Đề 3 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Bệnh lý học

Nghiện rượu mạn tính gây tổn thương gan theo nhiều giai đoạn, bắt đầu từ gan nhiễm mỡ do rượu, tiến triển đến viêm gan do rượu và cuối cùng là xơ gan do rượu. Xơ gan do rượu là giai đoạn cuối của bệnh gan do rượu, gây suy giảm chức năng gan nghiêm trọng.

Bạch cầu đa nhân trung tính là tế bào viêm chủ yếu trong phản ứng viêm cấp tính, có vai trò thực bào và giải phóng các chất trung gian hóa học gây viêm.

Xơ gan là giai đoạn cuối của nhiều bệnh gan mạn tính, đặc trưng bởi sự thay thế mô gan bình thường bằng mô xơ và các nốt tân sinh. Quá trình xơ hóa làm suy giảm chức năng gan và gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng.

HBsAg (kháng nguyên bề mặt virus viêm gan B) là xét nghiệm đặc hiệu và quan trọng nhất để chẩn đoán nhiễm virus viêm gan B cấp và mạn tính. Các xét nghiệm khác như men gan, bilirubin có thể tăng trong nhiều bệnh gan khác nhau, không đặc hiệu cho viêm gan B.

Thiếu máu bất sản (aplastic anemia) là bệnh lý suy tủy xương, trong đó tủy xương giảm sản xuất tất cả các dòng tế bào máu (hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu), KHÔNG phải là bệnh lý ác tính. Đa u tủy xương, u lympho Hodgkin và bạch cầu cấp dòng lympho là các bệnh lý ác tính của hệ tạo máu.

Hội chứng DIC là rối loạn đông máu phức tạp, đặc trưng bởi sự hoạt hóa quá mức cả hệ thống đông máu và tiêu sợi huyết. Ban đầu có thể gây tăng đông máu, hình thành nhiều cục máu đông nhỏ trong mạch máu, sau đó nhanh chóng chuyển sang giai đoạn tăng tiêu sợi huyết, gây chảy máu.

Bạch cầu mạn dòng tủy (chronic myeloid leukemia - CML) là bệnh ung thư máu đặc trưng bởi sự tăng sinh quá mức dòng bạch cầu hạt trưởng thành (bạch cầu trung tính, ái toan, ái kiềm) trong tủy xương và máu ngoại vi. Điểm đặc trưng di truyền là nhiễm sắc thể Philadelphia.

Bệnh gout (gút) là bệnh lý viêm khớp do rối loạn chuyển hóa purin, dẫn đến tăng acid uric máu. Khi nồng độ acid uric máu quá cao, các tinh thể urat monosodium có thể lắng đọng tại khớp và các mô xung quanh, gây ra phản ứng viêm và các cơn đau khớp cấp tính.

Bệnh Parkinson là bệnh thoái hóa thần kinh tiến triển, đặc trưng bởi sự thoái hóa tế bào thần kinh sản xuất dopamine trong chất đen (substantia nigra) của não. Dopamine đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát vận động, do đó thiếu hụt dopamine gây ra các triệu chứng vận động của bệnh Parkinson như run, cứng đờ, chậm vận động.

Thiếu máu hồng cầu to (macrocytic anemia) thường do thiếu vitamin B12 hoặc acid folic. Vitamin B12 và acid folic cần thiết cho sự tổng hợp DNA và trưởng thành của tế bào hồng cầu. Thiếu hụt các vitamin này dẫn đến hồng cầu to bất thường và giảm số lượng hồng cầu trưởng thành.

Tổn thương thận trong bệnh đái tháo đường (bệnh thận do đái tháo đường) chủ yếu do tăng đường huyết mạn tính gây ra. Đường huyết cao kéo dài dẫn đến glycosyl hóa protein, tăng sản xuất các sản phẩm glycosyl hóa bền vững (AGEs), gây xơ hóa cầu thận và suy giảm chức năng thận.

Viêm gan mạn tính là tình trạng viêm gan kéo dài trên 6 tháng, có thể do nhiều nguyên nhân và có thể tiến triển chậm, không triệu chứng trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, viêm gan mạn tính KHÔNG phải lúc nào cũng dẫn đến xơ gan. Nếu được phát hiện và điều trị sớm, có thể ngăn chặn hoặc làm chậm tiến triển xơ gan.

Bệnh xơ nang (cystic fibrosis) là bệnh di truyền lặn trên nhiễm sắc thể thường, gây ra bởi đột biến gen CFTR (cystic fibrosis transmembrane conductance regulator). Gen này mã hóa protein kênh chloride, khi bị đột biến sẽ gây rối loạn vận chuyển ion chloride và nước, dẫn đến tăng tiết dịch nhầy bất thường.

Nhiễm Helicobacter pylori là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm loét dạ dày tá tràng. Vi khuẩn này gây tổn thương lớp niêm mạc bảo vệ dạ dày và tá tràng, tạo điều kiện cho acid dạ dày gây loét.

Phản ứng quá mẫn typ III là phản ứng qua trung gian phức hợp miễn dịch. Phức hợp kháng nguyên-kháng thể được hình thành và lắng đọng tại mô, hoạt hóa bổ thể và gây viêm.

