Đề 1 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Miễn dịch

Phản ứng quá mẫn loại I (dị ứng) được trung gian bởi kháng thể IgE. IgE gắn vào tế bào mast và basophil. Khi kháng nguyên (dị nguyên) liên kết chéo với IgE, nó kích hoạt tế bào mast và basophil giải phóng histamine và các chất trung gian gây viêm, dẫn đến các triệu chứng dị ứng.

Phản ứng quá mẫn loại IV (quá mẫn muộn, ví dụ viêm da tiếp xúc, phản ứng Mantoux) được trung gian bởi tế bào T (đặc biệt là tế bào Th1). Phản ứng này diễn ra chậm hơn (sau 24-72 giờ) so với các loại quá mẫn khác và liên quan đến việc hoạt hóa tế bào T và đại thực bào.

Phản ứng miễn dịch thứ phát (khi tái tiếp xúc kháng nguyên) nhanh hơn, mạnh hơn và hiệu quả hơn so với phản ứng sơ cấp (lần đầu tiếp xúc) do có sự tham gia của tế bào nhớ và kháng thể tồn tại từ lần đáp ứng trước.

Tế bào lympho (tế bào B, tế bào T, tế bào NK) là một nhóm tế bào bạch cầu quan trọng trong miễn dịch thích ứng (tế bào B, T) và miễn dịch bẩm sinh (NK). Bạch cầu trung tính thuộc dòng tế bào tủy xương và là tế bào thực bào chủ yếu trong miễn dịch bẩm sinh.

Immunoglobulin (Ig) là tên gọi khác của kháng thể. Kháng thể là protein do tế bào B sản xuất, có khả năng nhận diện và gắn đặc hiệu với kháng nguyên để trung hòa hoặc loại bỏ chúng.

Dung nạp miễn dịch là trạng thái hệ miễn dịch không phản ứng hoặc phản ứng yếu với một kháng nguyên cụ thể. Dung nạp tự nhiên quan trọng để ngăn ngừa tự miễn dịch (dung nạp với kháng nguyên bản thân). Dung nạp cũng có thể được tạo ra một cách nhân tạo (dung nạp với kháng nguyên ghép tạng).

Miễn dịch thụ động tự nhiên là loại miễn dịch nhận được kháng thể từ nguồn bên ngoài (mẹ) một cách tự nhiên (qua sữa mẹ hoặc nhau thai), cung cấp bảo vệ tạm thời cho trẻ sơ sinh.

Quá trình thực bào diễn ra theo các bước: Hóa hướng động (tế bào thực bào di chuyển về phía mầm bệnh), Gắn kết (tế bào thực bào gắn vào mầm bệnh), Nuốt (tế bào thực bào bao bọc mầm bệnh tạo thành phagosome), Tiêu hóa (lysosome hợp nhất với phagosome tạo thành phagolysosome, enzyme tiêu hóa mầm bệnh).

Tế bào tua (dendritic cell) là tế bào trình diện kháng nguyên (APC) chuyên nghiệp nhất. Chúng có khả năng bắt giữ kháng nguyên ở ngoại vi, di chuyển đến hạch bạch huyết và trình diện kháng nguyên cho tế bào T nguyênnaive, khởi động phản ứng miễn dịch thích ứng.

Da, niêm mạc và acid dạ dày là các hàng rào vật lý và hóa học thuộc hệ miễn dịch bẩm sinh, ngăn chặn sự xâm nhập của mầm bệnh. Kháng thể là thành phần của miễn dịch thích ứng và là hàng rào miễn dịch, không phải hàng rào vật lý/hóa học.

Tế bào T gây độc tế bào (Tc) tiêu diệt tế bào đích (ví dụ tế bào nhiễm virus, tế bào ung thư) bằng cách tiết ra perforin và granzyme, gây thủng màng tế bào và kích hoạt con đường chết tế bào theo chương trình (apoptosis).

Miễn dịch dịch thể được thực hiện bởi tế bào B, sản xuất kháng thể để trung hòa và loại bỏ tác nhân gây bệnh ngoại bào.

Tế bào T hỗ trợ (Th) đóng vai trò trung tâm trong điều hòa miễn dịch. Chúng tiết ra cytokine để hoạt hóa tế bào B (sản xuất kháng thể), tế bào T gây độc tế bào (tiêu diệt tế bào nhiễm bệnh), đại thực bào và các tế bào miễn dịch khác.

Phản ứng viêm cấp tính đặc trưng bởi tăng lưu lượng máu đến vùng viêm (gây nóng, đỏ), tăng tính thấm thành mạch (gây sưng), và hoạt hóa các tế bào miễn dịch (gây đau).

