Đề 13 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Giao dịch thương mại quốc tế

Phương thức 3 - Hiện diện thương mại trong GATS (Hiệp định chung về Thương mại Dịch vụ) của WTO đề cập đến việc cung cấp dịch vụ thông qua việc doanh nghiệp nước ngoài thiết lập hiện diện thương mại, như chi nhánh, công ty con, văn phòng đại diện, tại quốc gia khác.

Khi xuất khẩu lớn hơn nhập khẩu, quốc gia đó có cán cân thương mại thặng dư, nghĩa là thu về nhiều ngoại tệ hơn chi ra từ hoạt động thương mại hàng hóa và dịch vụ.

Nguyên tắc MFN là một trụ cột của WTO, yêu cầu các quốc gia thành viên phải đối xử bình đẳng với tất cả các thành viên khác. Bất kỳ ưu đãi thương mại nào (ví dụ: giảm thuế quan) dành cho một quốc gia thành viên cũng phải được mở rộng ngay lập tức và vô điều kiện cho tất cả các thành viên khác.

Giao dịch thương mại quốc tế tập trung vào trao đổi hàng hóa và dịch vụ vượt qua biên giới quốc gia. Các lựa chọn khác đề cập đến hoạt động kinh tế quốc tế nhưng không phải định nghĩa trọng tâm của thương mại quốc tế.

Điều kiện thương mại đo lường sức mua quốc tế của hàng xuất khẩu của một quốc gia, được tính bằng tỷ lệ giữa chỉ số giá xuất khẩu và chỉ số giá nhập khẩu. Nó phản ánh quốc gia nhận được bao nhiêu hàng nhập khẩu cho mỗi đơn vị hàng xuất khẩu.

Toàn cầu hóa mang lại cơ hội phát triển nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro cho các nước đang phát triển, bao gồm nguy cơ bị các công ty đa quốc gia bóc lột lao động, khai thác tài nguyên và gây ô nhiễm môi trường trong quá trình cạnh tranh thu hút đầu tư nước ngoài.

Tỷ lệ tổng kim ngạch xuất nhập khẩu so với GDP (thương mại/GDP) là một chỉ số phổ biến để đo lường mức độ mở cửa thương mại của một nền kinh tế. Tỷ lệ này càng cao, nền kinh tế càng hướng ngoại và phụ thuộc vào thương mại quốc tế.

Biến động tỷ giá hối đoái trực tiếp tác động đến giá cả hàng hóa và dịch vụ khi quy đổi giữa các đồng tiền. Tỷ giá thay đổi khiến hàng nhập khẩu trở nên đắt hơn hoặc rẻ hơn và hàng xuất khẩu cũng vậy, ảnh hưởng đến quyết định thương mại.

Thuế là một thách thức lớn trong thương mại điện tử quốc tế do tính chất xuyên biên giới và vô hình của hàng hóa, dịch vụ số. Việc xác định địa điểm tiêu thụ, cơ chế thu thuế và phân chia quyền thu thuế giữa các quốc gia trở nên phức tạp hơn so với thương mại truyền thống.

Thuế nhập khẩu cao là một rào cản thương mại, nhằm hạn chế nhập khẩu, không phải là trợ cấp xuất khẩu. Trợ cấp xuất khẩu là các biện pháp chính phủ hỗ trợ các nhà xuất khẩu, làm giảm chi phí hoặc tăng doanh thu xuất khẩu (như tín dụng ưu đãi, giảm thuế, hỗ trợ trực tiếp).

Thương mại nội ngành xảy ra khi các quốc gia trao đổi các sản phẩm tương tự hoặc thuộc cùng ngành công nghiệp. Ví dụ điển hình là việc các nước phát triển trao đổi hàng hóa chế tạo, như ô tô, máy bay, điện tử, thường có sự khác biệt về mẫu mã, thương hiệu, chất lượng hơn là khác biệt về ngành.

Theo điều kiện Marshall-Lerner, nếu tổng độ co giãn của cầu xuất khẩu và cầu nhập khẩu (tính theo giá cả) đủ lớn (lớn hơn 1), phá giá đồng tiền sẽ làm hàng xuất khẩu trở nên rẻ hơn và hàng nhập khẩu đắt hơn, dẫn đến cải thiện cán cân thương mại. Tuy nhiên, cần lưu ý đến hiệu ứng J-curve, có thể có suy giảm tạm thời trước khi cải thiện.

Dumping là hành vi bán phá giá, khi doanh nghiệp xuất khẩu bán hàng hóa ở thị trường nước ngoài với giá thấp hơn giá bán ở thị trường trong nước hoặc thấp hơn chi phí sản xuất, nhằm chiếm thị phần hoặc loại bỏ đối thủ cạnh tranh.

Liên minh kinh tế là hình thức hội nhập cao nhất, bao gồm khu vực mậu dịch tự do, liên minh thuế quan, thị trường chung và thêm vào đó là hài hòa hóa chính sách kinh tế vĩ mô và có thể cả tiền tệ chung.

Mô hình Heckscher-Ohlin cho rằng các quốc gia sẽ có lợi thế so sánh và xuất khẩu hàng hóa sử dụng nhiều yếu tố sản xuất mà quốc gia đó có tương đối dồi dào. Ví dụ, quốc gia có nhiều lao động sẽ xuất khẩu hàng hóa thâm dụng lao động.

