Đề 15 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Tài chính quốc tế

Lý thuyết Khu vực sử dụng đồng tiền chung tối ưu (OCA) nghiên cứu các điều kiện kinh tế để một nhóm quốc gia có thể hưởng lợi ròng từ việc sử dụng một đồng tiền chung duy nhất hoặc cố định tỷ giá hối đoái giữa các đồng tiền của họ. Lợi ích ròng xuất hiện khi lợi ích (giảm chi phí giao dịch, tăng cường thương mại) lớn hơn chi phí (mất công cụ chính sách tiền tệ độc lập).

Sự khác biệt cốt lõi là thời điểm thanh toán. Thị trường giao ngay là để giao dịch và thanh toán `ngay lập tức` (thường là T+2), trong khi thị trường kỳ hạn là để thiết lập tỷ giá hôm nay cho một giao dịch sẽ được thực hiện và thanh toán vào một ngày xác định trong tương lai.

Các công cụ phái sinh tiền tệ (hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, quyền chọn) là các hợp đồng tài chính có giá trị phụ thuộc vào giá trị của một đồng tiền khác. Tiền gửi tiết kiệm bằng ngoại tệ chỉ đơn thuần là hình thức giữ tiền bằng ngoại tệ, không phải là công cụ phái sinh.

Rủi ro giao dịch phát sinh khi công ty có các giao dịch thương mại hoặc tài chính quốc tế đã cam kết (ví dụ: xuất nhập khẩu, vay nợ ngoại tệ) và giá trị của các khoản thanh toán trong tương lai bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi tỷ giá hối đoái từ khi giao dịch được thực hiện đến khi thanh toán được thực hiện.

Arbitrage là hoạt động tận dụng sự khác biệt về giá của một tài sản (ở đây là tiền tệ) trên các thị trường khác nhau để kiếm lợi nhuận không rủi ro. Nguyên tắc là mua ở nơi giá thấp và bán ở nơi giá cao đồng thời.

Rủi ro chuyển đổi (hay rủi ro kế toán) phát sinh khi một công ty đa quốc gia cần hợp nhất báo cáo tài chính của các công ty con ở nước ngoài về đồng tiền báo cáo của công ty mẹ. Biến động tỷ giá hối đoái làm thay đổi giá trị quy đổi của tài sản, nợ phải trả, vốn chủ sở hữu và lợi nhuận của các công ty con khi được chuyển đổi, ảnh hưởng đến báo cáo tài chính hợp nhất.

Khu vực tiền tệ chung loại bỏ rủi ro tỷ giá và chi phí chuyển đổi tiền tệ giữa các quốc gia thành viên, tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại, đầu tư và hội nhập kinh tế sâu rộng hơn.

Cán cân vãng lai ghi lại các giao dịch về hàng hóa, dịch vụ, thu nhập đầu tư và chuyển giao vãng lai. FDI là một giao dịch tài chính và được ghi vào cán cân vốn và tài chính, không phải cán cân vãng lai.

Cán cân thanh toán (BOP) là một báo cáo thống kê tổng hợp, ghi lại tất cả các giao dịch kinh tế giữa cư dân của một quốc gia và người không cư trú trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một năm hoặc một quý.

Phá giá đồng tiền làm hàng xuất khẩu trở nên rẻ hơn đối với người mua nước ngoài và hàng nhập khẩu trở nên đắt hơn đối với người mua trong nước, dẫn đến kỳ vọng tăng xuất khẩu và giảm nhập khẩu, từ đó cải thiện cán cân thương mại (trong điều kiện Marshall-Lerner được thỏa mãn).

Lý thuyết PPP cho rằng tỷ giá hối đoái dài hạn nên điều chỉnh để giá của một giỏ hàng hóa và dịch vụ giống hệt nhau (hoặc tương đương) ở hai quốc gia khi được quy đổi sang cùng một đồng tiền. Nói cách khác, nó dựa trên sự khác biệt về mức giá.

Thị trường Eurocurrency là thị trường nơi các ngân hàng nhận tiền gửi và cho vay bằng các đồng tiền mạnh (như USD, Euro, JPY, GBP, CHF...) bên ngoài quốc gia phát hành đồng tiền đó. Ví dụ, Eurodollars là đô la Mỹ được gửi tại các ngân hàng bên ngoài Hoa Kỳ.

Lý thuyết IRP cho rằng trong điều kiện không có arbitrage, chênh lệch lãi suất giữa hai quốc gia phải được bù đắp bởi chênh lệch giữa tỷ giá kỳ hạn và tỷ giá giao ngay. Điều này có nghĩa là nhà đầu tư không thể kiếm lợi nhuận rủi ro bằng cách vay ở quốc gia có lãi suất thấp và đầu tư ở quốc gia có lãi suất cao hơn sau khi tính đến rủi ro tỷ giá.

Nới lỏng chính sách tiền tệ để giảm lãi suất là một biện pháp chính sách tiền tệ vĩ mô thông thường, không phải là biện pháp kiểm soát vốn. Các biện pháp kiểm soát vốn trực tiếp can thiệp vào dòng vốn quốc tế, như hạn chế dòng vốn ra vào, đánh thuế, hoặc yêu cầu dự trữ.

