Đề 1 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Dinh dưỡng học

Chất béo không bão hòa (có trong dầu ô liu, cá béo, quả hạch) được coi là `lành mạnh′ và có lợi cho tim mạch. Chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa nên hạn chế.

Iốt là nguyên tố vi lượng thiết yếu cho tổng hợp hormone tuyến giáp. Thiếu iốt gây ra các vấn đề tuyến giáp như bướu cổ và suy giáp.

Chất béo chuyển hóa thường được tạo ra trong quá trình hydro hóa dầu thực vật và được sử dụng trong nhiều loại đồ ăn chiên rán, bánh nướng công nghiệp, snack để tăng độ giòn và kéo dài thời hạn sử dụng. Chúng có hại cho sức khỏe tim mạch.

Chế độ ăn DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) được thiết kế đặc biệt để kiểm soát và giảm huyết áp. Nó tập trung vào thực phẩm giàu kali, canxi, magie và chất xơ, đồng thời hạn chế natri, chất béo bão hòa và cholesterol.

Da đàn hồi tốt là dấu hiệu của cơ thể đủ nước. Các dấu hiệu mất nước bao gồm nước tiểu sẫm màu, khô miệng, khát nước, chóng mặt, mệt mỏi, da kém đàn hồi (khi véo da thì da hồi lại chậm).

Khi tiêu thụ protein dư thừa, cơ thể không thể lưu trữ nó dưới dạng protein. Protein dư thừa sẽ được chuyển hóa thành glucose (qua quá trình gluconeogenesis) hoặc chất béo và lưu trữ dưới dạng mỡ thừa. Thận phải làm việc nhiều hơn để đào thải sản phẩm chuyển hóa protein, nhưng không đào thải hoàn toàn protein nguyên vẹn.

Thiếu vitamin D gây còi xương ở trẻ em do ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ canxi và phát triển xương. Scurvy do thiếu vitamin C, pellagra do thiếu niacin (vitamin B3), beriberi do thiếu thiamine (vitamin B1).

Vitamin K đóng vai trò quan trọng trong quá trình đông máu. Vitamin D hỗ trợ hấp thụ canxi, vitamin C tăng cường miễn dịch và chống oxy hóa, vitamin E cũng là chất chống oxy hóa.

Glucose là monosaccharide phổ biến nhất, là nguồn năng lượng chính cho tế bào và thường được gọi là `đường máu′ vì nó lưu thông trong máu để cung cấp năng lượng cho cơ thể. Fructose là đường trái cây, galactose là thành phần của lactose, sucrose là đường mía (disaccharide).

Chất béo cung cấp khoảng 9 calo∕gram, trong khi carbohydrate và protein cung cấp khoảng 4 calo∕gram. Vitamin là vi chất dinh dưỡng, không cung cấp năng lượng.

Chế độ ăn Địa Trung Hải, giàu rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, dầu ô liu, cá và các loại hạt, đã được chứng minh là có nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Nguyên tắc `Bàn ăn lành mạnh′ của Harvard khuyến nghị nên dành 1∕2 bàn ăn cho rau và trái cây, 1∕4 cho ngũ cốc nguyên hạt, và 1∕4 cho protein lành mạnh. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của rau và trái cây trong chế độ ăn uống cân bằng.

Chất xơ không tiêu hóa được nhưng giúp tăng khối lượng phân, kích thích nhu động ruột, ngăn ngừa táo bón và hỗ trợ sức khỏe đường ruột. Nó không cung cấp năng lượng trực tiếp hay tăng hấp thụ chất dinh dưỡng.

Mật độ dinh dưỡng đề cập đến lượng chất dinh dưỡng (vitamin, khoáng chất, chất xơ) mà thực phẩm cung cấp so với lượng calo của nó. Thực phẩm có mật độ dinh dưỡng cao cung cấp nhiều chất dinh dưỡng với ít calo.

Phụ nữ mang thai có nhu cầu sắt cao hơn do tăng thể tích máu và nhu cầu của thai nhi. Trẻ em đang phát triển cũng cần nhiều sắt. Do đó, phụ nữ mang thai và trẻ em là đối tượng dễ bị thiếu máu do thiếu sắt nhất.