Lợi thế so sánh tập trung vào việc sản xuất hàng hóa/dịch vụ với chi phí cơ hội thấp hơn so với quốc gia khác, ngay cả khi một quốc gia có lợi thế tuyệt đối (năng suất cao hơn) trong mọi lĩnh vực. Lợi thế tuyệt đối chỉ đơn thuần là khả năng sản xuất nhiều hơn với cùng một lượng đầu vào.

Biện pháp tự vệ thương mại được WTO cho phép áp dụng một cách tạm thời khi có sự gia tăng đột biến về nhập khẩu một sản phẩm nào đó, gây ra hoặc đe dọa gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho ngành sản xuất trong nước. Biện pháp này nhằm bảo vệ ngành sản xuất trong nước khỏi áp lực cạnh tranh quá lớn.

Lý thuyết thương mại mới, khác với các lý thuyết cổ điển, tập trung vào các yếu tố như quy mô kinh tế, mạng lưới ngoại ứng, lợi thế của người đi đầu và cạnh tranh không hoàn hảo để giải thích thương mại, đặc biệt là thương mại nội ngành giữa các nước phát triển.

Chi phí vận chuyển và giao dịch thương mại (ví dụ: chi phí thông tin, chi phí hợp đồng, chi phí vận tải, bảo hiểm) là những rào cản tự nhiên đối với thương mại quốc tế. Chúng làm tăng chi phí hàng hóa nhập khẩu và giảm lợi nhuận từ xuất khẩu, do đó có thể làm giảm lợi ích thực tế từ thương mại so với lý thuyết.

Bảo hộ mậu dịch, như thuế quan hoặc hạn ngạch, có thể bảo vệ các ngành công nghiệp nội địa khỏi cạnh tranh nhập khẩu, giúp chúng có thời gian phát triển hoặc phục hồi. Tuy nhiên, về dài hạn, nó có thể giảm hiệu quả và gây ra chi phí cho người tiêu dùng và nền kinh tế.

Quy tắc xuất xứ xác định quốc gia mà hàng hóa được coi là có nguồn gốc từ đó. Điều này quan trọng để áp dụng các biện pháp thuế quan ưu đãi (trong các FTA), các biện pháp phòng vệ thương mại và các quy định thương mại khác dựa trên nguồn gốc xuất xứ.

Chính sách tỷ giá hối đoái cố định ở mức cao (đồng nội tệ mạnh) làm cho hàng xuất khẩu trở nên đắt hơn và kém cạnh tranh trên thị trường quốc tế, do đó không phải là biện pháp thúc đẩy xuất khẩu. Các lựa chọn khác (khu chế xuất, FTA, xúc tiến thương mại) đều là các biện pháp phổ biến để khuyến khích xuất khẩu.

Hạn ngạch thuế quan kết hợp hai công cụ: hạn ngạch (giới hạn số lượng nhập khẩu) và thuế quan (thuế đánh vào hàng nhập khẩu). Lượng nhập khẩu trong hạn ngạch chịu thuế suất thấp hơn, còn lượng vượt hạn ngạch chịu thuế suất cao hơn.

Cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO là một yếu tố then chốt, đảm bảo tính hiệu lực và khả năng thực thi của hệ thống thương mại đa phương. Nó cung cấp một diễn đàn trung lập và dựa trên luật lệ để giải quyết tranh chấp giữa các quốc gia thành viên, tránh leo thang thành xung đột thương mại.

WTO tập trung vào các vấn đề thương mại, thiết lập quy tắc, giải quyết tranh chấp và thúc đẩy tự do hóa thương mại. Viện trợ tài chính cho các nước đang phát triển là chức năng chính của các tổ chức khác như Ngân hàng Thế giới (World Bank) hoặc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).

Mục tiêu cốt lõi của AFTA là tạo ra một khu vực thương mại tự do trong ASEAN bằng cách giảm thiểu và loại bỏ thuế quan và các rào cản thương mại khác giữa các quốc gia thành viên, thúc đẩy thương mại nội khối ASEAN.

Mặc dù thặng dư thương mại có thể là một kết quả tích cực, nhưng tối đa hóa thặng dư thương mại `bằng mọi giá` không phải là mục tiêu chính sách thương mại hợp lý. Chính sách thương mại nên hướng tới các mục tiêu rộng hơn như tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm, phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh, không chỉ đơn thuần là thặng dư thương mại.

Thuế nhập khẩu là một rào cản thuế quan, không phải phi thuế quan. Các lựa chọn khác (hạn ngạch, tiêu chuẩn kỹ thuật, quy định xuất xứ) là các biện pháp phi thuế quan, thường được sử dụng để hạn chế thương mại nhập khẩu và bảo hộ sản xuất trong nước.

Mục tiêu chính của FTA là tự do hóa thương mại bằng cách giảm hoặc loại bỏ các rào cản thương mại như thuế quan và hạn ngạch giữa các quốc gia thành viên, nhằm thúc đẩy trao đổi thương mại.

Chuỗi cung ứng toàn cầu có tính liên kết và phụ thuộc lẫn nhau cao. Sự kiện ở một điểm (ví dụ: chiến tranh, dịch bệnh, thiên tai) có thể nhanh chóng lan rộng, gây gián đoạn sản xuất, vận chuyển và thương mại trên toàn cầu do sự phụ thuộc vào các nguồn cung ứng và thị trường quốc tế.