Đề 11 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Tài chính quốc tế

Thuế quan (tariff) là một loại thuế đánh vào hàng hóa nhập khẩu. Nó làm tăng giá hàng nhập khẩu, giảm sức cạnh tranh của hàng nhập khẩu so với hàng hóa sản xuất trong nước, và tạo ra doanh thu cho chính phủ.

Tỷ giá hối đoái danh nghĩa là giá của một loại tiền tệ so với một loại tiền tệ khác. Nó thể hiện số lượng đơn vị của một loại tiền tệ cần thiết để mua một đơn vị của loại tiền tệ khác.

MNCs thực hiện FDI vì nhiều lý do chiến lược, bao gồm tiếp cận thị trường mới để tăng doanh thu, tiếp cận nguồn nguyên liệu hoặc lao động giá rẻ để giảm chi phí, và vượt qua các rào cản thương mại như thuế quan và hạn ngạch.

Thị trường Eurocurrency là thị trường nơi các loại tiền tệ quốc gia được gửi và cho vay tại các ngân hàng bên ngoài quốc gia phát hành. Ví dụ, đô la Mỹ gửi tại một ngân hàng ở London được gọi là Eurodollar.

Điều kiện Marshall-Lerner quy định rằng để phá giá tiền tệ có thể cải thiện cán cân thương mại, tổng độ co giãn giá của cầu xuất khẩu và cầu nhập khẩu (tính theo giá trị tuyệt đối) phải lớn hơn 1. Nếu điều kiện này được đáp ứng, phá giá sẽ làm tăng xuất khẩu ròng và cải thiện cán cân thương mại trong dài hạn.

Khu vực thương mại tự do (FTA) là một hình thức hội nhập kinh tế khu vực, trong đó các quốc gia thành viên loại bỏ thuế quan và các rào cản thương mại khác đối với hàng hóa và dịch vụ thương mại giữa các nước thành viên, nhưng mỗi nước vẫn duy trì chính sách thương mại riêng đối với các nước không phải thành viên.

Hợp đồng kỳ hạn ngoại tệ là một công cụ phái sinh được sử dụng chủ yếu để tự bảo hiểm rủi ro tỷ giá hối đoái. Nó cho phép doanh nghiệp hoặc nhà đầu tư cố định tỷ giá hối đoái cho một giao dịch ngoại tệ sẽ diễn ra trong tương lai, loại bỏ rủi ro biến động tỷ giá.

Hợp đồng quyền chọn ngoại tệ (currency option) cho phép người mua quyền, nhưng không có nghĩa vụ, mua (quyền chọn mua - call option) hoặc bán (quyền chọn bán - put option) một lượng ngoại tệ nhất định theo một tỷ giá xác định trước (tỷ giá thực hiện) vào hoặc trước một ngày đáo hạn nhất định. Đây là điểm khác biệt chính so với hợp đồng kỳ hạn và tương lai, vốn mang tính bắt buộc.

Trong dài hạn, các yếu tố cơ bản như mức giá, lãi suất và cán cân thương mại có xu hướng quyết định tỷ giá hối đoái. Tin tức và kỳ vọng ngắn hạn có thể gây ra biến động tỷ giá trong ngắn hạn, nhưng ít ảnh hưởng đến xu hướng dài hạn.

Thâm hụt tài khoản vãng lai xảy ra khi nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ và thu nhập lớn hơn xuất khẩu và thu nhập. Để tài trợ cho thâm hụt này, quốc gia phải vay vốn từ nước ngoài, dẫn đến việc vay ròng từ nước ngoài.

Tài khoản vãng lai bao gồm thương mại hàng hóa, thương mại dịch vụ, thu nhập đầu tư và chuyển giao vãng lai. Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) được ghi nhận trong tài khoản vốn và tài chính, không phải tài khoản vãng lai.

Nợ nước ngoài là tổng số tiền mà cư dân của một quốc gia (chính phủ, doanh nghiệp, hộ gia đình) nợ các chủ thể không cư trú (nước ngoài). Nó bao gồm cả nợ công và nợ tư nhân đối với người nước ngoài.

IMF là một tổ chức quốc tế có vai trò chính là thúc đẩy hợp tác tiền tệ toàn cầu, đảm bảo ổn định tài chính quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại quốc tế, thúc đẩy việc làm và tăng trưởng kinh tế bền vững, và giảm nghèo trên toàn thế giới.

Điểm khác biệt chính giữa FDI và đầu tư gián tiếp là mức độ kiểm soát. FDI liên quan đến việc thiết lập quyền kiểm soát quản lý (hoặc ảnh hưởng đáng kể) đối với một doanh nghiệp ở nước ngoài, trong khi đầu tư gián tiếp chỉ là mua các công cụ tài chính mà không có ý định kiểm soát doanh nghiệp.

SDRs là một loại tài sản dự trữ quốc tế, không phải là tiền tệ, được IMF tạo ra để bổ sung cho dự trữ chính thức của các quốc gia thành viên. Giá trị của SDRs được xác định dựa trên một rổ tiền tệ bao gồm USD, EUR, CNY, JPY và GBP.

Hạn ngạch nhập khẩu (import quota) là một giới hạn trực tiếp về số lượng hàng hóa cụ thể được phép nhập khẩu vào một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định. Nó là một loại rào cản thương mại phi thuế quan.

