Đề 13 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Tài chính quốc tế

Nguyên tắc tam giác bất khả thi (hay bộ ba bất khả thi) cho rằng một quốc gia chỉ có thể lựa chọn tối đa hai trong ba mục tiêu chính sách kinh tế vĩ mô quốc tế: tỷ giá hối đoái cố định, tự do di chuyển vốn và chính sách tiền tệ độc lập. Việc theo đuổi cả ba mục tiêu cùng một lúc là không khả thi.

Flight to quality là hiện tượng nhà đầu tư chuyển vốn từ các tài sản rủi ro (như cổ phiếu, trái phiếu doanh nghiệp của các nước mới nổi) sang các tài sản an toàn hơn (như trái phiếu chính phủ của các nước phát triển, vàng, tiền mặt) trong giai đoạn thị trường tài chính bất ổn hoặc khủng hoảng, nhằm bảo toàn vốn.

Ưu điểm chính của hệ thống tỷ giá cố định là tạo ra sự ổn định tỷ giá, giảm rủi ro và chi phí giao dịch cho thương mại và đầu tư quốc tế, từ đó thúc đẩy hoạt động kinh tế quốc tế.

Lý thuyết OCA đưa ra các tiêu chí kinh tế để xác định xem một nhóm quốc gia có nên thành lập khu vực tiền tệ chung hay không. Các tiêu chí này bao gồm mức độ hội nhập thương mại, tính di động của lao động, sự tương đồng về chu kỳ kinh tế và cơ chế chia sẻ rủi ro.

Kiểm soát vốn là các biện pháp mà chính phủ áp đặt để hạn chế hoặc điều chỉnh dòng vốn quốc tế vào và ra khỏi một quốc gia. Nới lỏng chính sách tiền tệ là một biện pháp kinh tế vĩ mô khác, không trực tiếp liên quan đến kiểm soát dòng vốn.

Khu vực tiền tệ chung, như khu vực đồng euro, được thành lập để giảm chi phí giao dịch (loại bỏ chi phí chuyển đổi tiền tệ), loại bỏ rủi ro tỷ giá hối đoái giữa các quốc gia thành viên, thúc đẩy thương mại và đầu tư, và tăng cường hội nhập kinh tế.

Hợp đồng kỳ hạn ngoại tệ là một công cụ phái sinh phổ biến được sử dụng để phòng ngừa rủi ro tỷ giá hối đoái bằng cách khóa tỷ giá hối đoái cho một giao dịch ngoại tệ trong tương lai.

Lý thuyết PPP tập trung vào mức giá tương đối và kỳ vọng lạm phát là yếu tố quyết định tỷ giá hối đoái dài hạn, bỏ qua các yếu tố thị trường ngắn hạn như cung và cầu ngoại tệ.

Rủi ro quốc gia bao gồm cả rủi ro chính trị (ví dụ, thay đổi chính sách, bất ổn chính trị, quốc hữu hóa) và rủi ro kinh tế (ví dụ, suy thoái kinh tế, lạm phát cao, khủng hoảng tiền tệ) có thể ảnh hưởng đến các khoản đầu tư quốc tế và hoạt động kinh doanh xuyên biên giới.

Theo lý thuyết IRP, chênh lệch lãi suất giữa hai quốc gia sẽ được bù đắp bởi chênh lệch giữa tỷ giá giao ngay và tỷ giá kỳ hạn. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, lãi suất cao hơn thường thu hút dòng vốn, làm tăng cầu về đồng tiền và đẩy tỷ giá hối đoái lên.

Eurocurrency market là thị trường tiền gửi và cho vay bằng một đồng tiền quốc gia được thực hiện bên ngoài quốc gia đó. Offshore banking rộng hơn, bao gồm các ngân hàng hoạt động ở các khu vực pháp lý với quy định lỏng lẻo và thuế thấp, thu hút tiền gửi từ nước ngoài, không nhất thiết phải bằng đồng Eurocurrency.

ADR (American Depositary Receipt) là một chứng chỉ do ngân hàng Mỹ phát hành, đại diện cho một số lượng nhất định cổ phiếu của một công ty nước ngoài. ADR cho phép các nhà đầu tư Mỹ dễ dàng mua bán cổ phiếu của các công ty nước ngoài trên thị trường chứng khoán Mỹ.

Cán cân vốn (thực tế hiện nay thường gọi là Cán cân tài chính - Financial Account) ghi lại các giao dịch liên quan đến tài sản tài chính quốc tế, bao gồm đầu tư trực tiếp, đầu tư gián tiếp, và các dòng vốn khác.

Thâm hụt ngân sách lớn và kéo dài có thể dẫn đến lạm phát, làm giảm giá trị đồng tiền. Ngoài ra, thâm hụt ngân sách có thể làm tăng nợ công, gây lo ngại về khả năng trả nợ của chính phủ, từ đó làm giảm niềm tin vào đồng tiền và gây ra mất giá.

Tỷ giá hối đoái danh nghĩa thể hiện giá trị trao đổi trực tiếp giữa hai đồng tiền, không tính đến sự khác biệt về mức giá.

