Đề 12 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Nguyên lý kế toán

Tỷ số thanh toán hiện hành (Current Ratio) được tính bằng Tài sản ngắn hạn chia cho Nợ ngắn hạn, dùng để đánh giá khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn của doanh nghiệp bằng tài sản ngắn hạn hiện có.

Khả năng so sánh (Comparability) là một trong những phẩm chất thông tin kế toán quan trọng, yêu cầu thông tin tài chính phải được trình bày nhất quán và có thể so sánh được giữa các kỳ kế toán của cùng một doanh nghiệp và giữa các doanh nghiệp khác nhau trong cùng ngành, giúp người sử dụng thông tin đưa ra quyết định kinh tế.

Nguyên tắc thận trọng (Prudence or Conservatism) yêu cầu kế toán nên ghi nhận chi phí và nợ phải trả khi có khả năng xảy ra, và chỉ ghi nhận doanh thu và tài sản khi có bằng chứng chắc chắn về khả năng thu được hoặc sở hữu. Nguyên tắc này nhằm tránh lạc quan quá mức về tình hình tài chính.

Phương trình kế toán cơ bản (Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu) thể hiện sự cân bằng giữa nguồn lực của doanh nghiệp (Tài sản) và nguồn vốn hình thành nên nguồn lực đó (Nợ phải trả và Vốn chủ sở hữu).

Giá vốn hàng bán (Cost of Goods Sold - COGS) bao gồm các chi phí liên quan trực tiếp đến quá trình sản xuất hoặc mua hàng hóa để bán. Chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp là chi phí hoạt động, được ghi nhận riêng biệt trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh.

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Statement of Cash Flows) cung cấp thông tin về dòng tiền vào (cash inflows) và dòng tiền ra (cash outflows) của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán, phân loại theo hoạt động kinh doanh, hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính.

Chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) được xây dựng trên cơ sở tham khảo và tiếp thu các nguyên tắc, thông lệ kế toán quốc tế, đặc biệt là Chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS), để đảm bảo tính phù hợp và hội nhập quốc tế.

Bảng cân đối kế toán (Balance Sheet) là báo cáo tài chính tổng hợp, phản ánh tình hình tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể (thường là cuối kỳ kế toán).

Phương pháp FIFO (First-In, First-Out - Nhập trước, Xuất trước) giả định rằng hàng hóa nào nhập kho trước thì sẽ được xuất kho trước. Điều này có nghĩa là giá vốn hàng bán sẽ được tính theo giá của lô hàng nhập kho đầu tiên.

Mục tiêu chính của kiểm toán báo cáo tài chính là đưa ra ý kiến độc lập về tính trung thực và hợp lý của báo cáo tài chính, nhằm nâng cao độ tin cậy của thông tin tài chính cho người sử dụng. Mặc dù kiểm toán có thể phát hiện gian lận và sai sót, và có liên quan đến tuân thủ pháp luật, nhưng việc đảm bảo tuân thủ pháp luật thuế không phải là mục tiêu chính của kiểm toán báo cáo tài chính nói chung.

Chi phí cơ hội (Opportunity Cost) là lợi ích tiềm năng bị mất đi khi lựa chọn một phương án kinh doanh này thay vì một phương án kinh doanh khác. Nó thể hiện giá trị của cơ hội tốt nhất bị bỏ qua khi đưa ra quyết định.

Nguyên tắc cơ sở dồn tích (Accrual Basis) quy định doanh thu và chi phí được ghi nhận khi chúng phát sinh, không phụ thuộc vào thời điểm thực tế thu hoặc chi tiền. Đây là nguyên tắc nền tảng để báo cáo tài chính phản ánh đúng bản chất kinh tế của giao dịch.

Theo nguyên tắc cơ sở dồn tích, doanh thu được ghi nhận khi hàng hóa hoặc dịch vụ được chuyển giao cho khách hàng, tức là khi doanh nghiệp đã hoàn thành nghĩa vụ của mình và có quyền nhận thanh toán, không phụ thuộc vào thời điểm thực tế nhận tiền.

Phương pháp kiểm kê hàng tồn kho định kỳ (Periodic Inventory System) xác định số lượng hàng tồn kho và giá vốn hàng bán vào cuối kỳ kế toán thông qua kiểm kê thực tế. Phương pháp kiểm kê hàng tồn kho liên tục (Perpetual Inventory System) cập nhật liên tục số lượng hàng tồn kho sau mỗi giao dịch mua và bán.

Bút toán cải chính (Correcting Entry) được sử dụng để sửa chữa các sai sót đã được phát hiện trong sổ sách kế toán sau khi đã khóa sổ, đảm bảo báo cáo tài chính được trình bày trung thực và hợp lý.

