Đề 9 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Tài chính tiền tệ

Trong hệ thống tỷ giá hối đoái thả nổi hoàn toàn (hay tỷ giá hối đoái linh hoạt), giá trị của đồng tiền được xác định hoàn toàn bởi lực lượng cung và cầu trên thị trường ngoại hối, không có sự can thiệp trực tiếp nào từ chính phủ hoặc ngân hàng trung ương để cố định hoặc kiểm soát tỷ giá.

Ngân hàng trung ương quản lý dự trữ ngoại hối để ổn định tỷ giá, thanh toán quốc tế và duy trì niềm tin vào đồng tiền quốc gia. Cho chính phủ vay vốn trực tiếp thường được coi là can thiệp vào chính sách tài khóa và có thể ảnh hưởng đến tính độc lập của ngân hàng trung ương.

Giảm phát (deflation) là tình trạng mức giá chung của hàng hóa và dịch vụ trong nền kinh tế giảm xuống liên tục. Nó ngược lại với lạm phát.

Lạm phát là sự tăng lên liên tục của mức giá chung của hàng hóa và dịch vụ trong một nền kinh tế trong một khoảng thời gian nhất định. Nó phản ánh sự suy giảm sức mua của một đơn vị tiền tệ.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) là một thước đo thống kê theo dõi sự thay đổi theo thời gian của mức giá trung bình của một giỏ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng điển hình. Nó được sử dụng rộng rãi để đo lường lạm phát tiêu dùng.

Lãi suất thực tế phản ánh lợi suất thực sự của khoản đầu tư sau khi đã trừ đi tác động của lạm phát. Công thức tính lãi suất thực tế xấp xỉ là: Lãi suất thực tế = Lãi suất danh nghĩa - Tỷ lệ lạm phát.

Kỳ vọng lạm phát tăng lên khiến người lao động và doanh nghiệp đòi hỏi mức lương và giá cả cao hơn cho mỗi mức thất nghiệp. Điều này làm cho đường кривой Phillips ngắn hạn dịch chuyển lên trên và sang phải.

Mục tiêu chính của chính sách tiền tệ thường là duy trì sự ổn định giá cả (kiểm soát lạm phát) và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế bền vững và ổn định. Các mục tiêu khác như giảm thất nghiệp và ổn định tỷ giá hối đoái cũng quan trọng nhưng thường thứ yếu so với ổn định giá cả.

Theo Keynes, có ba động cơ chính khiến mọi người nắm giữ tiền: động cơ giao dịch (để thực hiện các giao dịch hàng ngày), động cơ dự phòng (để đối phó với các tình huống bất ngờ), và động cơ đầu cơ (để tận dụng cơ hội đầu tư khi lãi suất dự kiến giảm). `Động cơ từ thiện` không nằm trong ba động cơ này.

Thuyết số lượng tiền tệ, đặc biệt là phiên bản cổ điển, cho rằng trong dài hạn, sự thay đổi trong cung tiền chủ yếu ảnh hưởng đến mức giá chung. Theo phương trình trao đổi MV = PY, nếu V và Y ổn định hoặc tăng trưởng chậm, thì sự tăng M sẽ dẫn đến tăng P (mức giá).

Ngân hàng thương mại tạo ra tiền thông qua quá trình cho vay. Khi ngân hàng cho vay, họ tạo ra tiền gửi mới trong tài khoản của người vay, làm tăng cung tiền trong nền kinh tế. Quá trình này được khuếch đại thông qua hệ số nhân tiền tệ.

Khi ngân hàng trung ương mua trái phiếu chính phủ, họ bơm tiền vào nền kinh tế, làm tăng cung tiền. Đồng thời, nhu cầu trái phiếu tăng đẩy giá trái phiếu lên, làm giảm lợi suất trái phiếu, tức giảm lãi suất.

Tỷ lệ dự trữ bắt buộc quy định tỷ lệ tiền gửi mà ngân hàng thương mại phải giữ lại và không được phép cho vay. Thay đổi tỷ lệ này ảnh hưởng đến khả năng tạo tiền của hệ thống ngân hàng thương mại.

Chính sách tiền tệ thắt chặt (ví dụ: tăng lãi suất, giảm cung tiền) được sử dụng để làm chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế và giảm áp lực lạm phát. Nó có thể làm giảm tổng cầu và do đó giảm lạm phát.

Lạm phát chi phí đẩy xảy ra khi chi phí sản xuất của doanh nghiệp (ví dụ: giá nguyên vật liệu, tiền lương) tăng lên, khiến doanh nghiệp phải tăng giá bán sản phẩm để duy trì lợi nhuận.

