Đề 4 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Kế toán quốc tế 1

Một trong những khác biệt đáng chú ý nhất là US GAAP cho phép sử dụng phương pháp LIFO (Last-In, First-Out) để tính giá hàng tồn kho, trong khi IFRS cấm sử dụng phương pháp này.

IAS 29 yêu cầu điều chỉnh toàn bộ báo cáo tài chính, bao gồm cả bảng cân đối kế toán và báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, để phản ánh sự thay đổi trong sức mua của đồng tiền trong môi trường siêu lạm phát. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ cũng cần được xem xét và có thể cần điều chỉnh gián tiếp thông qua các khoản mục khác.

Lợi thế thương mại phát sinh khi giá phí khoản đầu tư mà công ty mẹ bỏ ra để mua công ty con cao hơn giá trị hợp lý của tài sản thuần có thể xác định được của công ty con tại ngày mua. Nó đại diện cho giá trị vô hình mà công ty mẹ trả thêm, ví dụ như thương hiệu, mạng lưới khách hàng, v.v.

IAS 37 quy định dự phòng được ghi nhận khi (a) doanh nghiệp có nghĩa vụ hiện tại (pháp lý hoặc liên đới) do kết quả từ một sự kiện đã qua, (b) có khả năng dòng tiền ra làm giảm lợi ích kinh tế để thanh toán nghĩa vụ đó, và (c) giá trị của nghĩa vụ có thể ước tính một cách đáng tin cậy.

IAS 23 quy định chi phí đi vay chỉ được vốn hóa khi chúng liên quan trực tiếp đến việc mua sắm, xây dựng hoặc sản xuất một tài sản dở dang (qualifying asset). Tài sản dở dang là tài sản cần một khoảng thời gian đáng kể để sẵn sàng cho việc sử dụng hoặc bán.

Việc áp dụng IFRS giúp tăng cường dòng vốn đầu tư quốc tế nhờ tính minh bạch và khả năng so sánh của báo cáo tài chính được nâng cao, chứ không hạn chế dòng vốn này.

Đơn vị tiền tệ chức năng là đồng tiền của môi trường kinh tế chính mà đơn vị hoạt động. Đây là đồng tiền mà đơn vị chủ yếu tạo ra và sử dụng tiền.

Mặc dù đơn vị tiền tệ của quốc gia nơi công ty mẹ đặt trụ sở có thể liên quan, nhưng nó không phải là yếu tố quyết định trực tiếp đến đơn vị tiền tệ chức năng của một công ty con. Các yếu tố quan trọng hơn bao gồm đơn vị tiền tệ ảnh hưởng đến doanh thu, chi phí, và nguồn vốn của đơn vị.

Theo phương pháp tỷ giá tạm thời (temporal method), hàng tồn kho được coi là khoản mục phi tiền tệ và được chuyển đổi theo tỷ giá lịch sử, tức là tỷ giá tại thời điểm mua hàng tồn kho. Điều này nhằm duy trì nguyên tắc giá gốc.

Giao dịch nội bộ (intercompany transaction) bao gồm các giao dịch giữa công ty mẹ và công ty con, cũng như giữa các công ty con trong cùng một tập đoàn. Các giao dịch này cần được loại trừ khi hợp nhất báo cáo tài chính để tránh phóng đại doanh thu và chi phí của tập đoàn.

IFRS 9 phân loại tài sản tài chính dựa trên hai tiêu chí chính: (1) Mô hình kinh doanh của doanh nghiệp để quản lý tài sản tài chính và (2) Đặc điểm dòng tiền theo hợp đồng của tài sản tài chính (SPPI test). Mục đích nắm giữ và đặc điểm dòng tiền là yếu tố quyết định cách phân loại và đo lường tài sản tài chính.

Hài hòa hóa kế toán quốc tế hướng đến việc tạo ra một bộ chuẩn mực chung, giúp báo cáo tài chính của các công ty ở các quốc gia khác nhau có thể so sánh và dễ hiểu hơn, thúc đẩy đầu tư và giao dịch quốc tế.

IAS 16 cho phép sử dụng mô hình đánh giá lại cho tài sản cố định, nhà xưởng và thiết bị nếu giá trị hợp lý của tài sản đó có thể được xác định một cách đáng tin cậy. Nếu mô hình đánh giá lại được sử dụng, nó phải được áp dụng cho toàn bộ một nhóm tài sản cùng loại.

Tương tự như việc loại trừ doanh thu và chi phí nội bộ trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh hợp nhất, dòng tiền phát sinh từ giao dịch nội bộ giữa công ty mẹ và công ty con cũng cần được loại trừ khỏi báo cáo lưu chuyển tiền tệ hợp nhất để tránh phóng đại dòng tiền của tập đoàn.

Nguyên tắc cốt lõi của IFRS 15 là doanh thu được ghi nhận khi (hoặc khi) đơn vị chuyển giao quyền kiểm soát hàng hóa hoặc dịch vụ đã hứa cho khách hàng với một số tiền phản ánh khoản thanh toán mà đơn vị dự kiến được quyền nhận để đổi lấy những hàng hóa hoặc dịch vụ đó.

