Đề 9 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Nguyên lý kế toán

Nguyên tắc nhất quán yêu cầu doanh nghiệp phải áp dụng nhất quán các phương pháp kế toán đã chọn giữa các kỳ kế toán. Điều này giúp đảm bảo tính so sánh được của thông tin tài chính qua các kỳ. Thay đổi phương pháp kế toán chỉ được thực hiện khi có lý do chính đáng và phải được thuyết minh rõ ràng.

Nguyên tắc phù hợp (matching principle) yêu cầu chi phí phải được ghi nhận trong cùng kỳ với doanh thu mà chi phí đó góp phần tạo ra. Nguyên tắc này đảm bảo Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh phản ánh đúng hiệu quả hoạt động kinh doanh trong kỳ.

Cơ sở tiền mặt (cash basis) ghi nhận doanh thu và chi phí khi có dòng tiền thực tế vào và ra. Đây là phương pháp đơn giản, thường được sử dụng cho các doanh nghiệp nhỏ hoặc mục đích quản lý dòng tiền ngắn hạn.

Chi phí nghiên cứu (giai đoạn nghiên cứu) thường được ghi nhận trực tiếp vào chi phí trong kỳ vì tính không chắc chắn về lợi ích kinh tế tương lai. Chi phí phát triển (giai đoạn phát triển) có thể được vốn hóa nếu đáp ứng các điều kiện nhất định.

Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Income Statement hay Profit and Loss Statement) trình bày doanh thu, chi phí và lợi nhuận (hoặc lỗ) của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán. Vốn chủ sở hữu là một yếu tố của Bảng cân đối kế toán.

Doanh nghiệp tư nhân là loại hình doanh nghiệp mà chủ sở hữu và doanh nghiệp không có sự tách biệt về pháp lý. Do đó, chủ sở hữu chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản của mình đối với các khoản nợ của doanh nghiệp.

Bút toán điều chỉnh là các bút toán được thực hiện vào cuối kỳ kế toán để đảm bảo các nguyên tắc kế toán được tuân thủ, đặc biệt là nguyên tắc dồn tích và phù hợp, trước khi lập báo cáo tài chính.

Hệ thống tài khoản kế toán là phương tiện để phân loại và ghi chép một cách có hệ thống các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, giúp theo dõi và tổng hợp thông tin về từng đối tượng kế toán (tài sản, nợ phải trả, vốn chủ sở hữu, doanh thu, chi phí).

`Nợ phải trả` thể hiện nghĩa vụ hiện tại của doanh nghiệp phát sinh từ các sự kiện đã qua, và việc thanh toán các nghĩa vụ này dự kiến sẽ dẫn đến sự giảm sút lợi ích kinh tế của doanh nghiệp. Vay và nợ thuê tài chính là một ví dụ điển hình.

Bảng cân đối kế toán là báo cáo tài chính tĩnh, phản ánh tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể (thường là cuối kỳ kế toán).

Phương pháp khấu hao đường thẳng phân bổ đều chi phí khấu hao của tài sản cố định trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của nó. Công thức tính khấu hao đường thẳng là (Giá trị tài sản - Giá trị thanh lý ước tính) / Thời gian sử dụng hữu ích.

Phương trình kế toán cơ bản (Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu) thể hiện mối quan hệ cân bằng giữa các nguồn lực của doanh nghiệp (Tài sản) và nguồn vốn hình thành các nguồn lực đó (Nợ phải trả và Vốn chủ sở hữu).

Khi trả trước tiền thuê, doanh nghiệp có quyền sử dụng văn phòng trong tương lai. Do đó, số tiền trả trước được ghi nhận ban đầu là tài sản `Chi phí trả trước` (một dạng tài sản ngắn hạn). Chi phí thuê văn phòng sẽ được phân bổ dần vào chi phí trong các kỳ tương ứng với thời gian sử dụng văn phòng.

Bán chịu hàng hóa (theo nguyên tắc dồn tích) ghi nhận doanh thu trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và tăng khoản phải thu khách hàng (tài sản) trên Bảng cân đối kế toán.

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ cung cấp thông tin về dòng tiền vào và dòng tiền ra của doanh nghiệp trong kỳ, phân loại theo hoạt động kinh doanh, hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính, giúp đánh giá khả năng tạo tiền và nhu cầu sử dụng tiền.

Nguyên tắc giá gốc (hay giá phí) yêu cầu tài sản được ghi nhận ban đầu theo giá phí mà doanh nghiệp đã bỏ ra để có được tài sản đó. Giá gốc đảm bảo tính khách quan và có thể kiểm chứng.