Tính thanh khoản đề cập đến khả năng chuyển đổi một tài sản thành tiền mặt một cách nhanh chóng và dễ dàng mà không làm mất giá trị đáng kể. Tiền mặt là tài sản có tính thanh khoản cao nhất vì bản thân nó đã là phương tiện thanh toán.

Tiền pháp định là tiền tệ được chính phủ quy định là hợp pháp và được chấp nhận thanh toán, nhưng không được đảm bảo bằng hàng hóa vật chất như vàng hay bạc. Đô la Mỹ, cũng như hầu hết các loại tiền tệ quốc gia hiện nay, là tiền pháp định.

Hệ số nhân tiền tệ đo lường mức độ mà một sự thay đổi trong cơ sở tiền tệ (ví dụ: do ngân hàng trung ương cung cấp) có thể khuếch đại thành sự thay đổi lớn hơn trong cung tiền chung của nền kinh tế thông qua hệ thống ngân hàng thương mại.

Giá trái phiếu và lãi suất có mối quan hệ nghịch đảo. Khi lãi suất thị trường tăng, các trái phiếu mới phát hành sẽ có lợi suất cao hơn. Để trái phiếu cũ trở nên hấp dẫn hơn, giá của chúng phải giảm xuống để lợi suất tương đương với trái phiếu mới.

Lãi suất chiết khấu là lãi suất ngân hàng trung ương cho ngân hàng thương mại vay. Khi lãi suất này tăng lên, chi phí vay vốn của ngân hàng thương mại tăng, làm giảm nhu cầu vay và do đó giảm cung tiền trong nền kinh tế.

Chính sách tiền tệ là các biện pháp mà ngân hàng trung ương sử dụng để kiểm soát cung tiền và lãi suất. Nghiệp vụ thị trường mở, tỷ lệ dự trữ bắt buộc và lãi suất chiết khấu là các công cụ của chính sách tiền tệ. Chính sách tài khóa thuộc về chính phủ, liên quan đến chi tiêu và thuế.

Đường кривой Phillips mô tả mối quan hệ nghịch biến (trong ngắn hạn) giữa lạm phát và thất nghiệp. Khi lạm phát cao, thất nghiệp thường thấp và ngược lại.

Chức năng `người cho vay cuối cùng` là một vai trò quan trọng của ngân hàng trung ương. Khi các ngân hàng thương mại gặp khó khăn về thanh khoản và không thể vay được từ các nguồn khác, ngân hàng trung ương sẽ cung cấp vốn vay khẩn cấp để ngăn chặn nguy cơ sụp đổ hệ thống ngân hàng.

Phá giá đồng tiền làm cho hàng hóa xuất khẩu của quốc gia trở nên rẻ hơn đối với người mua nước ngoài và hàng hóa nhập khẩu trở nên đắt hơn đối với người tiêu dùng trong nước. Điều này có thể giúp tăng xuất khẩu, giảm nhập khẩu và cải thiện cán cân thương mại.

Thị trường tiền tệ là một bộ phận của thị trường tài chính, nơi diễn ra các giao dịch mua bán các công cụ tài chính ngắn hạn, có tính thanh khoản cao và kỳ hạn thường dưới một năm, ví dụ như tín phiếu kho bạc, chứng chỉ tiền gửi, thương phiếu.

Rủi ro thanh khoản là rủi ro mà một cá nhân, doanh nghiệp hoặc tổ chức không thể dễ dàng chuyển đổi tài sản của mình thành tiền mặt để đáp ứng các nghĩa vụ tài chính hoặc tận dụng cơ hội đầu tư mà không chịu tổn thất đáng kể về giá trị.

Tiền có ba chức năng cơ bản: phương tiện trao đổi, thước đo giá trị và phương tiện tích trữ giá trị. `Công cụ đầu tư rủi ro cao` không phải là chức năng cơ bản, mà là một cách sử dụng tiền.

`Tiền nóng` là dòng vốn đầu tư quốc tế ngắn hạn có tính đầu cơ cao, dễ dàng di chuyển giữa các quốc gia để tìm kiếm lợi nhuận từ lãi suất hoặc tỷ giá hối đoái. Nó rất nhạy cảm với biến động của thị trường.

Cán cân thanh toán (BOP) là một bản ghi thống kê toàn diện về tất cả các giao dịch kinh tế giữa cư dân của một quốc gia và cư dân của các quốc gia khác trong một khoảng thời gian nhất định (thường là một năm hoặc một quý). Nó bao gồm cả giao dịch hàng hóa, dịch vụ, thu nhập, và các dòng vốn tài chính.

Đường IS biểu thị sự cân bằng trên thị trường hàng hóa (Investment-Saving), còn đường LM biểu thị sự cân bằng trên thị trường tiền tệ (Liquidity preference-Money supply). Giao điểm của hai đường này thể hiện trạng thái cân bằng đồng thời của cả hai thị trường.