Đề 14 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Sinh học đại cương

Quang hợp là quá trình tổng hợp chất hữu cơ từ CO2 và nước nhờ năng lượng ánh sáng, diễn ra trong lục lạp (chloroplast) ở tế bào thực vật và tảo.

Di truyền liên kết gen xảy ra khi các gen nằm trên cùng một nhiễm sắc thể và đủ gần nhau để không phân ly độc lập trong giảm phân, dẫn đến việc chúng có xu hướng di truyền cùng nhau.

Đột biến vô nghĩa (nonsense mutation) là loại đột biến điểm dẫn đến sự thay đổi một codon mã hóa axit amin thành codon kết thúc (UAA, UAG, UGA), làm dừng quá trình dịch mã và tạo ra protein bị cắt ngắn, thường mất chức năng.

Ribosome là bào quan thực hiện chức năng tổng hợp protein từ các axit amin, dựa trên thông tin di truyền được mã hóa trong mRNA.

Hô hấp tế bào là quá trình phân giải chất hữu cơ (như glucose) để tạo ra ATP (năng lượng) cho tế bào sử dụng. Quá trình này xảy ra trong ti thể, không phải lục lạp, và xảy ra ở cả thực vật, động vật và nhiều sinh vật khác. Quang hợp tổng hợp glucose, không phải hô hấp.

Đột biến mất đoạn là loại đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể làm mất một đoạn nhiễm sắc thể, dẫn đến giảm số lượng gen trên nhiễm sắc thể đó. Lặp đoạn tăng số lượng gen, đảo đoạn và chuyển đoạn sắp xếp lại các đoạn gen, không làm mất gen.

Enzyme là chất xúc tác sinh học, hoạt động hiệu quả nhất trong một khoảng nhiệt độ và pH nhất định, gọi là điều kiện tối ưu. Vượt quá hoặc thấp hơn điều kiện tối ưu, hoạt tính enzyme sẽ giảm hoặc mất hoàn toàn.

Giới Khởi sinh (Monera) bao gồm các sinh vật nhân sơ, chủ yếu là vi khuẩn (bacteria) và cổ khuẩn (archaea). Các lựa chọn khác thuộc các giới khác (Nấm, Nguyên sinh, Thực vật).

Vi khuẩn Rhizobium sống trong rễ cây họ đậu là ví dụ về cộng sinh, mối quan hệ tương hỗ có lợi cho cả hai loài. Vi khuẩn cố định nitơ cung cấp cho cây, cây cung cấp chất dinh dưỡng cho vi khuẩn. Các lựa chọn khác là ví dụ về quan hệ đối kháng (ăn thịt-con mồi, ký sinh) hoặc cạnh tranh.

Hệ thần kinh và hệ nội tiết là hai hệ cơ quan chính chịu trách nhiệm điều hòa và phối hợp hoạt động của các cơ quan khác trong cơ thể động vật. Hệ thần kinh điều khiển nhanh chóng thông qua xung thần kinh, hệ nội tiết điều khiển chậm hơn thông qua hormone.

Mô dẫn (bao gồm mạch gỗ và mạch rây) là loại mô chuyên biệt trong thực vật, chịu trách nhiệm vận chuyển nước và chất dinh dưỡng từ rễ lên lá (mạch gỗ) và chất hữu cơ từ lá xuống các bộ phận khác (mạch rây).

Nấm men Saccharomyces cerevisiae là sinh vật nhân chuẩn (Eukaryote), thuộc giới Nấm. Vi khuẩn lam, E. coli và Archaea là sinh vật nhân sơ (Prokaryote), thuộc giới Khởi sinh.

ATP (adenosine triphosphate) là phân tử mang năng lượng chính của tế bào, được sử dụng để cung cấp năng lượng cho hầu hết các hoạt động sống của tế bào. Glucose là nguồn năng lượng dự trữ, DNA là vật chất di truyền, protein có nhiều chức năng khác nhau, không phải đơn vị tiền tệ năng lượng.

Sinh vật sản xuất (hay sinh vật tự dưỡng) là sinh vật có khả năng tự tổng hợp chất hữu cơ từ chất vô cơ, chủ yếu thông qua quang hợp (thực vật, tảo) hoặc hóa tổng hợp (một số vi khuẩn). Động vật ăn thịt là sinh vật tiêu thụ, nấm và vi khuẩn phân hủy là sinh vật phân giải.

