Đề 13 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Nhi khoa

Nystatin là thuốc kháng nấm thường được sử dụng tại chỗ để điều trị tưa miệng do nấm Candida ở trẻ sơ sinh. Amoxicillin và Ceftriaxone là kháng sinh, không có tác dụng với nấm. Paracetamol là thuốc hạ sốt giảm đau.

WHO và các tổ chức y tế khuyến cáo nên bắt đầu cho trẻ ăn dặm khi trẻ được khoảng 6 tháng tuổi. Trước 6 tháng tuổi, sữa mẹ hoặc sữa công thức đã đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng của trẻ.

Sốt cao liên tục không phải là triệu chứng điển hình của hen phế quản. Hen phế quản thường có các triệu chứng như ho khan, khò khè, khó thở (thì thở ra khó khăn hơn), nặng ngực, đặc biệt là về đêm hoặc khi thay đổi thời tiết, gắng sức.

Không khuyến cáo chườm lạnh bằng nước đá để hạ sốt cho trẻ em vì có thể gây co mạch ngoại vi, làm giảm thải nhiệt và gây khó chịu cho trẻ. Các biện pháp đúng là dùng thuốc hạ sốt (Paracetamol hoặc Ibuprofen), chườm ấm (nách, bẹn), cởi bớt quần áo, cho trẻ uống nhiều nước.

Vaccine 5 trong 1 Quinvaxem (thường được thay thế bằng các vaccine tương tự khác) phòng ngừa 5 bệnh: bạch hầu, uốn ván, ho gà, Hib (viêm phổi, viêm màng não do Haemophilus influenzae type b), và viêm gan B.

Vaccine Rotavirus là biện pháp phòng ngừa đặc hiệu và hiệu quả nhất đối với tiêu chảy do Rotavirus. Các biện pháp khác như rửa tay, vệ sinh thực phẩm cũng quan trọng nhưng không đặc hiệu bằng vaccine.

Bệnh tay chân miệng thường do Coxsackievirus A16 gây ra. Enterovirus 71 (EV71) cũng gây bệnh tay chân miệng nhưng thường liên quan đến các biến chứng nặng hơn như viêm não, viêm cơ tim.

Thông liên thất là bệnh tim bẩm sinh không tím (hoặc tím muộn nếu lỗ thông lớn gây tăng áp phổi). Các bệnh còn lại (Tứ chứng Fallot, Chuyển vị đại động mạch, Thân chung động mạch) đều là bệnh tim bẩm sinh tím, gây tím tái sớm ở trẻ.

Virus hợp bào hô hấp (RSV) là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm phổi ở trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt là ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi. Streptococcus pneumoniae thường gặp hơn ở trẻ lớn hơn và người lớn.

Vàng da sinh lý ở trẻ sơ sinh là do cả tăng sản xuất bilirubin (do vỡ hồng cầu thai nhi) và giảm thải trừ bilirubin (do chức năng gan chưa trưởng thành). Vàng da bệnh lý có thể do nhiều nguyên nhân khác, bao gồm nhiễm trùng.

Tam chứng Fontana (tím tái, khó thở, tiếng thổi tim) là dấu hiệu gợi ý bệnh tim bẩm sinh Tứ chứng Fallot. Đây là bệnh tim bẩm sinh tím phức tạp thường gặp.

Sữa tươi nguyên kem không được khuyến cáo cho trẻ dưới 12 tháng tuổi vì hàm lượng protein và muối khoáng cao có thể gây quá tải cho thận của trẻ, và hàm lượng sắt thấp không đáp ứng đủ nhu cầu của trẻ.

Viêm não là biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh sởi, có thể gây tử vong hoặc di chứng thần kinh nặng nề. Viêm phổi cũng là biến chứng thường gặp và nghiêm trọng, nhưng viêm não có tỷ lệ tử vong và di chứng cao hơn.

Lịch tiêm chủng mở rộng ở Việt Nam cho trẻ dưới 1 tuổi bao gồm các thời điểm: khi sinh (BCG, viêm gan B), 2, 3, 4 tháng tuổi (5 trong 1 hoặc 6 trong 1), 6 tháng (uống bại liệt lần 2), 9 tháng (sởi). 15 tháng tuổi thường là lịch tiêm nhắc lại hoặc các vaccine khác ngoài chương trình tiêm chủng mở rộng.

Rubella (sởi Đức) rất nguy hiểm cho phụ nữ mang thai, đặc biệt là trong 3 tháng đầu thai kỳ, vì có thể gây sảy thai, sinh non, và đặc biệt là hội chứng rubella bẩm sinh (CRS) với nhiều dị tật nghiêm trọng ở thai nhi (tim, mắt, não, điếc).

Nguyên tắc `4 đúng` trong sử dụng kháng sinh là: đúng thuốc (chọn kháng sinh phù hợp với tác nhân gây bệnh), đúng liều (đủ liều theo cân nặng và tuổi), đúng đường dùng (uống, tiêm...), và đúng thời gian (đủ thời gian điều trị).