Hao mòn lũy kế (Accumulated Depreciation) là tổng chi phí khấu hao đã được ghi nhận cho tài sản cố định kể từ khi đưa vào sử dụng. Nó được trình bày như một khoản mục giảm trừ giá trị của tài sản cố định trong phần Tài sản trên Bảng cân đối kế toán.

Trong hệ thống tài khoản chữ T, bên Nợ (Debit - DR) thường được sử dụng để ghi tăng tài sản và chi phí, đồng thời ghi giảm nợ phải trả, vốn chủ sở hữu và doanh thu. Ngược lại, bên Có (Credit - CR) ghi giảm tài sản và chi phí, đồng thời ghi tăng nợ phải trả, vốn chủ sở hữu và doanh thu.

Khoản chi phí trả trước tiền thuê văn phòng cho nhiều tháng sẽ được ghi nhận ban đầu là tài sản `Chi phí trả trước` (Prepaid Expenses) trên Bảng cân đối kế toán. Sau đó, chi phí này sẽ được phân bổ dần vào chi phí thuê văn phòng trong Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh theo từng tháng sử dụng dịch vụ, theo nguyên tắc phù hợp.

Hệ thống tài khoản kế toán thường được phân loại thành 5 loại tài khoản chính, phản ánh các yếu tố cơ bản của báo cáo tài chính: Tài sản, Nợ phải trả, Vốn chủ sở hữu, Doanh thu và Chi phí.

Bút toán điều chỉnh (Adjusting Entries) thường được thực hiện vào cuối kỳ kế toán, sau khi đã lập Bảng cân đối thử (Unadjusted Trial Balance) nhưng trước khi lập Báo cáo tài chính. Mục đích của bút toán điều chỉnh là để đảm bảo doanh thu và chi phí được ghi nhận đúng kỳ theo nguyên tắc cơ sở dồn tích.

Kế toán tài chính (Financial Accounting) tập trung vào việc lập báo cáo tài chính cho đối tượng bên ngoài (nhà đầu tư, chủ nợ, cơ quan quản lý) và tuân thủ các chuẩn mực kế toán. Kế toán quản trị (Managerial Accounting) cung cấp thông tin cho quản lý nội bộ để ra quyết định và linh hoạt hơn về hình thức và nội dung.

Chi phí biến đổi (Variable Costs) là loại chi phí thay đổi tỷ lệ thuận với mức độ hoạt động (ví dụ: sản lượng sản xuất, doanh số bán hàng). Ví dụ về chi phí biến đổi bao gồm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp (nếu trả theo sản phẩm), chi phí hoa hồng bán hàng.

Tiền gửi ngân hàng là một dạng tài sản ngắn hạn của doanh nghiệp, thể hiện nguồn lực kinh tế do doanh nghiệp kiểm soát và có thể mang lại lợi ích kinh tế trong tương lai. Các lựa chọn khác là nợ phải trả hoặc vốn chủ sở hữu.

Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Income Statement) phản ánh tình hình doanh thu, chi phí và lợi nhuận của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một kỳ kế toán như tháng, quý hoặc năm.

Nguyên giá của tài sản cố định (Historical Cost) bao gồm toàn bộ các chi phí mà doanh nghiệp phải bỏ ra để có được tài sản cố định ở trạng thái sẵn sàng để sử dụng, theo mục đích đã định, tại thời điểm đưa tài sản vào sử dụng.

Chi phí hoạt động (Operating Expenses) là các chi phí phát sinh trong quá trình hoạt động kinh doanh chính của doanh nghiệp. Chi phí lãi vay ngân hàng là chi phí tài chính, không phải chi phí hoạt động, và được ghi nhận riêng biệt.

Hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu (Debt-to-Equity Ratio) là một chỉ số đo lường cơ cấu vốn, thể hiện mức độ doanh nghiệp sử dụng nợ vay so với vốn chủ sở hữu để tài trợ cho hoạt động kinh doanh. Hệ số này càng cao cho thấy doanh nghiệp càng phụ thuộc vào nợ vay.

Phương pháp khấu hao đường thẳng (Straight-line Depreciation) phân bổ đều chi phí khấu hao tài sản trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của nó, phù hợp với trường hợp giá trị sử dụng tài sản giảm dần đều.

Khi doanh nghiệp mua chịu hàng hóa, Tài sản (Hàng tồn kho) tăng lên và đồng thời Nợ phải trả (Phải trả người bán) cũng tăng lên, để duy trì sự cân bằng của phương trình kế toán: Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu.

Trong doanh nghiệp tư nhân (Sole Proprietorship), chủ sở hữu và doanh nghiệp không có sự tách biệt về pháp lý. Do đó, chủ sở hữu chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản của mình về các khoản nợ và nghĩa vụ của doanh nghiệp.