Đề 15 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Hồi sức cấp cứu

Tần số ép tim khuyến cáo hiện nay là 100-120 lần∕phút. Tần số này đảm bảo hiệu quả tuần hoàn máu mà không gây mệt mỏi quá nhanh cho người thực hiện CPR.

Mục tiêu chính của CPR là duy trì sự sống bằng cách cung cấp oxy và máu đến các cơ quan quan trọng, đặc biệt là não, trong thời gian chờ đợi các biện pháp can thiệp chuyên sâu hơn như sốc điện hoặc thuốc. CPR không đảm bảo khôi phục hoàn toàn chức năng tim phổi ngay lập tức hoặc bệnh nhân tỉnh lại ngay, và không thể ngăn chặn hoàn toàn tổn thương não trong mọi trường hợp, nhưng nó giúp giảm thiểu tổn thương và tăng cơ hội sống sót.

Vị trí đặt tay ép tim ở phụ nữ mang thai vẫn tương tự như người bình thường, tức là nửa dưới xương ức. Tuy nhiên, cần chú ý thêm biện pháp nghiêng bệnh nhân sang trái (nếu có thể) để giảm áp lực của tử cung lên tĩnh mạch chủ dưới, giúp cải thiện tuần hoàn máu.

Ở trẻ em, nguyên nhân ngừng tim thường gặp nhất là suy hô hấp, dẫn đến thiếu oxy và sau đó là ngừng tim thứ phát. Trong khi đó, ở người lớn, ngừng tim thường do các vấn đề tim mạch như nhồi máu cơ tim hoặc rối loạn nhịp tim nguyên phát.

Bước đầu tiên và quan trọng nhất khi sử dụng AED là bật nguồn máy. Sau khi bật nguồn, máy sẽ hướng dẫn các bước tiếp theo bằng giọng nói hoặc hình ảnh.

Rung thất và nhịp nhanh thất vô mạch là hai nhịp tim có chỉ định sốc điện. Các nhịp tim khác như vô tâm thu và hoạt động điện vô mạch không có chỉ định sốc điện, mà cần tập trung vào CPR và tìm nguyên nhân để điều trị.

Adrenaline (Epinephrine) là thuốc vận mạch thường được sử dụng trong cấp cứu ngừng tuần hoàn. Nó có tác dụng co mạch máu, tăng huyết áp và tăng cường sức co bóp cơ tim, giúp cải thiện tuần hoàn máu đến các cơ quan quan trọng.

ROSC là viết tắt của `Return of Spontaneous Circulation′, có nghĩa là tuần hoàn tự nhiên của bệnh nhân đã trở lại. Đây là mục tiêu quan trọng nhất của hồi sức cấp cứu, biểu hiện bằng việc bệnh nhân có mạch và huyết áp trở lại sau khi ngừng tim.

Hội chứng sau ngừng tim là một tình trạng phức tạp bao gồm tổn thương não do thiếu oxy, rối loạn chức năng tim do thiếu máu cục bộ và tái tưới máu, đáp ứng viêm toàn thân gây tổn thương đa cơ quan, và bệnh nền có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh. Hiểu rõ hội chứng này giúp định hướng chăm sóc và điều trị sau hồi sức.

Nghiệm pháp ngửa đầu, nâng cằm là biện pháp đơn giản và hiệu quả nhất để mở đường thở trong hầu hết các trường hợp ngừng tim. Nghiệm pháp đẩy hàm được ưu tiên khi nghi ngờ có tổn thương cột sống cổ. Các biện pháp đặt ống thông đường thở thường cần nhân viên y tế có kinh nghiệm.

Việc ngừng nỗ lực hồi sức cấp cứu cần được xem xét khi có dấu hiệu chắc chắn của tử vong sinh học (như cứng tử thi, tím tái) hoặc khi hồi sức không hiệu quả sau một khoảng thời gian hợp lý và không có khả năng hồi phục. Quyết định ngừng hồi sức là một quyết định khó khăn và cần dựa trên đánh giá toàn diện tình trạng bệnh nhân và các yếu tố tiên lượng.

Atropine là thuốc kháng cholinergic, được sử dụng chủ yếu trong các trường hợp nhịp chậm xoang có triệu chứng, đặc biệt là khi nhịp chậm gây hạ huyết áp hoặc các triệu chứng khác. Trong các trường hợp rung thất, nhịp nhanh thất hoặc vô tâm thu, Atropine không phải là thuốc ưu tiên.

Nhịp tim ban đầu là rung thất thực tế là một yếu tố tiên lượng TỐT HƠN so với các nhịp khác như vô tâm thu hoặc hoạt động điện vô mạch, vì rung thất có khả năng đáp ứng với sốc điện. Các yếu tố khác như thời gian ngừng tim kéo dài, bệnh lý nền nặng, và không có phản xạ đồng tử đều là các yếu tố tiên lượng xấu sau ngừng tuần hoàn.

Việc hạn chế tối đa sự gián đoạn ép tim là cực kỳ quan trọng để đảm bảo dòng máu được duy trì liên tục đến não và tim. Mỗi khi ép tim bị gián đoạn, dù chỉ vài giây, lưu lượng máu đến các cơ quan quan trọng sẽ giảm đáng kể, làm giảm hiệu quả của CPR.

Độ sâu ép tim tối thiểu được khuyến cáo là ít nhất 5 cm, nhưng không quá 6 cm ở người lớn. Độ sâu này cần thiết để tạo ra dòng máu tuần hoàn hiệu quả.

