Đề 13 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Quản trị tài chính

Công cụ phái sinh (Derivatives) như hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn, hợp đồng hoán đổi... được sử dụng chủ yếu cho mục đích phòng ngừa rủi ro (hedging) và đầu cơ (speculation) trên thị trường tài chính.

Giá trị hiện tại thuần (Net Present Value - NPV) là hiệu số giữa giá trị hiện tại của dòng tiền vào và giá trị hiện tại của dòng tiền ra của dự án đầu tư. NPV dương cho thấy dự án có khả năng sinh lời và gia tăng giá trị cho doanh nghiệp.

Rủi ro hệ thống (systematic risk) là loại rủi ro ảnh hưởng đến toàn bộ thị trường hoặc một phần lớn thị trường, không thể loại bỏ bằng cách đa dạng hóa danh mục đầu tư. Nó còn được gọi là rủi ro thị trường (market risk) hoặc rủi ro không đa dạng hóa được.

Vốn chủ sở hữu (Equity) đại diện cho phần vốn thuộc sở hữu của chủ doanh nghiệp, bao gồm vốn góp ban đầu hoặc vốn cổ phần, và lợi nhuận giữ lại từ hoạt động kinh doanh được tái đầu tư vào doanh nghiệp.

Quản lý nợ phải trả hiệu quả nhằm mục tiêu đảm bảo doanh nghiệp có đủ khả năng thanh toán các khoản nợ khi đến hạn, đồng thời tối ưu hóa chi phí sử dụng nợ (lãi suất, phí vay...) để giảm chi phí vốn và tăng lợi nhuận.

Các quyết định tài chính cơ bản bao gồm quyết định đầu tư (vào tài sản nào), quyết định nguồn vốn (huy động vốn từ đâu và như thế nào), và quyết định phân phối lợi nhuận (chia cổ tức hay tái đầu tư). Quyết định sản xuất thuộc về quản trị sản xuất, không phải quản trị tài chính.

Hedging (phòng ngừa rủi ro) tỷ giá hối đoái là các chiến lược và công cụ tài chính được sử dụng để giảm thiểu hoặc loại bỏ tác động tiêu cực của biến động tỷ giá hối đoái đến hoạt động kinh doanh và lợi nhuận của doanh nghiệp.

Phân tích độ nhạy (Sensitivity Analysis) là kỹ thuật kiểm tra mức độ thay đổi của một chỉ tiêu tài chính (ví dụ: NPV, lợi nhuận) khi có sự thay đổi của một biến số đầu vào (ví dụ: doanh thu, chi phí, lãi suất), giúp đánh giá mức độ rủi ro của dự án hoặc quyết định tài chính.

Phương pháp chiết khấu dòng tiền (Discounted Cash Flow - DCF) là một kỹ thuật định giá được sử dụng rộng rãi để ước tính giá trị của một khoản đầu tư dựa trên dòng tiền dự kiến trong tương lai và chiết khấu chúng về giá trị hiện tại.

Tỷ số nợ trên vốn chủ sở hữu (Debt-to-Equity Ratio) là một chỉ số đo lường cơ cấu vốn của doanh nghiệp, phản ánh tỷ lệ giữa nợ phải trả và vốn chủ sở hữu. Tỷ số này cho biết doanh nghiệp sử dụng đòn bẩy tài chính ở mức độ nào.

Nguyên tắc thận trọng (Prudence Concept) yêu cầu kế toán phải thận trọng trong việc ghi nhận doanh thu và chi phí. Doanh thu chỉ được ghi nhận khi chắc chắn thu được, còn chi phí phải được ghi nhận khi có khả năng phát sinh, ngay cả khi chưa chắc chắn về thời điểm và giá trị.

Tỷ suất sinh lời nội bộ (Internal Rate of Return - IRR) là tỷ suất chiết khấu mà tại đó giá trị hiện tại thuần (NPV) của dự án đầu tư bằng 0. IRR thường được so sánh với chi phí vốn để đánh giá tính khả thi của dự án.

Thời gian hoàn vốn (Payback Period) là khoảng thời gian cần thiết để dòng tiền vào ròng lũy kế từ dự án bằng với vốn đầu tư ban đầu của dự án.

Vòng quay tiền mặt (Cash Conversion Cycle - CCC) đo lường khoảng thời gian từ khi doanh nghiệp bỏ tiền ra để mua nguyên vật liệu, trả lương nhân công… đến khi thu được tiền từ việc bán hàng hóa hoặc dịch vụ. CCC ngắn cho thấy hiệu quả quản lý vốn lưu động tốt.

Chi phí sử dụng vốn bình quân gia quyền (Weighted Average Cost of Capital - WACC) là tỷ lệ chiết khấu được sử dụng để chiết khấu dòng tiền tương lai về giá trị hiện tại khi thẩm định dự án đầu tư theo phương pháp NPV.

