Đề 5 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Kế toán tài chính 1

Bảng cân đối thử (Trial Balance) được lập để kiểm tra xem tổng số dư Nợ có bằng tổng số dư Có trên Sổ cái hay không. Mục đích chính là phát hiện sai sót trong quá trình ghi sổ kế toán, đảm bảo tính chính xác trước khi lập Báo cáo tài chính.

Sổ cái (Ledger) là sổ kế toán dùng để tổng hợp và phân loại các giao dịch kinh tế theo từng tài khoản kế toán cụ thể (ví dụ: tài khoản Tiền mặt, Hàng tồn kho, Doanh thu...). Các bút toán từ Nhật ký chung sẽ được chuyển sổ vào Sổ cái để có cái nhìn tổng quan về tình hình biến động của từng tài khoản.

Phương pháp FIFO (First-In, First-Out) giả định rằng hàng tồn kho được mua hoặc sản xuất trước sẽ được bán ra trước. Do đó, giá vốn hàng bán được tính theo giá của những lô hàng nhập kho đầu tiên, còn hàng tồn kho cuối kỳ được đánh giá theo giá của những lô hàng nhập kho gần nhất.

Phương trình kế toán cơ bản là nền tảng của kế toán, thể hiện mối quan hệ giữa tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp: Tài sản (Assets) luôn bằng tổng của Nợ phải trả (Liabilities) và Vốn chủ sở hữu (Equity).

Các tài khoản thuộc nhóm Nguồn vốn, bao gồm Nợ phải trả, Vốn chủ sở hữu và Doanh thu, thường có số dư bên Có (Credit). Ngược lại, các tài khoản thuộc nhóm Tài sản và Chi phí thường có số dư bên Nợ (Debit).

Chỉ tiêu Vòng quay hàng tồn kho (Inventory Turnover) là một chỉ số hiệu quả hoạt động, đo lường số lần hàng tồn kho được bán ra và thay thế trong một kỳ nhất định (thường là năm). Vòng quay hàng tồn kho cao thường cho thấy doanh nghiệp quản lý hàng tồn kho hiệu quả, hàng hóa bán chạy và ít bị tồn đọng.

Nguyên tắc cơ sở dồn tích (Accrual Basis) ghi nhận doanh thu khi chúng được tạo ra và chi phí khi chúng phát sinh, không phụ thuộc vào thời điểm thực tế thu hoặc chi tiền mặt. Điều này giúp phản ánh chính xác hiệu quả kinh doanh trong kỳ.

Hệ thống kế toán kép (Double-entry bookkeeping) là nền tảng của kế toán hiện đại. Nguyên tắc cốt lõi là mỗi giao dịch kinh tế phải được ghi nhận ít nhất vào hai tài khoản, với tổng giá trị bút toán Nợ (Debit) luôn bằng tổng giá trị bút toán Có (Credit), đảm bảo sự cân bằng của phương trình kế toán.

Doanh thu chưa thực hiện (Unearned Revenue) là khoản tiền doanh nghiệp nhận trước từ khách hàng cho hàng hóa hoặc dịch vụ mà doanh nghiệp chưa cung cấp trong tương lai. Đây là một khoản nợ phải trả cho đến khi nghĩa vụ cung cấp hàng hóa/dịch vụ được hoàn thành và doanh thu được ghi nhận.

Phương pháp khấu hao đường thẳng (Straight-line Depreciation) phân bổ đều giá trị khấu hao của tài sản trong suốt thời gian sử dụng hữu ích. Chi phí khấu hao hàng năm là không đổi, được tính bằng (Giá gốc - Giá trị thanh lý) / Thời gian sử dụng hữu ích.

Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Income Statement) trình bày các khoản doanh thu, chi phí và lợi nhuận/lỗ từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong một kỳ. Cổ tức đã trả là khoản phân phối lợi nhuận cho chủ sở hữu, không phải là chi phí hoạt động và thường được thể hiện trong Báo cáo vốn chủ sở hữu hoặc Báo cáo lưu chuyển tiền tệ.

Bảng cân đối kế toán (Balance Sheet) là báo cáo tài chính thể hiện tình hình tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể, tuân theo phương trình kế toán: Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu.

Chi phí trả trước (Prepaid Expenses) là các khoản chi phí đã được doanh nghiệp thanh toán trước cho hàng hóa hoặc dịch vụ sẽ được sử dụng trong tương lai. Đây là một tài sản ngắn hạn vì doanh nghiệp có quyền được hưởng lợi ích từ hàng hóa/dịch vụ đó trong tương lai gần.

Trong hệ thống kế toán kép, bên Nợ (Debit) thường được sử dụng để ghi nhận sự tăng lên của tài sản và chi phí, cũng như sự giảm xuống của nợ phải trả, vốn chủ sở hữu và doanh thu. Bên Có (Credit) ghi nhận ngược lại.

Trong Báo cáo lưu chuyển tiền tệ, hoạt động kinh doanh liên quan đến các giao dịch tạo ra doanh thu và chi phí hoạt động hàng ngày của doanh nghiệp. Tiền chi mua sắm tài sản cố định là hoạt động đầu tư, không phải hoạt động kinh doanh.

