Đề 14 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Thanh toán quốc tế

Chuyển tiền trả trước (Advance Payment) đặt người nhập khẩu vào tình thế rủi ro cao nhất vì họ thanh toán trước khi nhận hàng và phụ thuộc hoàn toàn vào việc người xuất khẩu có giao hàng hay không.

Rủi ro quốc gia (Country Risk) bao gồm các rủi ro phát sinh từ môi trường kinh tế, chính trị và xã hội của một quốc gia, có thể ảnh hưởng đến khả năng thanh toán của người mua hoặc việc thực hiện hợp đồng. Các loại rủi ro chính trong rủi ro quốc gia bao gồm rủi ro chính trị (ví dụ, chiến tranh, thay đổi chính sách), rủi ro kinh tế (ví dụ, khủng hoảng kinh tế, lạm phát), và rủi ro chuyển đổi ngoại tệ (hạn chế chuyển đổi ngoại tệ).

Hợp đồng kỳ hạn ngoại tệ (Forward Contract) là một công cụ phái sinh phổ biến được sử dụng để phòng ngừa rủi ro hối đoái. Doanh nghiệp có thể mua hoặc bán ngoại tệ theo một tỷ giá xác định trước cho một ngày giao dịch trong tương lai, loại bỏ sự không chắc chắn về tỷ giá hối đoái.

DDP (Delivered Duty Paid) Incoterms 2020 quy định người bán chịu trách nhiệm và chi phí cao nhất. Người bán phải giao hàng đến địa điểm chỉ định của người mua ở nước nhập khẩu và phải chịu mọi chi phí và rủi ro liên quan, bao gồm cả thuế nhập khẩu và các loại thuế khác.

Ngân hàng phát hành (Issuing Bank) là ngân hàng mở L/C theo yêu cầu của người nhập khẩu và chịu trách nhiệm chính trong việc thanh toán cho người xuất khẩu khi bộ chứng từ phù hợp.

EXW (Ex Works) Incoterms 2020 quy định người bán chịu trách nhiệm tối thiểu. Người bán chỉ cần đặt hàng hóa tại xưởng hoặc địa điểm chỉ định của mình cho người mua tự đến nhận hàng. Mọi chi phí và rủi ro từ đó trở đi do người mua chịu.

Thư tín dụng (L/C) thường có chi phí giao dịch ngân hàng cao nhất so với các phương thức khác vì quy trình phức tạp, nhiều bên tham gia và các ngân hàng phải thực hiện nhiều nghiệp vụ (phát hành, thông báo, xác nhận, kiểm tra chứng từ, thanh toán...). Các phương thức khác như ghi sổ và chuyển tiền thường có chi phí thấp hơn, nhờ thu có chi phí trung bình.

CIF (Cost, Insurance and Freight) Incoterms 2020 quy định người bán phải chịu trách nhiệm và chi phí vận chuyển hàng hóa đến cảng đích, bao gồm cả cước phí vận tải biển và phí bảo hiểm hàng hóa. Tuy nhiên, rủi ro về hàng hóa chuyển giao cho người mua khi hàng đã được giao lên tàu tại cảng đi.

Ngân hàng chiết khấu (Negotiating Bank) có vai trò chiết khấu bộ chứng từ xuất trình của người xuất khẩu. Điều này có nghĩa là ngân hàng chiết khấu sẽ ứng trước tiền thanh toán cho người xuất khẩu (thường là với một khoản phí chiết khấu) trước khi L/C đến hạn thanh toán và trước khi ngân hàng phát hành hoàn trả tiền cho ngân hàng chiết khấu.

Sự khác biệt chính là khả năng sửa đổi hoặc hủy bỏ. Thư tín dụng không thể hủy ngang (irrevocable L/C) không thể bị ngân hàng phát hành hoặc người yêu cầu sửa đổi hoặc hủy bỏ mà không có sự đồng ý của tất cả các bên liên quan (đặc biệt là người thụ hưởng). Thư tín dụng có thể hủy ngang (revocable L/C) có thể bị hủy bỏ hoặc sửa đổi bởi ngân hàng phát hành bất cứ lúc nào mà không cần thông báo cho người thụ hưởng (loại L/C này ít được sử dụng).

`D/P at sight` (Documents against Payment at sight) có nghĩa là `Giao chứng từ khi thanh toán trả ngay`. Trong điều khoản này, ngân hàng chỉ giao bộ chứng từ cho người nhập khẩu khi người nhập khẩu thanh toán đầy đủ giá trị hối phiếu trả ngay.

Phương thức ghi sổ (Open Account) dựa trên sự tin tưởng giữa người mua và người bán, thường được sử dụng khi hai bên đã có quan hệ thương mại lâu dài và tin cậy lẫn nhau. Trong phương thức này, người bán giao hàng trước và người mua thanh toán sau vào một thời điểm đã thỏa thuận.

Vận đơn đường biển (Bill of Lading) là chứng từ vận tải, không phải chứng từ tài chính. Hối phiếu, séc và lệnh phiếu là các chứng từ tài chính thể hiện nghĩa vụ thanh toán hoặc cam kết thanh toán.

Ngân hàng thu hộ (Collecting Bank) đóng vai trò trung gian trong phương thức nhờ thu kèm chứng từ. Ngân hàng này nhận bộ chứng từ từ ngân hàng chuyển chứng từ (Remitting Bank) và có trách nhiệm thu hộ tiền từ người nhập khẩu (người trả tiền) và chuyển tiền về cho ngân hàng chuyển chứng từ để thanh toán cho người xuất khẩu.

CAD là viết tắt của `Cash Against Documents`, nghĩa là `Thanh toán tiền mặt khi xuất trình chứng từ`. Đây là một hình thức của phương thức nhờ thu kèm chứng từ, trong đó người nhập khẩu phải thanh toán tiền ngay khi nhận được bộ chứng từ từ ngân hàng.

SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) là một hệ thống thông tin liên lạc tài chính quốc tế, cung cấp mạng lưới an toàn để các ngân hàng và tổ chức tài chính trên toàn thế giới trao đổi thông tin về các giao dịch tài chính, bao gồm thanh toán quốc tế.

Incoterms (International Commercial Terms) là bộ quy tắc quốc tế quy định về trách nhiệm và chi phí liên quan đến việc giao hàng từ người bán sang người mua trong thương mại quốc tế, bao gồm cả vận chuyển, bảo hiểm, và thủ tục hải quan.

UCP 600 (Uniform Customs and Practice for Documentary Credits, bản sửa đổi năm 2007) là bộ quy tắc thực hành thống nhất về tín dụng chứng từ, được phát hành bởi Phòng Thương mại Quốc tế (ICC). UCP 600 quy định các nguyên tắc và thực hành chung về thư tín dụng (L/C) trong thanh toán quốc tế.

Trong thanh toán L/C, ngân hàng tuân thủ nguyên tắc `thanh toán bằng chứng từ`. Ngân hàng chỉ kiểm tra tính phù hợp của bộ chứng từ với các điều khoản L/C, không chịu trách nhiệm về chất lượng hàng hóa. Nếu bộ chứng từ phù hợp, ngân hàng vẫn phải thanh toán, tranh chấp về chất lượng hàng hóa là vấn đề thương mại giữa người mua và người bán và phải được giải quyết riêng.

Hợp đồng mua bán (Sales Contract) là cơ sở cho giao dịch thương mại nhưng không phải là chứng từ bắt buộc phải có trong bộ chứng từ nhờ thu. Hối phiếu, vận đơn đường biển và giấy chứng nhận xuất xứ là những chứng từ quan trọng và thường được yêu cầu trong nhờ thu kèm chứng từ.

Thư tín dụng (L/C) thường được coi là phương thức thanh toán ít rủi ro nhất cho nhà nhập khẩu vì ngân hàng phát hành L/C cam kết thanh toán khi bộ chứng từ phù hợp. Điều này đảm bảo rằng nhà nhập khẩu chỉ phải thanh toán khi đã có bằng chứng hàng hóa đã được giao (thông qua bộ chứng từ).

Rủi ro hối đoái (Foreign Exchange Risk) phát sinh do sự biến động của tỷ giá hối đoái giữa các đồng tiền liên quan đến giao dịch. Nếu tỷ giá thay đổi bất lợi cho một bên từ khi hợp đồng được ký kết đến khi thanh toán diễn ra, bên đó sẽ chịu thiệt hại.

Thư tín dụng thương mại (Commercial L/C) được sử dụng chủ yếu như một phương thức thanh toán trực tiếp cho giao dịch thương mại hàng hóa. Thư tín dụng dự phòng (Standby L/C) chủ yếu được sử dụng như một công cụ bảo lãnh hoặc dự phòng thanh toán, thường được kích hoạt khi có sự vi phạm nghĩa vụ hợp đồng (ví dụ, không thanh toán, không giao hàng), chứ không phải là phương thức thanh toán chính.

Tình hình kinh tế vĩ mô của quốc gia (ví dụ, GDP, lạm phát) có thể ảnh hưởng đến hoạt động thương mại nói chung nhưng không phải là yếu tố trực tiếp quyết định việc lựa chọn phương thức thanh toán cụ thể. Các yếu tố còn lại như mức độ tin tưởng, giá trị hợp đồng, và quy định kiểm soát ngoại hối đều ảnh hưởng trực tiếp đến việc lựa chọn phương thức thanh toán phù hợp.

Rủi ro pháp lý trong nước (Domestic Legal Risk) thường không được coi là rủi ro đặc trưng của thanh toán quốc tế, mà thuộc về rủi ro kinh doanh chung trong nước. Các rủi ro còn lại (tín dụng, hối đoái, vận chuyển) đều là những rủi ro quan trọng trong thanh toán quốc tế.

Ưu điểm lớn nhất của L/C đối với nhà xuất khẩu là sự đảm bảo thanh toán từ ngân hàng phát hành. Ngân hàng phát hành cam kết thanh toán nếu nhà xuất khẩu xuất trình bộ chứng từ phù hợp với các điều khoản L/C, giảm thiểu rủi ro không thanh toán từ người mua.

Sự khác biệt chính giữa hối phiếu kỳ hạn (time draft) và hối phiếu trả ngay (sight draft) nằm ở thời điểm thanh toán. Hối phiếu trả ngay yêu cầu thanh toán ngay khi xuất trình, còn hối phiếu kỳ hạn cho phép người trả tiền có một khoảng thời gian nhất định sau ngày xuất trình để thanh toán.

Điều khoản chuyển tải (transhipment clause) trong L/C quy định về việc có cho phép hay không việc chuyển hàng hóa từ tàu chở hàng này sang tàu khác trong quá trình vận chuyển từ cảng đi đến cảng đích. Điều này thường xảy ra trong vận tải biển quốc tế.

Vận đơn đường biển (Bill of Lading - B/L) có ba chức năng chính: biên lai nhận hàng từ người vận chuyển, bằng chứng về quyền sở hữu hàng hóa (có thể chuyển nhượng được), và hợp đồng vận tải giữa người gửi hàng và hãng tàu.

Ngân hàng thông báo (Advising Bank) có vai trò xác minh tính xác thực của L/C do ngân hàng phát hành gửi đến và thông báo L/C đó cho nhà xuất khẩu (thường là người thụ hưởng L/C). Ngân hàng thông báo không chịu trách nhiệm thanh toán.