Đề 5 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Miễn dịch

Tế bào lympho T hỗ trợ (CD4+) đóng vai trò trung tâm trong việc điều phối và hoạt hóa cả hệ miễn dịch tế bào và hệ miễn dịch dịch thể. Thiếu hụt tế bào Th dẫn đến suy giảm chức năng của cả hai nhánh miễn dịch này, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng cơ hội và các bệnh khác.

Dung nạp miễn dịch là trạng thái hệ miễn dịch không phản ứng với một kháng nguyên cụ thể. Dung nạp bản thân (self-tolerance) là rất quan trọng để ngăn chặn các bệnh tự miễn, trong đó hệ miễn dịch tấn công chính cơ thể.

Các tế bào trình diện kháng nguyên chuyên nghiệp (APC) như tế bào tua, đại thực bào và tế bào lympho B có khả năng trình diện kháng nguyên cho tế bào lympho T hỗ trợ, khởi động đáp ứng miễn dịch thu được.

Xét nghiệm ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay) là một kỹ thuật miễn dịch enzyme phổ biến, thường được sử dụng để phát hiện và định lượng nồng độ kháng thể hoặc kháng nguyên đặc hiệu trong mẫu sinh học như máu.

HIV (virus gây suy giảm miễn dịch ở người) tấn công và phá hủy chủ yếu tế bào lympho T hỗ trợ (CD4+), là tế bào trung tâm điều phối hoạt động của hệ miễn dịch, dẫn đến suy giảm miễn dịch nghiêm trọng.

Hệ miễn dịch tự nhiên là tuyến phòng thủ đầu tiên, phản ứng nhanh chóng nhưng không đặc hiệu. Hệ miễn dịch thu được phát triển sau khi tiếp xúc kháng nguyên, phản ứng chậm hơn nhưng đặc hiệu và có trí nhớ miễn dịch.

IgG là loại kháng thể phổ biến nhất trong huyết thanh và dịch mô, có khả năng duy nhất là truyền từ mẹ sang con qua nhau thai, cung cấp miễn dịch thụ động cho trẻ sơ sinh.

Hệ thống bổ thể là một hệ thống protein huyết tương, hoạt động theo chuỗi phản ứng, có chức năng chính là ly giải tế bào đích, tăng cường thực bào (opson hóa) và góp phần vào phản ứng viêm.

Cả tế bào lympho B nhớ và tế bào lympho T nhớ đều đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra trí nhớ miễn dịch lâu dài. Khi tái tiếp xúc với cùng một kháng nguyên, các tế bào nhớ này sẽ nhanh chóng và mạnh mẽ khởi động đáp ứng miễn dịch thứ phát.

Phân tử MHC lớp I (Major Histocompatibility Complex class I) được biểu hiện trên bề mặt của hầu hết các tế bào có nhân trong cơ thể. Chúng trình diện kháng nguyên nội sinh (ví dụ, kháng nguyên virus trong tế bào nhiễm virus) cho tế bào lympho T gây độc tế bào (CD8+).

Tế bào NK (tế bào tiêu diệt tự nhiên) là một phần của hệ miễn dịch tự nhiên, có khả năng nhận diện và tiêu diệt các tế bào bất thường như tế bào ung thư và tế bào nhiễm virus mà không cần MHC, thông qua cơ chế nhận diện sự `thiếu vắng MHC lớp I` hoặc các thụ thể hoạt hóa.

Miễn dịch dịch thể chủ yếu dựa vào kháng thể do tế bào B sản xuất, kháng thể này trung hòa độc tố, virus và opson hóa vi khuẩn, giúp loại bỏ kháng nguyên ngoại bào.

Quá trình `giáo dục` tế bào T ở tuyến ức bao gồm cả `chọn lọc dương tính` (đảm bảo tế bào T nhận diện MHC) và `chọn lọc âm tính` (loại bỏ tế bào T tự phản ứng), nhằm tạo ra quần thể tế bào T dung nạp bản thân và có khả năng nhận diện kháng nguyên ngoại lai qua MHC.

Hạch bạch huyết là các cơ quan lympho thứ phát, nơi các tế bào miễn dịch tập trung, tiếp xúc với kháng nguyên từ dịch bạch huyết, và diễn ra các phản ứng miễn dịch thu được.