Tiếp xúc đầy đủ với ánh nắng mặt trời giúp cơ thể tự tổng hợp vitamin D, do đó làm giảm nguy cơ còi xương. Các yếu tố khác như sinh non, da sẫm màu (khả năng tổng hợp vitamin D kém hơn), bú mẹ hoàn toàn kéo dài (sữa mẹ ít vitamin D) lại làm tăng nguy cơ.

Thuốc giãn phế quản tác dụng ngắn (SABA) như Salbutamol (Ventolin) là thuốc được sử dụng đầu tay để cắt cơn hen phế quản cấp ở trẻ em. Corticosteroid đường uống hoặc khí dung được dùng để kiểm soát viêm đường thở lâu dài, không phải để cắt cơn cấp. Kháng sinh không có vai trò trong điều trị hen phế quản trừ khi có bội nhiễm vi khuẩn.

Trong cấp cứu ngừng tuần hoàn ở trẻ em (khi có 2 người cấp cứu), tỷ lệ ép tim và thổi ngạt là 15:2. Nếu chỉ có 1 người cấp cứu, tỷ lệ là 30:2, tương tự như người lớn.

Thở khò khè không phải là dấu hiệu nguy hiểm ở trẻ dưới 2 tháng tuổi theo phân loại của WHO. Các dấu hiệu nguy hiểm bao gồm bú kém/bỏ bú, sốt cao, li bì, co giật, thở nhanh, rút lõm lồng ngực nặng, tím tái, vàng da nặng.

Chu vi vòng đầu theo tuổi chủ yếu được sử dụng để đánh giá sự phát triển não bộ và phát hiện các bất thường về kích thước đầu (ví dụ: não úng thủy, đầu nhỏ). Các chỉ số cân nặng theo tuổi, chiều cao theo tuổi, và cân nặng theo chiều cao được sử dụng phổ biến để đánh giá tình trạng dinh dưỡng (còi xương, suy dinh dưỡng, thừa cân béo phì).

Khó thở, thở rít thanh quản là dấu hiệu của phản ứng phản vệ độ 3 (theo шкала Ring-Messmer), là mức độ nguy hiểm nhất vì gây tắc nghẽn đường thở, cần xử trí cấp cứu ngay lập tức (tiêm Adrenaline).

Viêm phổi không phải là biến chứng điển hình của bệnh quai bị. Các biến chứng thường gặp của quai bị bao gồm viêm tinh hoàn (ở bé trai), viêm buồng trứng (ở bé gái), viêm màng não, viêm tụy, điếc.

Tầm soát suy giáp bẩm sinh là xét nghiệm thường quy được thực hiện cho trẻ sơ sinh trong vòng 24-48 giờ sau sinh để phát hiện sớm và điều trị kịp thời, tránh ảnh hưởng đến phát triển trí tuệ của trẻ.

Virus hợp bào hô hấp (RSV) là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm tiểu phế quản ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 2 tuổi. Viêm tiểu phế quản là tình trạng viêm nhiễm các tiểu phế quản, gây khó thở, khò khè.

Ho nhiều, sổ mũi là triệu chứng của nhiễm trùng đường hô hấp trên, không phải là dấu hiệu của viêm màng não. Các dấu hiệu của viêm màng não bao gồm sốt cao, đau đầu, cứng gáy, thóp phồng (ở trẻ nhỏ), li bì, co giật, nôn vọt.

Oresol (ORS) có vai trò chính là bù nước và điện giải bị mất do tiêu chảy. ORS không có tác dụng cầm tiêu chảy, diệt vi khuẩn hay giảm đau bụng. Điều trị tiêu chảy cấp chủ yếu là bù nước và điện giải, và điều trị nguyên nhân nếu có.

Đối với trẻ dưới 1 tuổi bị hóc dị vật, biện pháp đầu tiên và quan trọng nhất là thực hiện nghiệm pháp vỗ lưng và ấn ngực (5 vỗ lưng, 5 ấn ngực). Nghiệm pháp Heimlich thường áp dụng cho trẻ lớn hơn và người lớn. Gắp dị vật bằng tay chỉ thực hiện khi nhìn thấy dị vật và dễ dàng lấy ra. Không cho trẻ uống nước khi đang hóc dị vật vì có thể gây sặc.

Không nên cố gắng cho trẻ uống thuốc hạ sốt khi đang co giật vì có thể gây sặc. Các biện pháp đúng là đặt trẻ nằm nghiêng (tránh sặc), nới rộng quần áo, chườm ấm (nách, bẹn) để hạ sốt, và nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế.

Dấu hiệu sớm nhất của dậy thì ở bé gái thường là ngực bắt đầu phát triển (mọc mầm vú). Các dấu hiệu khác như lông mu, tăng chiều cao, kinh nguyệt xuất hiện sau.