Đề 1 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online SPSS

Mức ý nghĩa (alpha, α) thường được đặt ở giá trị 0.05 (5%) trong kiểm định giả thuyết. Giá trị này thể hiện xác suất tối đa chấp nhận mắc lỗi loại I (bác bỏ giả thuyết null khi nó đúng).

Một lỗi phổ biến khi nhập dữ liệu từ Excel vào SPSS là mất định dạng số và ngày tháng. SPSS có thể hiểu sai định dạng ngày tháng hoặc số nếu cài đặt khu vực (locale) không tương thích giữa Excel và SPSS. Cần kiểm tra và điều chỉnh định dạng biến sau khi nhập.

`Data View′ trong SPSS là nơi người dùng nhập và chỉnh sửa dữ liệu. Nó hiển thị dữ liệu dưới dạng bảng tính, với các hàng là các trường hợp (quan sát) và các cột là các biến.

Kiểm định Chi-square (χ²) chủ yếu được sử dụng để phân tích dữ liệu định tính, đặc biệt là dữ liệu tần số trong bảng chéo (cross-tabulation). Nó kiểm tra sự độc lập giữa các biến định tính.

Công cụ `Select Cases′ (Chọn trường hợp) cho phép người dùng lọc dữ liệu và chỉ phân tích một tập hợp con các trường hợp thỏa mãn một điều kiện nhất định. Ví dụ, chỉ phân tích dữ liệu của những người tham gia trên 18 tuổi.

Tập tin Syntax trong SPSS được lưu trữ với đuôi mở rộng `.sps′. Tập tin này chứa các lệnh SPSS có thể được chạy để thực hiện phân tích dữ liệu.

SPSS ban đầu là viết tắt của `Statistical Package for the Social Sciences′, phản ánh nguồn gốc của nó trong lĩnh vực khoa học xã hội. Sau này, nó được đổi tên thành `Statistical Product and Service Solutions′, nhưng tên viết tắt SPSS vẫn được giữ nguyên.

Định dạng `.rtf′ (Rich Text Format) là định dạng tốt nhất để xuất kết quả từ SPSS Output Viewer sang Word, vì nó giữ lại định dạng bảng và đồ thị tốt hơn so với các định dạng văn bản thuần túy (.txt) hoặc các định dạng khác.

Kiểm định phi tham số được sử dụng khi các giả định của kiểm định tham số (như dữ liệu tuân theo phân phối chuẩn, phương sai đồng nhất) không được đáp ứng, hoặc khi làm việc với dữ liệu thứ bậc hoặc dữ liệu có ngoại lệ.

Phân tích `Descriptives′ (Thống kê mô tả) trong SPSS cung cấp các thống kê mô tả cơ bản cho các biến định lượng, bao gồm trung bình, độ lệch chuẩn, phương sai, giá trị nhỏ nhất, giá trị lớn nhất, và nhiều chỉ số khác.

Biến `Màu mắt′ là một biến định tính, các giá trị của nó (ví dụ: xanh, nâu, đen) chỉ đơn thuần là tên gọi, không có thứ tự hay khoảng cách có ý nghĩa. Do đó, thang đo `Nominal′ (danh nghĩa) là phù hợp nhất.

Cửa sổ `Syntax Editor′ cho phép người dùng viết và chạy các lệnh SPSS. Ưu điểm lớn nhất là khả năng tự động hóa các phân tích, ghi lại quy trình phân tích, và dễ dàng tái lặp hoặc chỉnh sửa các phân tích sau này.

Thủ tục `Compute Variable′ cho phép người dùng tạo ra biến mới bằng cách tính toán dựa trên các biến hiện có và các biểu thức toán học, logic, hoặc hàm số. Ví dụ, tính điểm trung bình từ các biến điểm thành phần.

Kiểm định ANOVA (Phân tích phương sai) mở rộng kiểm định t độc lập cho trường hợp so sánh trung bình của ba nhóm trở lên. Nó kiểm tra xem có sự khác biệt đáng kể về trung bình giữa các nhóm hay không.

`Recode into Same Variables′ thay đổi giá trị trực tiếp trên biến gốc, trong khi `Recode into Different Variables′ tạo ra một biến mới với các giá trị đã được mã hóa lại, giữ nguyên biến gốc ban đầu.

