Đề 10 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Da liễu

Minoxidil là thuốc kích thích mọc tóc, được sử dụng rộng rãi trong điều trị rụng tóc nội tiết tố (androgenetic alopecia), cả ở nam và nữ. Cơ chế chính xác chưa rõ nhưng được cho là tăng cường lưu thông máu đến nang tóc và kéo dài giai đoạn phát triển của tóc.

Halo nevus là nốt ruồi bị mất sắc tố xung quanh do phản ứng miễn dịch tấn công tế bào melanocytes. Nó thường liên quan đến bạch biến, một bệnh tự miễn gây mất sắc tố da từng vùng.

Patch test (test áp bì) là xét nghiệm quan trọng để chẩn đoán viêm da tiếp xúc dị ứng, bằng cách xác định các chất gây dị ứng (allergens) cụ thể gây phản ứng dị ứng trên da. Các chất nghi ngờ gây dị ứng được dán lên da và theo dõi phản ứng sau 48-72 giờ.

Tiêm corticosteroid nội tổn thương (triamcinolone acetonide) thường được coi là `tiêu chuẩn vàng` trong điều trị sẹo lồi, do hiệu quả làm giảm viêm, ức chế sản xuất collagen và làm phẳng sẹo. Các phương pháp khác cũng được sử dụng nhưng tiêm corticosteroid nội tổn thương có bằng chứng mạnh mẽ nhất.

Mề đay (urticaria) là tổn thương phù nề ở lớp trung bì nông, biểu hiện bằng sẩn phù, ngứa. Phù mạch (angioedema) là tổn thương phù nề sâu hơn, ở lớp trung bì sâu và hạ bì, thường không ngứa nhiều bằng mề đay và có thể ảnh hưởng đến niêm mạc, gây nguy hiểm đường thở.

Tế bào Langerhans là tế bào tua gai chuyên biệt cư trú ở lớp biểu bì, đóng vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch của da bằng cách nhận diện và trình diện kháng nguyên cho tế bào lympho T.

Dấu hiệu Nikolsky dương tính là dấu hiệu đặc trưng của Pemphigus vulgaris, một bệnh da bóng nước tự miễn nghiêm trọng, do các kháng thể tấn công cầu nối giữa các tế bào biểu bì, làm da dễ bong tróc.

Hydroquinone là một chất làm trắng da mạnh, hoạt động bằng cách ức chế enzyme tyrosinase, enzyme chính trong quá trình sản xuất melanin. Nó được sử dụng phổ biến trong điều trị nám da, tàn nhang và các rối loạn tăng sắc tố khác.

Tăng cân KHÔNG phải là tác dụng phụ thường gặp của corticosteroid tại chỗ. Các tác dụng phụ tại chỗ bao gồm teo da, rạn da, giãn mao mạch, mỏng da, dễ bầm tím, và đôi khi giảm sắc tố hoặc tăng sắc tố da. Tăng cân thường liên quan đến corticosteroid đường uống hoặc tiêm.

Tế bào melanocytes là tế bào chuyên biệt nằm ở lớp đáy của biểu bì, chịu trách nhiệm sản xuất melanin thông qua quá trình melanogenesis. Melanin sau đó được chuyển đến tế bào keratinocytes để bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV.

Laser YAG 1064nm có bước sóng phù hợp để hấp thụ hemoglobin trong mạch máu, gây đông máu và phá hủy mạch máu giãn, do đó hiệu quả trong điều trị giãn mao mạch da (spider veins) và các tổn thương mạch máu khác.

Lớp biểu bì (epidermis) bao gồm lớp sừng, lớp trong sáng (chỉ có ở da dày), lớp hạt, lớp gai và lớp đáy. Lớp trung bì (dermis) là lớp da nằm dưới lớp biểu bì.

Ung thư biểu mô tế bào đáy là loại ung thư da phổ biến nhất, chiếm khoảng 80% các trường hợp ung thư da không phải melanoma. Mặc dù phổ biến nhưng nó thường ít di căn và có tỷ lệ chữa khỏi cao nếu được phát hiện và điều trị sớm.

Cetirizine là thuốc kháng histamin thế hệ thứ hai, ít thấm vào hệ thần kinh trung ương hơn so với các thuốc thế hệ thứ nhất như Chlorpheniramine, Diphenhydramine và Hydroxyzine, do đó ít gây buồn ngủ hơn.

Viêm da cơ địa (Eczema) là một bệnh viêm da mãn tính, không lây nhiễm, liên quan đến yếu tố di truyền và môi trường. Chốc lở và nấm da là bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn và nấm. Herpes Zoster (Zona) là bệnh nhiễm trùng do virus Varicella-Zoster.

