Đề 14 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Giải phẫu bệnh

Tế bào ác tính thường có các đặc điểm như nhân quái (đa hình thái), tỉ lệ nhân/bào tương tăng cao (nhân lớn so với bào tương) và mất cực tính (mất cấu trúc tổ chức bình thường). Biệt hóa tế bào cao là đặc điểm của tế bào bình thường, tế bào ác tính thường có biệt hóa kém hoặc không biệt hóa.

Xét nghiệm hóa mô miễn dịch sử dụng kháng thể để phát hiện các protein hoặc kháng nguyên cụ thể trong mẫu mô, giúp xác định loại tế bào, chẩn đoán ung thư, phân loại bệnh và xác định các dấu ấn sinh học.

Thực quản Barrett là tình trạng chuyển sản biểu mô vảy bình thường của thực quản sang biểu mô trụ giống như niêm mạc dạ dày hoặc ruột, thường do trào ngược dạ dày thực quản mạn tính.

Thoái hóa mỡ, hay còn gọi là gan nhiễm mỡ, là tình trạng tích tụ mỡ bất thường trong tế bào gan, thường liên quan đến các bệnh lý như béo phì, nghiện rượu và tiểu đường.

Xơ hóa là quá trình thay thế mô bình thường bằng mô liên kết xơ, thường là kết quả của viêm mạn tính, tổn thương mô kéo dài hoặc quá trình lành vết thương không hoàn hảo. Nó không phải là kết quả của viêm cấp tính được giải quyết hoàn toàn, phản ứng dị ứng tức thì hay apoptosis.

Quá trình lành vết thương bao gồm tăng sinh tế bào biểu mô để tái tạo bề mặt da, tổng hợp collagen để tạo mô sẹo và tái tạo mạch máu để cung cấp máu cho vùng tổn thương. Co mạch máu xảy ra trong giai đoạn đầu của viêm cấp tính để hạn chế chảy máu, không phải trong quá trình lành vết thương.

Sarcoma là loại ung thư có nguồn gốc từ tế bào trung mô, bao gồm các mô liên kết như xương, sụn, cơ, mỡ, mạch máu và mô xơ. Carcinoma là ung thư biểu mô, Melanoma là ung thư tế bào sắc tố, và Glioma là ung thư tế bào thần kinh đệm.

Phân mảnh nhân tế bào (karyorrhexis) là một dấu hiệu của chết tế bào không hồi phục (necrosis). Sưng tế bào, thoái hóa mỡ và giảm ATP tế bào có thể xảy ra trong tổn thương tế bào có hồi phục, và tế bào có thể phục hồi khi nguyên nhân gây tổn thương được loại bỏ.

Nhuộm H&E là phương pháp nhuộm mô cơ bản nhất trong giải phẫu bệnh. Hematoxylin nhuộm nhân tế bào (chứa DNA và RNA) màu xanh tím, còn Eosin nhuộm bào tương và các thành phần ngoại bào màu hồng.

Thiếu máu cục bộ (ischemia) là tình trạng giảm cung cấp máu đến mô, dẫn đến giảm cung cấp oxy và chất dinh dưỡng, gây tổn thương tế bào do thiếu năng lượng và tích tụ các sản phẩm chuyển hóa độc hại.

Squamous cell carcinoma (ung thư biểu mô tế bào vảy) là loại ung thư biểu mô xuất phát từ tế bào biểu mô vảy, thường gặp ở da, niêm mạc miệng, thực quản, phổi và cổ tử cung. Adenocarcinoma xuất phát từ tế bào tuyến, Basal cell carcinoma từ tế bào đáy, và Transitional cell carcinoma từ biểu mô chuyển tiếp (ví dụ: bàng quang).

PCR là kỹ thuật khuếch đại DNA hoặc RNA, được sử dụng rộng rãi trong giải phẫu bệnh để phát hiện các tác nhân gây bệnh truyền nhiễm (virus, vi khuẩn), đột biến gen trong ung thư và các bệnh di truyền.

Tăng sản nội mạc tử cung trong chu kỳ kinh nguyệt là một phản ứng sinh lý bình thường để chuẩn bị cho việc làm tổ của trứng đã thụ tinh. Các lựa chọn khác là các ví dụ về tăng sản bệnh lý.

