Đề 14 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Hồi sức cấp cứu

Biện pháp cầm máu trực tiếp và hiệu quả nhất cho vết thương chảy máu động mạch là ấn trực tiếp lên vết thương bằng tay hoặc băng gạc sạch. Garo chỉ nên sử dụng trong trường hợp chảy máu quá nhiều và các biện pháp khác không hiệu quả hoặc chi bị đe dọa cắt cụt.

Rung thất là một rối loạn nhịp tim nguy hiểm, biện pháp điều trị ưu tiên và hiệu quả nhất là sốc điện khử rung càng sớm càng tốt để thiết lập lại nhịp tim bình thường. Ép tim lồng ngực và các biện pháp khác là hỗ trợ cho đến khi có thể khử rung.

Trong cấp cứu hạ thân nhiệt, việc làm ấm lại bệnh nhân nên được thực hiện từ từ và cẩn thận. Làm ấm thụ động bằng cách loại bỏ quần áo ướt và đắp chăn khô ấm là biện pháp an toàn và hiệu quả ban đầu. Tránh làm ấm quá nhanh hoặc sử dụng nhiệt độ quá cao vì có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm. Ngâm nước nóng và uống rượu là các biện pháp không được khuyến cáo.

Nếu bệnh nhân hạ đường huyết nặng nhưng còn tỉnh táo và có khả năng nuốt, lựa chọn ưu tiên là cho uống nước đường, nước ép trái cây hoặc viên glucose để nhanh chóng nâng đường huyết lên. Tiêm glucagon hoặc truyền glucose tĩnh mạch thường dành cho bệnh nhân mất ý thức hoặc không thể uống được.

Máy sốc điện tự động (AED) được thiết kế để sử dụng bởi cả người không chuyên trong cộng đồng. Mục đích chính của AED là cung cấp sốc điện nhanh chóng cho các trường hợp ngừng tim do rung thất (VF) hoặc nhịp nhanh thất (VT), từ đó tăng đáng kể cơ hội sống sót nếu được sử dụng trong vài phút đầu sau ngừng tim.

Vị trí ấn tim đúng trong CPR người lớn là nửa dưới xương ức, đặt hai tay chồng lên nhau ở vị trí này để thực hiện các lần ấn.

Trong trường hợp nghi ngờ chấn thương cột sống cổ, việc cố định cột sống cổ tại chỗ là rất quan trọng để tránh tổn thương thêm. Biện pháp chính là sử dụng nẹp cổ cứng để hạn chế cử động đầu và cổ. Các biện pháp khác như đặt nằm ngửa, kéo giãn, hoặc xoay đầu có thể gây nguy hiểm.

Salbutamol (Ventolin) là một thuốc chủ vận beta-2 adrenergic tác dụng nhanh, thường được sử dụng dưới dạng khí dung để giãn phế quản nhanh chóng và giảm triệu chứng khó thở trong cơn hen phế quản cấp tính nặng. Các thuốc khác có thể được sử dụng sau đó hoặc trong phác đồ điều trị duy trì.

Hướng dẫn hiện hành khuyến nghị độ sâu ấn tim ít nhất 5 cm (khoảng 2 inch) và không quá 6 cm (khoảng 2.4 inch) ở người lớn để đảm bảo hiệu quả tuần hoàn.

Nguyên nhân ngừng tuần hoàn ở trẻ em thường khác biệt so với người lớn. Trong khi ngừng tuần hoàn ở người lớn chủ yếu do bệnh tim mạch, ở trẻ em thường do các vấn đề về hô hấp như ngạt thở, dị vật đường thở, nhiễm trùng hô hấp, hoặc đuối nước.

Epinephrine (Adrenaline) là thuốc điều trị đầu tay và quan trọng nhất trong sốc phản vệ. Nó giúp làm co mạch, tăng huyết áp, giãn phế quản và giảm phù nề đường thở, đối kháng lại các tác động nguy hiểm của sốc phản vệ.

Nguyên tắc làm mát vết bỏng là sử dụng nước sạch mát (nhiệt độ phòng) để dội rửa liên tục vết bỏng trong khoảng 15-20 phút. Tránh sử dụng nước đá hoặc nước quá lạnh vì có thể gây hạ thân nhiệt và tổn thương thêm. Không nên bôi kem mỡ ngay lập tức vì có thể cản trở việc đánh giá độ sâu và diện tích bỏng.

Thang điểm FAST (Face, Arms, Speech, Time) là một công cụ đơn giản và hiệu quả để nhận biết nhanh các dấu hiệu chính của đột quỵ: Face (mặt lệch), Arms (yếu tay), Speech (nói khó), Time (thời gian là vàng). Các thang điểm khác như Glasgow, APGAR, NIHSS có mục đích sử dụng khác.

Naloxone (Narcan) là thuốc giải độc đặc hiệu cho ngộ độc opioid. Nó là một chất đối kháng opioid, có tác dụng đảo ngược nhanh chóng các tác dụng ức chế hô hấp và thần kinh trung ương do opioid gây ra.

CPR nên được tiếp tục cho đến khi có một trong các tình huống sau: người bệnh có dấu hiệu phục hồi sự sống, nhân viên y tế chuyên nghiệp đến tiếp quản, người cấp cứu kiệt sức và không thể tiếp tục, hoặc có quyết định ngừng cấp cứu hợp pháp (ví dụ, có y lệnh DNR).

