Đề 12 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Tài chính doanh nghiệp

Đòn bẩy tài chính (financial leverage) là việc sử dụng nợ vay để tài trợ cho hoạt động kinh doanh. Sử dụng nợ vay có thể khuếch đại lợi nhuận cho chủ sở hữu nhưng cũng làm tăng rủi ro tài chính.

Quyền chọn (option) là một công cụ phái sinh cho phép người mua có quyền, nhưng không có nghĩa vụ, mua (quyền chọn mua - call option) hoặc bán (quyền chọn bán - put option) một tài sản cơ sở tại một mức giá xác định trước (giá thực hiện) trong hoặc trước một thời điểm nhất định. Các công cụ khác như hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, hợp đồng hoán đổi thường là nghĩa vụ bắt buộc.

Rủi ro lãi suất (interest rate risk) là rủi ro giá trị của tài sản hoặc nợ phải trả sẽ thay đổi do sự thay đổi của lãi suất thị trường. Nó đặc biệt quan trọng đối với các công cụ nợ và các tổ chức tài chính.

Rủi ro tín dụng (credit risk) là rủi ro một bên trong hợp đồng tài chính không thực hiện nghĩa vụ thanh toán hoặc nghĩa vụ khác theo thỏa thuận. Nó thường phát sinh trong các giao dịch cho vay, bán chịu, và các hợp đồng phái sinh.

Tỷ lệ cổ tức chi trả (dividend payout ratio) là tỷ lệ phần trăm lợi nhuận ròng được trả cho cổ đông dưới dạng cổ tức. Nó thường được tính bằng cách chia cổ tức trên mỗi cổ phần (DPS) cho lợi nhuận trên mỗi cổ phần (EPS), hoặc tổng cổ tức cho lợi nhuận ròng.

Cổ phiếu phổ thông đại diện cho quyền sở hữu trong một công ty. Người sở hữu cổ phiếu phổ thông có quyền biểu quyết và quyền nhận cổ tức (nếu có). Các công cụ khác như trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi, thương phiếu là các công cụ nợ hoặc công cụ thị trường tiền tệ.

Tỷ số thanh toán hiện hành (current ratio) là một chỉ số thanh khoản, đo lường khả năng doanh nghiệp trả các nghĩa vụ ngắn hạn bằng tài sản ngắn hạn. Các chỉ số khác đo lường cấu trúc vốn, khả năng sinh lời hoặc hiệu quả hoạt động.

Rủi ro hệ thống (systematic risk) là loại rủi ro ảnh hưởng đến toàn bộ thị trường hoặc một phân khúc lớn của thị trường và không thể loại bỏ bằng cách đa dạng hóa danh mục đầu tư. Nó còn được gọi là rủi ro thị trường hoặc rủi ro không thể đa dạng hóa.

Chi phí tồn kho (carrying costs) là các chi phí liên quan đến việc duy trì hàng tồn kho, bao gồm chi phí cơ hội vốn (vốn bị `giam` trong hàng tồn kho), chi phí kho bãi, bảo hiểm, hao hụt, lỗi thời, v.v. Chi phí đặt hàng và chi phí do thiếu hàng là các loại chi phí khác liên quan đến quản lý hàng tồn kho.

Thời gian hoàn vốn (payback period) là khoảng thời gian cần thiết để dòng tiền vào từ dự án đầu tư bù đắp vốn đầu tư ban đầu. Phương pháp này thường sử dụng dòng tiền không chiết khấu, không tính đến giá trị thời gian của tiền.

Chỉ số giá trên thu nhập (P/E ratio) là một chỉ số định giá cổ phiếu phổ biến, so sánh giá thị trường của cổ phiếu với lợi nhuận trên mỗi cổ phần (EPS). Nó cho biết nhà đầu tư sẵn sàng trả bao nhiêu cho mỗi đồng lợi nhuận của doanh nghiệp, và thường được sử dụng để so sánh định giá tương đối giữa các cổ phiếu hoặc so với trung bình ngành.

Mục tiêu hàng đầu của quản trị tài chính doanh nghiệp là tối đa hóa giá trị tài sản của chủ sở hữu, thể hiện qua giá cổ phiếu trên thị trường. Các mục tiêu khác có thể quan trọng nhưng là phương tiện hoặc thứ yếu so với mục tiêu tối đa hóa giá trị doanh nghiệp.

Quản lý rủi ro hối đoái (exchange rate risk management) nhằm mục đích giảm thiểu hoặc loại bỏ những tác động bất lợi của biến động tỷ giá hối đoái đến hoạt động kinh doanh và kết quả tài chính của doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp có hoạt động quốc tế.

Sáp nhập hợp nhất (consolidation) là hình thức sáp nhập mà trong đó các doanh nghiệp sáp nhập chấm dứt hoạt động và một doanh nghiệp hoàn toàn mới được thành lập để thay thế. Các hình thức sáp nhập khác thường là một doanh nghiệp hấp thụ doanh nghiệp khác hoặc mở rộng hoạt động sang lĩnh vực liên quan.

Giá trị thời gian của tiền dựa trên nguyên tắc rằng tiền có thể sinh lời theo thời gian. Do đó, một khoản tiền nhận được sớm hơn có thể được đầu tư để tạo ra lợi nhuận, khiến nó có giá trị hơn khoản tiền tương tự nhận được muộn hơn.

