Đề 1 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Giải phẫu bệnh

Teo sản tế bào là sự giảm kích thước tế bào. Nó là một phản ứng thích nghi do giảm nhu cầu chức năng, thiếu dinh dưỡng, thiếu kích thích nội tiết, hoặc giảm tưới máu. Kết quả là tế bào trở nên nhỏ hơn để tồn tại trong điều kiện bất lợi.

Ung thư biểu mô tại chỗ (carcinoma in situ) đề cập đến ung thư biểu mô còn khu trú trong lớp biểu mô nền và chưa xâm lấn qua màng đáy vào mô liên kết bên dưới. Do đó, nó thường được coi là giai đoạn sớm của ung thư và có tiên lượng tốt hơn so với ung thư xâm lấn.

Prostaglandin là chất trung gian hóa học gây đau và sốt trong quá trình viêm. Chúng được tổng hợp từ axit arachidonic và có vai trò quan trọng trong việc làm tăng cảm giác đau và thiết lập điểm đặt nhiệt độ cao hơn ở vùng dưới đồi, gây sốt.

Hoại tử đông là loại hoại tử phổ biến nhất trong nhồi máu cơ tim. Nó xảy ra do thiếu máu cục bộ, dẫn đến sự đông đặc của protein tế bào và duy trì cấu trúc mô trong một thời gian.

Viêm cấp tính chủ yếu được đặc trưng bởi sự xâm nhập của bạch cầu đa nhân trung tính (neutrophils), là những tế bào viêm đầu tiên đến vị trí tổn thương và có vai trò chính trong việc thực bào và loại bỏ tác nhân gây hại.

Tăng sinh mạch máu (angiogenesis) là một quá trình đặc trưng của viêm mạn tính và sửa chữa mô, KHÔNG phải viêm cấp tính. Viêm cấp tính chủ yếu bao gồm các sự kiện mạch máu và tế bào ban đầu như giãn mạch, tăng tính thấm thành mạch và xâm nhập bạch cầu (chủ yếu là bạch cầu đa nhân trung tính).

Tế bào tua gai là tế bào trình diện kháng nguyên chuyên nghiệp quan trọng nhất. Chúng có khả năng bắt giữ kháng nguyên ở mô ngoại vi, di chuyển đến hạch bạch huyết và trình diện kháng nguyên cho tế bào T, khởi động phản ứng miễn dịch thích ứng.

Trong bệnh lao phổi, tổn thương đặc trưng nhất là u hạt bã đậu. U hạt lao là một dạng viêm u hạt đặc biệt chứa vùng hoại tử bã đậu ở trung tâm, được bao quanh bởi các đại thực bào, tế bào lympho và tế bào khổng lồ Langhans.

Trong viêm mạn tính, lympho bào và đại thực bào thường chiếm ưu thế. Không giống như viêm cấp tính với sự xâm nhập chủ yếu của bạch cầu đa nhân trung tính, viêm mạn tính được đặc trưng bởi sự xâm nhập của các tế bào miễn dịch thích ứng như lympho bào và đại thực bào, cũng như sự tăng sinh mạch máu và xơ hóa.

Năm dấu hiệu chính của viêm là sưng (tumor), nóng (calor), đỏ (rubor), đau (dolor), và mất chức năng (functio laesa). Ngứa không được coi là một dấu hiệu chính của viêm, mặc dù nó có thể đi kèm với một số tình trạng viêm da.

U ác tính, hay ung thư, có khả năng di căn, nghĩa là chúng có thể xâm lấn các mô xung quanh và lan rộng đến các bộ phận xa của cơ thể thông qua hệ thống mạch máu hoặc bạch huyết. U lành tính thì không có khả năng này.

Loạn sản được coi là tiền ung thư vì nó biểu thị sự phát triển bất thường của tế bào với các đặc điểm tế bào học không điển hình, có khả năng tiến triển thành ung thư xâm lấn nếu không được điều trị hoặc kiểm soát.

Sinh thiết gan là một ví dụ về xét nghiệm mô bệnh học. Mô bệnh học là nghiên cứu về mô bệnh. Sinh thiết gan bao gồm việc lấy một mẫu mô gan nhỏ và kiểm tra nó dưới kính hiển vi để chẩn đoán bệnh gan. Các xét nghiệm còn lại (xét nghiệm công thức máu, xét nghiệm nước tiểu, điện tâm đồ) là các xét nghiệm cận lâm sàng khác, không phải mô bệnh học.

Di căn hạch bạch huyết vùng có nghĩa là ung thư đã lan rộng đến các hạch bạch huyết gần khối u nguyên phát. Đây là một bước tiến triển trong quá trình di căn của ung thư, cho thấy ung thư đã bắt đầu lan rộng ra ngoài vị trí ban đầu nhưng vẫn còn trong khu vực lân cận.

Tăng tính thấm thành mạch là cơ chế quan trọng nhất trong hình thành phù nề trong viêm cấp tính. Các chất trung gian hóa học được giải phóng trong quá trình viêm làm tăng khoảng trống giữa các tế bào nội mô mạch máu, cho phép protein và dịch thoát ra khỏi mạch máu vào mô kẽ.

Xét nghiệm tế bào học Papanicolaou (Pap smear) là một xét nghiệm sàng lọc ung thư cổ tử cung. Nó bao gồm việc thu thập các tế bào từ cổ tử cung và kiểm tra chúng dưới kính hiển vi để phát hiện các tế bào bất thường có thể là tiền ung thư hoặc ung thư.