Hệ thống bổ thể tham gia vào ly giải tế bào đích, opson hóa (tăng cường thực bào), và hoạt hóa phản ứng viêm. Trung hòa độc tố chủ yếu là chức năng của kháng thể, không phải hệ thống bổ thể.

Thụ thể nhận diện mẫu (PRR) là thụ thể của hệ miễn dịch bẩm sinh, có khả năng nhận diện các cấu trúc phân tử chung (PAMPs) có trên nhiều loại mầm bệnh (ví dụ LPS, peptidoglycan). Điều này giúp hệ miễn dịch bẩm sinh phản ứng nhanh chóng với nhiều loại mầm bệnh khác nhau.

Đại thực bào và tế bào tua là tế bào trình diện kháng nguyên (APC) quan trọng. Chúng hoạt hóa cả miễn dịch bẩm sinh thông qua các thụ thể nhận diện mẫu (PRR) và khởi động miễn dịch thích ứng bằng cách trình diện kháng nguyên cho tế bào T.

Tế bào NK (tế bào giết tự nhiên) là tế bào lympho của hệ miễn dịch bẩm sinh. Chúng có khả năng tiêu diệt tế bào nhiễm virus và tế bào ung thư một cách tự nhiên, không cần phải được mẫn cảm trước như tế bào T gây độc tế bào. Chúng nhận diện tế bào đích thông qua sự thiếu hụt MHC lớp I hoặc các thụ thể hoạt hóa.

Bệnh tự miễn xảy ra khi hệ miễn dịch bị rối loạn, mất khả năng phân biệt `bản thân` và `không phải bản thân`, dẫn đến tấn công nhầm vào các tế bào và mô khỏe mạnh của cơ thể.

Cytokine là các protein nhỏ đóng vai trò là chất truyền tin giữa các tế bào miễn dịch và các tế bào khác trong cơ thể. Chúng điều phối và điều hòa các phản ứng miễn dịch.

Miễn dịch chủ động nhân tạo được tạo ra khi hệ miễn dịch tự sản xuất kháng thể và tế bào nhớ sau khi được kích thích bởi vaccine (kháng nguyên đã được làm yếu hoặc bất hoạt).

Phản ứng thải ghép cơ quan chủ yếu được trung gian bởi tế bào T, đặc biệt là tế bào T gây độc tế bào (Tc) và tế bào T hỗ trợ (Th1), do đó nó thuộc loại quá mẫn loại IV (quá mẫn muộn).

Kháng nguyên (antigen) là bất kỳ phân tử nào (thường là protein hoặc polysaccharide) mà hệ miễn dịch có thể nhận diện và đáp ứng lại, ví dụ như các thành phần của mầm bệnh, tế bào ung thư, hoặc chất lạ.

Vaccine chứa kháng nguyên đã được làm yếu hoặc bất hoạt, đủ để kích thích hệ miễn dịch tạo ra tế bào nhớ và kháng thể, từ đó hình thành miễn dịch chủ động mà không gây bệnh hoặc gây bệnh nhẹ.

Tiểu đường tuýp 1 (đái tháo đường tuýp 1) là một bệnh tự miễn dịch, trong đó hệ miễn dịch tấn công và phá hủy tế bào beta của tuyến tụy, dẫn đến thiếu insulin.

AIDS (Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải) do virus HIV gây ra, là một ví dụ điển hình về rối loạn suy giảm miễn dịch. HIV tấn công và phá hủy tế bào T hỗ trợ, làm suy yếu nghiêm trọng hệ miễn dịch.

IgG là kháng thể phổ biến nhất, có thời gian bán hủy dài và tham gia vào nhiều chức năng miễn dịch, đặc biệt trong phản ứng miễn dịch thứ phát do khả năng ghi nhớ miễn dịch.

Interleukin-1 (IL-1) và yếu tố hoại tử khối u-alpha (TNF-α) là các cytokine gây viêm chính, được gọi là chất gây sốt nội sinh. Chúng tác động lên vùng dưới đồi của não, làm tăng nhiệt độ cơ thể và gây sốt.

Trí nhớ miễn dịch là đặc điểm quan trọng của miễn dịch thích ứng. Sau lần tiếp xúc đầu tiên với kháng nguyên, hệ miễn dịch tạo ra tế bào nhớ. Khi tái tiếp xúc, các tế bào nhớ này phản ứng nhanh hơn và mạnh hơn, giúp loại bỏ mầm bệnh hiệu quả hơn.

Tuyến ức là cơ quan lympho sơ cấp, nơi tế bào T trưởng thành. Các cơ quan lympho thứ phát (hạch bạch huyết, lách, MALT) là nơi các tế bào lympho gặp gỡ kháng nguyên và khởi động phản ứng miễn dịch.