Đề 14 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Nội khoa cơ sở

Thuốc ức chế men chuyển (ACEIs) ức chế men chuyển angiotensin, ngăn chặn sự hình thành angiotensin II. Angiotensin II là một chất gây co mạch mạnh. Do đó, ức chế men chuyển giúp giãn mạch máu ngoại vi, làm giảm sức cản ngoại vi và hạ huyết áp.

Đau ngực kiểu `đè ép sau xương ức`, lan lên vai trái hoặc tay trái, đặc biệt khi gắng sức, là triệu chứng điển hình của cơn đau thắt ngực hoặc nhồi máu cơ tim. Đây là dấu hiệu cảnh báo bệnh tim mạch vành.

Men gan (AST - Aspartate transaminase, ALT - Alanine transaminase) là các enzyme được giải phóng vào máu khi tế bào gan bị tổn thương. Xét nghiệm men gan là một phần quan trọng trong đánh giá chức năng gan.

Phản ứng viêm cấp tính là một quá trình ngắn hạn nhằm loại bỏ tác nhân gây hại ban đầu và khởi động quá trình phục hồi. Hình thành mô sẹo xơ hóa là đặc điểm của viêm mạn tính hoặc giai đoạn sau của quá trình phục hồi, không phải viêm cấp tính.

Hội chứng là một tập hợp các triệu chứng và dấu hiệu lâm sàng xảy ra cùng nhau, nhưng nguyên nhân hoặc cơ chế bệnh sinh có thể chưa được xác định rõ ràng. Nó khác với `bệnh` (disease), thường có nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh đã được xác định.

Công thức máu toàn phần (CBC) là xét nghiệm đánh giá các tế bào máu: hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu và các chỉ số liên quan đến chúng. Nồng độ glucose máu không phải là một phần của công thức máu mà là xét nghiệm đường huyết riêng biệt.

Đau cách hồi (intermittent claudication) là đau cơ (thường ở bắp chân) xuất hiện khi đi bộ hoặc vận động và giảm khi nghỉ ngơi. Đây là triệu chứng điển hình của bệnh động mạch ngoại biên, do thiếu máu nuôi cơ khi gắng sức.

Viêm phổi điển hình (thường do vi khuẩn) thường có khởi phát đột ngột, sốt cao, rét run, ho có đờm (không phải ho khan), đau ngực kiểu màng phổi và hình ảnh đông đặc thùy phổi trên Xquang. Ho khan thường gặp hơn trong viêm phổi không điển hình.

Xơ gan là tình trạng tổn thương gan mạn tính, dẫn đến sự thay thế mô gan bình thường bằng mô sẹo. Các yếu tố nguy cơ chính bao gồm nghiện rượu, viêm gan virus mạn tính, và bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (liên quan đến béo phì, đái tháo đường...). Huyết áp thấp không phải là yếu tố nguy cơ gây xơ gan.

Thở rít (wheezing) là âm thanh ran rít, thường thì thì thở ra, do sự hẹp đường thở. Trong hen phế quản, co thắt cơ trơn phế quản và phù nề niêm mạc đường thở làm hẹp lòng phế quản, gây ra thở rít.

Bệnh gút (gout) là một bệnh lý viêm khớp do rối loạn chuyển hóa purin, dẫn đến tăng acid uric máu. Khi nồng độ acid uric quá cao, tinh thể urat có thể lắng đọng tại khớp và các mô xung quanh, gây ra các đợt viêm khớp cấp tính.

Đau kiểu ngựa vặn (colicky pain) là cơn đau quặn thắt, từng cơn, do sự co thắt của cơ trơn các cơ quan rỗng. Đau kiểu này thường gặp trong các bệnh lý của ruột (ví dụ: tắc ruột, viêm ruột), đường mật, hoặc đường tiết niệu.

Khó thở khi nằm (orthopnea) là tình trạng khó thở xuất hiện hoặc tăng lên khi nằm xuống và giảm khi ngồi dậy hoặc đứng. Đây là một triệu chứng điển hình của suy tim trái, do sự tái phân bố dịch về tuần hoàn trung tâm khi nằm, làm tăng gánh nặng cho tim.

Đau do loét tá tràng thường giảm đi sau ăn hoặc sau khi dùng thuốc kháng axit, do thức ăn hoặc thuốc trung hòa axit dạ dày. Ngược lại, đau do loét dạ dày thường tăng lên sau ăn.

Thiếu máu thiếu sắt xảy ra khi cơ thể không có đủ sắt để sản xuất hemoglobin. Mất máu mạn tính, ví dụ như kinh nguyệt ra nhiều, chảy máu đường tiêu hóa, là nguyên nhân phổ biến nhất gây thiếu sắt ở người lớn.

