Đề 9 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Miễn dịch

Ưu điểm lớn nhất của miễn dịch chủ động (ví dụ: vaccine) là khả năng tạo ra trí nhớ miễn dịch, giúp cơ thể có thể đáp ứng nhanh chóng và hiệu quả hơn khi tái tiếp xúc với cùng một tác nhân gây bệnh trong tương lai, mang lại sự bảo vệ lâu dài. Miễn dịch thụ động chỉ cung cấp bảo vệ tạm thời.

Phản ứng viêm là một cơ chế bảo vệ quan trọng của miễn dịch bẩm sinh, giúp loại bỏ tác nhân gây hại và khởi động quá trình sửa chữa mô.

Miễn dịch chủ động (ví dụ: sau nhiễm trùng hoặc tiêm vaccine) kích thích hệ miễn dịch tự tạo ra kháng thể và tế bào nhớ, tạo trí nhớ miễn dịch lâu dài. Miễn dịch thụ động (ví dụ: kháng thể từ mẹ truyền sang con hoặc truyền kháng thể) cung cấp kháng thể trực tiếp nhưng không tạo trí nhớ miễn dịch.

Tế bào B là tế bào lympho chịu trách nhiệm sản xuất kháng thể, thành phần chính của miễn dịch dịch thể.

Miễn dịch thụ động tự nhiên xảy ra khi kháng thể được truyền tự nhiên từ nguồn bên ngoài vào cơ thể mà không cần hệ miễn dịch của người đó phải tự sản xuất, ví dụ như kháng thể IgG từ mẹ truyền sang con qua nhau thai hoặc qua sữa mẹ.

Kháng thể là các glycoprotein, tức là protein có gắn thêm carbohydrate, nhưng thành phần chính là protein.

Miễn dịch qua trung gian tế bào chủ yếu do tế bào T đảm nhiệm, đặc biệt là tế bào T gây độc (CTL) và tế bào T hỗ trợ. Miễn dịch dịch thể chủ yếu do tế bào B sản xuất kháng thể đảm nhiệm. Cả hai loại miễn dịch này đều là thành phần của miễn dịch thích ứng và phối hợp hoạt động để bảo vệ cơ thể.

Opsonin hóa là quá trình mầm bệnh được `bao phủ` bởi các phân tử opsonin (như kháng thể hoặc protein bổ thể), giúp tế bào thực bào (như đại thực bào và bạch cầu trung tính) nhận diện và tiêu diệt mầm bệnh hiệu quả hơn.

Miễn dịch bẩm sinh cung cấp hàng rào bảo vệ đầu tiên, phản ứng nhanh chóng nhưng không đặc hiệu với nhiều loại mầm bệnh. Miễn dịch thích ứng phản ứng chậm hơn (cần thời gian để phát triển), nhưng rất đặc hiệu với từng loại mầm bệnh và tạo ra trí nhớ miễn dịch, cung cấp bảo vệ lâu dài.

Miễn dịch bẩm sinh là hệ thống phòng thủ đầu tiên của cơ thể, đã có sẵn từ khi sinh ra và không đặc hiệu cho từng loại tác nhân gây bệnh.

Dung nạp miễn dịch là khả năng hệ miễn dịch không phản ứng với kháng nguyên `bản thân`. Nếu mất dung nạp miễn dịch, hệ miễn dịch sẽ tấn công các tế bào và mô của chính cơ thể, dẫn đến các bệnh tự miễn dịch như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ, v.v.

Thiếu hụt miễn dịch là tình trạng hệ miễn dịch bị suy yếu hoặc không hoạt động hiệu quả, khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng và các bệnh khác.

Vaccine chứa tác nhân gây bệnh đã bị làm yếu hoặc bất hoạt, khi đưa vào cơ thể sẽ kích thích hệ miễn dịch tạo ra trí nhớ miễn dịch mà không gây bệnh, giúp bảo vệ cơ thể khi tiếp xúc với tác nhân gây bệnh thực sự sau này.

Phản ứng dị ứng loại I (phản ứng tức thì) như sốc phản vệ, hen suyễn dị ứng, được trung gian bởi kháng thể IgE, gắn vào tế bào mast và bạch cầu ái kiềm, giải phóng các chất trung gian gây viêm khi tiếp xúc với dị nguyên.

