Đề 14 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Kế toán quốc tế

Việc sử dụng IFRS giúp tăng cường tính minh bạch và khả năng so sánh của báo cáo tài chính giữa các công ty từ các quốc gia khác nhau. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các công ty niêm yết trên thị trường quốc tế, giúp giảm rủi ro thông tin và tăng niềm tin cho nhà đầu tư.

Rủi ro kinh tế là tác động dài hạn của biến động tỷ giá lên hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Nó ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh, doanh thu, chi phí và dòng tiền trong tương lai, từ đó tác động đến giá trị doanh nghiệp.

Sự khác biệt tạm thời phát sinh khi có sự khác biệt về thời điểm ghi nhận doanh thu hoặc chi phí giữa kế toán (theo chuẩn mực) và thuế (theo luật thuế). Sự khác biệt này sẽ tự điều chỉnh trong tương lai, dẫn đến thuế thu nhập hoãn lại.

Trong hợp nhất kinh doanh, phương pháp toàn bộ ghi nhận lợi thế thương mại cho toàn bộ giá trị công ty con (bao gồm cả phần lợi ích không kiểm soát), trong khi phương pháp tỷ lệ chỉ ghi nhận phần lợi thế thương mại tương ứng với tỷ lệ sở hữu của công ty mẹ. IFRS cho phép sử dụng phương pháp toàn bộ.

Quản trị doanh nghiệp hiệu quả đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo tính trung thực và đáng tin cậy của báo cáo tài chính. Nó bao gồm các cơ chế kiểm soát nội bộ, ban kiểm soát, và trách nhiệm của ban giám đốc trong việc lập và trình bày báo cáo tài chính tuân thủ chuẩn mực kế toán.

Theo IFRS, mô hình đánh giá lại (revaluation model) có thể được áp dụng cho một số loại tài sản, phổ biến nhất là bất động sản, nhà xưởng và thiết bị (PPE) và tài sản vô hình. Mô hình này cho phép ghi nhận tài sản theo giá trị hợp lý tại thời điểm đánh giá lại.

Kế toán quốc tế, thông qua việc hài hòa hóa chuẩn mực, đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra một `ngôn ngữ kinh doanh chung′. Điều này giúp tăng cường tính minh bạch, khả năng so sánh và dễ dàng tiếp cận thông tin tài chính trên phạm vi toàn cầu, thúc đẩy đầu tư và thương mại quốc tế.

Chuẩn mực kiểm toán quốc tế (ISA) được phát triển và ban hành bởi Ủy ban Kiểm toán và Đảm bảo Quốc tế (IAASB), một tổ chức độc lập hoạt động dưới sự bảo trợ của Liên đoàn Kế toán Quốc tế (IFAC).

IFRS 15 quy định doanh thu được ghi nhận khi (hoặc khi) đơn vị chuyển giao quyền kiểm soát hàng hóa hoặc dịch vụ đã hứa cho khách hàng, với số tiền phản ánh khoản thanh toán mà đơn vị dự kiến được quyền nhận để đổi lấy những hàng hóa hoặc dịch vụ đó.

IFRS được phát triển và ban hành bởi Hội đồng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IASB), nhằm mục tiêu tạo ra một bộ chuẩn mực kế toán toàn cầu, dễ so sánh và minh bạch.

Hài hòa hóa chuẩn mực kế toán quốc tế hướng đến việc giảm bớt sự khác biệt không cần thiết giữa các chuẩn mực, giúp doanh nghiệp đa quốc gia giảm chi phí và nhà đầu tư dễ dàng so sánh báo cáo tài chính giữa các quốc gia.

Việc công ty niêm yết cổ phiếu ở quốc gia nào không phải là yếu tố trực tiếp quyết định đồng tiền chức năng. Đồng tiền chức năng được xác định dựa trên môi trường kinh tế chủ yếu mà đơn vị hoạt động, bao gồm đồng tiền ảnh hưởng đến doanh thu, chi phí và dòng tiền.

Rủi ro giao dịch xuất hiện khi doanh nghiệp thực hiện các giao dịch mua bán, vay nợ bằng ngoại tệ. Biến động tỷ giá từ lúc giao dịch đến khi thanh toán sẽ ảnh hưởng đến giá trị quy đổi của dòng tiền.

Đồng tiền chức năng là đồng tiền của môi trường kinh tế chủ yếu mà đơn vị hoạt động và tạo ra dòng tiền. Đây là khái niệm quan trọng trong việc xác định phương pháp chuyển đổi báo cáo tài chính và xử lý các giao dịch ngoại tệ.

Báo cáo tài chính hợp nhất được lập cho tập đoàn công ty mẹ và các công ty con như một đơn vị kinh tế thống nhất. Mục đích là loại bỏ các giao dịch nội bộ và trình bày bức tranh tài chính tổng thể của toàn bộ tập đoàn, không chỉ của từng công ty riêng lẻ.

Báo cáo bộ phận cung cấp thông tin chi tiết hơn về hiệu quả hoạt động và rủi ro của các bộ phận khác nhau trong một doanh nghiệp đa ngành hoặc hoạt động ở nhiều khu vực địa lý. Điều này giúp người sử dụng báo cáo tài chính hiểu rõ hơn về cấu trúc và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Trong kiểm toán quốc tế, môi trường kiểm soát nội bộ có thể khác biệt đáng kể giữa các quốc gia do sự khác biệt về pháp luật, văn hóa kinh doanh và mức độ phát triển của hệ thống kiểm soát nội bộ. Kiểm toán viên cần đánh giá kỹ lưỡng các yếu tố này để xác định rủi ro kiểm soát và lập kế hoạch kiểm toán phù hợp.

