Đề 13 - Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Tâm lý học lứa tuổi và tâm lý học sư phạm
1. Trong lý thuyết của Vygotsky, 'công cụ văn hóa' (cultural tools) đóng vai trò gì trong phát triển nhận thức?
A. Không có vai trò quan trọng, chỉ là yếu tố phụ trợ.
B. Là phương tiện để xã hội kiểm soát sự phát triển của cá nhân.
C. Là phương tiện giúp cá nhân tương tác với thế giới, tổ chức suy nghĩ và giải quyết vấn đề, ví dụ như ngôn ngữ, chữ viết, sơ đồ.
D. Chỉ giới hạn ở các đồ vật vật chất, không bao gồm ngôn ngữ hay ý tưởng.
2. Theo Piaget, giai đoạn 'thao tác cụ thể' (concrete operational stage) ở trẻ em (khoảng 7-11 tuổi) có đặc điểm nổi bật nào?
A. Khả năng suy nghĩ trừu tượng và giả định.
B. Tư duy logic về các đối tượng và sự kiện cụ thể, hữu hình.
C. Sự phát triển ngôn ngữ và khả năng biểu tượng hóa.
D. Tính ích kỷ và khó khăn trong việc hiểu quan điểm của người khác.
3. Yếu tố nào sau đây là quan trọng nhất để xây dựng 'môi trường học tập an toàn và hỗ trợ' trong lớp học?
A. Đảm bảo lớp học luôn yên tĩnh và trật tự tuyệt đối.
B. Xây dựng mối quan hệ tin tưởng, tôn trọng giữa giáo viên và học sinh, cũng như giữa các học sinh với nhau.
C. Tập trung vào việc kiểm soát và trừng phạt hành vi sai phạm.
D. Giảm thiểu sự tương tác giữa học sinh để tránh xung đột.
4. Phương pháp 'dạy học dự án' (project-based learning) có ưu điểm nổi bật nào?
A. Tập trung vào việc truyền đạt kiến thức một chiều từ giáo viên.
B. Phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề, tư duy phản biện và làm việc độc lập cho học sinh.
C. Giảm thiểu sự tương tác giữa học sinh và giáo viên.
D. Chỉ phù hợp với các môn học thực hành, không áp dụng được cho môn lý thuyết.
5. Trong bối cảnh lớp học, 'kỷ luật tích cực' (positive discipline) nhấn mạnh vào điều gì?
A. Sử dụng hình phạt nghiêm khắc để răn đe học sinh.
B. Tập trung vào xây dựng mối quan hệ tôn trọng và giúp học sinh tự điều chỉnh hành vi.
C. Lờ đi các hành vi sai phạm nhỏ để tránh làm mất thời gian.
D. Thưởng cho học sinh ngoan và phạt học sinh hư một cách công bằng.
6. Trong các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lý lứa tuổi, yếu tố 'di truyền' đóng vai trò như thế nào?
A. Quyết định hoàn toàn sự phát triển tâm lý.
B. Chỉ ảnh hưởng đến thể chất, không liên quan đến tâm lý.
C. Cung cấp nền tảng cơ bản và tiềm năng phát triển, nhưng tương tác với môi trường.
D. Chỉ ảnh hưởng trong giai đoạn đầu đời, không quan trọng ở các giai đoạn sau.
7. Đâu là giai đoạn phát triển tâm lý xã hội theo Erik Erikson mà trẻ em từ 6-12 tuổi thường trải qua, tập trung vào việc đạt được năng lực và tránh cảm giác thua kém?
A. Tự chủ so với xấu hổ và nghi ngờ
B. Sáng kiến so với tội lỗi
C. Siêng năng so với tự ti
D. Đồng nhất bản sắc so với khủng hoảng vai trò
8. Trong tâm lý học sư phạm, 'lỗi sai' của học sinh nên được nhìn nhận như thế nào?
A. Là dấu hiệu của sự yếu kém và cần bị trừng phạt.
B. Là cơ hội để học sinh học hỏi, điều chỉnh và cải thiện hiểu biết.
C. Nên bị bỏ qua để tránh làm học sinh mất tự tin.
D. Là thước đo chính xác năng lực học tập của học sinh.
9. Ứng dụng của 'thuyết kiến tạo' (constructivism) trong dạy học là gì?
A. Giáo viên truyền đạt kiến thức một cách trực tiếp và thụ động.
B. Học sinh tự xây dựng kiến thức thông qua hoạt động khám phá, trải nghiệm và tương tác.
C. Học sinh tiếp thu kiến thức một cách thụ động từ sách giáo khoa.
D. Giáo viên kiểm soát hoàn toàn quá trình học tập của học sinh.
10. Trong quản lý lớp học, 'phòng ngừa' (prevention) hành vi tiêu cực quan trọng hơn 'can thiệp' (intervention) như thế nào?
A. Phòng ngừa tốn nhiều thời gian và công sức hơn can thiệp.
B. Phòng ngừa giúp tạo ra môi trường học tập tích cực và giảm thiểu hành vi tiêu cực xảy ra, hiệu quả hơn là chỉ xử lý khi vấn đề đã phát sinh.