Hiệu ứng J-curve mô tả tình huống khi phá giá tiền tệ ban đầu làm xấu đi cán cân thương mại do hiệu ứng giá cả (nhập khẩu đắt hơn, xuất khẩu rẻ hơn nhưng khối lượng chưa thay đổi ngay), sau đó cán cân thương mại cải thiện khi khối lượng xuất khẩu tăng và nhập khẩu giảm do sự điều chỉnh về khối lượng theo thời gian.

FDI là hình thức đầu tư mà nhà đầu tư nước ngoài có quyền kiểm soát hoặc ảnh hưởng đáng kể đến việc quản lý doanh nghiệp ở nước ngoài (ví dụ, mua lại cổ phần chi phối, xây dựng nhà máy mới). FPI là đầu tư vào các tài sản tài chính như cổ phiếu, trái phiếu mà không có quyền kiểm soát quản lý.

Khủng hoảng tiền tệ thường xảy ra khi một quốc gia có thâm hụt cán cân vãng lai kéo dài, nợ nước ngoài lớn, dự trữ ngoại hối suy giảm, và niềm tin vào khả năng duy trì tỷ giá hối đoái cố định hoặc quản lý giảm sút, dẫn đến dòng vốn tháo chạy và áp lực phá giá tiền tệ.

Rủi ro tỷ giá hối đoái phát sinh khi giá trị của tài sản hoặc nợ phải trả của một công ty có thể bị ảnh hưởng bởi sự biến động của tỷ giá hối đoái. Điều này đặc biệt đúng với các công ty có hoạt động quốc tế hoặc nắm giữ tài sản/nợ bằng ngoại tệ.

Cán cân vãng lai bao gồm cán cân thương mại (xuất khẩu trừ nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ), thu nhập ròng từ đầu tư nước ngoài và chuyển giao vãng lai ròng (ví dụ, viện trợ nước ngoài).

IMF được thành lập để duy trì sự ổn định của hệ thống tiền tệ quốc tế, giám sát chính sách kinh tế của các quốc gia thành viên và cung cấp các khoản vay ngắn hạn và trung hạn cho các quốc gia gặp khó khăn trong cán cân thanh toán.

Các yếu tố thúc đẩy FDI bao gồm thị trường lớn và tăng trưởng, môi trường kinh doanh thuận lợi, cơ sở hạ tầng phát triển, nguồn lao động dồi dào và chi phí thấp, chính trị ổn định và các chính sách ưu đãi đầu tư.

Swap là một thỏa thuận giữa hai bên để trao đổi dòng tiền hoặc tài sản trong tương lai theo một công thức đã được thỏa thuận trước. Các loại swap phổ biến bao gồm swap lãi suất, swap tiền tệ, và swap tín dụng.

Ngân hàng Thế giới tập trung vào việc cung cấp các khoản vay dài hạn, tín dụng ưu đãi và hỗ trợ kỹ thuật cho các nước đang phát triển để thực hiện các dự án phát triển kinh tế và xã hội, với mục tiêu chính là giảm nghèo.

Chính sách tiền tệ thắt chặt làm tăng lãi suất trong nước. Lãi suất cao hơn thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài, tăng cầu về đồng nội tệ, dẫn đến tỷ giá hối đoái tăng.

Chỉ số Big Mac Index, do tạp chí The Economist tạo ra, sử dụng giá của Big Mac (một sản phẩm tiêu chuẩn của McDonald`s) ở các quốc gia khác nhau để minh họa cho lý thuyết ngang giá sức mua (PPP). Nó cho thấy tỷ giá hối đoái nên là bao nhiêu để giá của Big Mac là như nhau ở các quốc gia khác nhau.

Điều kiện Marshall-Lerner là một điều kiện kinh tế vĩ mô cho biết rằng phá giá tiền tệ sẽ chỉ cải thiện cán cân thương mại của một quốc gia nếu tổng độ co giãn của cầu xuất khẩu và cầu nhập khẩu (tính theo giá trị tuyệt đối) lớn hơn 1.

Nhược điểm chính của tỷ giá thả nổi là sự biến động lớn, tạo ra rủi ro tỷ giá cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu và nhà đầu tư quốc tế, gây bất ổn định cho thương mại và đầu tư.

Trong điều kiện vốn di chuyển hoàn hảo và tỷ giá thả nổi, chính sách tài khóa không hiệu quả trong việc thay đổi sản lượng. Tăng chi tiêu chính phủ làm tăng cầu tiền, cố gắng đẩy lãi suất lên, nhưng vốn sẽ chảy vào, làm giảm áp lực tăng lãi suất và tỷ giá hối đoái tăng lên, triệt tiêu tác động kích thích của chính sách tài khóa.

Cán cân thanh toán quốc tế là một báo cáo thống kê tổng hợp, ghi lại một cách có hệ thống tất cả các giao dịch kinh tế giữa người cư trú của một quốc gia và người không cư trú trong một khoảng thời gian cụ thể, thường là một năm hoặc một quý.