Đề 5 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Quản trị mạng

Quản lý bản vá (patch management) là quá trình xác định, tải xuống, kiểm thử và triển khai các bản vá bảo mật và bản cập nhật phần mềm. Vai trò quan trọng nhất của nó là khắc phục các lỗ hổng bảo mật đã được phát hiện trong phần mềm và hệ điều hành, giúp bảo vệ hệ thống khỏi các cuộc tấn công khai thác lỗ hổng.

QoS (Quality of Service) là tập hợp các kỹ thuật để quản lý và ưu tiên lưu lượng mạng. Mục đích chính là đảm bảo rằng các ứng dụng quan trọng (ví dụ: VoIP, video conferencing) nhận được băng thông và độ trễ phù hợp, duy trì chất lượng dịch vụ.

Kiểm toán mạng (Network Auditing) là quá trình đánh giá có hệ thống về cơ sở hạ tầng, chính sách và quy trình mạng. Mục tiêu chính là xác định mức độ tuân thủ các tiêu chuẩn, quy định và đánh giá hiệu quả của các biện pháp bảo mật, từ đó đưa ra khuyến nghị cải thiện.

Tài liệu mạng (Network Documentation) rất quan trọng trong quản trị mạng vì nó cung cấp thông tin chi tiết về cấu trúc mạng, cấu hình thiết bị, sơ đồ, quy trình, và các thông tin khác. Nó giúp nhân viên quản trị mạng hiểu rõ hệ thống, khắc phục sự cố hiệu quả hơn, lập kế hoạch nâng cấp, mở rộng và đào tạo nhân viên mới.

Sự khác biệt chính giữa IDS (Intrusion Detection System) và IPS (Intrusion Prevention System) là: IDS chỉ phát hiện các hoạt động xâm nhập và cảnh báo, trong khi IPS vừa phát hiện xâm nhập vừa có khả năng tự động ngăn chặn hoặc phản ứng lại các cuộc tấn công đó.

Xác thực đa yếu tố (MFA) yêu cầu người dùng cung cấp nhiều hơn một yếu tố xác thực (ví dụ: mật khẩu và mã OTP từ điện thoại), làm tăng đáng kể độ khó cho kẻ tấn công xâm nhập so với các phương pháp xác thực đơn yếu tố khác.

SNMP (Simple Network Management Protocol) là giao thức được thiết kế chuyên biệt cho mục đích quản lý và giám sát mạng, hoạt động ở tầng ứng dụng trong mô hình OSI.

DNS (Domain Name System) hoạt động như một `danh bạ điện thoại` cho Internet. Chức năng chính của nó là dịch tên miền dễ nhớ (như www.example.com) sang địa chỉ IP số (như 192.0.2.1) mà máy tính sử dụng để giao tiếp với nhau.

Baseline trong quản trị mạng là một bộ các số liệu hiệu suất mạng được thu thập trong điều kiện hoạt động bình thường. Nó được sử dụng làm điểm tham chiếu để so sánh và phát hiện các bất thường, sự cố hoặc suy giảm hiệu suất mạng.

SDN (Software-Defined Networking) tách biệt lớp điều khiển và lớp dữ liệu trong kiến trúc mạng. Lợi ích chính là khả năng tập trung hóa quản lý và điều khiển mạng thông qua phần mềm, giúp mạng linh hoạt hơn, dễ dàng lập trình và tự động hóa các tác vụ quản trị.

Giám sát mạng chủ động (proactive monitoring) tập trung vào việc dự đoán và ngăn chặn sự cố trước khi chúng xảy ra, thông qua việc theo dõi các chỉ số hiệu suất, xu hướng và cảnh báo sớm. Giám sát thụ động (reactive monitoring) chỉ phản ứng lại sau khi sự cố đã xảy ra, thường là khi người dùng báo cáo hoặc hệ thống cảnh báo sự cố.

VPN (Virtual Private Network) tạo ra một kết nối an toàn và mã hóa (tunnel) qua mạng công cộng (ví dụ: Internet). Mục đích chính là bảo vệ sự riêng tư và an toàn dữ liệu khi truy cập mạng từ xa hoặc khi cần kết nối các mạng riêng tư qua Internet.

MTTR (Mean Time To Resolution) hay còn gọi là Mean Time To Repair, đo lường thời gian trung bình cần thiết để xác định và khắc phục sự cố, khôi phục dịch vụ mạng trở lại trạng thái hoạt động bình thường. Nó là một chỉ số quan trọng đánh giá hiệu quả của quá trình khắc phục sự cố.

DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) là giao thức cho phép máy chủ DHCP tự động cấp phát địa chỉ IP, subnet mask, gateway và các thông số cấu hình mạng khác cho các thiết bị trong mạng. Điều này giúp đơn giản hóa việc quản lý địa chỉ IP và cấu hình mạng cho thiết bị.

Kiểm soát phiên bản (version control) cho phép theo dõi và quản lý các thay đổi cấu hình theo thời gian. Lợi ích chính là khả năng quay lại các phiên bản cấu hình trước đó một cách dễ dàng khi có lỗi hoặc sự cố xảy ra sau khi thay đổi cấu hình.

