô điều kiện cho tất cả các quốc gia thành viên WTO khác.

Phiếu đóng gói (Packing List) là chứng từ liệt kê chi tiết về cách đóng gói hàng hóa, bao gồm số lượng kiện hàng, cách thức đóng gói, danh mục hàng hóa cụ thể trong từng kiện, trọng lượng tịnh, trọng lượng cả bì của mỗi kiện và toàn bộ lô hàng. Packing List giúp người nhận hàng, hải quan và các bên liên quan dễ dàng kiểm tra và xác định nội dung của lô hàng.

Biến động tỷ giá hối đoái tạo ra rủi ro tỷ giá, ảnh hưởng đến giá trị quy đổi của đồng tiền trong các giao dịch ngoại thương. Khi tỷ giá thay đổi bất lợi, doanh nghiệp xuất nhập khẩu có thể bị giảm lợi nhuận (nếu là xuất khẩu) hoặc tăng chi phí (nếu là nhập khẩu) so với dự kiến ban đầu.

Hợp đồng kỳ hạn (Forward Contract) và hợp đồng tương lai (Futures Contract) là các công cụ tài chính phái sinh phổ biến được sử dụng để phòng ngừa rủi ro tỷ giá. Doanh nghiệp có thể mua hoặc bán ngoại tệ theo tỷ giá cố định tại thời điểm ký hợp đồng, để đảm bảo tỷ giá trong tương lai và tránh các biến động bất lợi.

Trong thư tín dụng chứng từ (L/C), `Applicant` hay còn gọi là `Importer` hoặc `Buyer` là người nhập khẩu, người mua hàng, là bên yêu cầu ngân hàng của mình (ngân hàng mở L/C - Issuing Bank) phát hành L/C để thanh toán cho người xuất khẩu (người thụ hưởng - Beneficiary).

Doanh nghiệp tham gia trực tiếp vào hoạt động ngoại thương là các doanh nghiệp có đăng ký kinh doanh chức năng xuất nhập khẩu hoặc các doanh nghiệp được các doanh nghiệp khác ủy thác thực hiện hoạt động xuất nhập khẩu. Họ có thể trực tiếp mua bán hàng hóa với đối tác nước ngoài.