Đề 11 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Định giá tài sản

Đối với mỏ khoáng sản chưa khai thác, giá trị chủ yếu đến từ tiềm năng khai thác trong tương lai. Phương pháp DCF, dựa trên dự báo trữ lượng, giá khoáng sản, chi phí khai thác và chiết khấu dòng tiền tương lai về hiện tại, là phù hợp nhất để định giá giá trị tiềm năng này.

Định giá công ty mục tiêu trong M&A là rất quan trọng để bên mua xác định mức giá hợp lý và tối đa có thể trả, đảm bảo thương vụ có lợi và tránh trả giá quá cao.

Nếu giá trị nội tại (tính toán bằng DCF) cao hơn giá thị trường, điều này cho thấy cổ phiếu có thể đang bị thị trường định giá thấp hơn giá trị thực của nó, và có thể là một cơ hội đầu tư hấp dẫn (mua vào).

Khi lãi suất thị trường tăng lên, các trái phiếu mới phát hành sẽ có lãi suất coupon cao hơn, trở nên hấp dẫn hơn. Để trái phiếu cũ cạnh tranh được, giá của chúng phải giảm xuống để tăng lợi suất đáo hạn (YTM) tương đương với lãi suất thị trường mới.

Hợp đồng tương lai lãi suất (Interest rate futures) là công cụ phái sinh được thiết kế đặc biệt để phòng ngừa rủi ro biến động lãi suất. Các công cụ khác như cổ phiếu và trái phiếu chịu ảnh hưởng bởi lãi suất, nhưng không phải là công cụ phòng ngừa trực tiếp rủi ro này.

Cổ phần của doanh nghiệp tư nhân không niêm yết khó mua bán, chuyển nhượng trên thị trường công khai so với cổ phiếu niêm yết. Do đó, nhà đầu tư thường yêu cầu mức chiết khấu để bù đắp cho sự thiếu thanh khoản này, làm giảm giá trị định giá.

Lãi suất đáo hạn (YTM) phản ánh lợi suất yêu cầu của nhà đầu tư đối với trái phiếu, và nó có tác động trực tiếp và lớn nhất đến giá trái phiếu. Khi YTM thay đổi, giá trái phiếu sẽ biến động ngược chiều.

Giá trị doanh nghiệp (EV) đại diện cho tổng giá trị của công ty, bao gồm cả giá trị vốn chủ sở hữu và giá trị nợ (và các khoản tương đương nợ), trong khi giá trị vốn chủ sở hữu (Equity Value) chỉ đại diện cho giá trị phần vốn thuộc về cổ đông.

Đối với tác phẩm nghệ thuật độc bản, phương pháp so sánh giao dịch tương đương (comparable sales approach) là phổ biến nhất. Các chuyên gia thẩm định sẽ nghiên cứu giá bán của các tác phẩm nghệ thuật tương tự về tác giả, thời kỳ, phong cách, chất liệu, kích thước... để đưa ra ước tính giá trị.

Phương pháp so sánh giao dịch tương đương phụ thuộc vào việc tìm kiếm các giao dịch tương tự. Tuy nhiên, không có hai giao dịch nào hoàn toàn giống nhau, sự khác biệt về thời điểm, quy mô, điều kiện thị trường... có thể làm giảm độ chính xác.

Danh tiếng thương hiệu (Goodwill) là tài sản vô hình khó định giá nhất vì nó mang tính định tính cao, khó lượng hóa dòng tiền cụ thể và phụ thuộc vào nhiều yếu tố chủ quan như uy tín, quan hệ khách hàng, năng lực quản lý,...

Rủi ro kinh doanh cao hơn làm tăng chi phí vốn (tỷ lệ chiết khấu) áp dụng cho dòng tiền của công ty A. Do đó, giá trị hiện tại của dòng tiền công ty A sẽ thấp hơn, dẫn đến giá trị công ty A thấp hơn so với công ty B.

Phương pháp DCF thường nhạy cảm hơn với các giả định đầu vào (như tỷ lệ tăng trưởng, tỷ lệ chiết khấu, dòng tiền dự báo...) vì giá trị cuối kỳ chiếm tỷ trọng lớn và chịu ảnh hưởng mạnh bởi các giả định dài hạn. Phương pháp so sánh bội số ít nhạy cảm hơn vì dựa trên dữ liệu thị trường hiện tại.

Tài sản có tính thanh khoản cao, dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt mà không mất giá trị, thường được nhà đầu tư ưa chuộng và sẵn sàng trả giá cao hơn. Do đó, tính thanh khoản cao có xu hướng làm tăng giá trị tài sản.

Với startup chưa có lợi nhuận ổn định, các phương pháp dựa trên dòng tiền (FCFF, DDM) khó áp dụng. Phương pháp bội số doanh thu (revenue multiples) thường được sử dụng hơn vì doanh thu thường dễ dự đoán hơn lợi nhuận ở giai đoạn đầu.