Nang lao (granuloma) và hoại tử bã đậu (caseous necrosis) là những biến đổi mô bệnh học đặc trưng của bệnh lao phổi. Nang lao là tập hợp các tế bào miễn dịch bao quanh vi khuẩn lao, còn hoại tử bã đậu là dạng hoại tử đặc biệt thường gặp trong lao.

Bệnh Alzheimer là bệnh thoái hóa thần kinh tiến triển, đặc trưng bởi sự tích tụ mảng amyloid beta ngoại bào và đám rối нейрофибриллярный (neurofibrillary tangles) nội bào trong não. Các cấu trúc bất thường này gây tổn thương và chết tế bào thần kinh, dẫn đến suy giảm trí nhớ và chức năng nhận thức.

Tăng huyết áp mạn tính là nguyên nhân thường gặp nhất của suy tim trái. Huyết áp cao kéo dài làm tăng gánh nặng cho tim trái, dẫn đến phì đại cơ tim và cuối cùng là suy giảm chức năng bơm máu của tim trái.

Hoại tử tế bào đặc trưng bởi màng tế bào bị phá vỡ, giải phóng nội dung tế bào và gây viêm. Sự co rút tế bào và hình thành thể apoptotic là đặc điểm của quá trình chết tế bào theo chương trình (apoptosis), không phải hoại tử.

Bạch cầu ái toan (eosinophils) đóng vai trò quan trọng trong viêm đường thở mạn tính ở bệnh hen phế quản. Chúng giải phóng các chất trung gian hóa học gây viêm, tổn thương biểu mô đường thở và tăng tiết dịch nhầy.

Thiếu máu cục bộ (ischemia) gây thiếu oxy và glucose, dẫn đến giảm sản xuất ATP. Điều này gây rối loạn chức năng bơm ion, tích tụ canxi nội bào, tổn thương ty thể và cuối cùng là hoại tử tế bào.

Phù xảy ra khi có sự mất cân bằng giữa áp lực thủy tĩnh và áp lực keo, hoặc do tăng tính thấm thành mạch. Tăng áp lực thẩm thấu dịch kẽ KHÔNG phải là nguyên nhân trực tiếp gây phù, mà thường là hậu quả của các quá trình khác gây tích tụ chất tan trong dịch kẽ.

Troponin là protein đặc hiệu cho cơ tim. Xét nghiệm troponin được sử dụng rộng rãi để chẩn đoán nhồi máu cơ tim. Khi tế bào cơ tim bị tổn thương (như trong nhồi máu cơ tim), troponin được giải phóng vào máu và có thể đo được.

Xơ vữa động mạch là bệnh lý viêm mạn tính thành mạch, đặc trưng bởi sự tích tụ lipid, tế bào viêm và các thành phần khác trong lớp áo trong của động mạch, dẫn đến hình thành mảng xơ vữa.

Phì đại tuyến tiền liệt lành tính (BPH) gây chèn ép niệu đạo, dẫn đến tắc nghẽn đường tiểu dưới. Nếu tắc nghẽn kéo dài và không được điều trị, có thể gây ứ nước tiểu ngược dòng lên thận, dẫn đến suy thận do tắc nghẽn, đây là biến chứng nguy hiểm nhất của BPH.

U ác tính biểu mô (carcinoma) là loại u có khả năng di căn cao nhất. Các loại u còn lại (u tuyến, u sợi thần kinh, u mỡ) thường là u lành tính hoặc ít có khả năng di căn.

Tăng huyết áp nguyên phát (chiếm phần lớn các trường hợp tăng huyết áp) thường không có nguyên nhân cụ thể. Cơ chế chính liên quan đến rối loạn chức năng nội mô mạch máu, dẫn đến giảm giãn mạch và tăng sức cản ngoại vi, gây tăng huyết áp. Các nguyên nhân khác như hẹp động mạch thận, cường aldosteron, u tủy thượng thận thường gây tăng huyết áp thứ phát.

Bệnh nhược cơ (Myasthenia Gravis) là bệnh tự miễn, trong đó hệ miễn dịch sản xuất kháng thể chống lại thụ thể acetylcholine tại bản vận động thần kinh cơ. Các kháng thể này ngăn chặn acetylcholine gắn vào thụ thể, gây giảm dẫn truyền thần kinh cơ và yếu cơ.

Đái tháo đường typ 2 chủ yếu liên quan đến tình trạng kháng insulin và suy giảm chức năng tế bào beta tuyến tụy, KHÔNG phải là bệnh tự miễn. Viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hệ thống và viêm tuyến giáp Hashimoto là các bệnh tự miễn, trong đó hệ miễn dịch tấn công các thành phần của cơ thể.

Khi hệ miễn dịch suy yếu do HIV (AIDS), bệnh nhân dễ mắc các nhiễm trùng cơ hội. Nhiễm nấm Candida miệng và thực quản, viêm phổi do Pneumocystis jirovecii là những nhiễm trùng cơ hội điển hình thường gặp khi số lượng tế bào CD4+ giảm thấp ở bệnh nhân AIDS.