Nguyên tắc `bộ ba bất khả thi` (hay `bộ ba không thể`) chỉ ra rằng một quốc gia chỉ có thể đồng thời đạt được tối đa hai trong ba mục tiêu: tự do di chuyển vốn, tỷ giá hối đoái cố định và chính sách tiền tệ độc lập. Việc theo đuổi cả ba mục tiêu cùng lúc là không khả thi trong dài hạn.

Ngân hàng Thế giới tập trung vào việc cung cấp các khoản vay, tín dụng ưu đãi và hỗ trợ kỹ thuật cho các nước đang phát triển để thực hiện các dự án và chương trình nhằm giảm nghèo, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững.

Trong hệ thống tỷ giá thả nổi có quản lý, tỷ giá hối đoái chủ yếu được xác định bởi lực lượng thị trường, nhưng ngân hàng trung ương có thể can thiệp (mua hoặc bán ngoại tệ) để ổn định tỷ giá, ngăn chặn biến động quá mức hoặc đạt được các mục tiêu chính sách kinh tế vĩ mô.

Rủi ro lạm phát trong nước là một rủi ro kinh tế vĩ mô quốc gia, không đặc thù cho tài chính quốc tế, trong khi các rủi ro còn lại phát sinh từ hoạt động tài chính xuyên biên giới.

Tỷ giá hối đoái thực tế được tính bằng cách điều chỉnh tỷ giá hối đoái danh nghĩa theo sự khác biệt về mức giá (thường dùng chỉ số giá tiêu dùng CPI) giữa hai quốc gia. Nó phản ánh sức mua tương đối của đồng tiền giữa hai quốc gia.

Thị trường giao ngay là thị trường giao dịch ngoại tệ để thanh toán và chuyển giao ngay lập tức, thường được hiểu là trong vòng hai ngày làm việc sau ngày giao dịch.

Hedging (phòng ngừa rủi ro) tỷ giá hối đoái là chiến lược sử dụng các công cụ tài chính như hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, quyền chọn tiền tệ... để giảm hoặc loại bỏ rủi ro tiềm ẩn do biến động tỷ giá hối đoái gây ra.

Hiệu ứng J-curve mô tả tình trạng cán cân thương mại thường xấu đi trong ngắn hạn sau khi phá giá tiền tệ do hiệu ứng giá cả (giá trị nhập khẩu tăng do giá tính bằng nội tệ tăng) lớn hơn hiệu ứng số lượng (khối lượng xuất khẩu chưa kịp tăng, nhập khẩu chưa kịp giảm). Sau đó, trong dài hạn, hiệu ứng số lượng sẽ mạnh hơn, dẫn đến cải thiện cán cân thương mại.

Lợi thế so sánh, theo lý thuyết của David Ricardo, là khả năng sản xuất một hàng hóa hoặc dịch vụ với chi phí cơ hội thấp hơn so với các quốc gia khác. Đây là cơ sở để các quốc gia chuyên môn hóa và thương mại hóa, mang lại lợi ích cho tất cả các bên tham gia.

IMF tập trung vào việc duy trì sự ổn định của hệ thống tiền tệ quốc tế bằng cách giám sát chính sách kinh tế của các quốc gia thành viên và cung cấp hỗ trợ tài chính cho các quốc gia gặp khó khăn về cán cân thanh toán.

Trong dài hạn, tỷ giá hối đoái chủ yếu bị ảnh hưởng bởi các yếu tố kinh tế vĩ mô cơ bản như lãi suất, lạm phát và cán cân thương mại. Tin đồn và đầu cơ ngắn hạn có thể gây ra biến động tỷ giá trong ngắn hạn, nhưng ít có tác động đến xu hướng dài hạn.

Khủng hoảng tài chính tiền tệ quốc tế thường bắt đầu từ những yếu kém, bất ổn trong hệ thống tài chính của một quốc gia hoặc khu vực, sau đó lan truyền nhanh chóng sang các quốc gia khác thông qua các kênh tài chính và kinh tế toàn cầu, tạo thành khủng hoảng diện rộng.

Tiêu dùng hàng hóa trong nước là hoạt động kinh tế diễn ra trong phạm vi quốc gia, không liên quan đến dòng vốn quốc tế. FDI, FPI và ODA đều là các hình thức dòng vốn di chuyển giữa các quốc gia.

Điểm khác biệt cốt lõi là FDI tạo ra quyền kiểm soát quản lý lâu dài đối với doanh nghiệp ở nước ngoài (ví dụ: mua lại cổ phần chi phối), trong khi FPI chỉ là đầu tư tài chính thuần túy (ví dụ: mua cổ phiếu, trái phiếu) mà không có quyền kiểm soát quản lý.

Tài chính quốc tế tập trung vào việc quản lý dòng vốn giữa các quốc gia để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế toàn cầu và tối ưu hóa lợi ích kinh tế quốc tế.

Tỷ giá hối đoái danh nghĩa là tỷ lệ trao đổi giữa hai đồng tiền trên thị trường ngoại hối, chưa tính đến sự khác biệt về mức giá giữa các quốc gia.