Adenoma là u lành tính của tuyến hoặc mô tuyến. Carcinoma và sarcoma là các loại ung thư ác tính. Lymphoma là ung thư hệ bạch huyết.

Loạn sản là sự biến đổi tiền ung thư, đặc trưng bởi tăng sinh tế bào, mất trật tự cấu trúc và thay đổi nhân tế bào. Biệt hóa tế bào bình thường không phải là đặc điểm của loạn sản.

Hoại tử bã đậu là một dạng đặc biệt của hoại tử thường gặp trong nhiễm lao, đặc trưng bởi vùng hoại tử có màu trắng, mềm, giống bã đậu.

Thiếu oxy, nhiễm trùng và tác nhân vật lý đều là các nguyên nhân gây tổn thương tế bào. Dinh dưỡng cân bằng là yếu tố cần thiết cho sức khỏe tế bào, không gây tổn thương.

Di căn ung thư là quá trình tế bào ung thư lan rộng từ vị trí ban đầu đến các cơ quan khác. Quá trình này bao gồm xâm lấn mạch máu, hình thành mạch máu mới để nuôi dưỡng khối u và định cư, tăng sinh ở vị trí mới. Biệt hóa tế bào cao độ là đặc điểm của tế bào bình thường, không phải tế bào ung thư.

Tăng sinh mạch máu mới (angiogenesis) cần thiết cho quá trình lành vết thương, phát triển khối u ác tính (cung cấp máu và chất dinh dưỡng cho khối u) và trong một số trường hợp viêm mạn tính. Teo cơ là sự giảm kích thước tế bào và mô, không liên quan trực tiếp đến tăng sinh mạch máu.

Amyloidosis là bệnh lý do sự lắng đọng bất thường của protein amyloid ở ngoại bào trong các mô và cơ quan. Các protein amyloid có nhiều loại khác nhau tùy thuộc vào bệnh lý cụ thể.

Apoptosis là quá trình chết tế bào theo chương trình, chủ động và có kiểm soát, không gây viêm. Necrosis là chết tế bào do tổn thương, thụ động và gây viêm nhiễm.

Các dấu hiệu chính của viêm cấp tính là đau, sưng, nóng, đỏ và mất chức năng. Xơ hóa là đặc điểm của viêm mạn tính hoặc quá trình lành vết thương, không phải viêm cấp tính.

Xét nghiệm mô bệnh học bao gồm việc nghiên cứu mô dưới kính hiển vi để chẩn đoán bệnh. Sinh thiết, giải phẫu tử thi và phẫu thuật cắt bỏ khối u đều cung cấp mẫu mô để xét nghiệm. Xét nghiệm công thức máu là xét nghiệm huyết học, không thuộc mô bệnh học.

Pap smear là xét nghiệm tế bào học cổ tử cung, được sử dụng rộng rãi để sàng lọc ung thư cổ tử cung và các bất thường tiền ung thư.

FISH là kỹ thuật lai huỳnh quang tại chỗ, được sử dụng để phát hiện các bất thường về nhiễm sắc thể và gen, như mất đoạn, lặp đoạn, chuyển đoạn gen, thường được ứng dụng trong chẩn đoán ung thư và các bệnh di truyền.

`Staging` (giai đoạn) trong ung thư học mô tả mức độ lan rộng của ung thư, bao gồm kích thước khối u, xâm lấn hạch bạch huyết và di căn xa. `Grade` (độ) mô tả độ ác tính của tế bào ung thư.

Histamine là chất trung gian hóa học chính gây giãn mạch và tăng tính thấm thành mạch trong giai đoạn đầu của phản ứng viêm, giúp các tế bào viêm và protein huyết tương tiếp cận vị trí tổn thương.

Tăng sinh mạch máu dạng cầu (glomeruloid angiogenesis) là một đặc điểm mô bệnh học thường gặp trong bệnh thận do đái tháo đường, đặc biệt là trong bệnh cầu thận xơ hóa nốt (nodular glomerulosclerosis).

`Grade` trong ung thư học mô tả độ ác tính của ung thư dựa trên hình thái tế bào và mức độ biệt hóa của chúng. `Stage` (giai đoạn) mô tả mức độ lan rộng của ung thư.

Viêm mạn tính đặc trưng bởi sự xâm nhập của đại thực bào, lympho bào và tế bào plasma, trong khi viêm cấp tính chủ yếu là bạch cầu đa nhân trung tính.