Hệ số R bình phương (R²) trong hồi quy tuyến tính cho biết tỷ lệ phần trăm phương sai của biến phụ thuộc được giải thích bởi các biến độc lập trong mô hình. Nó đánh giá mức độ phù hợp của mô hình với dữ liệu.

Theo mặc định, SPSS thường sử dụng phương pháp `listwise deletion′ (loại trừ theo danh sách) để xử lý giá trị thiếu. Điều này có nghĩa là các trường hợp (quan sát) có giá trị thiếu ở bất kỳ biến nào trong phân tích sẽ bị loại khỏi phân tích đó.

Hệ số tương quan Pearson (r) đo lường mức độ mạnh mẽ và hướng (dương hoặc âm) của mối quan hệ tuyến tính giữa hai biến định lượng. Giá trị của r nằm trong khoảng từ -1 đến +1.

Giá trị p (p-value) là xác suất quan sát được kết quả mẫu (hoặc kết quả cực đoan hơn) nếu giả thuyết null là đúng. Nếu p-value nhỏ hơn mức ý nghĩa (α), chúng ta bác bỏ giả thuyết null.

Kiểm định t độc lập (Independent Samples T-test) được sử dụng để xác định xem có sự khác biệt đáng kể về trung bình giữa hai nhóm độc lập hay không. Ví dụ, so sánh điểm trung bình bài kiểm tra giữa nhóm nam và nhóm nữ.

Lỗi Loại II (Type II error), còn gọi là lỗi `chấp nhận sai′, xảy ra khi chúng ta không bác bỏ giả thuyết null trong khi thực tế giả thuyết null là sai. Xác suất mắc lỗi Loại II thường được ký hiệu là β.

Tập tin dữ liệu trong SPSS được lưu trữ với đuôi mở rộng `.sav′. Đây là định dạng tập tin nhị phân độc quyền của SPSS để lưu dữ liệu và các thuộc tính biến.

Thủ tục `Frequencies′ trong SPSS được sử dụng để tạo bảng tần số, thống kê tần số xuất hiện và phần trăm của từng giá trị hoặc nhóm giá trị cho một hoặc nhiều biến. Nó hữu ích để mô tả phân phối của dữ liệu.

Thủ tục `Recode into Same Variables′ cho phép người dùng thay đổi giá trị của một biến hiện có trực tiếp. Ví dụ, bạn có thể gộp các nhóm tuổi hoặc thay đổi mã hóa giá trị của biến trong cùng một biến gốc.

Biểu đồ Histogram (biểu đồ tần suất) được sử dụng để trực quan hóa phân phối tần số của một biến định lượng. Nó hiển thị tần số xuất hiện của các giá trị trong các khoảng (bins) khác nhau.

Thang đo `Scale′ trong SPSS tương ứng với thang đo khoảng (Interval) và tỷ lệ (Ratio). Chúng thường được sử dụng cho các biến định lượng liên tục, nơi khoảng cách giữa các giá trị có ý nghĩa và có thể thực hiện các phép toán số học.

`Variable View′ cho phép người dùng định nghĩa và chỉnh sửa các thuộc tính của biến, chẳng hạn như tên biến, loại dữ liệu (numeric, string, date…), nhãn biến, giá trị nhãn, và thang đo.

Trong SPSS Output Viewer, người dùng có thể chỉnh sửa trực tiếp nhiều đối tượng, bao gồm bảng (ví dụ: thay đổi định dạng, thêm ghi chú), đồ thị (ví dụ: thay đổi màu sắc, nhãn trục), và các tiêu đề để tùy chỉnh và trình bày kết quả.

Lỗi Loại I (Type I error), còn gọi là lỗi `bác bỏ đúng′, xảy ra khi chúng ta bác bỏ giả thuyết null trong khi thực tế giả thuyết null là đúng. Xác suất mắc lỗi Loại I được kiểm soát bởi mức ý nghĩa α.

Thang đo `Ordinal′ (thứ bậc) có thêm thuộc tính là các giá trị có thể được sắp xếp theo thứ tự (ví dụ: mức độ hài lòng: Rất hài lòng, Hài lòng, Bình thường…). Thang đo `Nominal′ (danh nghĩa) thì không có thứ tự.