Corticosteroid tại chỗ mạnh kéo dài KHÔNG phù hợp cho trứng cá đỏ (rosacea) dạng đỏ mặt. Corticosteroid có thể làm trầm trọng thêm rosacea theo thời gian, gây giãn mạch máu, teo da và các tác dụng phụ khác. Laser xung nhuộm màu, kem chống nắng và tránh yếu tố kích thích là các biện pháp điều trị và kiểm soát rosacea hiệu quả.

Corticosteroid bôi là thuốc chống viêm mạnh, được sử dụng rộng rãi trong điều trị các bệnh da viêm như viêm da dị ứng (eczema), vảy nến, viêm da tiếp xúc, giúp giảm viêm, ngứa và các triệu chứng khác.

Isotretinoin là thuốc điều trị mụn trứng cá nặng rất hiệu quả nhưng có nguy cơ gây quái thai cực kỳ cao. Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản phải sử dụng biện pháp tránh thai nghiêm ngặt trong và sau khi dùng thuốc. Các tác dụng phụ khác cũng có thể xảy ra nhưng quái thai là nghiêm trọng nhất.

Rụng tóc từng vùng (alopecia areata) KHÔNG phải là biến chứng của zona thần kinh. Các biến chứng của zona có thể bao gồm đau dây thần kinh sau zona (biến chứng thường gặp nhất), viêm màng não, viêm tủy cắt ngang (hiếm gặp), và sẹo xấu do tổn thương da.

Vảy nến là bệnh da mạn tính do rối loạn tự miễn dịch, trong đó hệ thống miễn dịch tấn công nhầm tế bào da khỏe mạnh, gây tăng sinh tế bào da quá mức và tạo thành các mảng vảy đỏ, dày.

Hồng ban đa dạng (Erythema multiforme) là bệnh da cấp tính thường do nhiễm trùng (ví dụ Herpes simplex virus) hoặc thuốc, đặc trưng bởi các tổn thương da hình bia bắn, có nhiều vòng đồng tâm.

Ghẻ là bệnh da liễu do ký sinh trùng Sarcoptes scabiei gây ra, đặc trưng bởi triệu chứng ngứa dữ dội, tăng lên về đêm do hoạt động của cái ghẻ đào hang và đẻ trứng.

Tế bào Merkel là tế bào cảm giác xúc giác nằm ở lớp đáy của biểu bì, liên quan đến cảm giác xúc giác nhẹ và phân biệt áp lực, đặc biệt ở đầu ngón tay và môi.

Làn da sẫm màu có nhiều melanin hơn, giúp bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV, do đó người da sẫm màu có nguy cơ ung thư da thấp hơn so với người da sáng màu. Các yếu tố khác như tiếp xúc nhiều với ánh nắng, tiền sử gia đình và suy giảm miễn dịch đều là yếu tố nguy cơ.

Corticosteroid đường uống kéo dài KHÔNG được khuyến cáo sử dụng thường quy trong điều trị mụn trứng cá do tác dụng phụ nghiêm trọng và không giải quyết nguyên nhân gốc rễ. Các phương pháp khác như retinoids, kháng sinh, quang trị liệu và đôi khi corticosteroid tiêm tại chỗ (không kéo dài) có thể được sử dụng.

Soi tươi KOH (Kali Hydroxit) là xét nghiệm đơn giản và nhanh chóng để phát hiện sợi nấm trong mẫu bệnh phẩm da, tóc, móng, giúp chẩn đoán các bệnh nhiễm nấm da (ví dụ: nấm da thân, nấm da đầu, nấm móng).

Viêm da dầu (Seborrheic dermatitis) là bệnh da mạn tính, không lây nhiễm, liên quan đến nấm men Malassezia và phản ứng viêm. Mụn cóc và thủy đậu là bệnh do virus lây nhiễm. Zona thần kinh là sự tái hoạt động của virus thủy đậu, cũng lây nhiễm (thủy đậu có thể lây từ người bị zona, nhưng zona không lây từ người bị zona sang người khác).

Tiêm corticosteroid nội tổn thương là phương pháp điều trị phổ biến và hiệu quả cho rụng tóc từng vùng (alopecia areata), giúp ức chế phản ứng tự miễn dịch tại chỗ, giảm viêm và kích thích nang tóc mọc trở lại. Các phương pháp khác như corticosteroid tại chỗ, minoxidil cũng có thể được sử dụng.

Quang trị liệu UVB dải hẹp là một trong những phương pháp điều trị chính cho bệnh bạch biến, giúp kích thích tế bào melanocytes sản xuất melanin và tái tạo sắc tố da ở các vùng bị mất sắc tố. Các phương pháp khác như corticosteroid tại chỗ, thuốc ức chế calcineurin cũng có thể được sử dụng.

Benzoyl peroxide có tác dụng diệt khuẩn và tiêu sừng, đồng thời có khả năng giảm nguy cơ kháng kháng sinh khi sử dụng kháng sinh tại chỗ trong điều trị mụn trứng cá. Việc kết hợp giúp tăng hiệu quả điều trị và hạn chế sự phát triển của vi khuẩn kháng kháng sinh.