Giá trị thanh lý được sử dụng khi công ty có khả năng phải ngừng hoạt động và bán tài sản để trả nợ. Nó ước tính giá trị tài sản nếu chúng được bán nhanh chóng trong tình huống khẩn cấp, thường thấp hơn giá trị thị trường thông thường.

Định giá tài sản phải khách quan. Sở thích cá nhân của người định giá là yếu tố chủ quan, không nên ảnh hưởng đến quá trình định giá. Các yếu tố khác (lãi suất, kinh tế vĩ mô, rủi ro) đều là yếu tố khách quan tác động đến giá trị tài sản.

Phương pháp so sánh giao dịch tương đương (hay còn gọi là phương pháp so sánh trực tiếp) là phổ biến nhất cho bất động sản, dựa trên việc so sánh giá bán của các bất động sản tương tự gần đây.

Giá trị thị trường là mức giá ước tính mà tại đó tài sản sẽ được chuyển nhượng vào ngày định giá giữa một bên mua sẵn sàng và một bên bán sẵn sàng trong một giao dịch thương mại sòng phẳng, sau quá trình tiếp thị phù hợp.

Độ biến động (Volatility) thể hiện mức độ biến động giá của tài sản cơ sở. Độ biến động cao hơn làm tăng khả năng quyền chọn sẽ có giá trị khi đáo hạn (in-the-money), do đó làm tăng giá trị cả quyền chọn mua (call option) và quyền chọn bán (put option).

Phương pháp chi phí thay thế thích hợp khi định giá các tài sản có thể được thay thế bằng một tài sản tương tự, như máy móc, thiết bị, hoặc tài sản chuyên dụng. Nó ít phù hợp hơn cho tài sản tài chính hoặc bất động sản độc đáo.

Tỷ lệ chiết khấu tăng thể hiện chi phí vốn hoặc rủi ro cao hơn. Khi tỷ lệ chiết khấu tăng, giá trị hiện tại của dòng tiền tương lai giảm, do đó NPV của dự án cũng giảm.

Chi phí vốn (WACC - Weighted Average Cost of Capital) là tỷ lệ chiết khấu được sử dụng trong phương pháp DCF để phản ánh rủi ro của dòng tiền và giá trị thời gian của tiền tệ.

Giá trị cuối kỳ (terminal value) trong DCF là giá trị hiện tại của tất cả dòng tiền dự kiến phát sinh sau giai đoạn dự báo chi tiết (thường là 5-10 năm). Nó thể hiện giá trị của tài sản trong tương lai vô hạn hoặc đến một thời điểm ổn định.

Hệ số Beta (β) trong CAPM đo lường rủi ro hệ thống (systematic risk) hay rủi ro thị trường (market risk), tức là phần rủi ro của một tài sản không thể đa dạng hóa được và tương quan với biến động của thị trường chung.

Bỏ qua hoặc đánh giá thấp rủi ro liên quan đến tài sản sẽ dẫn đến việc sử dụng tỷ lệ chiết khấu quá thấp trong phương pháp DCF, hoặc đánh giá lạc quan quá mức về dòng tiền, dẫn đến định giá tài sản cao hơn giá trị thực.

Giá trị tái tạo (Reproduction Cost) là chi phí để xây dựng một bản sao y hệt của công trình hiện tại, bao gồm cả vật liệu và thiết kế ban đầu, có thể đã lỗi thời. Giá trị thay thế (Replacement Cost) là chi phí xây dựng một công trình mới có chức năng tương đương, sử dụng vật liệu và công nghệ hiện đại.

Mục đích cốt lõi của thẩm định giá tài sản là cung cấp một ước tính khách quan và đáng tin cậy về giá trị thị trường hoặc giá trị hợp lý của tài sản cho các mục đích khác nhau như mua bán, đầu tư, thế chấp, báo cáo tài chính...

Giá trị nội tại là giá trị `thực` của tài sản dựa trên phân tích cơ bản và dòng tiền tương lai, trong khi giá thị trường là mức giá mà tài sản đang giao dịch trên thị trường, có thể bị ảnh hưởng bởi yếu tố tâm lý và đầu cơ.

Các loại rủi ro như rủi ro hoạt động, tài chính, và lạm phát được xem xét gián tiếp thông qua việc điều chỉnh dòng tiền dự báo và tỷ lệ chiết khấu trong mô hình DCF. `Rủi ro mô hình định giá` là rủi ro về việc lựa chọn mô hình không phù hợp hoặc sai sót trong quá trình xây dựng và áp dụng mô hình, không được xem xét trực tiếp trong mô hình DCF mà là một hạn chế của phương pháp.