Đột biến gen thường liên quan đến sự phát triển của ung thư hoặc các bệnh di truyền khác, nhưng KHÔNG trực tiếp gây hoại tử tế bào. Hoại tử tế bào thường là kết quả của các tổn thương từ bên ngoài như thiếu máu cục bộ, nhiễm trùng, chấn thương hoặc tiếp xúc với các chất độc hại, dẫn đến tổn thương tế bào không thể phục hồi và chết tế bào.

Nguyên bào sợi đóng vai trò quan trọng nhất trong việc tổng hợp collagen trong quá trình lành vết thương. Nguyên bào sợi di chuyển đến vị trí tổn thương và bắt đầu tổng hợp và lắng đọng collagen, tạo thành ma trận ngoại bào và giúp đóng kín vết thương.

Dị sản là sự thay đổi có thể đảo ngược từ một loại tế bào trưởng thành này sang một loại tế bào trưởng thành khác. Đây thường là một phản ứng thích nghi để thay thế một loại tế bào chịu ứng suất tốt hơn bằng một loại khác có thể chịu được môi trường bất lợi.

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh lý tự miễn dịch, trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào các khớp của chính mình, gây viêm và tổn thương khớp. Các lựa chọn khác không phải là bệnh tự miễn dịch: nhiễm trùng do vi khuẩn là do tác nhân gây bệnh bên ngoài, ung thư phổi là do sự phát triển tế bào bất thường và thiếu máu do thiếu sắt là do thiếu hụt dinh dưỡng.

Sẹo hình thành chủ yếu do lắng đọng collagen. Khi mô bị tổn thương, cơ thể kích hoạt quá trình sửa chữa, bao gồm việc thay thế các tế bào nhu mô bị mất bằng mô liên kết giàu collagen, tạo thành sẹo. Mặc dù tái tạo tế bào nhu mô có thể xảy ra ở một số mô, nhưng lắng đọng collagen là cơ chế chính cho hầu hết các loại sẹo.

Đột biến tăng chức năng gen sinh ung thư thường gặp trong ung thư và thúc đẩy sự tăng sinh tế bào không kiểm soát. Gen sinh ung thư là những gen thúc đẩy sự phát triển tế bào. Khi chúng bị đột biến theo hướng tăng chức năng, chúng trở nên hoạt động quá mức, dẫn đến tăng sinh tế bào không kiểm soát và hình thành khối u.

Cơ chế chính dẫn đến tăng sản tế bào là tăng tốc độ phân bào. Tăng sản là sự tăng số lượng tế bào trong một cơ quan hoặc mô, thường do tăng tốc độ phân chia tế bào để đáp ứng với kích thích hoặc nhu cầu tăng cao.

Viêm u hạt là một loại viêm mạn tính đặc biệt được đặc trưng bởi sự hình thành u hạt. U hạt là tập hợp các đại thực bào, tế bào lympho và các tế bào viêm khác, được bao quanh bởi một vòng các tế bào lympho và nguyên bào sợi. Viêm u hạt thường gặp trong các bệnh như lao, sarcoidosis và bệnh Crohn.

Sarcoma là loại ung thư có nguồn gốc từ tế bào trung mô, tức là các tế bào mầm trung bì. Chúng bao gồm ung thư xương, sụn, mỡ, cơ, mạch máu và mô liên kết. Ung thư biểu mô có nguồn gốc từ tế bào biểu mô, u lympho và leukemia có nguồn gốc từ tế bào máu.

Trong ung thư, thuật ngữ `giai đoạn` (staging) đề cập đến mức độ lan rộng của ung thư trong cơ thể. Giai đoạn ung thư là một hệ thống phân loại mô tả mức độ tiến triển của ung thư, thường dựa trên kích thước khối u, sự xâm lấn hạch bạch huyết và di căn xa (TNM staging system).

Hoại tử hóa lỏng thường gặp nhất ở não. Do hàm lượng lipid cao và ít mô liên kết nâng đỡ, mô não khi bị hoại tử thường bị tiêu hủy hoàn toàn, tạo thành một khoang chứa dịch.

Xét nghiệm hóa mô miễn dịch (immunohistochemistry) được sử dụng chủ yếu để phát hiện protein hoặc kháng nguyên đặc hiệu trong mô. Nó sử dụng kháng thể để nhận diện các protein cụ thể trong mẫu mô và sau đó sử dụng một hệ thống phát hiện để hình dung vị trí và mức độ biểu hiện của protein đó. Điều này rất hữu ích trong chẩn đoán ung thư, phân loại khối u và nghiên cứu bệnh lý.

Sinh thiết và giải phẫu bệnh thường được sử dụng để chẩn đoán xác định ung thư. Sinh thiết là quá trình lấy một mẫu mô để kiểm tra dưới kính hiển vi. Giải phẫu bệnh là việc phân tích mẫu mô này để xác định xem có tế bào ung thư hay không và xác định loại ung thư.

Xét nghiệm tế bào học (cytology) khác biệt với mô bệnh học (histopathology) chủ yếu ở chỗ cytology nghiên cứu tế bào riêng lẻ hoặc nhóm nhỏ tế bào, trong khi mô bệnh học nghiên cứu toàn bộ cấu trúc mô. Cytology thường sử dụng các mẫu như dịch cơ thể, dịch rửa, hoặc phết tế bào, trong khi mô bệnh học sử dụng các mẫu sinh thiết hoặc phẫu thuật.