Đề 14 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Ô nhiễm môi trường

Smog quang hóa hình thành khi oxit nitơ (NOx) và hydrocacbon dễ bay hơi (VOCs) phản ứng với ánh sáng mặt trời trong khí quyển, tạo ra ozon tầng đối lưu và các chất ô nhiễm thứ cấp khác. NOx và VOCs chủ yếu thải ra từ phương tiện giao thông và công nghiệp.

Mưa axit, do ô nhiễm không khí gây ra, có thể làm suy thoái rừng bằng cách phá hủy lá cây, làm suy yếu cây, và thay đổi độ pH của đất, ảnh hưởng đến hệ sinh thái rừng và gây mất đa dạng sinh học. Ô nhiễm nhiệt, tiếng ồn và ánh sáng ít tác động trực tiếp đến suy thoái rừng trên quy mô lớn bằng mưa axit.

Phát triển bền vững là sự phát triển đáp ứng nhu cầu hiện tại mà không làm tổn hại đến khả năng đáp ứng nhu cầu của các thế hệ tương lai. Tăng trưởng kinh tế bằng mọi giá, kể cả gây ô nhiễm, là đi ngược lại mục tiêu phát triển bền vững vì nó gây suy thoái môi trường và ảnh hưởng tiêu cực đến tương lai.

Tăng cường khai thác tài nguyên thiên nhiên để tăng trưởng kinh tế là một mô hình phát triển không bền vững, dẫn đến suy thoái tài nguyên và gia tăng ô nhiễm môi trường. Các giải pháp còn lại (kinh tế tuần hoàn, năng lượng tái tạo, nâng cao nhận thức) đều hướng tới quản lý ô nhiễm môi trường một cách bền vững.

Nguyên tắc 3R ưu tiên giảm thiểu (Reduce), tái sử dụng (Reuse), và tái chế (Recycle). Đốt rác thải để phát điện (Waste-to-Energy) mặc dù có thể thu hồi năng lượng, nhưng vẫn tạo ra khí thải và tro xỉ, không phải là biện pháp ưu tiên theo 3R, đặc biệt khi so sánh với giảm thiểu, tái sử dụng và tái chế.

Ô nhiễm nguồn điểm có thể xác định được nguồn gốc cụ thể (ví dụ: ống xả thải của nhà máy), dễ dàng kiểm soát và xử lý hơn. Ô nhiễm nguồn không điểm đến từ nhiều nguồn phân tán (ví dụ: nước mưa chảy tràn trên đất nông nghiệp), khó xác định nguồn gốc và kiểm soát hơn.

Công ước MARPOL (Công ước quốc tế về ngăn ngừa ô nhiễm từ tàu) là công ước quốc tế chính tập trung vào việc ngăn ngừa và giảm thiểu ô nhiễm môi trường biển do tàu biển gây ra, bao gồm ô nhiễm dầu, hóa chất, rác thải, nước thải và khí thải.

Sử dụng quá nhiều phân bón hóa học có thể gây ô nhiễm đất do tích tụ hóa chất và kim loại nặng. Ngoài ra, phân bón dư thừa có thể bị rửa trôi theo nước mưa xuống sông, hồ, và nguồn nước ngầm, gây ô nhiễm nguồn nước và hiện tượng phú dưỡng.

Mưa axit chủ yếu do sulfur dioxide (SO2) và nitrogen oxides (NOx) thải ra từ các nhà máy nhiệt điện đốt nhiên liệu hóa thạch và các hoạt động công nghiệp khác. Các khí này phản ứng với hơi nước trong khí quyển tạo thành axit sulfuric và axit nitric.

Ô nhiễm không khí chứa các chất ô nhiễm như bụi mịn, khí độc hại (SO2, NOx, CO, ozon), và các chất gây dị ứng, khi hít vào có thể gây ra các bệnh về đường hô hấp, tim mạch, và nhiều vấn đề sức khỏe khác.

Pin đã qua sử dụng chứa các kim loại nặng như chì, thủy ngân, cadmium và các hóa chất độc hại khác, gây nguy hiểm cho môi trường và sức khỏe con người nếu không được xử lý đúng cách. Do đó, pin cũ được xếp vào loại chất thải nguy hại.

Trồng cây xanh dọc đường phố có tác dụng hấp thụ và giảm tiếng ồn, tạo ra hàng rào cách âm tự nhiên. Các biện pháp còn lại (xây thêm đường cao tốc, tăng cường còi xe, xe máy phân khối lớn) đều có thể làm tăng ô nhiễm tiếng ồn giao thông.

Phú dưỡng là hiện tượng dư thừa dinh dưỡng (chủ yếu là nitơ và phốt pho) trong nước, kích thích tảo và thực vật thủy sinh phát triển quá mức. Khi chúng chết và phân hủy, vi khuẩn tiêu thụ oxy, làm giảm lượng oxy hòa tan trong nước, gây chết ngạt cho cá và các sinh vật khác.

Nước thải từ ngành dệt nhuộm thường chứa nhiều kim loại nặng (từ thuốc nhuộm và hóa chất xử lý) và phẩm màu (từ quá trình nhuộm vải). Các chất này gây ô nhiễm nguồn nước và ảnh hưởng đến hệ sinh thái.

