Đề 4 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Kinh tế quốc tế

Toàn cầu hóa kinh tế là quá trình gia tăng sự phụ thuộc lẫn nhau và hội nhập kinh tế giữa các quốc gia trên toàn thế giới, thể hiện qua sự gia tăng thương mại, đầu tư, di chuyển lao động và dòng chảy thông tin, công nghệ.

ASEAN (Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á) là một ví dụ về liên kết kinh tế khu vực, bao gồm các quốc gia trong cùng một khu vực địa lý hợp tác kinh tế với nhau. WTO, IMF và World Bank là các tổ chức quốc tế mang tính toàn cầu.

Trong hệ thống tỷ giá hối đoái thả nổi, giá trị của một đồng tiền được xác định bởi lực lượng cung và cầu trên thị trường ngoại hối, không phải do can thiệp trực tiếp của chính phủ hoặc ngân hàng trung ương (mặc dù họ có thể can thiệp gián tiếp).

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) liên quan đến việc thiết lập sự kiểm soát lâu dài đối với một doanh nghiệp ở nước ngoài. Điều này thường bao gồm việc thành lập một công ty con, mua lại một công ty hiện có hoặc tham gia vào liên doanh.

Lý thuyết `Vòng đời sản phẩm` cho rằng lợi thế so sánh và mô hình thương mại thay đổi theo các giai đoạn khác nhau trong vòng đời của một sản phẩm, từ giai đoạn giới thiệu, tăng trưởng, trưởng thành đến suy thoái.

Ngân hàng Thế giới là một tổ chức tài chính quốc tế cung cấp các khoản vay và hỗ trợ kỹ thuật cho các quốc gia đang phát triển để thực hiện các dự án nhằm giảm nghèo và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

CPTPP là một hiệp định thương mại tự do giữa 11 quốc gia khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Nó loại bỏ hoặc giảm thuế quan và các rào cản phi thuế quan đối với thương mại giữa các nước thành viên.

Hiệu ứng J-curve mô tả tình huống trong đó cán cân thương mại của một quốc gia ban đầu có thể xấu đi sau khi phá giá đồng tiền của mình, trước khi cuối cùng cải thiện. Điều này là do tác động định giá ban đầu và độ trễ trong phản ứng về lượng xuất nhập khẩu.

Hạn ngạch nhập khẩu là một giới hạn trực tiếp về số lượng hàng hóa được phép nhập khẩu, không phải là một loại thuế. Do đó, nó là một hàng rào phi thuế quan.

Thuế carbon biên giới là một loại thuế được áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu dựa trên lượng khí thải carbon liên quan đến sản xuất của chúng, đặc biệt từ các quốc gia có tiêu chuẩn môi trường lỏng lẻo hơn. Mục đích là để ngăn chặn `rò rỉ carbon` và khuyến khích các quốc gia khác nâng cao tiêu chuẩn môi trường.

Điều kiện Marshall-Lerner chỉ ra rằng phá giá tiền tệ sẽ cải thiện cán cân thương mại nếu tổng độ co giãn của cầu xuất khẩu và nhập khẩu theo giá trị tuyệt đối lớn hơn 1. Điều này đảm bảo rằng sự thay đổi về lượng do giá cả thay đổi sẽ đủ lớn để bù đắp cho tác động bất lợi ban đầu về giá cả.

Khi đồng nội tệ tăng giá (appreciate), hàng hóa và dịch vụ của quốc gia đó trở nên đắt hơn đối với người mua nước ngoài (xuất khẩu đắt hơn), trong khi hàng hóa và dịch vụ nước ngoài trở nên rẻ hơn đối với người mua trong nước (nhập khẩu rẻ hơn).

Lý thuyết `Lợi thế cạnh tranh quốc gia` (Diamond Model) của Michael Porter xác định các yếu tố quyết định lợi thế cạnh tranh của một quốc gia trong một ngành cụ thể, bao gồm điều kiện yếu tố, điều kiện nhu cầu, các ngành công nghiệp hỗ trợ và liên quan, và chiến lược, cấu trúc và cạnh tranh của doanh nghiệp.

Hiện tượng `chạy đua xuống đáy` (race to the bottom) trong bối cảnh toàn cầu hóa đề cập đến sự cạnh tranh giữa các quốc gia, đặc biệt là các quốc gia đang phát triển, để thu hút đầu tư nước ngoài bằng cách nới lỏng các quy định về lao động, môi trường và giảm thuế suất, dẫn đến việc hạ thấp các tiêu chuẩn chung.

Khu vực mậu dịch tự do (FTA) là hình thức liên kết kinh tế đơn giản nhất, trong đó các quốc gia thành viên đồng ý loại bỏ thuế quan và các hàng rào phi thuế quan đối với thương mại giữa họ, nhưng vẫn giữ chính sách thương mại độc lập với các nước ngoài khu vực.

