Đề 9 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Phân tích báo cáo tài chính

Chỉ số thanh toán nhanh (Quick Ratio) tương tự như chỉ số thanh toán hiện hành, nhưng nó loại trừ hàng tồn kho ra khỏi tài sản ngắn hạn. Điều này là do hàng tồn kho có thể không dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt trong ngắn hạn, làm cho chỉ số thanh toán nhanh trở thành một thước đo thanh khoản thận trọng hơn.

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp trực tiếp trình bày các dòng tiền vào và dòng tiền ra chủ yếu từ hoạt động kinh doanh, như tiền thu từ khách hàng, tiền chi cho nhà cung cấp, tiền chi lương nhân viên,... một cách trực tiếp, dễ hiểu.

Phân tích Dupont là một phương pháp phân tích chi tiết tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) bằng cách分解 nó thành các thành phần nhỏ hơn như tỷ suất lợi nhuận ròng, vòng quay tổng tài sản và hệ số đòn bẩy tài chính. Điều này giúp xác định các yếu tố chính ảnh hưởng đến ROE.

Theo phân tích Dupont, ROE = Tỷ suất lợi nhuận ròng * Vòng quay tổng tài sản * Hệ số đòn bẩy tài chính (Hệ số nợ). Nếu ROE cao nhưng tỷ suất lợi nhuận ròng thấp, thì có thể là do doanh nghiệp có vòng quay tổng tài sản cao (sử dụng tài sản hiệu quả để tạo doanh thu) và/hoặc hệ số nợ cao (sử dụng đòn bẩy tài chính để tăng ROE).

Chỉ số P/E (Price-to-Earnings Ratio) là một chỉ số định giá cổ phiếu phổ biến, được tính bằng Giá cổ phiếu / Lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS). Nó cho biết nhà đầu tư sẵn sàng trả bao nhiêu cho mỗi đồng lợi nhuận của doanh nghiệp, phản ánh kỳ vọng của thị trường về tiềm năng tăng trưởng lợi nhuận của doanh nghiệp.

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ cung cấp thông tin về các dòng tiền vào và dòng tiền ra của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán, phân loại theo hoạt động kinh doanh, hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính. Báo cáo này giúp người sử dụng đánh giá khả năng tạo tiền và nhu cầu sử dụng tiền của doanh nghiệp.

Chỉ số vòng quay hàng tồn kho đo lường số lần hàng tồn kho được bán ra và thay thế trong một kỳ nhất định. Chỉ số này càng cao, tốc độ bán hàng và quản lý hàng tồn kho càng hiệu quả.

Bảng cân đối kế toán (hay Bảng tình hình tài chính) là báo cáo tài chính trình bày một cách tổng quát giá trị tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể, thường là cuối kỳ kế toán.

Chỉ số khả năng trả lãi vay (Interest Coverage Ratio) đo lường khả năng doanh nghiệp tạo ra lợi nhuận để chi trả chi phí lãi vay. Chỉ số này càng cao, khả năng trả nợ dài hạn của doanh nghiệp càng tốt, vì nó cho thấy doanh nghiệp có đủ lợi nhuận để trang trải nghĩa vụ nợ.

Phân tích dọc, hay còn gọi là phân tích cơ cấu, thường được áp dụng cho Bảng cân đối kế toán và Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh. Trong phân tích dọc, mỗi khoản mục được thể hiện theo tỷ lệ phần trăm so với một chỉ tiêu gốc (ví dụ: Tổng tài sản trên Bảng cân đối kế toán, Doanh thu thuần trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh).

Lợi nhuận kế toán được ghi nhận theo cơ sở dồn tích, trong khi dòng tiền phản ánh dòng tiền thực tế. Khi doanh nghiệp tăng cường bán chịu, doanh thu được ghi nhận (tăng lợi nhuận), nhưng tiền chưa thực sự thu về (dòng tiền âm từ tăng khoản phải thu). Do đó, lợi nhuận có thể dương nhưng dòng tiền từ hoạt động kinh doanh âm.

Phân tích báo cáo tài chính tập trung vào việc sử dụng thông tin trong báo cáo tài chính để đưa ra đánh giá về hiệu quả hoạt động, khả năng sinh lời, rủi ro và sức khỏe tài chính tổng thể của doanh nghiệp.

Tỷ suất lợi nhuận gộp được tính bằng (Lợi nhuận gộp / Doanh thu thuần) * 100%. Nếu tỷ suất này giảm, điều đó có nghĩa là lợi nhuận gộp giảm so với doanh thu, hoặc giá vốn hàng bán tăng nhanh hơn so với doanh thu, làm giảm lợi nhuận gộp.

Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh liên quan đến các hoạt động tạo ra doanh thu chính của doanh nghiệp. Tiền thu từ phát hành cổ phiếu thuộc dòng tiền từ hoạt động tài chính, vì nó liên quan đến việc huy động vốn từ chủ sở hữu.

Chỉ số biên lợi nhuận hoạt động (Operating Profit Margin) được tính bằng (Lợi nhuận hoạt động / Doanh thu thuần) * 100%. Nó đo lường tỷ lệ lợi nhuận thu được từ hoạt động kinh doanh chính của doanh nghiệp trên mỗi đồng doanh thu, trước khi tính đến chi phí lãi vay và thuế.

