Đề 1 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Mạng máy tính

Tường lửa (Firewall) là hệ thống bảo mật mạng, kiểm soát lưu lượng mạng dựa trên các quy tắc được cấu hình, ngăn chặn truy cập trái phép. Bộ chuyển mạch, Bộ định tuyến và Điểm truy cập không dây có chức năng kết nối và định tuyến dữ liệu, không phải bảo mật trực tiếp.

DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) tự động cấp phát địa chỉ IP, subnet mask, gateway và các thông số cấu hình mạng khác cho các thiết bị trong mạng, giúp đơn giản hóa việc quản lý địa chỉ IP. DNS phân giải tên miền, SMTP truyền email, HTTP truy cập web.

Bộ nhớ đệm (Caching) là kỹ thuật lưu trữ tạm thời dữ liệu được truy cập thường xuyên ở vị trí gần người dùng hơn (ví dụ: bộ nhớ cache của trình duyệt, CDN). Khi người dùng yêu cầu dữ liệu đó lần sau, nó có thể được phục vụ từ bộ nhớ cache nhanh hơn, cải thiện hiệu suất. Các phương pháp khác có mục đích khác.

Bộ chuyển mạch (Switch) hoạt động ở tầng liên kết dữ liệu, học địa chỉ MAC và chuyển tiếp dữ liệu có chọn lọc, khác với Bộ định tuyến (Router) ở tầng mạng, Bộ khuếch đại tín hiệu (Repeater) và Bộ tập trung (Hub) ở tầng vật lý.

Tấn công từ chối dịch vụ (DoS - Denial-of-Service) nhằm mục đích làm cho hệ thống hoặc dịch vụ mạng không thể truy cập được, thường bằng cách gửi một lượng lớn yêu cầu hoặc dữ liệu để làm quá tải hệ thống. Các hình thức tấn công khác có mục đích khác nhau như giả mạo danh tính, nghe lén thông tin hoặc can thiệp vào giao tiếp.

Mạng dạng sao (Star topology) có một thiết bị trung tâm (hub hoặc switch) mà tất cả các thiết bị khác kết nối đến. Điều này giúp quản lý mạng dễ dàng hơn và cô lập lỗi tốt hơn so với mạng dạng vòng hoặc tuyến. Mạng dạng lưới kết nối mọi thiết bị trực tiếp với nhau.

Half-duplex cho phép truyền dữ liệu hai chiều nhưng không đồng thời (ví dụ: bộ đàm). Full-duplex cho phép truyền đồng thời (ví dụ: điện thoại). Simplex chỉ cho phép truyền một chiều (ví dụ: radio). Multiplex là kỹ thuật ghép kênh, không phải phương pháp truyền dữ liệu theo hướng.

DNS (Domain Name System) là giao thức chuyên biệt để phân giải tên miền thành địa chỉ IP. Các giao thức khác như HTTP (truyền tải siêu văn bản), FTP (truyền tải tập tin), DHCP (cấp phát địa chỉ IP tự động) có chức năng khác.

LAN (Local Area Network) được thiết kế để kết nối các thiết bị trong một phạm vi địa lý nhỏ như một tòa nhà, văn phòng, hoặc nhà ở. WAN (Wide Area Network) bao phủ phạm vi rộng hơn như thành phố, quốc gia hoặc toàn cầu.

Cáp quang (Fiber optic cable) sử dụng sợi thủy tinh hoặc nhựa để truyền tín hiệu ánh sáng, có băng thông lớn, tốc độ cao và khả năng chống nhiễu tốt. Cáp đồng trục và cáp xoắn đôi truyền tín hiệu điện, dễ bị nhiễu hơn và tốc độ thấp hơn.

Tầng Giao vận (Transport Layer) trong mô hình OSI, đặc biệt là giao thức TCP, cung cấp các cơ chế đảm bảo truyền dữ liệu đáng tin cậy, bao gồm kiểm soát lỗi (phát hiện và sửa lỗi) và kiểm soát luồng (điều chỉnh tốc độ truyền để tránh quá tải). Tầng Liên kết dữ liệu cũng có kiểm soát lỗi nhưng ở phạm vi cục bộ hơn.

VLAN (Virtual LAN) cho phép chia một mạng LAN vật lý thành nhiều mạng LAN logic (ảo), giúp tăng cường bảo mật, quản lý mạng linh hoạt hơn và giảm thiểu broadcast domain. Nó không trực tiếp tăng tốc độ, mở rộng Wi-Fi hay bảo vệ khỏi virus (tường lửa và phần mềm diệt virus làm việc đó).

Băng thông (bandwidth) là thước đo tốc độ truyền dữ liệu của một kết nối mạng, thường được tính bằng bit trên giây (bps), kilobit trên giây (kbps), megabit trên giây (Mbps), hoặc gigabit trên giây (Gbps). Nó chỉ lượng dữ liệu tối đa có thể truyền trong một khoảng thời gian nhất định.

TCP cung cấp dịch vụ truyền dữ liệu hướng kết nối, đảm bảo độ tin cậy bằng cách thiết lập kết nối trước khi truyền, đánh số thứ tự gói tin, kiểm soát lỗi và luồng. UDP (User Datagram Protocol) cung cấp truyền dữ liệu không đáng tin cậy, không kết nối.

