Đề 11 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Quản trị cơ sở dữ liệu

UNIQUE constraint đảm bảo rằng giá trị trong một cột (hoặc nhóm cột) phải là duy nhất trên tất cả các hàng trong bảng, ngoại trừ giá trị NULL (nếu cột cho phép NULL, có thể có nhiều hàng có giá trị NULL). NOT NULL constraint (lựa chọn 2) đảm bảo không được phép NULL. CHECK constraint (lựa chọn 3) kiểm tra định dạng hoặc điều kiện. Không có ràng buộc nào chỉ kiểm tra giá trị lớn hơn một giá trị nhất định (lựa chọn 4, có thể dùng CHECK constraint để tạo điều kiện này).

Data scrubbing (hoặc data cleansing) là quá trình làm sạch dữ liệu, bao gồm việc xác định và sửa chữa (hoặc loại bỏ) dữ liệu bị lỗi, không chính xác, không đầy đủ, trùng lặp hoặc không nhất quán. Mục đích là để đảm bảo chất lượng dữ liệu trước khi sử dụng cho phân tích hoặc báo cáo. Các lựa chọn khác không phải là mục đích chính của data scrubbing.

Chuẩn hóa cơ sở dữ liệu là quá trình tổ chức dữ liệu để giảm thiểu sự trùng lặp (dư thừa) và phụ thuộc dữ liệu, từ đó cải thiện tính nhất quán và dễ bảo trì. Các lựa chọn khác là các lợi ích phụ hoặc mục tiêu khác trong quản trị CSDL, nhưng không phải mục tiêu chính của chuẩn hóa.

Transaction log ghi lại mọi thay đổi đối với cơ sở dữ liệu trong các giao dịch. Trong trường hợp sự cố, nhật ký này được sử dụng để khôi phục cơ sở dữ liệu về trạng thái nhất quán bằng cách redo (thực hiện lại) các giao dịch đã commit và undo (hoàn tác) các giao dịch chưa commit.

Kiểu dữ liệu xác định loại giá trị mà một cột có thể chứa, ảnh hưởng trực tiếp đến dung lượng lưu trữ cần thiết và đảm bảo tính toàn vẹn dữ liệu (ví dụ: chỉ cho phép số trong cột số, ngày tháng trong cột ngày tháng). Nó cũng có thể ảnh hưởng đến hiệu suất (lựa chọn 1) nhưng không phải là lý do chính. Các lựa chọn khác ít liên quan hơn đến tầm quan trọng của việc chọn kiểu dữ liệu.

Tất cả các phương pháp được liệt kê đều đóng vai trò quan trọng trong bảo mật cơ sở dữ liệu. Mã hóa bảo vệ dữ liệu khỏi truy cập trái phép. RBAC quản lý quyền truy cập dựa trên vai trò người dùng. Audit log ghi lại các hoạt động, giúp theo dõi và phát hiện hành vi bất thường.

Database clustering là việc nhóm nhiều máy chủ cơ sở dữ liệu lại với nhau để hoạt động như một hệ thống duy nhất. Mục đích chính là cải thiện hiệu suất (bằng cách phân tải) và khả năng sẵn sàng (nếu một máy chủ gặp sự cố, các máy chủ khác vẫn tiếp tục hoạt động). Các lựa chọn khác không phải là mục đích chính của clustering.

ACID là viết tắt của Atomicity (Tính nguyên tử), Consistency (Tính nhất quán), Isolation (Tính cô lập), và Durability (Tính bền vững). Đây là bốn thuộc tính đảm bảo giao dịch cơ sở dữ liệu được xử lý một cách đáng tin cậy.

SQL injection là một lỗ hổng bảo mật web cho phép kẻ tấn công chèn mã SQL độc hại vào các truy vấn cơ sở dữ liệu thông qua đầu vào của ứng dụng web. Điều này có thể cho phép kẻ tấn công truy cập trái phép, sửa đổi hoặc xóa dữ liệu. Các lựa chọn khác mô tả các loại tấn công mạng khác nhưng không phải SQL injection.

Deadlock xảy ra khi hai hoặc nhiều giao dịch bị khóa lẫn nhau, mỗi giao dịch giữ một tài nguyên mà giao dịch khác cần và ngược lại, dẫn đến không giao dịch nào có thể tiếp tục. Các lựa chọn khác mô tả các vấn đề khác nhau trong quản trị cơ sở dữ liệu.