Chỉ số vòng quay các khoản phải thu đo lường số lần các khoản phải thu được chuyển đổi thành tiền mặt trong một kỳ. Nếu chỉ số này giảm, có nghĩa là doanh nghiệp mất nhiều thời gian hơn để thu hồi các khoản nợ từ khách hàng, có thể do chính sách tín dụng nới lỏng hơn hoặc hiệu quả quản lý nợ phải thu kém đi.

Để so sánh báo cáo tài chính giữa các doanh nghiệp một cách ý nghĩa, cần xem xét nhiều yếu tố định tính và định lượng, bao gồm sự khác biệt về ngành nghề, quy mô, chính sách kế toán áp dụng, điều kiện kinh tế và môi trường kinh doanh. Điều này giúp đảm bảo so sánh là hợp lý và đưa ra kết luận chính xác.

Phân tích so sánh (benchmark analysis) là phương pháp so sánh các chỉ số tài chính của doanh nghiệp với các doanh nghiệp khác trong cùng ngành hoặc với trung bình ngành để đánh giá vị thế cạnh tranh và hiệu quả hoạt động tương đối của doanh nghiệp.

Chỉ số thanh toán hiện hành (Current Ratio) đo lường khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn của doanh nghiệp bằng tài sản ngắn hạn và được tính bằng công thức: Tài sản ngắn hạn / Nợ ngắn hạn.

Tỷ số nợ trên vốn chủ sở hữu được tính bằng Tổng nợ phải trả / Vốn chủ sở hữu. Khi vốn chủ sở hữu tăng lên (mẫu số tăng), trong khi tổng nợ không đổi (tử số không đổi), tỷ số này sẽ giảm xuống.

Giả định hoạt động liên tục là một nguyên tắc kế toán cơ bản, cho rằng doanh nghiệp sẽ tiếp tục hoạt động bình thường trong tương lai đủ dài để thực hiện các mục tiêu và nghĩa vụ của mình. Giả định này là cơ sở để lập và trình bày báo cáo tài chính, đặc biệt là trong việc đánh giá giá trị tài sản và nợ phải trả.

Tỷ suất lợi nhuận ròng (Net Profit Margin) đo lường tỷ lệ lợi nhuận ròng so với doanh thu thuần, cho biết khả năng sinh lời cuối cùng của doanh nghiệp sau khi trừ đi tất cả các chi phí. Đây là một chỉ số quan trọng để đánh giá khả năng sinh lời bền vững và hiệu quả hoạt động cốt lõi của doanh nghiệp.

Thuyết minh báo cáo tài chính là một phần không thể thiếu của bộ báo cáo tài chính, cung cấp thông tin chi tiết và giải thích bổ sung cho các khoản mục được trình bày trên Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ và Báo cáo thay đổi vốn chủ sở hữu. Nó giúp người sử dụng hiểu rõ hơn về tình hình tài chính và kết quả hoạt động của doanh nghiệp.

Bất động sản đầu tư nắm giữ chờ tăng giá thường được phân loại là tài sản dài hạn, vì mục đích nắm giữ là để tạo thu nhập từ cho thuê hoặc chờ tăng giá trong dài hạn, không phải để bán trong vòng một năm hoặc một chu kỳ kinh doanh thông thường.

Phân tích xu hướng (trend analysis) là phương pháp phân tích báo cáo tài chính theo chiều dọc thời gian. Nó tập trung vào việc theo dõi sự thay đổi của các chỉ số tài chính và các khoản mục trên báo cáo tài chính của doanh nghiệp qua nhiều kỳ kế toán liên tiếp để nhận diện xu hướng và đưa ra dự đoán.

Mặc dù phân tích tỷ số tài chính cung cấp thông tin hữu ích, nhưng chúng dựa trên dữ liệu lịch sử. Do đó, chúng chủ yếu phản ánh hiệu quả hoạt động trong quá khứ và có thể không hoàn toàn dự đoán được hiệu quả hoạt động trong tương lai do các yếu tố kinh tế và ngành có thể thay đổi.

Chi phí lãi vay là chi phí phát sinh do việc sử dụng vốn vay, và được phân loại là chi phí tài chính trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, thường được trình bày sau lợi nhuận gộp và các chi phí hoạt động khác.

Phân tích báo cáo tài chính truyền thống tập trung vào các rủi ro tài chính và hoạt động có thể đo lường bằng số liệu. Rủi ro đạo đức và quản trị công ty yếu kém (ví dụ: gian lận, xung đột lợi ích) là rủi ro định tính, khó đo lường trực tiếp bằng các chỉ số tài chính, nhưng có thể ảnh hưởng lớn đến giá trị doanh nghiệp.

ROE (Return on Equity) là tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu, đo lường khả năng sinh lời của doanh nghiệp trên mỗi đồng vốn chủ sở hữu đầu tư. Đây là một chỉ số quan trọng đánh giá hiệu quả hoạt động và khả năng tạo ra giá trị cho cổ đông.

Đối với công ty khởi nghiệp, tiềm năng tăng trưởng và khả năng mở rộng thị phần thường quan trọng hơn lợi nhuận ngắn hạn. Nhà đầu tư và người phân tích thường tập trung vào khả năng tăng trưởng doanh thu, mô hình kinh doanh bền vững và tiềm năng thị trường của startup, thay vì chỉ nhìn vào lợi nhuận hiện tại, vốn có thể còn thấp hoặc chưa ổn định.