C. Can thiệp luôn hiệu quả hơn phòng ngừa trong mọi tình huống.
D. Phòng ngừa chỉ phù hợp với học sinh nhỏ tuổi, không cần thiết với học sinh lớn.
11. Yếu tố nào sau đây thuộc về 'động lực bên trong' (intrinsic motivation) của học sinh trong học tập?
A. Mong muốn đạt điểm cao để được khen thưởng.
B. Sự yêu thích, hứng thú và đam mê với môn học.
C. Áp lực từ gia đình và xã hội về thành tích học tập.
D. Sợ bị phạt nếu không hoàn thành bài tập.
12. Trong giai đoạn 'tiền thao tác' (preoperational stage) của Piaget (khoảng 2-7 tuổi), tư duy của trẻ có đặc điểm 'tâm kỷ' (egocentrism). Điều này có nghĩa là gì?
A. Trẻ chỉ quan tâm đến bản thân và không chia sẻ với người khác.
B. Trẻ khó khăn trong việc hiểu quan điểm hoặc góc nhìn của người khác, thường cho rằng mọi người đều suy nghĩ giống mình.
C. Trẻ luôn muốn là trung tâm của sự chú ý.
D. Trẻ không có khả năng hợp tác với người khác.
13. Trong tâm lý học lứa tuổi, 'khủng hoảng tuổi dậy thì' (adolescent identity crisis) thường liên quan đến việc gì?
A. Sự suy giảm về thể chất và trí tuệ.
B. Quá trình tìm kiếm và xác định bản sắc cá nhân, vai trò trong xã hội.
C. Sự nổi loạn và chống đối mọi quy tắc.
D. Giai đoạn ổn định về tâm lý và cảm xúc.
14. Thế nào là 'sự đồng hóa' (assimilation) trong lý thuyết phát triển nhận thức của Piaget?
A. Thay đổi cấu trúc nhận thức hiện tại để phù hợp với thông tin mới.
B. Sử dụng cấu trúc nhận thức hiện tại để hiểu và giải thích thông tin mới.
C. Loại bỏ hoàn toàn cấu trúc nhận thức cũ.
D. Cân bằng giữa cấu trúc nhận thức cũ và mới.
15. Thế nào là 'điều chỉnh' (accommodation) trong lý thuyết phát triển nhận thức của Piaget?
A. Sử dụng cấu trúc nhận thức hiện tại để hiểu thông tin mới.
B. Thay đổi hoặc tạo ra cấu trúc nhận thức mới để phù hợp với thông tin mới.
C. Bỏ qua thông tin không phù hợp với cấu trúc nhận thức hiện tại.
D. Cân bằng giữa đồng hóa và bỏ qua thông tin mới.
16. Điều gì KHÔNG phải là một đặc điểm của 'tư duy phản biện' (critical thinking) trong học tập?
A. Chấp nhận thông tin một cách thụ động mà không cần xem xét.
B. Phân tích và đánh giá thông tin một cách logic và có căn cứ.
C. Đặt câu hỏi và tìm kiếm bằng chứng để hỗ trợ lập luận.
D. Xem xét vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau.
17. Theo thuyết 'học tập xã hội' (social learning theory) của Bandura, học sinh học tập hiệu quả nhất thông qua điều gì?
A. Chỉ bằng kinh nghiệm cá nhân và thử nghiệm.
B. Quan sát, bắt chước và mô hình hóa hành vi của người khác.
C. Chỉ thông qua các hình phạt và phần thưởng.
D. Bằng cách tự mình khám phá và phát hiện ra kiến thức.
18. Trong thuyết 'phân tâm học' của Freud, 'vô thức' (unconscious) được xem là gì?
A. Phần ý thức mà chúng ta nhận biết và kiểm soát được.
B. Vùng chứa đựng những suy nghĩ, cảm xúc, ký ức bị kìm nén, ảnh hưởng đến hành vi mà chúng ta không nhận thức được.
C. Hoàn toàn không liên quan đến tâm lý học lứa tuổi và sư phạm.
D. Chỉ tồn tại ở người lớn, không có ở trẻ em.
19. Đâu là một trong những nguyên tắc cơ bản của 'giáo dục hòa nhập' (inclusive education)?
A. Tách biệt học sinh khuyết tật ra khỏi học sinh bình thường.
B. Đảm bảo mọi học sinh, bất kể sự khác biệt, đều được học tập chung trong môi trường giáo dục phổ thông.
C. Chỉ tập trung vào nhu cầu của học sinh khuyết tật.
D. Giảm bớt yêu cầu học tập đối với học sinh khuyết tật.
20. Trong tâm lý học sư phạm, 'tính tích cực' của học sinh trong quá trình học tập được hiểu như thế nào?
A. Chỉ sự hăng hái phát biểu trong lớp.
B. Mức độ tham gia chủ động, tự giác và có trách nhiệm của học sinh vào các hoạt động học tập.
C. Khả năng học sinh tuân thủ kỷ luật và nội quy trường lớp.
D. Việc học sinh luôn đạt điểm số cao trong các bài kiểm tra.
21. Trong 'lý thuyết về nhu cầu' của Maslow, nhu cầu nào được xem là bậc cao nhất và liên quan đến việc phát triển tiềm năng cá nhân?