Phức hợp hòa hợp mô chính (MHC) là các phân tử bề mặt tế bào giúp trình diện kháng nguyên cho tế bào T, cần thiết cho việc kích hoạt tế bào T và phản ứng miễn dịch thích ứng.

Hệ thống bổ thể là một hệ thống protein huyết tương giúp tăng cường phản ứng viêm, opsonin hóa mầm bệnh để thực bào dễ dàng hơn, và trực tiếp ly giải mầm bệnh.

Trong phản ứng miễn dịch thứ phát (khi tái tiếp xúc với kháng nguyên), tế bào nhớ B đã được tạo ra từ lần tiếp xúc đầu tiên sẽ nhanh chóng và mạnh mẽ sản xuất IgG với ái lực cao hơn, cung cấp bảo vệ hiệu quả hơn.

Tuyến ức là cơ quan lympho sơ cấp, nơi tế bào T trưởng thành. Các cơ quan lympho thứ phát (lách, hạch bạch huyết, MALT) là nơi các phản ứng miễn dịch thích ứng diễn ra.

Tế bào T hỗ trợ (Th) đóng vai trò trung tâm trong việc điều hòa phản ứng miễn dịch thích ứng. Tế bào Th hoạt hóa tế bào B để sản xuất kháng thể, và cũng giúp hoạt hóa tế bào T gây độc để tiêu diệt tế bào nhiễm bệnh.

Tế bào đuôi gai là tế bào APC chuyên nghiệp, hoạt động như cầu nối quan trọng giữa miễn dịch bẩm sinh và miễn dịch thích ứng. Chúng nhận diện mầm bệnh trong mô, sau đó di chuyển đến hạch bạch huyết để trình diện kháng nguyên cho tế bào T, khởi động miễn dịch thích ứng.

Dung nạp miễn dịch là cơ chế phức tạp giúp hệ miễn dịch không phản ứng với các kháng nguyên `bản thân` (tế bào và mô của cơ thể), ngăn ngừa các bệnh tự miễn.

Tế bào trình diện kháng nguyên (APC) như tế bào đuôi gai, đại thực bào và tế bào B, xử lý và trình diện kháng nguyên cho tế bào lympho T, khởi động phản ứng miễn dịch thích ứng.

Miễn dịch là hệ thống bảo vệ của cơ thể, giúp chống lại các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus, ký sinh trùng và nấm.

Cơ chế chọn dòng giải thích cách hệ miễn dịch có thể tạo ra phản ứng đặc hiệu với vô số kháng nguyên khác nhau. Khi một kháng nguyên xâm nhập, nó sẽ chọn lọc và kích thích các tế bào lympho (B hoặc T) có thụ thể đặc hiệu với kháng nguyên đó để tăng sinh và biệt hóa, tạo ra kháng thể đặc hiệu, tế bào T hiệu quả và tế bào nhớ.

Hạch bạch huyết là các cơ quan lympho thứ phát, đóng vai trò như `trạm gác` của hệ miễn dịch. Dịch bạch huyết chảy qua hạch, mang theo kháng nguyên và tế bào APC. Tại đây, tế bào lympho T và B gặp gỡ kháng nguyên, tương tác và khởi động phản ứng miễn dịch thích ứng.

Tế bào T gây độc (CTL) nhận diện và tiêu diệt các tế bào nhiễm virus, tế bào ung thư hoặc tế bào ghép không tương thích bằng cách giải phóng các chất độc tế bào.

Tự miễn dịch là tình trạng hệ miễn dịch mất khả năng phân biệt `bản thân` và `không phải bản thân`, dẫn đến việc tấn công nhầm vào các tế bào và mô khỏe mạnh của cơ thể.

IgG là loại kháng thể phổ biến nhất trong huyết thanh và dịch ngoại bào, đóng vai trò quan trọng trong miễn dịch thứ phát và miễn dịch qua nhau thai.

Cytokine là các protein nhỏ được tế bào miễn dịch và các tế bào khác sản xuất, đóng vai trò là chất truyền tin giữa các tế bào, điều hòa nhiều khía cạnh của phản ứng miễn dịch và viêm.

Bạch cầu trung tính là loại bạch cầu chiếm số lượng lớn nhất trong máu và là tế bào thực bào chuyên nghiệp quan trọng, đặc biệt trong giai đoạn đầu của nhiễm trùng.