Đề 9 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Kế toán tài chính 1

Kế toán tài chính tập trung vào việc cung cấp thông tin cho các đối tượng bên ngoài doanh nghiệp như nhà đầu tư, chủ nợ, cơ quan quản lý, khác với kế toán quản trị tập trung vào thông tin nội bộ.

Báo cáo thay đổi vốn chủ sở hữu (Statement of Changes in Equity) trình bày chi tiết các yếu tố làm tăng và giảm vốn chủ sở hữu trong kỳ kế toán, bao gồm lợi nhuận (hoặc lỗ) sau thuế, cổ tức đã trả, phát hành thêm cổ phiếu, và các giao dịch khác ảnh hưởng đến vốn chủ sở hữu.

Bảng cân đối kế toán (hay Bảng tình hình tài chính) là báo cáo tài chính trình bày các yếu tố tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể, theo phương trình kế toán cơ bản: Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu.

Ý kiến kiểm toán chấp nhận toàn phần (Unqualified opinion) là ý kiến kiểm toán tốt nhất, thể hiện rằng kiểm toán viên đã thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp và kết luận rằng báo cáo tài chính của đơn vị được kiểm toán trình bày trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu, tuân thủ khuôn khổ lập pháp báo cáo tài chính được áp dụng.

Nguyên tắc thận trọng (Prudence principle) yêu cầu kế toán viên phải thận trọng trong việc ước tính và ghi nhận các khoản mục kế toán. Cụ thể, chi phí và các khoản lỗ tiềm tàng nên được ghi nhận ngay khi có khả năng xảy ra, trong khi doanh thu chỉ nên được ghi nhận khi có bằng chứng chắc chắn về khả năng thu được.

Nguyên tắc cơ sở dồn tích (Accrual Basis) quy định doanh thu và chi phí phải được ghi nhận vào thời điểm phát sinh giao dịch, không phải khi nhận hoặc chi tiền mặt. Điều này đảm bảo báo cáo tài chính phản ánh đúng bản chất kinh tế của các giao dịch trong kỳ.

Doanh thu chưa thực hiện (Unearned Revenue) là khoản tiền mà doanh nghiệp đã nhận trước từ khách hàng cho hàng hóa, dịch vụ sẽ cung cấp trong tương lai. Đây là nghĩa vụ của doanh nghiệp đối với khách hàng, do đó được phân loại là Nợ phải trả ngắn hạn cho đến khi hàng hóa, dịch vụ được cung cấp và doanh thu được ghi nhận.

Chi phí hoạt động (Operating Expenses) là các chi phí phát sinh trong quá trình hoạt động kinh doanh chính của doanh nghiệp, bao gồm chi phí bán hàng (ví dụ: lương nhân viên bán hàng, chi phí quảng cáo) và chi phí quản lý doanh nghiệp (ví dụ: lương nhân viên quản lý, chi phí thuê văn phòng).

Giá vốn hàng bán (Cost of Goods Sold - COGS) là chi phí liên quan trực tiếp đến việc sản xuất hoặc mua hàng hóa để bán. Nó được ghi nhận là một khoản chi phí trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Income Statement) để tính lợi nhuận gộp và lợi nhuận thuần.

Sổ cái (Ledger) là nơi tập hợp và phân loại các giao dịch kinh tế đã được ghi nhận trong sổ nhật ký chung, theo từng tài khoản kế toán cụ thể. Sổ cái cung cấp thông tin chi tiết về sự biến động và số dư của từng tài khoản.

Khấu hao lũy kế (Accumulated Depreciation) là tổng chi phí khấu hao đã được ghi nhận cho một tài sản cố định kể từ khi đưa vào sử dụng đến thời điểm báo cáo. Nó là một tài khoản điều chỉnh giảm giá trị của tài sản cố định trên Bảng cân đối kế toán.

Kỳ kế toán năm (Fiscal year) thường kết thúc vào ngày 31 tháng 12 hàng năm, trùng với năm dương lịch. Tuy nhiên, doanh nghiệp có thể lựa chọn kỳ kế toán năm khác, nhưng phải được thông báo cho cơ quan thuế và tuân thủ theo quy định.

Điều chỉnh bút toán (Adjusting entries) là các bút toán được thực hiện vào cuối kỳ kế toán, trước khi lập báo cáo tài chính, để đảm bảo doanh thu và chi phí được ghi nhận đúng kỳ theo nguyên tắc cơ sở dồn tích, và các tài khoản phản ánh giá trị đúng đắn.

Phương pháp khấu hao đường thẳng (Straight-line depreciation) phân bổ chi phí khấu hao một cách đều đặn trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của tài sản. Công thức tính chi phí khấu hao hàng năm là: (Nguyên giá - Giá trị thanh lý ước tính) / Thời gian sử dụng hữu ích.

Phương trình kế toán cơ bản là Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu. Từ đó suy ra Tài sản - Nợ phải trả = Vốn chủ sở hữu. Phương trình này thể hiện mối quan hệ giữa ba yếu tố cơ bản của Bảng cân đối kế toán.

Lợi nhuận gộp (Gross Profit) là phần lợi nhuận thu được từ hoạt động bán hàng và cung cấp dịch vụ, sau khi trừ đi giá vốn hàng bán. Công thức tính là: Lợi nhuận gộp = Doanh thu thuần - Giá vốn hàng bán. Lợi nhuận gộp cho thấy hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh cốt lõi của doanh nghiệp.