A. Nhu cầu sinh lý (ăn, uống, ngủ, nghỉ).
B. Nhu cầu an toàn (an ninh, ổn định).
C. Nhu cầu được yêu thương và thuộc về (quan hệ xã hội).
D. Nhu cầu tự thể hiện (self-actualization).
22. Giáo viên có thể ứng dụng kiến thức về 'sự phát triển ngôn ngữ' ở trẻ em như thế nào trong quá trình dạy học?
A. Chỉ sử dụng ngôn ngữ viết trong giảng dạy.
B. Điều chỉnh ngôn ngữ giảng dạy phù hợp với độ tuổi và trình độ ngôn ngữ của học sinh, khuyến khích giao tiếp và tương tác bằng ngôn ngữ.
C. Hạn chế sử dụng ngôn ngữ nói trong lớp học.
D. Giả định rằng tất cả học sinh đều có trình độ ngôn ngữ như nhau.
23. Khái niệm 'vùng phát triển gần nhất' (ZPD) trong lý thuyết của Vygotsky đề cập đến điều gì?
A. Khoảng cách giữa những gì trẻ có thể tự làm và những gì trẻ có thể làm với sự giúp đỡ.
B. Giai đoạn phát triển mà trẻ đã hoàn toàn làm chủ một kỹ năng.
C. Khả năng tiềm ẩn của trẻ mà không cần bất kỳ sự hỗ trợ nào.
D. Mức độ khó khăn tối đa mà trẻ có thể vượt qua trong học tập.
24. Điều gì là quan trọng nhất khi giáo viên thiết kế bài giảng phù hợp với 'các kiểu học' khác nhau của học sinh?
A. Chỉ tập trung vào kiểu học phổ biến nhất trong lớp.
B. Đa dạng hóa phương pháp giảng dạy và hoạt động để đáp ứng nhu cầu học tập khác nhau.
C. Sử dụng duy nhất một phương pháp giảng dạy hiệu quả nhất.
D. Chia lớp thành các nhóm nhỏ theo kiểu học để dạy riêng.
25. Giáo viên sử dụng biện pháp 'khen ngợi' (praise) trong lớp học nhằm mục đích chính nào?
A. Làm cho học sinh tự mãn và chủ quan.
B. Củng cố hành vi tích cực và khuyến khích học sinh tiếp tục nỗ lực.
C. Tạo ra sự ganh đua giữa các học sinh.
D. Thay thế cho việc đánh giá kết quả học tập.
26. Phương pháp 'dạy học phân hóa' (differentiated instruction) tập trung vào điều gì?
A. Giảng dạy theo cùng một cách cho tất cả học sinh.
B. Điều chỉnh nội dung, quá trình và sản phẩm học tập để đáp ứng nhu cầu đa dạng của học sinh.
C. Chia lớp thành các nhóm học sinh giỏi và yếu để dạy riêng.
D. Chỉ tập trung vào học sinh giỏi để nâng cao thành tích chung của lớp.
27. Thuyết 'đa trí tuệ' (multiple intelligences) của Howard Gardner cho rằng trí tuệ con người bao gồm bao nhiêu loại hình chính?
A. Một loại trí tuệ chung (g factor).
B. Ba loại trí tuệ: lý thuyết, thực hành và sáng tạo.
C. Bảy loại trí tuệ (sau này mở rộng thành chín).
D. Vô số loại trí tuệ khác nhau.
28. Kỹ năng 'lắng nghe tích cực' (active listening) quan trọng như thế nào trong giao tiếp sư phạm?
A. Chỉ cần nghe học sinh nói, không cần phản hồi.
B. Giúp giáo viên hiểu rõ hơn về suy nghĩ, cảm xúc và nhu cầu của học sinh, từ đó xây dựng mối quan hệ tốt hơn.
C. Chủ yếu để giáo viên kiểm soát thông tin học sinh cung cấp.
D. Lãng phí thời gian trong lớp học.
29. Phương pháp 'dạy học hợp tác' (cooperative learning) mang lại lợi ích nào sau đây cho học sinh?
A. Tăng cường tính cạnh tranh giữa các học sinh.
B. Phát triển kỹ năng làm việc nhóm, giao tiếp và giải quyết vấn đề.
C. Giảm sự phụ thuộc của học sinh vào giáo viên.
D. Đảm bảo mỗi học sinh đều học nhanh và đạt kết quả cao.
30. Thế nào là 'sự tự điều chỉnh' (self-regulation) trong học tập?
A. Chỉ là khả năng tuân thủ kỷ luật của học sinh.
B. Khả năng học sinh tự lập kế hoạch, giám sát, đánh giá và điều chỉnh quá trình học tập của bản thân để đạt mục tiêu.
C. Sự phụ thuộc hoàn toàn vào hướng dẫn của giáo viên.
D. Chỉ liên quan đến việc quản lý thời gian, không liên quan đến nội dung học tập.