Trong quy trình xử lý sự cố, bước đầu tiên quan trọng nhất là thu thập thông tin chi tiết về sự cố (biểu hiện, thời điểm, người dùng bị ảnh hưởng...) và xác định phạm vi ảnh hưởng của nó. Điều này giúp định hướng quá trình chẩn đoán và khắc phục hiệu quả.

PRTG Network Monitor là một công cụ giám sát mạng mạnh mẽ, có khả năng giám sát băng thông, lưu lượng mạng và nhiều thông số khác theo thời gian thực. Các công cụ còn lại có chức năng khác (Ping: kiểm tra kết nối, Traceroute: theo dõi đường đi, Wireshark: phân tích gói tin).

Tô pô mạng (Network Topology) mô tả cấu trúc liên kết của mạng, tức là cách các thiết bị mạng (máy tính, router, switch...) được kết nối với nhau về mặt vật lý (vị trí, cáp) hoặc logic (đường đi dữ liệu).

Các kênh Wi-Fi là các dải tần số khác nhau trong băng tần 2.4 GHz hoặc 5 GHz. Việc sử dụng các kênh khác nhau giúp giảm nhiễu giữa các mạng Wi-Fi lân cận và tối ưu hóa hiệu suất bằng cách tránh chồng lấn kênh.

Phân đoạn mạng chia mạng thành các phần nhỏ hơn, biệt lập nhau. Mục đích chính là tăng cường bảo mật bằng cách giới hạn phạm vi ảnh hưởng của sự cố hoặc tấn công, đồng thời cải thiện khả năng kiểm soát lưu lượng và quản lý chính sách.

Cân bằng tải (Load Balancing) phân phối lưu lượng mạng hoặc yêu cầu dịch vụ đến nhiều máy chủ hoặc đường truyền khác nhau. Mục đích chính là đảm bảo không có một máy chủ hoặc đường truyền nào bị quá tải, từ đó cải thiện hiệu suất tổng thể, độ tin cậy và khả năng mở rộng của hệ thống.

Lập kế hoạch dung lượng mạng (Network Capacity Planning) là quá trình dự đoán nhu cầu băng thông, tài nguyên và hiệu suất mạng trong tương lai, dựa trên xu hướng tăng trưởng, dự án mới và các yếu tố khác. Mục đích là đảm bảo mạng có đủ dung lượng để đáp ứng nhu cầu hiện tại và tương lai, tránh tình trạng quá tải và suy giảm hiệu suất.

Trong quản lý sự cố mạng, việc ưu tiên xử lý sự cố thường dựa trên mức độ nghiêm trọng và ảnh hưởng của sự cố đến hoạt động kinh doanh và người dùng. Các sự cố gây ảnh hưởng lớn đến dịch vụ quan trọng hoặc số lượng lớn người dùng sẽ được ưu tiên xử lý trước.

Security logs (nhật ký bảo mật) được thiết kế đặc biệt để ghi lại các sự kiện liên quan đến an ninh hệ thống và mạng, bao gồm các hoạt động đăng nhập, xác thực, truy cập tài nguyên, và các sự kiện đáng ngờ khác có thể chỉ ra vấn đề bảo mật.

Ping là một công cụ mạng cơ bản nhưng rất hữu ích. Nó gửi các gói tin ICMP Echo Request đến một địa chỉ IP đích và đo thời gian phản hồi (round-trip time). Ping được sử dụng để kiểm tra xem một thiết bị có thể truy cập được trên mạng hay không và đo độ trễ kết nối.

Kiểm kê thiết bị mạng định kỳ và so sánh với danh sách thiết bị đã được phê duyệt là một phương pháp thủ công nhưng hiệu quả để phát hiện các thiết bị không được phép hoặc lạ mặt xuất hiện trên mạng. Các phương pháp khác có thể hỗ trợ nhưng không trực tiếp giải quyết vấn đề này bằng cách so sánh danh sách.

Mã hóa đầu cuối (End-to-End Encryption) đảm bảo rằng dữ liệu được mã hóa tại điểm gửi và chỉ được giải mã tại điểm nhận cuối cùng. Điều này ngăn chặn kẻ trung gian đọc hoặc sửa đổi dữ liệu ngay cả khi chúng chặn được lưu lượng mạng.

Tường lửa (Firewall) là một hệ thống bảo mật mạng, chức năng chính là kiểm soát lưu lượng mạng dựa trên các quy tắc được định nghĩa trước, nhằm ngăn chặn các truy cập không được phép từ bên ngoài vào mạng (hoặc từ bên trong ra ngoài) và bảo vệ mạng khỏi các mối đe dọa.

SNMP được thiết kế để quản lý và giám sát các thiết bị mạng. Chức năng chính của nó là cho phép nhà quản trị mạng thu thập thông tin về hiệu suất, trạng thái của thiết bị và thực hiện cấu hình từ xa.

CMDB (Configuration Management Database) là một kho lưu trữ tập trung chứa thông tin chi tiết về tất cả các thành phần cấu hình (CI - Configuration Items) trong môi trường IT, bao gồm các thiết bị mạng, phần mềm, dịch vụ, và mối quan hệ giữa chúng. Nó giúp quản lý cấu hình và theo dõi thay đổi.