Đề 12 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Thương mại quốc tế

Quy tắc xuất xứ là các quy định pháp lý để xác định quốc gia nơi hàng hóa được sản xuất hoặc chế biến đáng kể. Điều này quan trọng để áp dụng đúng thuế quan, các biện pháp phi thuế quan và các ưu đãi thương mại, đặc biệt trong các khu vực mậu dịch tự do hoặc liên minh thuế quan.

Lợi thế so sánh dựa trên chi phí cơ hội, không phải năng suất tuyệt đối hay chất lượng sản phẩm. Quốc gia có lợi thế so sánh nên chuyên môn hóa sản xuất và xuất khẩu hàng hóa có chi phí cơ hội thấp nhất.

CPTPP là một hiệp định thương mại tự do toàn diện, không chỉ bao gồm các cam kết về cắt giảm thuế quan mà còn mở rộng sang nhiều lĩnh vực khác như dịch vụ, đầu tư, sở hữu trí tuệ, lao động, môi trường, mua sắm chính phủ, và thương mại điện tử. Vì vậy, nó được coi là một FTA thế hệ mới với phạm vi cam kết rộng hơn.

Biện pháp chống bán phá giá là một loại thuế nhập khẩu bổ sung được áp dụng để đối phó với hành vi bán phá giá. Mục đích chính là để bù đắp sự chênh lệch giá và bảo vệ các ngành sản xuất nội địa khỏi thiệt hại do cạnh tranh không công bằng từ hàng hóa nhập khẩu bán phá giá.

Nguyên tắc MFN là một trụ cột của WTO, đảm bảo sự không phân biệt đối xử trong thương mại. Nếu một quốc gia thành viên WTO dành cho một quốc gia khác (thành viên WTO) một ưu đãi thương mại, thì ưu đãi đó phải được mở rộng ngay lập tức và vô điều kiện cho tất cả các thành viên WTO khác.

Lý thuyết vòng đời sản phẩm mô tả cách thức sản xuất và thương mại của một sản phẩm thay đổi qua các giai đoạn giới thiệu, tăng trưởng, trưởng thành và suy thoái. Ban đầu, sản phẩm thường được phát triển và sản xuất ở các nước phát triển, sau đó sản xuất dần dịch chuyển sang các nước đang phát triển khi sản phẩm trở nên tiêu chuẩn hóa và chi phí sản xuất trở thành yếu tố cạnh tranh quan trọng.

Mô hình Heckscher-Ohlin giải thích lợi thế so sánh dựa trên sự khác biệt về nguồn lực. Quốc gia có xu hướng xuất khẩu hàng hóa sử dụng nhiều yếu tố sản xuất mà quốc gia đó có tương đối dồi dào, và nhập khẩu hàng hóa sử dụng nhiều yếu tố sản xuất khan hiếm.

Tỷ giá hối đoái danh nghĩa là giá cả tương đối của hai đồng tiền. Nó cho biết cần bao nhiêu đơn vị của một đồng tiền để đổi lấy một đơn vị của đồng tiền khác trên thị trường ngoại hối.

Dumping là hành vi bán hàng hóa xuất khẩu với giá thấp hơn giá bán ở thị trường nội địa hoặc thấp hơn chi phí sản xuất. Dumping thường bị coi là hành vi cạnh tranh không lành mạnh và có thể bị các quốc gia nhập khẩu áp dụng các biện pháp chống bán phá giá.

Thâm hụt tài khoản vãng lai xảy ra khi tổng giá trị nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ, cộng với chi trả thu nhập từ đầu tư ra nước ngoài và chuyển giao vãng lai ra nước ngoài, lớn hơn tổng giá trị xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ, cộng với thu nhập từ đầu tư và chuyển giao vãng lai từ nước ngoài.

Tỷ giá hối đoái thực tế điều chỉnh tỷ giá hối đoái danh nghĩa theo mức giá tương đối giữa hai quốc gia. Nó cho biết sức mua tương đối của hàng hóa và dịch vụ giữa hai quốc gia, giúp so sánh chi phí thực tế khi mua hàng hóa và dịch vụ ở các quốc gia khác nhau.

Hàng rào phi thuế quan là các biện pháp chính sách ngoài thuế quan có thể hạn chế thương mại. Tiêu chuẩn kỹ thuật, quy định về vệ sinh dịch tễ, quy định về môi trường, thủ tục hải quan phức tạp, v.v., đều là các ví dụ về hàng rào phi thuế quan, có thể tạo ra chi phí và rào cản đối với nhập khẩu.

Ngoài việc xóa bỏ rào cản thương mại nội khối như FTA, liên minh thuế quan còn thiết lập một mức thuế quan chung áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu từ các quốc gia không phải thành viên. Điều này tạo nên sự khác biệt chính yếu so với FTA.

Thương mại quốc tế, về bản chất, tăng cường sự tương tác và phụ thuộc lẫn nhau giữa các quốc gia. Mục tiêu của thương mại quốc tế không phải là giảm sự phụ thuộc vào thị trường nước ngoài, mà là tận dụng lợi thế so sánh, mở rộng thị trường, và tăng cường hiệu quả kinh tế thông qua chuyên môn hóa và trao đổi hàng hóa, dịch vụ.

Cán cân thanh toán quốc tế là một bản ghi kế toán tổng hợp, ghi lại tất cả các giao dịch kinh tế (thương mại hàng hóa, dịch vụ, đầu tư, chuyển giao tài chính, v.v.) giữa một quốc gia và phần còn lại của thế giới trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một năm.

