Đề 1 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Quản trị mạng

Cổng 80 là cổng mặc định được sử dụng cho dịch vụ web HTTP (Hypertext Transfer Protocol). Cổng 21 là cổng FTP, cổng 22 là cổng SSH, cổng 25 là cổng SMTP.

Tấn công khai thác lỗ hổng (Exploit Attack) lợi dụng các lỗ hổng bảo mật (vulnerabilities) trong phần mềm hoặc hệ điều hành để xâm nhập và kiểm soát hệ thống. DoS làm gián đoạn dịch vụ, Phishing lừa đảo người dùng, leo thang đặc quyền là giành quyền truy cập cao hơn, không nhất thiết khai thác lỗ hổng phần mềm.

ARP (Address Resolution Protocol) có chức năng phân giải địa chỉ IP thành địa chỉ MAC (Media Access Control) trong mạng cục bộ (LAN), để dữ liệu có thể được gửi đến đúng thiết bị. DNS phân giải tên miền thành IP, Router định tuyến, kiểm soát luồng dữ liệu là chức năng khác.

Bộ chuyển mạch (Switch) giúp giảm thiểu xung đột dữ liệu trong mạng Ethernet bằng cách tạo ra các miền xung đột (collision domain) nhỏ hơn cho mỗi cổng, khác với Hub tạo ra một miền xung đột lớn duy nhất. Repeater khuếch đại tín hiệu, Router định tuyến giữa các mạng.

Mô hình mạng khách-chủ (Client-server) có một hoặc nhiều máy chủ (server) cung cấp dịch vụ và tài nguyên cho các máy trạm (client). Mạng ngang hàng (Peer-to-peer) không có máy chủ trung tâm, mạng lưới (Mesh) và hình sao (Star) là các cấu trúc liên kết mạng, không phải mô hình dịch vụ.

Tầng Internet trong mô hình TCP/IP tương đương với tầng Mạng (Network Layer) trong mô hình OSI. Cả hai tầng này đều chịu trách nhiệm định tuyến gói tin giữa các mạng. Tầng Liên kết dữ liệu tương đương tầng Data Link, tầng Giao vận tương đương tầng Transport, tầng Ứng dụng tương đương tầng Application, Presentation, Session.

Tấn công Denial of Service (DoS) có mục đích chính là làm gián đoạn dịch vụ mạng, khiến người dùng hợp lệ không thể truy cập được các tài nguyên hoặc dịch vụ. DoS thường thực hiện bằng cách làm quá tải hệ thống mục tiêu bằng lưu lượng truy cập lớn. Mục đích không phải là đánh cắp dữ liệu, phá hoại hệ thống hay xâm nhập (mặc dù có thể là bước đầu cho các tấn công khác).

Default Gateway là địa chỉ IP của router (bộ định tuyến) được sử dụng để chuyển gói tin từ mạng cục bộ (LAN) ra mạng ngoài (ví dụ: internet) hoặc đến các mạng khác. DNS server phân giải tên miền, địa chỉ MAC là địa chỉ vật lý, DHCP server gán IP động.

Firewall là một thiết bị hoặc phần mềm bảo mật mạng, có chức năng kiểm soát và lọc lưu lượng mạng ra vào, giúp bảo vệ mạng khỏi các truy cập trái phép và tấn công mạng. Nó không phải là cáp mạng, giao thức định tuyến hay phương pháp mã hóa dữ liệu.

Bộ chuyển mạch (Switch) hoạt động ở tầng Liên kết dữ liệu (tầng 2) của mô hình OSI, sử dụng địa chỉ MAC để chuyển tiếp dữ liệu giữa các thiết bị trong mạng LAN. Bộ định tuyến (Router) hoạt động ở tầng Mạng (tầng 3), bộ lặp (Repeater) và trung tâm (Hub) hoạt động ở tầng Vật lý (tầng 1).

Cáp quang (Fiber optic cable) sử dụng ánh sáng để truyền dữ liệu, do đó hoàn toàn không bị ảnh hưởng bởi nhiễu điện từ (EMI). Cáp đồng trục và cáp xoắn đôi (UTP, STP) đều là cáp đồng, dễ bị nhiễu, mặc dù STP có lớp vỏ bọc chống nhiễu tốt hơn UTP.

ICMP (Internet Control Message Protocol) là giao thức được sử dụng để kiểm soát lỗi và thông báo trạng thái mạng, ví dụ như thông báo lỗi khi gói tin không đến được đích, hoặc thông báo thời gian sống (TTL) của gói tin đã hết. Ping và tracert sử dụng ICMP. HTTP truyền tải web, DHCP gán IP động, DNS phân giải tên miền.

Subnetting là kỹ thuật chia một mạng lớn thành các mạng con (subnet) nhỏ hơn, giúp quản lý địa chỉ IP hiệu quả hơn, cải thiện bảo mật và hiệu suất mạng. Subnetting không tăng tốc độ truyền dữ liệu, không mã hóa dữ liệu, kiểm soát truy cập mạng là chức năng của firewall hoặc ACL.

SNMP (Simple Network Management Protocol) là giao thức được sử dụng rộng rãi để giám sát và quản lý các thiết bị mạng như router, switch, server từ xa. SMTP gửi email, FTP truyền tải tập tin, HTTP truyền tải dữ liệu web.

NTP (Network Time Protocol) là giao thức được sử dụng để đồng bộ thời gian giữa các thiết bị trong mạng, đảm bảo các thiết bị có thời gian chính xác và đồng bộ. FTP truyền tải file, SMTP gửi email, DHCP gán IP động.