Nguồn vốn tự tài trợ (internal financing) là nguồn vốn doanh nghiệp tạo ra từ hoạt động kinh doanh của mình, chủ yếu là lợi nhuận giữ lại. Các nguồn khác như phát hành cổ phiếu, vay ngân hàng, phát hành trái phiếu là nguồn vốn bên ngoài (external financing).

Điểm hòa vốn (break-even point) là mức sản lượng hoặc doanh thu mà tại đó tổng doanh thu vừa đủ bù đắp tổng chi phí (bao gồm cả chi phí cố định và chi phí biến đổi). Tại điểm hòa vốn, doanh nghiệp không lãi cũng không lỗ.

Vốn lưu động (working capital) là vốn dùng để tài trợ cho các hoạt động ngắn hạn của doanh nghiệp. Nó chủ yếu bao gồm tài sản ngắn hạn như tiền mặt, các khoản phải thu, hàng tồn kho và đầu tư ngắn hạn.

Chu kỳ tiền mặt (cash conversion cycle) đo lường khoảng thời gian từ khi doanh nghiệp chi tiền mua nguyên vật liệu (hoặc trả tiền cho nhà cung cấp) đến khi thu được tiền từ việc bán hàng hóa hoặc dịch vụ cho khách hàng. Chu kỳ tiền mặt ngắn hơn thường tốt hơn, cho thấy hiệu quả quản lý vốn lưu động.

Mục tiêu chính của quản lý các khoản phải thu là tối ưu hóa dòng tiền bằng cách đẩy nhanh tốc độ thu hồi tiền từ các khoản phải thu, giảm thiểu thời gian tiền bị `giam` trong các khoản phải thu. Điều này giúp cải thiện thanh khoản và hiệu quả sử dụng vốn.

Quyết định tài trợ (financing decision) liên quan đến việc doanh nghiệp lựa chọn các nguồn vốn (ví dụ: nợ vay, vốn chủ sở hữu, lợi nhuận giữ lại) và cơ cấu vốn tối ưu để tài trợ cho hoạt động kinh doanh và đầu tư. Các quyết định khác bao gồm quyết định đầu tư (lựa chọn dự án), quản lý tài sản (quản lý vốn lưu động, tài sản cố định) và phân phối lợi nhuận (chính sách cổ tức).

Phân tích độ nhạy (sensitivity analysis) là một kỹ thuật trong thẩm định dự án đầu tư, được sử dụng để đánh giá mức độ ảnh hưởng của sự thay đổi của từng biến số đầu vào (ví dụ: doanh thu, chi phí, lãi suất chiết khấu) đến kết quả dự án (ví dụ: NPV, IRR). Nó giúp xác định các biến số quan trọng nhất và rủi ro của dự án.

Phương pháp chiết khấu dòng tiền (DCF) là một kỹ thuật định giá phổ biến, dựa trên việc chiết khấu các dòng tiền tương lai về giá trị hiện tại. Nó được sử dụng để định giá doanh nghiệp, cổ phiếu, dự án đầu tư và các tài sản khác.

Chi phí chìm (sunk cost) là chi phí đã phát sinh trong quá khứ và không thể thu hồi hoặc thay đổi bằng bất kỳ quyết định nào trong tương lai. Trong quyết định đầu tư, chi phí chìm không nên được xem xét vì chúng không liên quan đến dòng tiền tương lai.

Chi phí sử dụng vốn (cost of capital) là tỷ suất sinh lời tối thiểu mà doanh nghiệp cần đạt được để bù đắp cho nhà đầu tư. Trong thẩm định dự án đầu tư, chi phí vốn được sử dụng làm tỷ lệ chiết khấu để tính giá trị hiện tại của dòng tiền dự án.

Phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần là phương pháp khấu hao nhanh, tạo ra chi phí khấu hao lớn hơn trong những năm đầu sử dụng tài sản và giảm dần theo thời gian. Phương pháp đường thẳng phân bổ đều chi phí khấu hao qua các năm.

Vòng quay tổng tài sản (total asset turnover) là một chỉ số hiệu quả hoạt động, đo lường mức độ hiệu quả doanh nghiệp sử dụng tài sản của mình để tạo ra doanh thu. Tỷ số cao cho thấy doanh nghiệp đang sử dụng tài sản hiệu quả.

Công thức Dupont là một công cụ phân tích tài chính, phân tích và giải thích các thành phần cấu thành tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE). Nó giúp xác định các yếu tố chính (như biên lợi nhuận, vòng quay tài sản, đòn bẩy tài chính) ảnh hưởng đến ROE.

Trong mô hình CAPM, hệ số Beta (β) đo lường rủi ro hệ thống của một tài sản (ví dụ: cổ phiếu) so với rủi ro thị trường chung. Beta càng cao, rủi ro hệ thống càng lớn.

Chính sách cổ tức (dividend policy) của doanh nghiệp là quyết định về việc phân phối lợi nhuận cho cổ đông. Nó chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm cơ hội đầu tư của doanh nghiệp (cần giữ lại lợi nhuận để tái đầu tư), tình hình kinh tế vĩ mô (ảnh hưởng đến lợi nhuận và khả năng trả cổ tức) và lãi suất thị trường (ảnh hưởng đến kỳ vọng của nhà đầu tư).