Nguyên tắc `người gây ô nhiễm phải trả tiền` quy định rằng các tổ chức hoặc cá nhân gây ra ô nhiễm phải chịu trách nhiệm về mặt tài chính cho việc khắc phục hậu quả ô nhiễm, chi trả chi phí xử lý, bồi thường thiệt hại và thực hiện các biện pháp phòng ngừa để tránh ô nhiễm tái diễn.

Biến đổi khí hậu toàn cầu là một vấn đề ô nhiễm môi trường có quy mô toàn cầu, gây ra những tác động rộng khắp và nghiêm trọng trên toàn thế giới. Giải quyết biến đổi khí hậu đòi hỏi sự hợp tác và hành động chung của tất cả các quốc gia.

Xây dựng thêm nhà máy trong khu dân cư sẽ làm tăng lượng khí thải và ô nhiễm không khí, đi ngược lại mục tiêu giảm thiểu ô nhiễm. Các biện pháp còn lại đều góp phần giảm ô nhiễm không khí đô thị.

Sử dụng công nghệ sản xuất sạch hơn tập trung vào việc giảm thiểu hoặc loại bỏ chất thải và ô nhiễm ngay từ nguồn gốc, tức là phòng ngừa ô nhiễm. Các biện pháp còn lại (xử lý nước thải, nạo vét kênh mương, trồng cây xanh giảm bụi) chủ yếu là xử lý hoặc giảm thiểu hậu quả của ô nhiễm sau khi nó đã xảy ra.

Năng lượng mặt trời là năng lượng tái tạo, không tạo ra khí thải nhà kính hoặc các chất ô nhiễm không khí khác trong quá trình sản xuất điện. Năng lượng hạt nhân có rủi ro về chất thải phóng xạ. Năng lượng than đá và dầu mỏ gây ô nhiễm không khí và khí thải nhà kính.

Ô nhiễm tiếng ồn gây căng thẳng, mất ngủ, suy giảm thính lực, và các vấn đề thần kinh khác. Nó tác động trực tiếp đến hệ thần kinh và cơ quan thính giác.

CFC là chất phá hủy tầng ozon. Khi CFC thải vào khí quyển, chúng di chuyển lên tầng bình lưu và bị phân hủy bởi tia cực tím, giải phóng clo. Clo này phản ứng với ozon (O3), phá hủy ozon thành oxy (O2), làm mỏng tầng ozon.

Thủy triều đỏ là hiện tượng bùng phát tảo độc hại, thường do dư thừa dinh dưỡng (nitơ và phốt pho) trong nước biển. Dinh dưỡng này kích thích tảo phát triển nhanh chóng, tạo thành mật độ dày đặc và có thể sản sinh độc tố.

Ô nhiễm ánh sáng ảnh hưởng lớn đến các hệ sinh thái tự nhiên, đặc biệt là động vật hoang dã (ví dụ: chim di cư, côn trùng, động vật biển ban đêm) do làm rối loạn nhịp sinh học, khả năng định hướng, và các hoạt động sống khác của chúng. Ngoài ra, nó cũng ảnh hưởng đến con người (mất ngủ, giảm melatonin).

Tái chế và tái sử dụng nhựa giúp giảm lượng nhựa thải ra môi trường, tiết kiệm tài nguyên và năng lượng. Đốt và chôn lấp nhựa gây ô nhiễm không khí và đất. Xả rác xuống biển gây ô nhiễm biển nghiêm trọng.

Ô nhiễm không khí, đặc biệt là sự gia tăng các khí nhà kính như CO2, CH4, N2O, và CFCs, là nguyên nhân chính gây ra hiệu ứng nhà kính. Các khí này giữ nhiệt trong bầu khí quyển, dẫn đến hiện tượng nóng lên toàn cầu.

Vết chân sinh thái là thước đo nhu cầu của con người đối với tài nguyên thiên nhiên. Nó biểu thị diện tích đất và nước cần thiết để cung cấp tài nguyên và hấp thụ chất thải do một người hoặc một cộng đồng tạo ra.

Đảo nhiệt đô thị là hiện tượng nhiệt độ trung bình ở khu vực đô thị cao hơn đáng kể so với vùng nông thôn xung quanh. Điều này do các bề mặt đô thị (bê tông, đường nhựa, tòa nhà) hấp thụ và giữ nhiệt nhiều hơn, ít cây xanh và thảm thực vật, và nhiệt thải từ hoạt động của con người.

Chai nhựa (nhựa plastic) có thời gian phân hủy tự nhiên rất lâu, có thể lên đến hàng trăm năm hoặc hơn. Các vật liệu khác như giấy báo, vỏ chuối, và vải cotton phân hủy nhanh hơn nhiều.

Bảo tồn đa dạng sinh học mang lại nhiều lợi ích như tăng khả năng phục hồi của hệ sinh thái, cung cấp nguồn gen, và giảm áp lực khai thác tài nguyên. Việc tăng cường ô nhiễm môi trường không phải là lợi ích mà là tác hại, và nó đi ngược lại mục tiêu bảo tồn đa dạng sinh học.

Ô nhiễm đất làm suy thoái chất lượng đất, giảm độ phì nhiêu, gây ô nhiễm nguồn nước ngầm do chất ô nhiễm ngấm xuống, và có thể gây hại cho sức khỏe con người và động vật thông qua chuỗi thức ăn. Nó không làm tăng độ phì nhiêu của đất.