Xác thực đa yếu tố (MFA) tăng cường bảo mật bằng cách yêu cầu người dùng cung cấp nhiều hơn một loại thông tin xác thực (ví dụ: mật khẩu và mã OTP từ điện thoại), thay vì chỉ một yếu tố (mật khẩu). Mã hóa mật khẩu, giới hạn số lần đăng nhập sai, mật khẩu mạnh là các biện pháp bảo mật khác nhưng không phải MFA.

Lỗi `IP address conflict` (xung đột địa chỉ IP) xảy ra khi hai hoặc nhiều thiết bị trong cùng một mạng sử dụng cùng một địa chỉ IP. Điều này gây ra xung đột vì mỗi địa chỉ IP trong một mạng LAN phải là duy nhất. Địa chỉ IP không hợp lệ có thể gây lỗi khác, kết nối gián đoạn có thể do nhiều nguyên nhân, tường lửa chặn kết nối không trực tiếp gây xung đột IP.

VPN (Virtual Private Network) tạo ra một kết nối mạng riêng ảo, mã hóa dữ liệu truyền tải, giúp người dùng truy cập mạng và internet một cách an toàn và riêng tư qua mạng công cộng như internet. VPN không tăng tốc độ mạng, không trực tiếp quản lý băng thông hay ngăn chặn virus (dù có thể tích hợp chức năng bảo mật).

Lệnh `ping` được sử dụng để kiểm tra kết nối mạng bằng cách gửi gói tin ICMP đến một địa chỉ IP hoặc tên miền và đo thời gian phản hồi (RTT - Round Trip Time), thể hiện thời gian trễ. `tracert` theo dõi đường đi của gói tin, `nslookup` truy vấn DNS, `ipconfig` hiển thị cấu hình IP của máy tính.

Địa chỉ IP lớp C có dải địa chỉ từ 192.0.0.0 đến 223.255.255.255. 192.168.1.1 nằm trong dải này. 10.0.0.1 thuộc lớp A, 172.16.0.1 thuộc lớp B, 127.0.0.1 là địa chỉ loopback.

VLAN (Virtual LAN) là mạng LAN ảo được tạo ra bằng phần mềm trên các thiết bị chuyển mạch (switch), cho phép chia một mạng vật lý thành nhiều mạng logic riêng biệt, giúp tăng cường bảo mật, quản lý mạng linh hoạt hơn. VLAN không nhất thiết liên quan đến tốc độ cao, không dây hay cáp quang.

DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) là giao thức mạng được sử dụng để tự động gán địa chỉ IP, subnet mask, gateway và các thông số cấu hình mạng khác cho các thiết bị trong mạng. DNS (Domain Name System) phân giải tên miền thành địa chỉ IP, FTP (File Transfer Protocol) truyền tải tập tin, SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) gửi email.

Tầng Giao vận (Transport Layer) trong mô hình OSI chịu trách nhiệm cho việc đảm bảo truyền dữ liệu tin cậy, tuần tự và không trùng lặp giữa hai ứng dụng, sử dụng các giao thức như TCP. Tầng Mạng định tuyến, tầng Liên kết dữ liệu truyền dữ liệu giữa các node trực tiếp, tầng Vật lý truyền tín hiệu vật lý.

Bước đầu tiên trong khắc phục sự cố mạng thường là kiểm tra kết nối vật lý (cáp mạng, đèn báo trên thiết bị), đảm bảo các thiết bị được kết nối đúng cách và không có vấn đề vật lý. Cấu hình lại router, cài lại hệ điều hành, liên hệ nhà cung cấp dịch vụ có thể là các bước sau nếu kết nối vật lý ổn định.

Quality of Service (QoS) là công nghệ được sử dụng để ưu tiên lưu lượng mạng quan trọng (ví dụ: thoại, video) so với lưu lượng ít quan trọng hơn (ví dụ: tải file), đảm bảo chất lượng dịch vụ cho các ứng dụng nhạy cảm với độ trễ và mất gói tin. QoS không tăng băng thông, không mã hóa hay nén dữ liệu trực tiếp.

SSH (Secure Shell) là giao thức mạng mã hóa được sử dụng để truy cập và quản lý thiết bị mạng từ xa một cách an toàn thông qua dòng lệnh. Telnet không mã hóa, FTP truyền tải tập tin, HTTP truyền tải dữ liệu web.

WPA2 (Wi-Fi Protected Access 2) sử dụng thuật toán mã hóa AES (Advanced Encryption Standard) mạnh mẽ, cung cấp mức độ bảo mật cao nhất so với WEP (Wired Equivalent Privacy) đã lỗi thời và WPA (Wi-Fi Protected Access) vốn dễ bị tấn công. Mạng mở (Open) không có bảo mật.

Lệnh `ipconfig` được sử dụng trong hệ điều hành Windows để hiển thị thông tin cấu hình IP của máy tính, bao gồm địa chỉ IP, subnet mask, default gateway, DNS servers. `ifconfig` là lệnh tương tự trên hệ điều hành Linux/Unix/macOS. `config ip` và `show ip` không phải là lệnh chuẩn.

SSID (Service Set Identifier) là tên mạng Wi-Fi, được sử dụng để phân biệt các mạng Wi-Fi khác nhau. Người dùng cần chọn đúng SSID và nhập mật khẩu (nếu có) để kết nối vào mạng Wi-Fi. Địa chỉ MAC là địa chỉ vật lý, giao thức bảo mật như WPA2, kênh tần số là dải tần số hoạt động.

DNS (Domain Name System) có chức năng chính là phân giải tên miền (ví dụ: google.com) thành địa chỉ IP (ví dụ: 172.217.160.142) để máy tính có thể kết nối và truy cập các dịch vụ trên internet. DHCP gán địa chỉ IP động, SMTP chuyển thư điện tử, FTP truyền tải tập tin.