Lý thuyết thương mại quốc tế và nhiều nghiên cứu thực nghiệm cho thấy rằng thương mại tự do, bằng cách thúc đẩy chuyên môn hóa dựa trên lợi thế so sánh và tăng cường cạnh tranh, có xu hướng dẫn đến tăng hiệu quả kinh tế và phúc lợi toàn cầu.

WTO là tổ chức quốc tế duy nhất thiết lập các quy tắc thương mại giữa các quốc gia. Vai trò chính của WTO là giúp thương mại diễn ra suôn sẻ, tự do, công bằng và dễ dự đoán.

Trợ cấp xuất khẩu là các khoản hỗ trợ tài chính hoặc ưu đãi khác mà chính phủ cung cấp cho các doanh nghiệp xuất khẩu để giảm chi phí và tăng khả năng cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu trên thị trường quốc tế. Nó thường được coi là một hình thức bảo hộ trá hình hoặc cạnh tranh không lành mạnh.

Mô hình trọng lực trong thương mại quốc tế, tương tự như luật hấp dẫn trong vật lý, dự đoán rằng thương mại giữa hai quốc gia tỷ lệ thuận với quy mô kinh tế của họ (thường đo bằng GDP) và tỷ lệ nghịch với khoảng cách địa lý giữa họ.

Thặng dư thương mại xảy ra khi một quốc gia xuất khẩu nhiều hàng hóa và dịch vụ hơn nhập khẩu, dẫn đến giá trị xuất khẩu lớn hơn giá trị nhập khẩu.

Lợi thế so sánh dựa trên chi phí cơ hội tương đối. Quốc gia nên chuyên môn hóa vào sản xuất hàng hóa có chi phí cơ hội thấp hơn so với các quốc gia khác, không phải chi phí tuyệt đối thấp nhất.

Tỷ giá hối đoái danh nghĩa là tỷ lệ mà tại đó một đồng tiền có thể được đổi lấy một đồng tiền khác trên thị trường ngoại hối. Nó phản ánh giá trị tương đối hiện tại của hai đồng tiền.

Rào cản kỹ thuật đối với thương mại (TBT) là các quy định và tiêu chuẩn kỹ thuật, quy định về an toàn, môi trường và các thủ tục đánh giá sự phù hợp mà các quốc gia áp dụng, có thể tạo ra rào cản cho thương mại quốc tế.

IMF được thành lập với mục đích chính là ổn định hệ thống tiền tệ quốc tế. IMF giám sát chính sách kinh tế của các quốc gia thành viên và cung cấp hỗ trợ tài chính ngắn hạn cho các quốc gia gặp khủng hoảng cán cân thanh toán.

Cán cân vãng lai (Current Account) ghi lại các giao dịch về hàng hóa, dịch vụ, thu nhập đầu tư (như lợi nhuận, lãi suất, cổ tức) và chuyển giao vãng lai (như viện trợ, kiều hối) giữa một quốc gia và phần còn lại của thế giới.

Chính sách bảo hộ thương mại được thiết kế để bảo vệ các ngành công nghiệp trong nước khỏi sự cạnh tranh từ hàng hóa nhập khẩu. Các biện pháp bảo hộ như thuế quan, hạn ngạch và trợ cấp giúp hàng hóa sản xuất trong nước cạnh tranh hơn.

Nguyên tắc `điều khoản tối huệ quốc` (MFN) trong WTO yêu cầu các quốc gia thành viên phải đối xử với tất cả các đối tác thương mại khác một cách bình đẳng. Bất kỳ ưu đãi thương mại nào được cấp cho một quốc gia cũng phải được mở rộng cho tất cả các thành viên WTO khác.

Mô hình Heckscher-Ohlin nhấn mạnh rằng lợi thế so sánh hình thành do sự khác biệt về nguồn lực yếu tố sản xuất giữa các quốc gia. Các quốc gia sẽ xuất khẩu hàng hóa sử dụng nhiều yếu tố sản xuất tương đối dồi dào của họ.

Khu vực đồng tiền chung là một hình thức liên kết kinh tế sâu sắc hơn so với khu vực mậu dịch tự do, liên minh thuế quan và thị trường chung. Nó bao gồm việc áp dụng một đồng tiền chung và thường đòi hỏi sự phối hợp chính sách kinh tế vĩ mô sâu rộng hơn.

Cán cân thanh toán quốc tế (BOP) là một bản ghi thống kê có hệ thống về tất cả các giao dịch kinh tế giữa cư dân của một quốc gia và phần còn lại của thế giới trong một khoảng thời gian cụ thể, thường là một năm.