Kiểm toán báo cáo tài chính là quá trình kiểm tra độc lập bởi kiểm toán viên bên ngoài nhằm đưa ra ý kiến về việc báo cáo tài chính có trình bày trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu hay không, theo khuôn khổ lập báo cáo tài chính được áp dụng.

`Lợi nhuận giữ lại` (hay lợi nhuận chưa phân phối) là phần lợi nhuận sau thuế mà doanh nghiệp giữ lại để tái đầu tư hoặc sử dụng cho các mục đích khác, thay vì chia hết cho cổ đông dưới dạng cổ tức.

Theo nguyên tắc giá gốc, tài sản cố định mua trả chậm được ghi nhận ban đầu theo giá mua trả tiền ngay (tương đương giá gốc). Phần lãi trả chậm được ghi nhận là chi phí tài chính theo thời gian.

Hoạt động đầu tư trong báo cáo lưu chuyển tiền tệ bao gồm các giao dịch liên quan đến việc mua sắm và thanh lý tài sản dài hạn (như tài sản cố định, bất động sản đầu tư, đầu tư tài chính dài hạn) và các khoản đầu tư khác.

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ có thể được lập theo phương pháp trực tiếp hoặc gián tiếp. Phương pháp gián tiếp thường được sử dụng phổ biến hơn vì dễ lập và có thể được yêu cầu bởi chuẩn mực kế toán. Doanh nghiệp có thể lựa chọn phương pháp phù hợp với mình.

Nguyên tắc thận trọng (hay cẩn trọng) yêu cầu kế toán phải có thái độ dè dặt trong việc ước tính, không được đánh giá cao hơn giá trị tài sản hoặc doanh thu, và không đánh giá thấp hơn giá trị nợ phải trả hoặc chi phí. Ước tính bi quan nhất thường được ưu tiên.

Phát hành cổ phiếu là một hình thức huy động vốn chủ sở hữu. Khi doanh nghiệp phát hành cổ phiếu và nhận được tiền, tài sản (tiền mặt) tăng lên, đồng thời vốn chủ sở hữu (vốn góp của chủ sở hữu) cũng tăng lên, đảm bảo phương trình kế toán luôn cân bằng.

Dự phòng phải thu khó đòi được trích lập để dự kiến các khoản nợ phải thu có khả năng không thu hồi được do khách hàng không có khả năng thanh toán. Việc trích lập dự phòng tuân thủ nguyên tắc thận trọng và giúp phản ánh đúng giá trị có thể thu hồi của các khoản phải thu.

Bảng cân đối thử (Trial Balance) là một bảng tổng hợp các số dư của tất cả các tài khoản trên sổ cái tại một thời điểm nhất định. Mục đích chính của nó là kiểm tra xem tổng số phát sinh Nợ và tổng số phát sinh Có có bằng nhau hay không, giúp phát hiện các sai sót cơ học trước khi lập báo cáo tài chính.

FIFO (First-In, First-Out) là phương pháp đánh giá hàng tồn kho dựa trên giả định rằng hàng hóa nhập kho trước sẽ được xuất kho trước. Do đó, giá vốn hàng bán được tính theo giá của lô hàng nhập kho trước, và hàng tồn kho cuối kỳ được tính theo giá của lô hàng nhập kho gần nhất.

Kế toán quản trị tập trung cung cấp thông tin hữu ích cho việc ra quyết định của nhà quản lý trong nội bộ doanh nghiệp. Thông tin này có thể là thông tin tài chính (chi phí, doanh thu, lợi nhuận...) hoặc phi tài chính (thị phần, năng suất...).

Theo định nghĩa, tài sản là nguồn lực do doanh nghiệp kiểm soát và dự kiến mang lại lợi ích kinh tế trong tương lai. Quyền sở hữu pháp lý chỉ là một yếu tố, quan trọng hơn là khả năng kiểm soát và thu lợi ích.

Giá vốn hàng bán (COGS) chỉ bao gồm các chi phí trực tiếp liên quan đến quá trình sản xuất hoặc mua hàng hóa đã bán trong kỳ. Các chi phí khác như chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp, chi phí tài chính được ghi nhận riêng biệt.

Nguyên tắc cơ sở dồn tích ghi nhận doanh thu khi tạo ra và chi phí khi phát sinh, không nhất thiết khi dòng tiền thực tế trao đổi. Điều này phản ánh đúng bản chất kinh tế của giao dịch.