Đề 13 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Kế toán tài chính

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Statement of Cash Flows) cung cấp thông tin về các dòng tiền vào và ra của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán, phân loại theo hoạt động kinh doanh, hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính.

Ý kiến kiểm toán `chấp nhận toàn phần` (Unqualified opinion) là ý kiến tốt nhất mà kiểm toán viên có thể đưa ra. Nó có nghĩa là báo cáo tài chính được kiểm toán đã được trình bày một cách trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu, tuân thủ khuôn khổ lập pháp báo cáo tài chính được áp dụng.

Lợi nhuận gộp (Gross profit) là lợi nhuận thu được từ hoạt động bán hàng và cung cấp dịch vụ, được tính bằng cách lấy Doanh thu thuần trừ đi Giá vốn hàng bán. Nó thể hiện khả năng tạo ra lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh cốt lõi.

Vốn chủ sở hữu đại diện cho phần còn lại của tài sản doanh nghiệp sau khi trừ đi nợ phải trả. Nó phản ánh quyền lợi của chủ sở hữu đối với tài sản thuần của doanh nghiệp (Tài sản - Nợ phải trả = Vốn chủ sở hữu).

Nguyên tắc giá gốc (Historical cost principle) yêu cầu tài sản được ghi nhận ban đầu theo giá gốc tại thời điểm mua. Do đó, hàng tồn kho ban đầu được ghi nhận theo giá mua.

Chi phí hoạt động là chi phí liên quan đến hoạt động kinh doanh chính của doanh nghiệp. Chi phí lãi vay ngân hàng thường được phân loại là chi phí tài chính, không phải chi phí hoạt động.

Hoạt động đầu tư trong báo cáo lưu chuyển tiền tệ liên quan đến việc mua và bán tài sản dài hạn như tài sản cố định, đầu tư tài chính. Mua sắm tài sản cố định là một hoạt động đầu tư.

Phương pháp FIFO (First-In, First-Out) giả định rằng hàng hóa nhập kho trước sẽ được xuất kho trước. Do đó, giá vốn hàng bán được tính theo giá của lô hàng nhập trước, và hàng tồn kho cuối kỳ phản ánh giá của lô hàng nhập sau.

Nguyên tắc thận trọng (Prudence concept) yêu cầu kế toán phải thận trọng, không lạc quan quá mức. Nên ghi nhận chi phí khi có khả năng xảy ra (ngay cả khi chưa chắc chắn), và chỉ ghi nhận doanh thu khi có đủ bằng chứng chắc chắn về khả năng thu được.

Chi phí khấu hao là chi phí phân bổ giá trị của tài sản cố định trong quá trình sử dụng và được ghi nhận là chi phí hoạt động trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, làm giảm lợi nhuận.

Tỷ số thanh toán hiện hành (Current ratio) đo lường khả năng thanh toán nợ ngắn hạn của doanh nghiệp bằng tài sản ngắn hạn. Công thức tính là Tài sản ngắn hạn / Nợ phải trả ngắn hạn.

Theo VAS, thời gian sử dụng hữu ích của tài sản cố định vô hình do doanh nghiệp tự xác định dựa trên các yếu tố như kinh nghiệm, ước tính về khả năng sử dụng, khấu hao thông thường của tài sản tương tự, v.v. Không có quy định cứng nhắc về thời gian cụ thể.

Tài khoản `Dự phòng phải thu khó đòi` được sử dụng để ước tính và ghi nhận trước chi phí cho các khoản nợ phải thu có thể không đòi được trong tương lai. Đây là một biện pháp thận trọng, đảm bảo báo cáo tài chính phản ánh giá trị thuần có thể thực hiện được của các khoản phải thu.

Nợ phải trả (Liabilities) thể hiện nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp đối với các bên khác. Vay ngắn hạn là một khoản nợ phải trả, cần thanh toán trong ngắn hạn. Các lựa chọn khác là tài sản hoặc vốn chủ sở hữu.

Nguyên tắc phù hợp (Matching principle) yêu cầu doanh thu và chi phí liên quan phải được ghi nhận đồng thời trong cùng một kỳ kế toán để xác định chính xác kết quả kinh doanh của kỳ đó.

