Đề 11 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Quản trị rủi ro

Quy trình quản trị rủi ro thường bao gồm các bước: xác định rủi ro, đánh giá rủi ro, ứng phó rủi ro, giám sát và rà soát. Báo cáo tài chính là một hoạt động kinh doanh, không phải là một bước trong quy trình quản trị rủi ro, mặc dù thông tin tài chính có thể được sử dụng trong quản trị rủi ro.

ALARP là nguyên tắc quan trọng trong quản lý rủi ro an toàn và sức khỏe nghề nghiệp. Nó có nghĩa là rủi ro cần được giảm thiểu đến mức thấp nhất có thể thực hiện được một cách hợp lý, cân bằng giữa chi phí và lợi ích của việc giảm thiểu rủi ro.

Trong quản trị rủi ro dự án, rủi ro tiêu cực là những sự kiện có thể gây ra tác động xấu đến dự án, do đó chúng được coi là `mối đe dọa′. Rủi ro tích cực được gọi là `cơ hội′.

Đánh giá rủi ro định tính dựa trên việc mô tả và phân loại rủi ro theo mức độ và khả năng xảy ra, thường sử dụng thang đo định tính và ý kiến chuyên gia, không tập trung vào số liệu cụ thể như định lượng.

Rủi ro chiến lược là rủi ro liên quan đến các quyết định chiến lược quan trọng của tổ chức, có thể ảnh hưởng lớn đến khả năng đạt được mục tiêu dài hạn. Các quyết định sai lầm về thị trường, sản phẩm, hoặc cạnh tranh có thể gây ra rủi ro chiến lược.

Kiểm soát nội bộ là hệ thống các chính sách, quy trình và thủ tục được thiết kế để đảm bảo hoạt động hiệu quả, bảo vệ tài sản, và tuân thủ pháp luật. Nó là một phần quan trọng của quản trị rủi ro, giúp giảm thiểu rủi ro trong nhiều lĩnh vực.

Sự kiện rủi ro là một sự kiện hoặc tình huống không chắc chắn. Nó có thể xảy ra hoặc không, và nếu xảy ra, nó có thể có tác động đến mục tiêu của tổ chức, cả tích cực (cơ hội) và tiêu cực (mối đe dọa).

Ma trận rủi ro giúp trực quan hóa và phân loại rủi ro dựa trên hai chiều: mức độ ảnh hưởng và khả năng xảy ra. Từ đó, ưu tiên xử lý các rủi ro có mức độ nghiêm trọng và khả năng xảy ra cao nhất.

Rủi ro thanh khoản là rủi ro tổ chức không có đủ tài sản thanh khoản (tiền mặt hoặc tài sản dễ chuyển đổi thành tiền mặt) để đáp ứng các nghĩa vụ tài chính đến hạn. Điều này có thể dẫn đến mất khả năng thanh toán.

Khả năng xảy ra (Likelihood) là một trong hai yếu tố chính trong đánh giá rủi ro, bên cạnh mức độ ảnh hưởng (Impact). Nó đo lường tần suất hoặc xác suất mà một sự kiện rủi ro có thể xảy ra trong một khung thời gian cụ thể.

Rủi ro pháp lý là rủi ro phát sinh từ việc không tuân thủ các quy định pháp luật, vi phạm hợp đồng, hoặc các vấn đề pháp lý khác. Điều này có thể dẫn đến kiện tụng, phạt tiền, hoặc tổn hại uy tín.

Mục tiêu cốt lõi của quản trị rủi ro là bảo vệ và gia tăng giá trị cho tổ chức, đảm bảo hoạt động liên tục và đạt được mục tiêu dài hạn, chứ không phải chỉ tối đa hóa lợi nhuận ngắn hạn hay loại bỏ hoàn toàn rủi ro (điều không khả thi).

Văn hóa rủi ro tích cực khuyến khích mọi thành viên chủ động nhận diện, báo cáo và tham gia quản lý rủi ro, tạo nên một môi trường làm việc an toàn và có ý thức rủi ro cao, thay vì chỉ dựa vào bộ phận chuyên trách.

Rủi ro hoạt động phát sinh từ các hoạt động kinh doanh hàng ngày của tổ chức. Sự cố hệ thống CNTT trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động, trong khi các lựa chọn khác thuộc rủi ro tài chính hoặc tuân thủ.

Chấp nhận rủi ro là phù hợp khi rủi ro ở mức thấp hoặc chi phí để xử lý rủi ro quá cao so với lợi ích. Trong trường hợp này, tổ chức quyết định chấp nhận rủi ro và chịu tổn thất nếu nó xảy ra.