Tự miễn dịch là tình trạng hệ miễn dịch mất khả năng phân biệt `của mình` và `không phải của mình`, dẫn đến tấn công các thành phần bình thường của cơ thể, gây ra bệnh tự miễn.

Kháng sinh là các chất kháng khuẩn, hoạt động bằng cách can thiệp vào các quá trình sinh học thiết yếu của vi khuẩn (như tổng hợp thành tế bào, protein, DNA...). Virus có cấu trúc và cơ chế nhân lên hoàn toàn khác biệt, do đó kháng sinh không có tác dụng lên virus.

Tế bào lympho T gây độc tế bào (Tc) nhận diện các tế bào ghép là `không phải của mình` và trực tiếp tiêu diệt chúng, gây ra phản ứng thải ghép.

Miễn dịch thụ động tự nhiên là việc nhận kháng thể từ nguồn tự nhiên khác mà cơ thể không tự sản xuất. Kháng thể từ sữa mẹ là một ví dụ về miễn dịch thụ động tự nhiên ở trẻ sơ sinh.

Quá mẫn loại I (dị ứng tức thì) xảy ra khi IgE gắn vào tế bào mast. Khi gặp lại kháng nguyên (dị nguyên), IgE liên kết chéo, kích thích tế bào mast giải phóng các chất trung gian gây viêm như histamine.

Phản ứng viêm là một cơ chế bảo vệ của hệ miễn dịch tự nhiên, xảy ra sớm khi có tổn thương hoặc nhiễm trùng, nhằm loại bỏ tác nhân gây hại và khởi động quá trình phục hồi.

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn dịch, trong đó hệ miễn dịch tấn công các khớp của chính cơ thể, gây viêm và tổn thương khớp.

Kháng nguyên (antigen) là bất kỳ chất nào (thường là protein hoặc polysaccharide) khi xâm nhập vào cơ thể có khả năng kích thích hệ miễn dịch đáp ứng, ví dụ như vi khuẩn, virus, độc tố, phấn hoa, v.v.

Miễn dịch chủ động là do cơ thể tự tạo ra kháng thể và tế bào nhớ sau khi tiếp xúc kháng nguyên. Việc kháng thể được truyền từ nguồn khác là đặc điểm của miễn dịch thụ động.

Immunoglobulin (Ig) là tên gọi khác của kháng thể, các protein do tế bào lympho B sản xuất, có khả năng nhận diện và gắn kết đặc hiệu với kháng nguyên.

Bổ thể C3b là một thành phần quan trọng của hệ thống bổ thể, có vai trò chính là opson hóa vi sinh vật. C3b gắn lên bề mặt vi sinh vật, tạo `cờ` cho các tế bào thực bào nhận diện và tiêu diệt dễ dàng hơn.

Cytokine là các protein nhỏ, đóng vai trò là chất truyền tin giữa các tế bào miễn dịch, điều hòa sự phát triển, biệt hóa, hoạt hóa và chức năng của tế bào miễn dịch.

Tế bào lympho T hỗ trợ (Th) tiết ra các cytokine, hoạt hóa cả tế bào lympho B (miễn dịch dịch thể) và tế bào lympho T gây độc tế bào (miễn dịch tế bào).

Bốn dấu hiệu chính của phản ứng viêm kinh điển là: Đỏ (Rubor), Nóng (Calor), Sưng (Tumor) và Đau (Dolor). Ngứa (Pruritus) không phải là một trong bốn dấu hiệu chính này, mặc dù có thể xuất hiện trong một số phản ứng viêm.

Interferon là cytokine được sản xuất khi tế bào bị nhiễm virus. Chúng có tác dụng ngăn chặn sự nhân lên của virus trong tế bào bị nhiễm và kích thích tế bào lân cận sản xuất các protein kháng virus, tạo trạng thái kháng virus.

Vaccine chứa kháng nguyên đã chết hoặc suy yếu, đủ để kích thích hệ miễn dịch thu được tạo ra tế bào nhớ và kháng thể, nhưng không gây bệnh, từ đó tạo miễn dịch chủ động.