Sau sốc điện, cần ngay lập tức kiểm tra mạch và huyết áp để xác nhận tuần hoàn đã được khôi phục. Nếu có mạch và huyết áp, cần tiếp tục theo dõi sát và chuẩn bị chuyển bệnh nhân đến khoa hồi sức cấp cứu. Không nên ngừng CPR ngay lập tức nếu chưa kiểm tra mạch, và không cần thiết phải sốc điện lại nếu đã có nhịp tim trở lại.

Trong cấp cứu ngừng tuần hoàn, đặc biệt ở trẻ em và bệnh nhân chấn thương, `tam giác tử vong′ đề cập đến ba yếu tố nguy hiểm thường đi kèm và làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh, giảm khả năng hồi phục: hạ thân nhiệt, rối loạn đông máu (do tiêu thụ yếu tố đông máu), và nhiễm toan (do thiếu oxy tế bào).

Vị trí ép tim chính xác ở người lớn là nửa dưới xương ức, nằm ở giữa đường nối hai núm vú. Đây là vị trí giúp ép trực tiếp lên tim một cách hiệu quả nhất.

Amiodarone là thuốc chống loạn nhịp tim, được sử dụng khi rung thất hoặc nhịp nhanh thất không đáp ứng với sốc điện và Adrenaline. Nó giúp ổn định nhịp tim và tăng khả năng thành công của sốc điện tiếp theo.

Nghiệm pháp Heimlich được thực hiện bằng cách đứng sau lưng bệnh nhân, vòng tay qua bụng và ấn mạnh 5 cái vào bụng, phía trên rốn và dưới xương ức. Lực ấn mạnh và đột ngột này tạo áp lực trong lồng ngực, giúp đẩy dị vật ra khỏi đường thở.

TTM (trước đây gọi là hạ thân nhiệt chủ động) là một phần quan trọng trong chăm sóc sau ngừng tuần hoàn. Mục tiêu là chủ động làm mát bệnh nhân xuống 32-36°C trong khoảng 24 giờ để giảm tổn thương não do thiếu oxy, sau đó làm ấm lại từ từ để tránh các biến chứng do làm ấm quá nhanh.

Mục tiêu SpO2 lý tưởng trong hồi sức cấp cứu và giai đoạn sau hồi sức là 94-98%. Việc duy trì SpO2 trong khoảng này giúp đảm bảo cung cấp đủ oxy cho các cơ quan mà không gây ra nguy cơ tổn thương do oxy hóa quá mức.

CPR không được chỉ định khi có dấu hiệu chắc chắn của tử vong sinh học, vì lúc này các biện pháp hồi sức không còn hiệu quả. Các trường hợp ngừng tim khác như do điện giật, đuối nước, hoặc nhồi máu cơ tim vẫn cần được thực hiện CPR.

Khi có hai người cấp cứu, tỷ lệ ép tim trên thổi ngạt khuyến cáo cho trẻ em (từ sơ sinh đến tuổi dậy thì) là 15:2. Khi chỉ có một người cấp cứu, tỷ lệ này thường là 30:2 tương tự như người lớn, ngoại trừ trẻ sơ sinh (vẫn 3:1 khi một người).

Tỷ lệ ép tim trên thổi ngạt khuyến cáo cho người lớn là 30:2. Nghĩa là sau 30 lần ép tim, thực hiện 2 lần thổi ngạt.

Độ sâu ép tim khuyến cáo cho trẻ sơ sinh là khoảng 1∕3 đường kính trước sau lồng ngực, tương đương khoảng 4 cm. Đối với trẻ lớn hơn, độ sâu có thể tăng lên khoảng 5 cm, nhưng vẫn cần điều chỉnh phù hợp với kích thước cơ thể trẻ.

Ở trẻ sơ sinh, do cơ thể còn nhỏ và yếu, nghiệm pháp Heimlich không phù hợp. Thay vào đó, phương pháp xử trí ban đầu là kết hợp 5 lần vỗ lưng (khi trẻ nằm sấp trên cánh tay) và 5 lần ấn ngực (chest thrusts) (khi trẻ nằm ngửa trên cánh tay). Các biện pháp này nhẹ nhàng hơn nhưng vẫn hiệu quả trong việc đẩy dị vật ra khỏi đường thở của trẻ sơ sinh.

Naloxone là thuốc giải độc đặc hiệu cho ngộ độc opioid. Nó có tác dụng cạnh tranh với opioid tại thụ thể, giúp đảo ngược tác dụng ức chế hô hấp và các tác dụng khác của opioid. Trong cấp cứu ngừng tim nghi do ngộ độc opioid, Naloxone cần được sử dụng càng sớm càng tốt.

Trình tự CAB (Circulation, Airway, Breathing) là thứ tự ưu tiên hiện tại trong CPR. Bắt đầu bằng ép tim (Circulation) để duy trì tuần hoàn máu, sau đó mở đường thở (Airway) và cuối cùng là hỗ trợ hô hấp (Breathing).

Trong ngừng tuần hoàn do hạ thân nhiệt, quá trình chuyển hóa của cơ thể chậm lại, do đó não và các cơ quan có thể chịu đựng tình trạng thiếu oxy lâu hơn. Vì vậy, thời gian hồi sức có thể kéo dài hơn so với ngừng tuần hoàn thông thường, và cần tiếp tục các biện pháp làm ấm cơ thể song song với CPR.