Trong hệ thống tài khoản chữ T, các tài khoản Tài sản và Chi phí thường có số dư Nợ. Số dư Nợ phản ánh sự gia tăng của Tài sản và Chi phí, hoặc sự giảm đi của Nợ phải trả, Vốn chủ sở hữu và Doanh thu.

Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Income Statement) ghi nhận doanh thu và chi phí phát sinh trong kỳ để xác định lợi nhuận hoặc lỗ. Chi phí khấu hao là chi phí sử dụng tài sản cố định trong kỳ, do đó được ghi nhận vào báo cáo này. Chi phí mua sắm thiết bị là chi đầu tư, chi trả cổ tức là phân phối lợi nhuận, vốn góp là vốn chủ sở hữu, không phải chi phí hoạt động.

Mục đích chính của kiểm toán báo cáo tài chính là tăng cường độ tin cậy của báo cáo tài chính đối với người sử dụng (nhà đầu tư, chủ nợ, cơ quan quản lý...). Kiểm toán viên độc lập đưa ra ý kiến khách quan về tính trung thực và hợp lý của báo cáo tài chính, giúp người sử dụng có cơ sở tin cậy hơn để ra quyết định kinh tế.

Chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) được xây dựng dựa trên Luật Kế toán Việt Nam và điều kiện kinh tế - xã hội cụ thể của Việt Nam. Mặc dù có tham khảo chuẩn mực quốc tế (IFRS) và US GAAP, VAS có những điểm khác biệt để phù hợp với bối cảnh Việt Nam.

Bảng cân đối thử (Trial Balance) là bảng tổng hợp số dư của tất cả các tài khoản trong sổ cái tại một thời điểm nhất định. Mục đích chính của bảng cân đối thử là kiểm tra sự cân bằng của hệ thống bút toán kép, đảm bảo tổng số dư Nợ bằng tổng số dư Có.

Nguyên tắc nhất quán (Consistency principle) yêu cầu doanh nghiệp phải áp dụng các phương pháp kế toán nhất quán giữa các kỳ kế toán. Điều này giúp đảm bảo khả năng so sánh thông tin tài chính giữa các kỳ, từ đó đánh giá được xu hướng và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

Phân tích tỷ số tài chính (Financial Ratio Analysis) là công cụ được sử dụng để đánh giá tình hình tài chính và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp bằng cách tính toán và phân tích các tỷ số tài chính khác nhau từ báo cáo tài chính. Các tỷ số này cung cấp thông tin về khả năng thanh toán, khả năng sinh lời, cơ cấu tài chính và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

Nguyên tắc bút toán kép (Double-entry bookkeeping) yêu cầu mỗi giao dịch kinh tế phải được ghi nhận ít nhất vào hai tài khoản kế toán, với tổng giá trị ghi Nợ bằng tổng giá trị ghi Có. Điều này đảm bảo sự cân bằng của phương trình kế toán.

Giá trị hợp lý (Fair Value) là giá mà một tài sản có thể được trao đổi hoặc một khoản nợ phải trả có thể được thanh toán trong một giao dịch sòng phẳng giữa các bên có hiểu biết và tự nguyện. Giá trị hợp lý thường được sử dụng để đánh giá các công cụ tài chính như cổ phiếu, trái phiếu và các tài sản tài chính khác, đặc biệt là khi có thị trường giao dịch sôi động.

Dòng tiền từ hoạt động đầu tư (Cash flows from investing activities) bao gồm các dòng tiền liên quan đến việc mua sắm và thanh lý tài sản dài hạn như tài sản cố định, đầu tư tài chính dài hạn. Tiền chi mua sắm tài sản cố định là dòng tiền ra thuộc hoạt động đầu tư.

Tài sản ngắn hạn là tài sản có thời gian sử dụng, luân chuyển trong vòng một năm hoặc một kỳ hoạt động bình thường của doanh nghiệp. Hàng tồn kho (nguyên vật liệu, sản phẩm dở dang, thành phẩm) thường được bán hoặc sử dụng trong vòng một năm, do đó được phân loại là tài sản ngắn hạn.

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Statement of Cash Flows) phân loại dòng tiền thành ba loại chính: Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh (Cash flows from operating activities), dòng tiền từ hoạt động đầu tư (Cash flows from investing activities) và dòng tiền từ hoạt động tài chính (Cash flows from financing activities). Phân loại này giúp người đọc hiểu rõ nguồn gốc và mục đích sử dụng tiền của doanh nghiệp.

Hệ thống tài khoản kế toán (Chart of Accounts) là danh mục các tài khoản kế toán được sử dụng bởi một doanh nghiệp hoặc tổ chức, được phân loại và mã hóa một cách có hệ thống. Vai trò chính của hệ thống tài khoản là giúp phân loại, mã hóa và tổ chức các tài khoản kế toán, tạo điều kiện thuận lợi cho việc ghi chép, theo dõi, tổng hợp và báo cáo thông tin tài chính.

Thuyết minh báo cáo tài chính (Notes to Financial Statements) là một phần không thể tách rời của báo cáo tài chính, cung cấp thông tin chi tiết và giải thích bổ sung cho các báo cáo tài chính chính (Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ, Báo cáo thay đổi vốn chủ sở hữu). Thuyết minh giúp người đọc hiểu rõ hơn về các chính sách kế toán, các khoản mục trọng yếu, và các thông tin khác có liên quan đến tình hình tài chính và kết quả hoạt động của doanh nghiệp.