Theo IAS 36, doanh nghiệp phải kiểm tra suy giảm giá trị tài sản ít nhất hàng năm đối với lợi thế thương mại và tài sản vô hình có thời gian sử dụng không xác định hoặc chưa sẵn sàng để sử dụng. Đối với các tài sản khác, việc kiểm tra suy giảm giá trị chỉ cần thực hiện khi có dấu hiệu cho thấy tài sản có thể bị suy giảm giá trị.

Phương pháp tỷ giá hiện hành phù hợp khi công ty con hoạt động độc lập và đơn vị tiền tệ chức năng của nó là đồng tiền địa phương. Trong trường hợp này, tài sản và nợ phải trả được chuyển đổi theo tỷ giá hối đoái hiện hành.

IAS 21 là chuẩn mực quốc tế quy định về cách hạch toán và trình bày các ảnh hưởng của biến động tỷ giá hối đoái trong báo cáo tài chính, bao gồm chuyển đổi báo cáo tài chính và giao dịch ngoại tệ.

Theo quy định của IAS 29 và IAS 21, khi một công ty con hoạt động trong môi trường siêu lạm phát, báo cáo tài chính của công ty con trước hết phải được điều chỉnh để phản ánh ảnh hưởng của siêu lạm phát theo IAS 29. Sau khi đã điều chỉnh, báo cáo tài chính đã điều chỉnh này mới được chuyển đổi sang đơn vị tiền tệ trình bày của công ty mẹ theo IAS 21 để hợp nhất.

IASB (Ủy ban Chuẩn mực Kế toán Quốc tế) là tổ chức chịu trách nhiệm phát triển và ban hành IFRS.

Phương pháp tạm tính (temporal method) được áp dụng khi đơn vị tiền tệ chức năng của công ty con trùng với đơn vị tiền tệ trình bày báo cáo của công ty mẹ. Phương pháp này giả định rằng công ty con là phần mở rộng của công ty mẹ.

Ưu điểm lớn nhất đối với nhà đầu tư là khả năng so sánh báo cáo tài chính giữa các công ty ở các quốc gia khác nhau trở nên dễ dàng hơn khi sử dụng chuẩn mực kế toán quốc tế. Điều này giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt hơn.

Rủi ro chuyển đổi (còn gọi là rủi ro báo cáo) phát sinh khi công ty mẹ chuyển đổi báo cáo tài chính của công ty con ở nước ngoài từ đơn vị tiền tệ chức năng của công ty con sang đơn vị tiền tệ trình bày của công ty mẹ. Biến động tỷ giá hối đoái trong kỳ sẽ làm thay đổi giá trị quy đổi của tài sản thuần của công ty con, ảnh hưởng đến vốn chủ sở hữu hợp nhất.

Rủi ro kinh tế (còn gọi là rủi ro hoạt động) là rủi ro dài hạn, phát sinh từ việc biến động tỷ giá hối đoái có thể làm thay đổi giá trị hiện tại của dòng tiền dự kiến trong tương lai của doanh nghiệp, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh và lợi nhuận dài hạn.

IFRS 13 định nghĩa giá trị hợp lý là mức giá sẽ nhận được khi bán một tài sản hoặc phải trả để chuyển giao một khoản nợ phải trả trong một giao dịch có trật tự trên thị trường chính (hoặc thị trường có lợi nhất) tại ngày định giá theo điều kiện thị trường hiện tại (tức là giá `giá xuất` từ góc độ của người tham gia thị trường nắm giữ tài sản hoặc nợ phải trả).

IAS 29 quy định rằng trong nền kinh tế siêu lạm phát, báo cáo tài chính cần được điều chỉnh để phản ánh sự thay đổi trong sức mua chung của đồng tiền, nhằm đảm bảo báo cáo tài chính phản ánh trung thực tình hình tài chính và kết quả hoạt động kinh doanh.

Theo phương pháp tỷ giá hiện hành, vốn chủ sở hữu (ngoại trừ lợi nhuận giữ lại) thường được chuyển đổi theo tỷ giá hối đoái lịch sử, tức là tỷ giá tại thời điểm vốn chủ sở hữu được hình thành. Điều này nhằm duy trì mối liên hệ với vốn gốc ban đầu.

Theo phương pháp tỷ giá hiện hành, hầu hết các khoản mục trong báo cáo tài chính (bao gồm doanh thu, chi phí, tài sản, nợ phải trả) đều được chuyển đổi theo tỷ giá hối đoái cuối kỳ (tỷ giá hiện hành). Tuy nhiên, lợi nhuận giữ lại được tính toán sau quá trình chuyển đổi các khoản mục khác, không được chuyển đổi trực tiếp bằng tỷ giá hiện hành.

Thách thức lớn nhất đến từ sự khác biệt về các nguyên tắc và phương pháp kế toán giữa các chuẩn mực kế toán quốc gia khác nhau. Những khác biệt này có thể dẫn đến việc các giao dịch tương tự được hạch toán và trình bày khác nhau, gây khó khăn cho việc so sánh và đánh giá tình hình tài chính giữa các công ty ở các quốc gia khác nhau.

Rủi ro giao dịch xuất hiện khi doanh nghiệp có các giao dịch mua bán, vay mượn... bằng ngoại tệ và thời điểm thanh toán chưa đến. Sự biến động tỷ giá hối đoái từ khi giao dịch phát sinh đến khi thanh toán sẽ tạo ra lãi hoặc lỗ giao dịch.