Chỉ số thanh khoản hiện hành (Current Ratio) đo lường khả năng thanh toán nợ ngắn hạn của doanh nghiệp bằng tài sản ngắn hạn. Công thức tính là Tài sản ngắn hạn / Nợ ngắn hạn.

Bảng cân đối kế toán (Balance Sheet) là báo cáo tài chính tổng hợp, phản ánh tổng quát tình hình tài sản, nguồn vốn và kết cấu tài chính của doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể.

Phân tích điểm hòa vốn (Break-Even Analysis) là công cụ giúp doanh nghiệp xác định mức sản lượng hoặc doanh thu tối thiểu cần đạt được để trang trải toàn bộ chi phí (cố định và biến đổi) và bắt đầu có lợi nhuận, tức là điểm mà tại đó doanh thu vừa đủ bù đắp chi phí.

Phân tích SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) là công cụ chiến lược giúp doanh nghiệp nhận diện các điểm mạnh, điểm yếu nội tại, cũng như cơ hội và thách thức từ môi trường bên ngoài. Trong quản trị tài chính, SWOT có thể giúp xác định các cơ hội và thách thức tài chính để xây dựng chiến lược phù hợp.

Chính sách tín dụng thương mại (Credit Policy) xác định các điều khoản bán chịu hàng hóa, dịch vụ cho khách hàng, bao gồm thời hạn thanh toán, chiết khấu thanh toán, và các biện pháp quản lý rủi ro nợ khó đòi, tập trung vào quản lý các khoản phải thu.

Kế hoạch tài chính là công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp xác định mục tiêu tài chính, dự báo nhu cầu vốn, lập ngân sách, và kiểm soát các hoạt động tài chính trong tương lai, đảm bảo nguồn lực tài chính hỗ trợ thực hiện chiến lược kinh doanh.

Rủi ro hoạt động (Operating Risk) là rủi ro liên quan đến các hoạt động kinh doanh hàng ngày của doanh nghiệp, bao gồm các sự cố như gián đoạn sản xuất, lỗi sản phẩm, vấn đề chuỗi cung ứng, hoặc khó khăn trong hoạt động bán hàng và marketing.

Lợi nhuận giữ lại (Retained Earnings) là phần lợi nhuận sau thuế chưa được chia cho cổ đông dưới dạng cổ tức mà được giữ lại trong doanh nghiệp để tái đầu tư hoặc sử dụng cho các mục đích khác. Nó thể hiện lợi nhuận lũy kế chưa phân phối tính đến thời điểm lập bảng cân đối kế toán.

Trung tâm chi phí (Cost Center) là bộ phận trong doanh nghiệp có trách nhiệm quản lý chi phí nhưng không tạo ra doanh thu trực tiếp. Đánh giá hiệu quả của trung tâm chi phí tập trung vào việc kiểm soát và giảm thiểu chi phí, do đó so sánh chi phí thực tế với chi phí dự toán là tiêu chí phù hợp nhất.

Mục tiêu cốt lõi của quản trị tài chính là tối đa hóa giá trị tài sản ròng của chủ sở hữu (wealth maximization), thể hiện qua giá cổ phiếu hoặc giá trị doanh nghiệp. Các mục tiêu khác như tối đa hóa doanh thu, lợi nhuận ngắn hạn hoặc giảm thiểu chi phí chỉ là công cụ hỗ trợ, không phải mục tiêu chính.

Quản lý hàng tồn kho hiệu quả nhằm mục tiêu cân bằng giữa việc đảm bảo đủ hàng hóa cho hoạt động sản xuất kinh doanh và giảm thiểu chi phí liên quan đến việc dự trữ hàng tồn kho (chi phí lưu kho, chi phí cơ hội của vốn, rủi ro lỗi thời...).

Giá trái phiếu và lãi suất thị trường có mối quan hệ nghịch biến. Khi lãi suất thị trường tăng lên, các trái phiếu hiện hành (với lãi suất cố định thấp hơn) trở nên kém hấp dẫn hơn so với các trái phiếu mới phát hành (với lãi suất cao hơn), do đó giá trái phiếu hiện hành sẽ giảm xuống.

Mặc dù việc tối thiểu hóa số dư tiền mặt có thể giúp tăng hiệu quả sử dụng vốn, nhưng nếu doanh nghiệp giữ quá ít tiền mặt, sẽ có nguy cơ không đủ tiền để thanh toán các khoản nợ đến hạn, dẫn đến rủi ro mất khả năng thanh toán (insolvency).

Vốn lưu động (Working Capital) là phần vốn mà doanh nghiệp sử dụng cho các hoạt động kinh doanh hàng ngày, bao gồm tài sản ngắn hạn (như tiền mặt, hàng tồn kho, các khoản phải thu) và nợ ngắn hạn (như các khoản phải trả người bán, vay ngắn hạn).

Đòn bẩy tài chính (sử dụng nợ) có thể khuếch đại lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) khi doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA) lớn hơn chi phí lãi vay. Tuy nhiên, nó cũng làm tăng rủi ro tài chính.