Phương pháp khấu hao đường thẳng phân bổ đều giá trị khấu hao của tài sản (nguyên giá trừ giá trị thanh lý ước tính) cho mỗi năm trong thời gian sử dụng hữu ích của tài sản, tạo ra chi phí khấu hao hàng năm bằng nhau.

Các yếu tố cơ bản của báo cáo tài chính thường bao gồm tính thích hợp (Relevance) và tính đáng tin cậy (Reliability). Tính kịp thời (Timeliness) và khả năng so sánh (Comparability) là các yếu tố nâng cao chất lượng thông tin. Tính bí mật (Confidentiality) không phải là yếu tố cơ bản của báo cáo tài chính mà là một nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp của kế toán.

Kế toán dồn tích ghi nhận doanh thu khi chúng được thực hiện (earned) và chi phí khi chúng phát sinh (incurred), bất kể thời điểm dòng tiền vào hoặc ra. Điều này khác với kế toán tiền mặt (cash basis accounting).

Doanh thu từ hoạt động kinh doanh làm tăng lợi nhuận, lợi nhuận giữ lại, và do đó làm tăng vốn chủ sở hữu. Các lựa chọn khác như cổ tức, lỗ ròng, chi phí hoạt động đều làm giảm vốn chủ sở hữu.

Mua chịu hàng hóa làm tăng hàng tồn kho (Tài sản) và đồng thời phát sinh khoản phải trả người bán (Nợ phải trả), do đó nghiệp vụ này làm tăng cả Tài sản và Nợ phải trả.

Tài sản ngắn hạn là tài sản có thời gian sử dụng hoặc chuyển đổi thành tiền trong vòng một năm hoặc một chu kỳ kinh doanh thông thường. Nhà xưởng và thiết bị là tài sản dài hạn, có thời gian sử dụng lâu dài hơn.

Bút toán điều chỉnh (Adjusting entries) được thực hiện vào cuối kỳ kế toán, trước khi lập báo cáo tài chính. Mục đích là để đảm bảo doanh thu và chi phí được ghi nhận đúng kỳ theo nguyên tắc dồn tích.

Bảng cân đối kế toán (Balance Sheet) cung cấp một bức tranh về tình hình tài chính của doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể, thể hiện cơ cấu tài sản, nguồn vốn (nợ phải trả và vốn chủ sở hữu).

IFRS (Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế) thường được mô tả là `nguyên tắc dựa trên` (principles-based), tập trung vào các nguyên tắc chung và yêu cầu xét đoán chuyên môn. VAS (Chuẩn mực kế toán Việt Nam) có xu hướng `quy tắc dựa trên` (rules-based), chi tiết hơn và cụ thể hơn trong một số trường hợp.

Khi trả nợ vay ngân hàng bằng tiền mặt, tiền mặt (Tài sản) giảm và nợ vay ngân hàng (Nợ phải trả) cũng giảm. Vốn chủ sở hữu không bị ảnh hưởng trực tiếp bởi nghiệp vụ này.

Phân tích tỷ số tài chính sử dụng các tỷ số được tính toán từ báo cáo tài chính để đánh giá các khía cạnh khác nhau của tình hình tài chính và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, như khả năng thanh toán, khả năng sinh lời, hiệu quả hoạt động, v.v.

Công thức kế toán cơ bản (phương trình kế toán) là Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu. Nó thể hiện sự cân bằng giữa nguồn lực doanh nghiệp sở hữu (Tài sản) và nguồn vốn hình thành nguồn lực đó (Nợ phải trả và Vốn chủ sở hữu).

Báo cáo tài chính cơ bản bao gồm Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ và Bản thuyết minh Báo cáo tài chính. Báo cáo quản trị chi phí là báo cáo nội bộ, thuộc kế toán quản trị.

Báo cáo tài chính hợp nhất được lập khi một doanh nghiệp (công ty mẹ) có quyền kiểm soát đối với một hoặc nhiều doanh nghiệp khác (công ty con). Báo cáo này trình bày tình hình tài chính và kết quả hoạt động kinh doanh của tập đoàn như một thực thể kinh tế thống nhất.

Kế toán tài chính tập trung vào việc cung cấp thông tin cho các bên bên ngoài như nhà đầu tư, chủ nợ, cơ quan quản lý. Các lựa chọn khác liên quan đến kế toán quản trị, thuế hoặc kiểm toán.