Nghiệm pháp Heimlich ở người lớn tỉnh táo được thực hiện bằng cách đứng sau lưng nạn nhân, vòng tay ôm bụng, đặt nắm tay ở trên rốn và dưới xương ức, sau đó ấn mạnh và nhanh hướng lên trên để tống dị vật ra ngoài.

Đặt ống nội khí quản có nhiều chỉ định quan trọng trong hồi sức cấp cứu như bảo vệ đường thở, hỗ trợ hô hấp, và ngăn ngừa suy hô hấp. Tuy nhiên, nó không phải là biện pháp để cải thiện tiên lượng cho bệnh nhân ngừng tim do bệnh tim mạn tính (mặc dù có thể là một phần của quy trình hồi sức). Mục đích chính là duy trì sự sống trong các tình huống cấp tính, không giải quyết bệnh nền mạn tính.

Nghiệm pháp Heimlich không được thực hiện ở trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi do cấu trúc giải phẫu và nguy cơ tổn thương các cơ quan. Ở trẻ sơ sinh bị nghẹn, cần thực hiện các biện pháp cấp cứu khác như vỗ lưng và ấn ngực.

DRABC là một quy trình tiếp cận bệnh nhân cấp cứu theo thứ tự ưu tiên: Danger (An toàn), Response (Phản ứng), Airway (Đường thở), Breathing (Hô hấp), Circulation (Tuần hoàn).

Hội chứng `3 giảm′ kinh điển trong hạ thân nhiệt nặng bao gồm: giảm ý thức (lơ mơ, hôn mê), giảm nhịp tim (chậm nhịp tim), và giảm thân nhiệt (nhiệt độ cơ thể thấp dưới mức bình thường).

Tắc nghẽn đường thở hoàn toàn do dị vật được nhận biết bởi các dấu hiệu: bệnh nhân không thể nói, ho yếu hoặc im lặng (ho không hiệu quả), khó thở nặng, tím tái, và có thể nhanh chóng mất ý thức. Đây là tình huống cấp cứu cần can thiệp ngay lập tức.

Tần số ấn tim hiệu quả trong CPR người lớn được khuyến nghị là từ 100 đến 120 lần mỗi phút, đảm bảo tốc độ đủ nhanh để duy trì lưu lượng máu.

Theo hướng dẫn hiện hành, tỷ lệ ấn tim trên thổi ngạt được khuyến nghị cho CPR ở người lớn (do một người thực hiện) là 30 lần ấn tim và 2 lần thổi ngạt.

Trong quá trình vận chuyển bệnh nhân cấp cứu, mục tiêu quan trọng nhất là duy trì sự ổn định của bệnh nhân và tiếp tục cung cấp các biện pháp hỗ trợ cần thiết (ví dụ, thở oxy, truyền dịch, theo dõi sinh hiệu). Mặc dù tốc độ quan trọng, nhưng sự an toàn và ổn định của bệnh nhân phải được ưu tiên hàng đầu.

Mặc dù sốc phản vệ có thể diễn tiến nhanh và nghiêm trọng, dấu hiệu sớm thường gặp nhất là các triệu chứng da và niêm mạc như nổi mề đay, ngứa, phù mạch. Các triệu chứng khác như khó thở, tụt huyết áp sẽ xuất hiện sau đó.

Trong tiếp cận ban đầu bệnh nhân đa chấn thương, ưu tiên hàng đầu là đánh giá và xử trí ngay lập tức các vấn đề đe dọa tính mạng theo thứ tự ABC (Airway, Breathing, Circulation). Sau khi ổn định ABC, mới tiến hành các bước đánh giá và xử trí tiếp theo.

Mục tiêu chính của CPR không phải là khởi động lại tim ngay lập tức mà là duy trì sự sống bằng cách đảm bảo máu và oxy tiếp tục lưu thông đến các cơ quan quan trọng, đặc biệt là não, cho đến khi có sự can thiệp y tế nâng cao hơn.

Nghiệm pháp nâng cằm - đẩy hàm (Head tilt-chin lift) là một kỹ thuật đơn giản để khai thông đường thở bằng cách kéo cằm và ngửa đầu bệnh nhân ra sau. Kỹ thuật này được ưu tiên sử dụng khi không nghi ngờ có tổn thương cột sống cổ. Nếu nghi ngờ tổn thương cột sống cổ, cần sử dụng nghiệm pháp đẩy hàm (Jaw thrust) để tránh làm tổn thương thêm.

Trong trường hợp ngộ độc, việc xác định loại chất độc và đường tiếp xúc (uống, hít, da…) là quan trọng nhất để có hướng xử trí phù hợp (ví dụ, sử dụng thuốc giải độc đặc hiệu nếu có).

Trong CPR nâng cao (ALS) khi bệnh nhân đã được đặt ống nội khí quản, tốc độ thông khí khuyến nghị là khoảng 10-12 lần mỗi phút (khoảng 1 lần thổi ngạt mỗi 5-6 giây). Điều này khác với tỷ lệ ấn tim∕thổi ngạt 30:2 trong CPR cơ bản (BLS) và giúp tránh việc thông khí quá mức.