Mã hóa dữ liệu (Data encryption) là quá trình chuyển đổi dữ liệu gốc (plaintext) thành dạng mã hóa (ciphertext) để bảo vệ tính bí mật. Chỉ những người có khóa giải mã mới có thể khôi phục lại dữ liệu gốc. Các phương pháp khác không liên quan đến bảo mật dữ liệu theo cách này.

Địa chỉ IPv4 được biểu diễn bằng 32 bit, thường được chia thành 4 octet (mỗi octet 8 bit) và biểu diễn dưới dạng số thập phân phân tách bởi dấu chấm. IPv6 sử dụng 128 bit.

Tầng Ứng dụng (Application Layer) trong mô hình TCP/IP cung cấp các giao thức lớp cao phục vụ trực tiếp cho người dùng hoặc ứng dụng, bao gồm HTTP (web), FTP (truyền file), SMTP (email), DNS (tên miền) và nhiều giao thức khác.

VPN (Virtual Private Network) tạo một đường hầm mã hóa, giúp bảo mật và riêng tư thông tin khi truyền qua mạng công cộng như Internet. Nó không trực tiếp tăng tốc độ Internet, chia sẻ tập tin LAN hay quản lý IP động (DHCP làm việc đó).

SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) là giao thức chính để gửi email giữa các máy chủ email. POP3 (Post Office Protocol version 3) và IMAP (Internet Message Access Protocol) được sử dụng để người dùng nhận email từ máy chủ email. HTTP và FTP có mục đích khác.

HTTP (Hypertext Transfer Protocol) và HTTPS (HTTP Secure) là các giao thức được sử dụng để truyền tải dữ liệu web giữa trình duyệt và máy chủ web. HTTPS là phiên bản bảo mật của HTTP, sử dụng mã hóa SSL/TLS. FTP dùng để truyền file, SMTP dùng cho email, Telnet dùng để truy cập dòng lệnh từ xa.

Lệnh `ping` được sử dụng để kiểm tra kết nối mạng bằng cách gửi các gói tin ICMP đến địa chỉ đích và chờ phản hồi. `ipconfig` hiển thị cấu hình IP, `tracert` theo dõi đường đi gói tin, `netstat` hiển thị thống kê mạng và các kết nối đang hoạt động.

Kiến trúc Client-Server là mô hình tập trung, trong đó máy chủ (server) cung cấp dịch vụ hoặc tài nguyên, và máy khách (client) yêu cầu dịch vụ hoặc tài nguyên đó. Mô hình ngang hàng (P2P) không có máy chủ trung tâm, phân cấp và phân tán là các mô hình tổ chức khác.

Số cổng (port number) trong TCP và UDP là 16 bit, cho phép đánh địa chỉ tới 65535 cổng khác nhau trên một thiết bị, giúp phân biệt các ứng dụng hoặc dịch vụ khác nhau đang chạy trên cùng một địa chỉ IP.

SNMP (Simple Network Management Protocol) là giao thức tầng ứng dụng được sử dụng để quản lý và giám sát các thiết bị mạng (như router, switch, server, máy in) từ xa. TCP và UDP là giao thức tầng giao vận, IP là giao thức tầng mạng.

Trong kiến trúc mạng 3 lớp, lớp Core Layer (lớp lõi) là xương sống của mạng, chịu trách nhiệm chuyển mạch tốc độ cao và định tuyến đường trục giữa các phần khác nhau của mạng. Access Layer (lớp truy cập) kết nối người dùng cuối, Distribution Layer (lớp phân phối) thực hiện chính sách và kết nối lớp lõi và lớp truy cập, biên giới mạng kết nối với Internet.

Trong mạng LAN, các thiết bị giao tiếp trực tiếp với nhau bằng địa chỉ MAC. Khi gửi dữ liệu trong LAN, thiết bị gửi sẽ sử dụng địa chỉ MAC đích của thiết bị nhận. Địa chỉ IP được sử dụng khi giao tiếp giữa các mạng khác nhau hoặc trên Internet.

Tầng Truy cập mạng (Network Access Layer) trong TCP/IP bao gồm chức năng của cả tầng Vật lý và tầng Liên kết dữ liệu trong OSI, xử lý các vấn đề về giao diện vật lý và truyền dữ liệu trực tiếp trên mạng cục bộ.

Các dải địa chỉ IP 192.168.0.0/16, 172.16.0.0/12, và 10.0.0.0/8 là các dải địa chỉ IP riêng (private IP address) được dành riêng cho sử dụng trong mạng nội bộ (LAN) và không được định tuyến trực tiếp trên Internet công cộng. Tất cả các đáp án trên đều thuộc các dải này.

802.11ax (Wi-Fi 6) là chuẩn Wi-Fi mới nhất và cung cấp tốc độ truyền dữ liệu lý thuyết cao nhất, hiệu quả hơn và ít gây tắc nghẽn hơn so với các chuẩn cũ như 802.11b, 802.11g, 802.11n.

Địa chỉ MAC là địa chỉ vật lý của card mạng, được sử dụng ở tầng Liên kết dữ liệu để định danh duy nhất các thiết bị trong mạng cục bộ. Địa chỉ IP được sử dụng ở tầng Mạng để định tuyến trên phạm vi rộng hơn.