Giảm thiểu rủi ro là chiến lược chủ động thực hiện các biện pháp để làm giảm khả năng xảy ra rủi ro (ví dụ: tăng cường an ninh) hoặc giảm mức độ ảnh hưởng nếu rủi ro xảy ra (ví dụ: lập kế hoạch dự phòng).

Xác định rủi ro là bước đầu tiên và quan trọng nhất, nhằm nhận diện một cách toàn diện các sự kiện rủi ro có thể xảy ra, tạo cơ sở cho các bước đánh giá và ứng phó tiếp theo.

BIA là quá trình xác định và đánh giá tác động của sự gián đoạn đến các hoạt động kinh doanh. Mục tiêu chính là xác định các hoạt động quan trọng nhất và mức độ ưu tiên khôi phục chúng để giảm thiểu thiệt hại.

Giám sát và rà soát là bước quan trọng để đảm bảo quy trình quản trị rủi ro luôn cập nhật và hiệu quả. Môi trường kinh doanh thay đổi liên tục, rủi ro mới có thể xuất hiện và mức độ rủi ro cũ có thể thay đổi.

Rủi ro danh tiếng là rủi ro tổn hại đến uy tín và hình ảnh của tổ chức. Sản phẩm lỗi gây ảnh hưởng xấu đến người tiêu dùng có thể dẫn đến phản ứng tiêu cực từ công chúng, truyền thông, và ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh tiếng.

COSO ERM (Enterprise Risk Management - Integrated Framework) bao gồm 5 thành phần chính: Cơ cấu quản trị và văn hóa rủi ro, Thiết lập mục tiêu và chiến lược, Vận hành, Xem xét và sửa đổi, Thông tin, truyền thông và báo cáo.

Rủi ro tín dụng là rủi ro khách hàng vay hoặc đối tác không thực hiện nghĩa vụ thanh toán. Nó chủ yếu phát sinh từ hoạt động cho vay và đầu tư của ngân hàng, khi ngân hàng cấp tín dụng cho khách hàng.

Chuyển giao rủi ro là chiến lược chuyển trách nhiệm và hậu quả tài chính của rủi ro sang một bên khác, thường thông qua các công cụ như bảo hiểm hoặc hợp đồng thuê ngoài. Điều này không loại bỏ rủi ro, nhưng chuyển gánh nặng sang bên khác.

Báo cáo rủi ro định kỳ là công cụ chính để thông báo tình hình rủi ro, các biện pháp kiểm soát và kết quả quản trị rủi ro cho các bên liên quan như ban lãnh đạo, nhân viên, cổ đông, v.v.

Khẩu vị rủi ro là mức độ rủi ro mà một tổ chức sẵn sàng chấp nhận để đạt được mục tiêu chiến lược. Nó phản ánh sự cân bằng giữa việc theo đuổi cơ hội và bảo vệ tổ chức khỏi những tổn thất không mong muốn.

Rủi ro hệ thống là rủi ro xảy ra khi sự kiện rủi ro ở một tổ chức hoặc bộ phận có thể lan rộng và gây ảnh hưởng tiêu cực đến toàn bộ hệ thống. Sự sụp đổ của một ngân hàng lớn có thể gây hiệu ứng domino lên toàn hệ thống tài chính.

Phân tích kịch bản là phương pháp hữu ích để đánh giá rủi ro chiến lược, bằng cách xem xét các tình huống hoặc sự kiện có thể xảy ra trong tương lai và ảnh hưởng của chúng đến mục tiêu chiến lược của tổ chức.

Hội đồng quản trị có vai trò giám sát và định hướng chiến lược cho quản trị rủi ro. Họ đảm bảo rằng tổ chức có một hệ thống quản trị rủi ro hiệu quả, phù hợp với khẩu vị rủi ro và mục tiêu chiến lược, chứ không trực tiếp thực hiện các hoạt động quản lý rủi ro hàng ngày.

Rủi ro đạo đức xảy ra khi một bên được bảo hiểm hoặc bảo vệ khỏi rủi ro có xu hướng hành động rủi ro hơn vì họ không phải chịu toàn bộ hậu quả. Ví dụ, sau khi mua bảo hiểm xe, người lái xe có thể lái xe ẩu hơn.

Phân tích độ nhạy là phương pháp xem xét sự thay đổi của một đầu ra khi một hoặc nhiều yếu tố đầu vào thay đổi. Trong quản trị rủi ro, nó giúp đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố rủi ro khác nhau đến mục tiêu của tổ chức.