Đề 10 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Đầu tư quốc tế

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) thường có tính dài hạn và ít biến động hơn so với đầu tư gián tiếp (FII) hoặc các loại hình đầu tư tài chính ngắn hạn khác, vì nó gắn liền với các tài sản thực và hoạt động sản xuất kinh doanh.

Rủi ro tỷ giá hối đoái phát sinh khi giá trị đồng tiền thay đổi giữa thời điểm đầu tư và thời điểm chuyển lợi nhuận về nước. Nếu tỷ giá hối đoái thay đổi bất lợi (đồng tiền nước ngoài mất giá so với đồng tiền nước đầu tư), lợi nhuận quy đổi về đồng tiền nước đầu tư sẽ giảm.

Đầu tư theo chiều dọc hướng đến việc kiểm soát các giai đoạn khác nhau trong chuỗi giá trị sản xuất, như đảm bảo nguồn cung nguyên liệu (upstream FDI) hoặc tiếp cận thị trường phân phối (downstream FDI).

Trách nhiệm giải trình của MNCs bao gồm việc tuân thủ các quy định pháp luật, đạo đức kinh doanh, và trách nhiệm xã hội đối với các bên liên quan ở cả nước mẹ và nước chủ nhà, không chỉ đơn thuần là nghĩa vụ tài chính hay báo cáo lợi nhuận.

Quốc hữu hóa, tức là chính phủ nước sở tại tịch thu tài sản tư nhân, là một rủi ro chính trị nghiêm trọng và trực tiếp đe dọa vốn đầu tư nước ngoài.

Đầu tư quốc tế luôn tiềm ẩn rủi ro và không có gì đảm bảo lợi nhuận chắc chắn. Các MNCs phải chấp nhận và quản lý rủi ro, chứ không thể đảm bảo chắc chắn lợi nhuận.

Tự do hóa hoàn toàn thị trường tài chính và tiền tệ là xu hướng toàn cầu, nhưng không phải là biện pháp quản lý và điều tiết đầu tư quốc tế. Các chính phủ vẫn thường sử dụng các công cụ như thuế, quy định sở hữu, kiểm soát vốn để quản lý dòng vốn FDI.

Đầu tư Brownfield, hay đầu tư `nâu`, đề cập đến việc mua lại hoặc sáp nhập với một doanh nghiệp đã tồn tại ở nước ngoài, tận dụng cơ sở vật chất và hạ tầng hiện có.

Trái phiếu chính phủ của các quốc gia phát triển, đặc biệt là những nước có xếp hạng tín nhiệm cao, thường được coi là kênh đầu tư an toàn, ít rủi ro vỡ nợ hơn so với các hình thức đầu tư khác.

Hạn ngạch nhập khẩu và thuế quan cao là các biện pháp bảo hộ thương mại, có xu hướng hạn chế thương mại và đầu tư quốc tế, chứ không khuyến khích chúng.

Hiện tượng `chạy đua xuống đáy` mô tả việc các quốc gia hoặc khu vực cạnh tranh thu hút đầu tư bằng cách nới lỏng các quy định về lao động, môi trường, thuế, v.v., có thể dẫn đến tiêu chuẩn thấp hơn.

Lỗ hổng thuế (tax haven) là các quốc gia hoặc vùng lãnh thổ cung cấp mức thuế suất thấp hoặc bằng không, tạo điều kiện cho các công ty và cá nhân trốn tránh hoặc giảm thiểu nghĩa vụ thuế ở các quốc gia khác.

Đầu tư theo chiều ngang tập trung vào việc sản xuất cùng một loại sản phẩm hoặc dịch vụ ở nước ngoài để tiếp cận thị trường địa phương, tránh chi phí vận chuyển và rào cản thương mại.

Hiệp định BITs tập trung vào việc tạo ra một khuôn khổ pháp lý ổn định và minh bạch để bảo vệ đầu tư nước ngoài, bao gồm cả cơ chế giải quyết tranh chấp giữa nhà đầu tư và nhà nước.

Thành lập công ty con 100% vốn nước ngoài là hình thức đầu tư trực tiếp (FDI), vì nó mang lại quyền kiểm soát hoặc ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động của doanh nghiệp, không phải đầu tư gián tiếp (FII).