Lý thuyết lợi thế so sánh của David Ricardo cho rằng thương mại quốc tế có lợi cho tất cả các quốc gia tham gia ngay cả khi một quốc gia có lợi thế tuyệt đối trong sản xuất tất cả các hàng hóa. Cơ sở của thương mại là sự khác biệt về chi phí cơ hội sản xuất hàng hóa giữa các quốc gia.

Cán cân thanh toán (BOP) là một bản ghi thống kê toàn diện về tất cả các giao dịch kinh tế giữa cư dân của một quốc gia và phần còn lại của thế giới trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một năm.

IFE cho rằng chênh lệch lãi suất danh nghĩa giữa hai quốc gia phản ánh kỳ vọng về sự thay đổi tỷ giá hối đoái. Quốc gia có lãi suất danh nghĩa cao hơn dự kiến sẽ có tiền tệ mất giá trong tương lai.

Trong mô hình Mundell-Fleming với tỷ giá thả nổi, chính sách tiền tệ mở rộng (tăng cung tiền) làm dịch chuyển đường LM sang phải, giảm lãi suất trong nước. Dòng vốn chảy ra làm nội tệ mất giá, tỷ giá hối đoái giảm. Sự mất giá này làm tăng xuất khẩu ròng, dịch chuyển đường IS sang phải và tăng sản lượng.

Hiệu ứng J-curve mô tả tình trạng cán cân thương mại có thể xấu đi trong ngắn hạn sau khi phá giá tiền tệ trước khi cải thiện trong dài hạn. Điều này xảy ra do trong ngắn hạn, khối lượng xuất nhập khẩu ít thay đổi, nhưng giá trị nhập khẩu tăng lên do giá tính bằng nội tệ cao hơn, làm tăng thâm hụt thương mại. Về dài hạn, khối lượng xuất khẩu tăng và nhập khẩu giảm, cải thiện cán cân thương mại.

Chế độ tỷ giá thả nổi cho phép chính sách tiền tệ độc lập hơn. Ngân hàng trung ương có thể tập trung vào các mục tiêu kinh tế vĩ mô trong nước như lạm phát và tăng trưởng mà không bị ràng buộc bởi việc duy trì tỷ giá cố định.

Trong mô hình Mundell-Fleming với tỷ giá cố định, khi chính phủ tăng chi tiêu công, đường IS dịch chuyển sang phải, ban đầu có xu hướng tăng lãi suất và sản lượng. Tuy nhiên, để duy trì tỷ giá cố định, ngân hàng trung ương phải tăng cung tiền, dịch chuyển đường LM sang phải, làm triệt tiêu áp lực tăng lãi suất và đưa sản lượng trở lại mức ban đầu, chỉ có cơ cấu chi tiêu thay đổi.

Trong chế độ tỷ giá hối đoái cố định, ngân hàng trung ương đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì tỷ giá ở mức mong muốn. Họ can thiệp vào thị trường ngoại hối bằng cách mua hoặc bán ngoại tệ để tác động đến cung và cầu.

PPP tuyệt đối cho rằng tỷ giá hối đoái danh nghĩa sẽ điều chỉnh để một rổ hàng hóa giống hệt nhau có giá bằng nhau ở cả hai quốc gia khi được quy đổi sang cùng một loại tiền tệ. Điều này dẫn đến tỷ giá danh nghĩa bằng tỷ lệ mức giá.

Hoán đổi tiền tệ (currency swap) là một thỏa thuận giữa hai bên để trao đổi dòng tiền (thường là cả gốc và lãi) bằng hai loại tiền tệ khác nhau trong một khoảng thời gian xác định. Mục đích có thể là quản lý rủi ro tỷ giá, giảm chi phí vay vốn, hoặc tiếp cận thị trường vốn nước ngoài.

Lý thuyết `bộ ba bất khả thi` hay `tam giác bất khả thi` cho rằng một quốc gia chỉ có thể lựa chọn tối đa hai trong ba mục tiêu chính sách: tỷ giá hối đoái cố định, tự do di chuyển vốn và chính sách tiền tệ độc lập. Việc theo đuổi cả ba mục tiêu cùng một lúc là không khả thi.

Khủng hoảng tiền tệ thường xảy ra khi các nhà đầu tư mất niềm tin vào khả năng của một quốc gia trong việc duy trì tỷ giá hối đoái cố định hoặc mức tỷ giá mục tiêu. Điều này có thể dẫn đến dòng vốn tháo chạy và sự sụt giảm mạnh giá trị tiền tệ.

Rủi ro quốc gia bao gồm các rủi ro chính trị, kinh tế, xã hội và pháp lý có thể ảnh hưởng đến khả năng trả nợ hoặc lợi nhuận từ đầu tư ở một quốc gia cụ thể. Nó là yếu tố quan trọng trong quyết định đầu tư và cho vay quốc tế.

Rủi ro chuyển đổi ngoại tệ (transaction exposure) phát sinh từ sự biến động tỷ giá hối đoái ảnh hưởng đến giá trị bằng đồng nội tệ của các khoản phải thu và phải trả bằng ngoại tệ đã xác định trong tương lai từ các giao dịch thương mại quốc tế hoặc các giao dịch tài chính khác.