Trong kỳ sau của nguyên phân, các nhiễm sắc tử chị em (nhiễm sắc thể đơn) tách nhau ra và di chuyển về hai cực của tế bào, do đó nhiễm sắc thể kép tách nhau ở kỳ này.

Chu trình nitơ là chu trình sinh địa hóa quan trọng nhất trong việc cung cấp nitơ cho cây trồng. Nitơ là thành phần thiết yếu của protein và axit nucleic, cần thiết cho sự sinh trưởng và phát triển của thực vật.

Virus KHÔNG có cấu tạo tế bào. Chúng chỉ là các hạt virus, bao gồm vật chất di truyền (DNA hoặc RNA) được bao bọc bởi lớp vỏ protein. Virus bắt buộc phải ký sinh nội bào để nhân lên.

Trao đổi chéo (crossing over) trong kỳ đầu I của giảm phân là sự kiện tạo ra sự đa dạng di truyền lớn nhất, do nó tạo ra sự tổ hợp lại vật chất di truyền giữa các nhiễm sắc thể tương đồng.

Tế bào nhân chuẩn có ba thành phần chính là màng tế bào, tế bào chất và nhân tế bào. Vách tế bào có ở tế bào thực vật, nấm và vi khuẩn, nhưng không phải là thành phần chung của mọi tế bào nhân chuẩn.

Ruộng lúa là hệ sinh thái nhân tạo, được con người tạo ra và duy trì cho mục đích sản xuất nông nghiệp. Các hệ sinh thái còn lại (rừng nhiệt đới, sa mạc, đại dương) là hệ sinh thái tự nhiên.

Sinh quyển là toàn bộ vùng của Trái Đất có sự sống, bao gồm khí quyển (phần thấp), thủy quyển (toàn bộ đại dương, sông, hồ) và thạch quyển (lớp vỏ Trái Đất), nơi các hệ sinh thái tồn tại và tương tác với nhau.

Chọn lọc tự nhiên, đột biến và biến dị tổ hợp là các cơ chế chính của tiến hóa. Di truyền Mendel là các quy luật di truyền, giải thích cách thức các đặc điểm di truyền được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, nhưng không phải là cơ chế tiến hóa trực tiếp.

Trung thể (centriole) không có trong tế bào thực vật bậc cao và nấm. Vách tế bào, lục lạp và không bào là các bào quan đặc trưng của tế bào thực vật.

Theo quy luật trội của Mendel, khi lai hai dòng thuần chủng khác nhau về một cặp tính trạng tương phản, ở thế hệ F1 thu được toàn bộ cá thể mang kiểu hình giống một trong hai bố mẹ, đó là kiểu hình của tính trạng trội.

Lên men là quá trình phân giải glucose tạo ra ATP trong điều kiện kỵ khí. Hô hấp tế bào hiếu khí cần oxy, quang hợp và chu trình Calvin là quá trình tổng hợp glucose, không phải phân giải.

DNA (deoxyribonucleic acid) là vật chất di truyền, chứa thông tin quy định mọi hoạt động sống của tế bào và sinh vật. DNA không phải là protein, không được cấu tạo từ RNA và không phải đơn phân của protein.

Cấu trúc bậc hai của protein được hình thành chủ yếu nhờ liên kết hydro giữa các nhóm carboxyl và amino trong chuỗi polypeptide. Liên kết peptide giữ các axit amin lại với nhau trong chuỗi, liên kết ion và disulfide tham gia vào cấu trúc bậc ba và bậc bốn.

Trong phiên mã (DNA -> RNA) và dịch mã (RNA -> protein), nguyên tắc bổ sung là A liên kết với U (uracil thay thế thymine trong RNA), và G liên kết với C. Trong DNA mạch kép (nhân đôi DNA), A liên kết với T và G liên kết với C.

Khả năng di chuyển KHÔNG phải là đặc điểm chung của mọi sinh vật sống. Thực vật, nấm và một số vi sinh vật không có khả năng di chuyển chủ động. Các đặc điểm còn lại (sinh sản, trao đổi chất, cấu tạo tế bào) là đặc điểm chung của mọi sinh vật.

Loài là đơn vị phân loại cơ bản nhất, thể hiện một nhóm sinh vật có khả năng giao phối tự do và sinh sản ra đời con có khả năng sinh sản.