B-tree index là loại chỉ mục phổ biến nhất và hiệu quả cho việc tăng tốc độ truy vấn dữ liệu, đặc biệt là các truy vấn phạm vi và truy vấn tìm kiếm giá trị cụ thể. Hash index (lựa chọn 2) hiệu quả cho truy vấn so sánh bằng nhưng không tốt cho truy vấn phạm vi. Full-text index (lựa chọn 1) dùng cho tìm kiếm văn bản. Clustered index (lựa chọn 4) xác định thứ tự vật lý của dữ liệu và mỗi bảng chỉ có một clustered index.

Toàn vẹn dữ liệu đảm bảo dữ liệu chính xác, hợp lệ và nhất quán trong suốt thời gian tồn tại của nó. Các lựa chọn khác liên quan đến các khía cạnh khác của quản trị cơ sở dữ liệu như khả năng truy cập, hiệu suất và khả năng phục hồi.

Lệnh ALTER TABLE là lệnh DDL dùng để sửa đổi cấu trúc bảng (ví dụ: thêm, xóa, sửa đổi cột). SELECT, UPDATE, và DELETE là các lệnh DML (Data Manipulation Language) dùng để thao tác dữ liệu, không phải cấu trúc.

TRUNCATE TABLE và DELETE FROM table đều xóa dữ liệu khỏi bảng, nhưng TRUNCATE TABLE nhanh hơn vì nó không ghi log giao dịch chi tiết cho từng hàng bị xóa (chỉ ghi log việc hủy cấp phát trang dữ liệu) và reset identity seed (nếu có). DELETE ghi log cho từng hàng và có thể rollback (nếu trong transaction). TRUNCATE TABLE không thể rollback và không xóa cấu trúc bảng (lựa chọn 1 sai). TRUNCATE TABLE xóa toàn bộ dữ liệu (lựa chọn 4 sai).

Mục đích chính của sao lưu là để có thể khôi phục dữ liệu về trạng thái trước đó nếu có sự cố xảy ra (ví dụ: lỗi phần cứng, lỗi phần mềm, tấn công mạng). Các lựa chọn khác không phải là mục đích chính của việc sao lưu.

Query optimization tập trung vào việc phân tích các truy vấn SQL (thường là các truy vấn chậm) để tìm ra cách viết lại hoặc điều chỉnh chúng (ví dụ: sử dụng index, viết lại câu truy vấn, v.v.) để chúng thực thi hiệu quả hơn và nhanh hơn. Các lựa chọn khác liên quan đến các khía cạnh khác của quản trị CSDL nhưng không phải là tối ưu hóa truy vấn.

Scalability là khả năng của một hệ thống (trong trường hợp này là cơ sở dữ liệu) có thể mở rộng để xử lý lượng công việc lớn hơn (dữ liệu lớn hơn, số lượng người dùng lớn hơn, v.v.) mà vẫn duy trì được hiệu suất tốt. Các lựa chọn khác mô tả các thuộc tính quan trọng khác của hệ thống cơ sở dữ liệu nhưng không phải là scalability.

Views là các bảng ảo được tạo ra từ một truy vấn SELECT. Chúng giúp đơn giản hóa các truy vấn phức tạp bằng cách đóng gói logic truy vấn, cung cấp một góc nhìn tùy chỉnh về dữ liệu cho người dùng (chỉ hiển thị dữ liệu cần thiết), và có thể tăng cường bảo mật bằng cách giới hạn truy cập vào dữ liệu cơ bản. Tăng tốc độ truy vấn không phải là mục đích chính, mặc dù đôi khi view có thể giúp tối ưu truy vấn trong một số trường hợp nhất định, nhưng không phải mục đích chính. Mã hóa và sao lưu không liên quan đến view.

NoSQL là viết tắt của `Not Only SQL`, thể hiện sự khác biệt chính là khả năng xử lý dữ liệu phi cấu trúc và khả năng mở rộng linh hoạt hơn so với RDBMS truyền thống, vốn tập trung vào dữ liệu cấu trúc và mô hình quan hệ.

Data mining là quá trình sử dụng các kỹ thuật phân tích dữ liệu để tự động khám phá ra các mẫu, xu hướng, và thông tin ẩn chứa trong các tập dữ liệu lớn, nhằm hỗ trợ quyết định. Các lựa chọn khác mô tả các giai đoạn khác nhau trong quản lý dữ liệu, nhưng không phải định nghĩa của data mining.