Nguyên tắc thận trọng (Prudence or Conservatism) yêu cầu kế toán viên cần thận trọng trong các ước tính và xét đoán, không ghi nhận doanh thu hoặc lợi nhuận cho đến khi có bằng chứng chắc chắn, nhưng phải ghi nhận chi phí và tổn thất ngay khi có khả năng xảy ra. Nguyên tắc này nhằm tránh việc đánh giá cao tài sản và lợi nhuận, cũng như đánh giá thấp nợ phải trả và chi phí.

Chi phí khấu hao tài sản cố định là chi phí phân bổ giá trị tài sản trong quá trình sử dụng và được ghi nhận là chi phí hoạt động trong Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Income Statement).

Tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu (Debt-to-Equity Ratio) là một chỉ số tài chính đánh giá cấu trúc vốn của doanh nghiệp, cho biết doanh nghiệp sử dụng bao nhiêu nợ vay so với vốn chủ sở hữu để tài trợ cho hoạt động. Tỷ lệ này phản ánh mức độ rủi ro tài chính của doanh nghiệp.

Nguyên tắc giá gốc (Historical Cost) yêu cầu tài sản được ghi nhận ban đầu theo giá mua (hoặc giá trị hợp lý tại thời điểm ghi nhận) cộng với các chi phí trực tiếp liên quan để đưa tài sản vào trạng thái sẵn sàng sử dụng. Đây là cơ sở ghi nhận ban đầu, không phải giá trị thị trường hay giá trị tương lai.

Khi bỏ sót chi phí, chi phí thực tế sẽ thấp hơn chi phí ghi nhận, dẫn đến lợi nhuận thuần (Doanh thu - Chi phí) bị tính toán cao hơn so với thực tế. Điều này làm sai lệch kết quả hoạt động kinh doanh.

Chuẩn mực kế toán thường cho phép doanh nghiệp lựa chọn lập Báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp trực tiếp hoặc gián tiếp. Tuy nhiên, phương pháp trực tiếp được khuyến khích hơn vì nó cung cấp thông tin chi tiết hơn về dòng tiền vào và ra từ các hoạt động kinh doanh chính.

Lợi nhuận giữ lại (Retained Earnings) là một phần của vốn chủ sở hữu, thể hiện lợi nhuận tích lũy của doanh nghiệp từ các kỳ trước chưa được phân phối cho chủ sở hữu dưới dạng cổ tức. Nó được trình bày trong Bảng cân đối kế toán như một thành phần của vốn chủ sở hữu.

Tài sản ngắn hạn là tài sản có thời gian sử dụng hoặc chuyển đổi thành tiền mặt trong vòng một năm hoặc một chu kỳ kinh doanh thông thường. Hàng tồn kho đáp ứng tiêu chí này, trong khi các lựa chọn khác thường là tài sản dài hạn.

Quy trình kế toán thường bắt đầu bằng việc ghi nhận các giao dịch kinh tế phát sinh vào Nhật ký chung (Journal). Sau đó, các bút toán này được chuyển sổ vào Sổ cái (Ledger), lập Bảng cân đối thử (Trial Balance), và cuối cùng là lập Báo cáo tài chính.

Chi phí cơ hội (Opportunity Cost) là giá trị của cơ hội tốt nhất bị bỏ qua khi lựa chọn một phương án khác. Mặc dù quan trọng trong việc ra quyết định kinh doanh, chi phí cơ hội không được ghi nhận trong báo cáo tài chính theo chuẩn mực kế toán hiện hành vì nó không phải là chi phí phát sinh dòng tiền thực tế và khó định lượng một cách khách quan.

Lợi nhuận gộp (Gross Profit) là thước đo hiệu quả hoạt động kinh doanh cốt lõi của doanh nghiệp, được tính bằng cách lấy Doanh thu thuần (Net Sales Revenue) trừ đi Giá vốn hàng bán (Cost of Goods Sold). Nó thể hiện lợi nhuận thu được từ hoạt động bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ trước khi trừ các chi phí hoạt động khác.

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Cash Flow Statement) tập trung vào việc trình bày các dòng tiền vào (tiền thu) và dòng tiền ra (tiền chi) của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán, phân loại theo hoạt động kinh doanh, đầu tư và tài chính.

Phân tích báo cáo tài chính nhằm mục đích khai thác thông tin hữu ích từ các báo cáo tài chính, giúp nhà đầu tư, chủ nợ, nhà quản lý và các bên liên quan khác đánh giá đúng đắn tình hình tài chính, khả năng sinh lời, khả năng thanh toán và rủi ro của doanh nghiệp, từ đó đưa ra các quyết định kinh tế phù hợp.

Khi chủ sở hữu góp vốn bằng tiền mặt, tài sản của doanh nghiệp (tiền mặt) tăng lên và vốn chủ sở hữu (vốn góp của chủ sở hữu) cũng tăng lên. Các giao dịch khác không đồng thời tăng cả tài sản và vốn chủ sở hữu.

Nguyên tắc phù hợp (Matching Principle) yêu cầu chi phí phải được ghi nhận trong cùng kỳ kế toán với doanh thu mà chi phí đó tạo ra. Mục đích là để phản ánh chính xác mối quan hệ nhân quả giữa doanh thu và chi phí, từ đó xác định đúng kết quả hoạt động kinh doanh trong kỳ.