IAS 29 yêu cầu các doanh nghiệp hoạt động trong môi trường siêu lạm phát phải trình bày lại báo cáo tài chính để phản ánh ảnh hưởng của việc thay đổi sức mua của tiền tệ. Báo cáo tài chính cần được trình bày lại theo đơn vị tiền tệ hiện hành tại thời điểm cuối kỳ báo cáo, sử dụng hệ số giá cả chung.

Một trong những khác biệt lớn giữa IFRS và US GAAP về hàng tồn kho là phương pháp LIFO (Last-In, First-Out). US GAAP cho phép sử dụng LIFO, trong khi IFRS cấm sử dụng phương pháp này. Cả hai chuẩn mực đều yêu cầu đánh giá hàng tồn kho theo giá trị thấp hơn giữa giá gốc và giá trị thuần có thể thực hiện được.

IAS 21 là chuẩn mực quốc tế hướng dẫn cách hạch toán các giao dịch ngoại tệ, xác định đồng tiền chức năng, và phương pháp chuyển đổi báo cáo tài chính của các đơn vị nước ngoài sang đồng tiền trình bày.

Theo IFRS, giá trị hợp lý là giá sẽ nhận được khi bán một tài sản hoặc phải trả để chuyển nhượng một khoản nợ phải trả trong một giao dịch có trật tự giữa các bên tham gia thị trường tại ngày xác định giá trị. Đây là một khái niệm quan trọng trong IFRS, được sử dụng rộng rãi để đo lường và ghi nhận nhiều loại tài sản và nợ phải trả.

Các quốc gia đang phát triển thường đối mặt với thách thức về nguồn nhân lực kế toán có đủ kiến thức và kỹ năng để áp dụng chuẩn mực quốc tế, cũng như hạ tầng công nghệ thông tin cần thiết cho việc lập và trình bày báo cáo tài chính theo chuẩn mực quốc tế.

Phương pháp tỷ giá hiện hành phù hợp khi công ty con hoạt động độc lập và rủi ro ngoại hối chủ yếu phát sinh từ việc chuyển đổi báo cáo tài chính cuối kỳ. Tỷ giá hiện hành được sử dụng cho hầu hết các khoản mục trong báo cáo tài chính.

Chuyển giá là việc xác định giá cho các giao dịch nội bộ giữa các công ty con hoặc chi nhánh trong một tập đoàn đa quốc gia. Mục tiêu của chuyển giá có thể là tối ưu hóa lợi nhuận toàn cầu, bao gồm cả việc giảm thiểu nghĩa vụ thuế.

Nguyên tắc `bản chất trọng hơn hình thức′ là một nguyên tắc cơ bản trong kế toán, đặc biệt quan trọng trong IFRS. Nguyên tắc này nhấn mạnh rằng kế toán cần phản ánh bản chất kinh tế của giao dịch, ngay cả khi hình thức pháp lý có thể khác. Điều này giúp báo cáo tài chính cung cấp thông tin trung thực và hợp lý hơn.

Năm bước chính để ghi nhận doanh thu theo IFRS 15 là: 1. Xác định hợp đồng với khách hàng, 2. Xác định các nghĩa vụ thực hiện trong hợp đồng, 3. Xác định giá trị giao dịch, 4. Phân bổ giá trị giao dịch cho các nghĩa vụ thực hiện, 5. Ghi nhận doanh thu khi (hoặc khi) đơn vị thỏa mãn các nghĩa vụ thực hiện. Thuyết minh chính sách doanh thu là một phần của báo cáo tài chính, nhưng không phải là một trong năm bước ghi nhận doanh thu.

Thuế thu nhập hoãn lại phát sinh chủ yếu do sự khác biệt về thời điểm ghi nhận doanh thu và chi phí giữa kế toán và thuế. Ví dụ, khấu hao kế toán và khấu hao thuế có thể khác nhau, dẫn đến sự khác biệt tạm thời và phát sinh thuế thu nhập hoãn lại.

Phương pháp tỷ giá tạm thời được áp dụng khi đồng tiền chức năng của công ty con là đồng tiền của công ty mẹ. Phương pháp này giả định rằng báo cáo tài chính của công ty con cần được chuyển đổi như thể các giao dịch đã được thực hiện trực tiếp bằng đồng tiền của công ty mẹ.

IAS 36 đưa ra các nguyên tắc và hướng dẫn về việc đánh giá xem tài sản có bị suy giảm giá trị hay không, và cách ghi nhận khoản lỗ suy giảm giá trị nếu có. Chuẩn mực này áp dụng cho hầu hết các loại tài sản, trừ hàng tồn kho và một số loại tài sản đặc biệt khác đã có chuẩn mực riêng.

IFRS cho phép vốn hóa chi phí đi vay vào giá trị tài sản đủ điều kiện. Tài sản đủ điều kiện là tài sản cần một khoảng thời gian đáng kể để hoàn thành và sẵn sàng cho mục đích sử dụng hoặc bán. Mục đích của việc vốn hóa là phản ánh chính xác chi phí thực tế để tạo ra tài sản đó.