Lãi suất ngân hàng trung ương là công cụ chính sách tiền tệ, ảnh hưởng đến chi phí vốn và dòng vốn, nhưng không trực tiếp là rào cản thương mại như thuế quan, hạn ngạch hoặc các quy định kỹ thuật.

Đầu tư Greenfield, hay đầu tư `xanh`, đề cập đến việc thành lập một công ty con hoàn toàn mới ở nước ngoài, bao gồm cả việc xây dựng cơ sở vật chất mới.

Mặc dù tăng trưởng kinh tế là quan trọng, mục tiêu `Tăng trưởng GDP cao nhất thế giới` không phải là một trong 17 Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) chính thức của Liên Hợp Quốc. Các SDGs tập trung vào các khía cạnh bền vững, bao trùm và công bằng hơn.

Lợi thế địa điểm (Location advantages) trong mô hình OLI tập trung vào các yếu tố đặc trưng của nước chủ nhà thu hút đầu tư, như nguồn tài nguyên, thị trường, chi phí sản xuất, cơ sở hạ tầng, môi trường pháp lý, v.v.

Theo lý thuyết vòng đời sản phẩm quốc tế, khi sản phẩm đạt giai đoạn trưởng thành và tiêu chuẩn hóa, các công ty có xu hướng đầu tư ra nước ngoài để tìm kiếm chi phí sản xuất thấp hơn và duy trì lợi thế cạnh tranh.

Trong lý thuyết OLI của Dunning, `lợi thế độc quyền` (Ownership advantages) là một trong ba điều kiện cần thiết để một công ty thực hiện FDI, bao gồm các tài sản vô hình, công nghệ, thương hiệu, kỹ năng quản lý, v.v., giúp công ty cạnh tranh thành công ở nước ngoài.

Cơ chế ISDS đã gây tranh cãi vì lo ngại rằng nó có thể cho phép các công ty đa quốc gia kiện chính phủ về các chính sách công vì lợi nhuận, hạn chế quyền tự chủ chính sách của nhà nước trong các lĩnh vực như môi trường, y tế công cộng, v.v.

Phân tích chi phí-lợi ích cần xem xét cả mặt tiêu cực tiềm ẩn của FDI. Rủi ro ô nhiễm môi trường, cạn kiệt tài nguyên, cạnh tranh không lành mạnh, và các vấn đề xã hội khác là những chi phí tiềm năng cần cân nhắc.

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tập trung vào việc thiết lập quyền kiểm soát hoặc ảnh hưởng đáng kể đến doanh nghiệp nước ngoài, không chỉ đơn thuần là đầu tư tài chính ngắn hạn.

Mặc dù các yếu tố khác đều quan trọng trong quyết định đầu tư quốc tế, sở thích cá nhân của CEO không phải là yếu tố kinh tế hoặc chiến lược chính thức quyết định địa điểm đầu tư.

Cơ quan Xúc tiến Đầu tư (IPA) được thành lập để thu hút, tạo điều kiện và hỗ trợ các nhà đầu tư nước ngoài, đồng thời bảo vệ quyền lợi của họ trong phạm vi pháp luật.

Rủi ro quốc gia bao gồm các yếu tố chính trị, kinh tế, xã hội có thể ảnh hưởng tiêu cực đến đầu tư nước ngoài. Bất ổn chính trị, tham nhũng và xung đột xã hội là những yếu tố làm tăng rủi ro này.

ICSID (International Centre for Settlement of Investment Disputes) là Trung tâm Quốc tế Giải quyết Tranh chấp Đầu tư, một tổ chức thuộc Nhóm Ngân hàng Thế giới, chuyên giải quyết tranh chấp giữa nhà nước và nhà đầu tư nước ngoài.

Đầu tư quốc tế thường mang lại nhiều lợi ích cho nước chủ nhà, nhưng thâm hụt cán cân thanh toán gia tăng không phải là lợi ích mà là một tác động tiêu cực tiềm ẩn (mặc dù không phải luôn xảy ra và phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác).

Hiệu ứng lan tỏa là những tác động tích cực gián tiếp mà FDI mang lại cho nước chủ nhà, như chuyển giao công nghệ, nâng cao kỹ năng lao động, tăng cường năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp địa phương.