Nước đóng vai trò thiết yếu trong nhiều chức năng cơ thể bao gồm điều hòa nhiệt độ, vận chuyển chất dinh dưỡng, đào thải chất thải, bôi trơn khớp và bảo vệ các cơ quan. Nước cần thiết hàng ngày, không chỉ khi vận động mạnh.

Vitamin tan trong chất béo bao gồm vitamin A, D, E, K. Vitamin C và các vitamin nhóm B tan trong nước.

Protein tham gia vào nhiều chức năng quan trọng, bao gồm tổng hợp hormone, enzyme, kháng thể, và vận chuyển chất dinh dưỡng. Mặc dù protein có thể cung cấp năng lượng, carbohydrate và chất béo là nguồn năng lượng chính. Hemoglobin vận chuyển oxy (protein), nhưng câu hỏi nhấn mạnh vai trò *ngoài* xây dựng cơ bắp.

Ăn quá nhiều natri (muối) có thể làm tăng huyết áp, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ. Thiếu máu do thiếu sắt, loãng xương do thiếu canxi và vitamin D, suy dinh dưỡng do thiếu calo và chất dinh dưỡng tổng thể.

Chỉ số đường huyết (GI) đo lường tốc độ carbohydrate trong thực phẩm làm tăng đường huyết so với glucose chuẩn. GI cao nghĩa là thực phẩm làm tăng đường huyết nhanh.

Protein hoàn chỉnh chứa đủ lượng của cả 9 axit amin thiết yếu mà cơ thể không tự tổng hợp được. Protein không hoàn chỉnh thiếu một hoặc nhiều axit amin thiết yếu. Thực phẩm động vật thường là protein hoàn chỉnh, nhưng có một số protein thực vật hoàn chỉnh (ví dụ: quinoa).

Thực phẩm lên men chứa probiotic (vi khuẩn có lợi) giúp cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, cải thiện tiêu hóa và tăng cường hệ miễn dịch. Chất xơ hòa tan có trong rau quả, không phải thực phẩm lên men.

Khuyến nghị chung cho chế độ ăn cân bằng là Protein: 10-35%, Carbohydrate: 45-65%, Chất béo: 20-35% tổng năng lượng. Tỷ lệ này có thể thay đổi tùy theo nhu cầu cá nhân và mục tiêu sức khỏe.

Vitamin B12 chủ yếu có trong thực phẩm có nguồn gốc động vật. Người ăn chay trường có nguy cơ thiếu vitamin B12 và cần bổ sung.

Hấp là phương pháp nấu ăn giúp giữ lại nhiều vitamin nhất vì hạn chế tiếp xúc với nước và nhiệt độ cao quá mức, giảm sự thất thoát vitamin tan trong nước và nhạy cảm với nhiệt.

Sắt heme (có trong thực phẩm động vật, đặc biệt là thịt đỏ) được hấp thụ dễ dàng hơn sắt non-heme (trong thực phẩm thực vật). Thịt bò là nguồn cung cấp sắt heme tốt hơn rau bina, đậu lăng và ngũ cốc nguyên hạt (chủ yếu chứa sắt non-heme).

Carbohydrate là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể. Protein xây dựng mô, vitamin và khoáng chất điều hòa phản ứng, hemoglobin vận chuyển oxy.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị lượng đường tự do nên dưới 10% tổng năng lượng hàng ngày, và lý tưởng nhất là dưới 5% để có thêm lợi ích sức khỏe.

Ăn vô độ tâm thần (Bulimia nervosa) được đặc trưng bởi các chu kỳ ăn uống vô độ, sau đó là các hành vi bù trừ để ngăn tăng cân (ví dụ: tự gây nôn, lạm dụng thuốc nhuận tràng, tập thể dục quá mức). Chán ăn tâm thần là hạn chế ăn uống quá mức dẫn đến cân nặng thấp, rối loạn ăn uống dạng ăn vô độ chỉ có ăn vô độ mà không có bù trừ, rối loạn ăn uống né tránh∕hạn chế là hạn chế ăn uống do thiếu hứng thú ăn hoặc né tránh cảm giác, không phải do lo sợ tăng cân.

Calo (hoặc kilocalorie) là đơn vị đo năng lượng trong thực phẩm. Gram đo khối lượng, lít đo thể tích, mol là đơn vị đo lượng chất trong hóa học.