Phá giá đồng nội tệ làm cho hàng hóa xuất khẩu của quốc gia đó trở nên rẻ hơn tương đối so với hàng hóa của nước ngoài, và hàng hóa nhập khẩu trở nên đắt hơn tương đối. Do đó, phá giá thường được kỳ vọng sẽ thúc đẩy xuất khẩu và hạn chế nhập khẩu.

Các quốc gia quá phụ thuộc vào xuất khẩu dễ bị tổn thương khi nhu cầu từ thị trường xuất khẩu giảm sút do suy thoái kinh tế toàn cầu, thay đổi chính sách thương mại của đối tác, hoặc các rủi ro địa chính trị. Sự phụ thuộc này có thể gây ra bất ổn kinh tế.

Một lập luận phổ biến ủng hộ bảo hộ thương mại là bảo vệ các ngành công nghiệp mới phát triển khỏi cạnh tranh nước ngoài cho đến khi chúng đủ mạnh để cạnh tranh quốc tế. Bảo hộ cũng có thể được viện dẫn để bảo vệ việc làm trong nước trong các ngành công nghiệp đang gặp khó khăn.

Điều kiện Marshall-Lerner là một điều kiện cần thiết để phá giá tiền tệ (hoặc giảm giá tiền tệ) cải thiện cán cân thương mại của một quốc gia. Điều kiện này liên quan đến độ co giãn của cầu nhập khẩu và xuất khẩu.

FTA tập trung vào việc giảm thiểu hoặc loại bỏ các rào cản thương mại (chủ yếu là thuế quan và hạn ngạch) giữa các quốc gia thành viên, nhằm thúc đẩy thương mại tự do trong khu vực. Mỗi quốc gia vẫn giữ chính sách thương mại độc lập với bên ngoài.

Thuế quan là một loại thuế đánh vào hàng hóa nhập khẩu. Khi thuế quan được áp dụng, chi phí nhập khẩu hàng hóa tăng lên, dẫn đến giá bán của hàng hóa nhập khẩu trên thị trường nội địa cũng tăng.

Trợ cấp xuất khẩu làm giảm chi phí sản xuất cho nhà xuất khẩu, cho phép họ bán hàng hóa với giá thấp hơn trên thị trường quốc tế. Điều này tạo ra lợi thế cạnh tranh không công bằng, gây khó khăn cho các nhà sản xuất nội địa ở quốc gia nhập khẩu.

Mở cửa thương mại dịch vụ, đặc biệt là dịch vụ chuyên môn, có thể tạo ra cơ hội cho người lao động có tay nghề cao di chuyển đến các quốc gia phát triển hơn với mức lương và điều kiện làm việc hấp dẫn hơn. Điều này có thể dẫn đến chảy máu chất xám, tức là sự di cư của người lao động có trình độ cao từ quốc gia đang phát triển sang quốc gia phát triển.

Thị trường chung tiến xa hơn liên minh thuế quan bằng cách bổ sung thêm tự do di chuyển vốn và lao động giữa các nước thành viên. Điều này tạo ra một thị trường tích hợp sâu rộng hơn, không chỉ về thương mại hàng hóa mà còn về các yếu tố sản xuất.

WTO là tổ chức quốc tế điều chỉnh thương mại giữa các quốc gia. Vai trò chính của WTO là tạo ra một hệ thống thương mại dựa trên luật lệ, minh bạch và dễ dự đoán, đồng thời giải quyết các tranh chấp thương mại.

Tỷ lệ thương mại (terms of trade) là một chỉ số đo lường sức mạnh thương mại của một quốc gia. Nó phản ánh lượng hàng hóa nhập khẩu mà một quốc gia có thể nhận được cho một đơn vị hàng hóa xuất khẩu. Tỷ lệ thương mại được cải thiện khi giá xuất khẩu tăng lên so với giá nhập khẩu.

Hiệu ứng J-curve mô tả tình trạng cán cân thương mại có thể xấu đi trong ngắn hạn sau khi phá giá tiền tệ, do độ trễ trong điều chỉnh khối lượng xuất nhập khẩu và hiệu ứng định giá. Sau đó, cán cân thương mại sẽ cải thiện khi các điều chỉnh về khối lượng phát huy tác dụng.

Chính sách thay thế nhập khẩu hướng tới việc phát triển các ngành công nghiệp trong nước để sản xuất các mặt hàng mà trước đây quốc gia phải nhập khẩu. Mục tiêu là giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu, thúc đẩy công nghiệp hóa trong nước, và bảo vệ các ngành công nghiệp non trẻ.

Hạn ngạch nhập khẩu trực tiếp giới hạn về lượng hàng hóa được phép nhập khẩu, trong khi thuế quan điều chỉnh giá cả và gián tiếp tác động đến lượng nhập khẩu thông qua cơ chế giá.

Tài khoản vãng lai ghi lại các giao dịch liên quan đến luồng hàng hóa, dịch vụ, thu nhập và chuyển giao hiện hành. Các thành phần chính bao gồm cán cân thương mại hàng hóa, cán cân thương mại dịch vụ, thu nhập từ đầu tư (lãi, cổ tức, lợi nhuận) và các khoản chuyển giao vãng lai (viện trợ, kiều hối).