Kali là một ion quan trọng cho hoạt động điện của tế bào, đặc biệt là tế bào cơ tim. Tăng kali máu (hyperkalemia) có thể gây rối loạn nhịp tim, thậm chí ngừng tim, do ảnh hưởng đến điện thế màng tế bào cơ tim.

Vàng da là tình trạng da và niêm mạc có màu vàng do tăng bilirubin trong máu. Bilirubin là sản phẩm thoái hóa của hồng cầu, được gan chuyển hóa và bài tiết. Vàng da thường gặp trong các bệnh lý gan mật hoặc tan máu.

Đa niệu (polyuria) là tình trạng bài tiết lượng nước tiểu nhiều hơn bình thường trong 24 giờ. Đây là một triệu chứng thường gặp trong bệnh đái tháo đường không kiểm soát, do đường huyết cao vượt quá ngưỡng hấp thu của thận, kéo theo nước ra ngoài.

Thuốc lợi tiểu thiazide có thể gây hạ kali máu (hypokalemia) do tăng thải kali qua nước tiểu. Đây là một tác dụng phụ quan trọng cần theo dõi khi sử dụng nhóm thuốc này, đặc biệt ở bệnh nhân có bệnh tim mạch.

Tiểu cầu đóng vai trò quan trọng trong giai đoạn đầu của quá trình đông máu. Khi mạch máu bị tổn thương, tiểu cầu sẽ kết dính và tập trung tại vị trí tổn thương, hình thành nút chặn tiểu cầu ban đầu để ngăn chặn chảy máu.

Tam chứng Charcot (đau bụng vùng hạ sườn phải, sốt, vàng da) là một tập hợp các triệu chứng gợi ý viêm đường mật (viêm ống dẫn mật). Tuy nhiên, tam chứng này không phải lúc nào cũng đầy đủ và đặc hiệu.

Toan hô hấp xảy ra khi có sự tích tụ CO2 trong máu do giảm thông khí phế nang (ví dụ: suy hô hấp, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính). CO2 kết hợp với nước tạo thành acid carbonic, làm giảm pH máu.

Protein niệu (protein trong nước tiểu) là dấu hiệu bất thường, gợi ý tổn thương ở thận. Thận có chức năng lọc protein từ máu và giữ lại. Khi chức năng lọc của thận bị suy giảm, protein có thể bị rò rỉ ra nước tiểu.

Hội chứng Cushing là một tình trạng bệnh lý do cơ thể tiếp xúc với nồng độ cortisol cao trong thời gian dài. Cortisol là hormone vỏ thượng thận có nhiều vai trò quan trọng, nhưng dư thừa có thể gây ra nhiều triệu chứng và biến chứng.

Trong suy tim sung huyết, tim không bơm máu hiệu quả, dẫn đến ứ máu ở tĩnh mạch và mao mạch. Điều này làm tăng áp lực thủy tĩnh trong mao mạch, đẩy dịch từ lòng mạch ra khoảng kẽ và gây phù.

Rung thanh là cảm giác rung động thanh quản truyền đến thành ngực khi bệnh nhân nói. Rung thanh giảm hoặc mất khi có vật cản giữa phổi và thành ngực, như trong trường hợp tràn dịch màng phổi (dịch ngăn cách phổi và thành ngực).

Trong hội chứng thận hư, protein niệu cao làm mất protein qua nước tiểu, dẫn đến giảm protein máu, đặc biệt là albumin. Albumin là protein chính tạo áp lực keo của huyết tương. Giảm albumin máu làm giảm áp lực keo, gây thoát dịch từ lòng mạch ra khoảng kẽ, dẫn đến phù.

TSH (Thyroid-Stimulating Hormone) là hormone được tuyến yên tiết ra để kích thích tuyến giáp sản xuất hormone tuyến giáp (T3, T4). Xét nghiệm TSH là xét nghiệm đầu tay để đánh giá chức năng tuyến giáp, giúp phát hiện các bệnh lý như suy giáp hoặc cường giáp.

Trong cơn hen phế quản cấp, đường thở bị co thắt và hẹp lại. Nguyên tắc điều trị chính là sử dụng thuốc giãn phế quản tác dụng nhanh (ví dụ: salbutamol) để nhanh chóng làm giãn đường thở, cải thiện tình trạng khó thở.

HbA1c (Hemoglobin A1c) phản ánh mức đường huyết trung bình trong khoảng 2-3 tháng gần đây. Đây là xét nghiệm quan trọng để chẩn đoán và theo dõi hiệu quả điều trị bệnh đái tháo đường.