Data masking là kỹ thuật bảo vệ dữ liệu nhạy cảm (ví dụ: thông tin cá nhân, thông tin tài chính) bằng cách thay thế hoặc xáo trộn dữ liệu gốc bằng dữ liệu giả mạo nhưng vẫn giữ được định dạng và tính chất dữ liệu, thường được sử dụng trong môi trường phát triển, thử nghiệm hoặc báo cáo để tránh lộ thông tin thật.

ETL là viết tắt của Extract, Transform, Load. Đây là quy trình cốt lõi trong việc xây dựng data warehouse, bao gồm các bước: trích xuất dữ liệu từ các nguồn khác nhau, biến đổi dữ liệu (làm sạch, chuẩn hóa, tích hợp), và tải dữ liệu đã biến đổi vào kho dữ liệu.

Stored procedures được lưu trữ và thực thi trực tiếp trên máy chủ cơ sở dữ liệu, giúp giảm lưu lượng mạng (chỉ gửi lệnh gọi và nhận kết quả) và tăng hiệu suất do giảm thời gian biên dịch và tối ưu hóa truy vấn. Các lựa chọn khác không phải là ưu điểm chính của stored procedures.

Mệnh đề JOIN trong SQL được dùng để kết hợp các hàng từ hai hoặc nhiều bảng dựa trên một cột chung giữa chúng, tạo ra một tập kết quả tổng hợp. Các lựa chọn khác mô tả các chức năng khác của SQL như WHERE (lọc), ORDER BY (sắp xếp), và các hàm tổng hợp (thống kê).

Data warehouse được thiết kế đặc biệt cho mục đích phân tích dữ liệu (OLAP - Online Analytical Processing) và tạo báo cáo, với dữ liệu lịch sử và tổng hợp. Database giao dịch (transactional database) được tối ưu hóa cho xử lý giao dịch trực tuyến (OLTP - Online Transaction Processing), phục vụ các hoạt động hàng ngày của doanh nghiệp.

Sharding là kỹ thuật phân chia cơ sở dữ liệu lớn thành các phần nhỏ hơn (shards), mỗi shard được lưu trữ trên một máy chủ riêng biệt. Điều này giúp tăng khả năng mở rộng (scalability) và hiệu suất (performance) khi dữ liệu tăng lên, vì các truy vấn và tải được phân tán trên nhiều máy chủ.

Khóa ngoại tạo liên kết giữa hai bảng bằng cách tham chiếu đến khóa chính của bảng tham chiếu, đảm bảo tính toàn vẹn tham chiếu. Khóa chính (lựa chọn 1) xác định duy nhất bản ghi. Liên kết trong cùng bảng không phải mục đích chính của khóa ngoại (lựa chọn 2). Mã hóa dữ liệu (lựa chọn 4) là vấn đề bảo mật, không liên quan trực tiếp đến khóa ngoại.

Data replication là quá trình sao chép dữ liệu từ một cơ sở dữ liệu (primary) sang một hoặc nhiều cơ sở dữ liệu khác (replicas). Mục đích chính là tăng cường khả năng sẵn sàng (nếu primary bị lỗi, replica có thể tiếp tục hoạt động) và khả năng chịu lỗi (mất dữ liệu ít hơn). Nó cũng có thể cải thiện hiệu suất đọc trong một số trường hợp (lựa chọn 1), nhưng không phải là mục đích chính. Các lựa chọn khác không phải là mục đích chính của replication.

Toàn vẹn tham chiếu đảm bảo rằng mối quan hệ giữa các bảng là hợp lệ. Cụ thể, nó quy định rằng giá trị của khóa ngoại trong một bảng phải khớp với giá trị của khóa chính trong bảng tham chiếu, hoặc là NULL (nếu khóa ngoại cho phép NULL). Điều này ngăn chặn việc tạo ra các bản ghi `mồ côi` (orphan records).

DBaaS là mô hình dịch vụ đám mây trong đó nhà cung cấp dịch vụ chịu trách nhiệm quản lý và vận hành cơ sở dữ liệu (bao gồm phần cứng, phần mềm, bảo trì, sao lưu, v.v.). Lợi ích chính là người dùng giảm gánh nặng quản lý, giảm chi phí, và có thể tập trung vào phát triển ứng dụng. Các lựa chọn khác không phải là lợi ích chính hoặc không hoàn toàn chính xác.