Đề 2 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Giao dịch thương mại quốc tế

Các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận thông tin thị trường, hiểu biết về các quy định pháp lý, thủ tục hải quan, và các rào cản văn hóa trong thương mại quốc tế. Thiếu thông tin và kiến thức là một trong những thách thức lớn nhất của họ.

Chính sách bảo hộ thương mại thường được áp dụng để hạn chế cạnh tranh nước ngoài, không phải để tăng cường cạnh tranh. Các lý do bảo hộ thường xoay quanh việc bảo vệ ngành công nghiệp non trẻ, việc làm, an ninh quốc gia hoặc thu ngân sách (trong một số trường hợp).

Điều khoản thương mại (terms of trade) là tỷ lệ giữa chỉ số giá xuất khẩu và chỉ số giá nhập khẩu của một quốc gia. Nó phản ánh sức mua của hàng xuất khẩu của một quốc gia so với hàng nhập khẩu, cho biết một đơn vị hàng xuất khẩu có thể đổi được bao nhiêu đơn vị hàng nhập khẩu.

Lợi thế so sánh không dựa trên năng lực sản xuất tuyệt đối mà dựa trên chi phí cơ hội. Quốc gia có lợi thế so sánh trong sản xuất một hàng hóa khi chi phí cơ hội để sản xuất hàng hóa đó thấp hơn so với quốc gia khác.

Theo Hiệp định GATS (Hiệp định chung về Thương mại Dịch vụ) của WTO, `phương thức 3 - Hiện diện thương mại` đề cập đến việc nhà cung cấp dịch vụ của một quốc gia thành lập, mua lại hoặc duy trì hiện diện thương mại (như chi nhánh, công ty con) tại quốc gia khác để cung cấp dịch vụ.

Hiệu ứng J-curve mô tả rằng trong ngắn hạn, sau khi phá giá đồng tiền, cán cân thương mại có thể xấu đi do giá trị nhập khẩu tăng lên nhanh hơn sự tăng trưởng của xuất khẩu. Tuy nhiên, về dài hạn, cán cân thương mại sẽ cải thiện khi lượng xuất khẩu tăng và lượng nhập khẩu giảm.

Thư tín dụng (L/C) được coi là hình thức thanh toán an toàn nhất cho nhà xuất khẩu vì ngân hàng của người nhập khẩu cam kết thanh toán khi nhà xuất khẩu xuất trình đầy đủ chứng từ phù hợp với điều khoản L/C.

Mô hình Heckscher-Ohlin giải thích lợi thế so sánh dựa trên sự khác biệt về nguồn lực (yếu tố sản xuất) tương đối phong phú của mỗi quốc gia. Quốc gia có xu hướng xuất khẩu hàng hóa sử dụng nhiều yếu tố sản xuất mà quốc gia đó có nhiều và nhập khẩu hàng hóa sử dụng nhiều yếu tố sản xuất khan hiếm.

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) thông qua hình thức 100% vốn nước ngoài là hình thức mà nhà đầu tư nước ngoài tự mình thành lập và sở hữu hoàn toàn doanh nghiệp ở nước ngoài, không có sự tham gia vốn của nhà đầu tư trong nước.

Thuế nhập khẩu là một hàng rào thuế quan, trực tiếp làm tăng chi phí hàng hóa nhập khẩu. Các lựa chọn còn lại (hạn ngạch, tiêu chuẩn kỹ thuật, quy định xuất xứ) là các hàng rào phi thuế quan, hạn chế thương mại thông qua các quy định và thủ tục.

Các hiệp định thương mại khu vực (RTAs) thường được ký kết để tăng cường hợp tác kinh tế và chính trị giữa các quốc gia láng giềng hoặc có mối quan hệ kinh tế chặt chẽ. Mục tiêu là thúc đẩy thương mại, đầu tư, và hợp tác trong khu vực, đồng thời có thể có yếu tố chính trị và an ninh.

Cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO là một hệ thống ràng buộc pháp lý, nhằm đảm bảo rằng các quốc gia thành viên tuân thủ các quy tắc và cam kết thương mại đã thỏa thuận trong các hiệp định của WTO. Nó cung cấp một diễn đàn để giải quyết tranh chấp một cách hòa bình và dựa trên luật lệ.

Chính sách bảo hộ thương mại, như thuế quan cao và hạn ngạch, làm tăng chi phí và hạn chế dòng chảy thương mại quốc tế. Các yếu tố còn lại (giảm chi phí vận chuyển, tiến bộ công nghệ, hiệp định thương mại tự do) đều thúc đẩy thương mại quốc tế bằng cách giảm rào cản và chi phí giao dịch.

Thuế quan là thuế đánh vào hàng hóa nhập khẩu. Khi thuế quan được áp dụng, giá hàng nhập khẩu tăng lên đối với người tiêu dùng trong nước, dẫn đến giảm lượng hàng hóa nhập khẩu và tăng sản xuất trong nước (thay thế nhập khẩu).

Nguyên tắc MFN yêu cầu một quốc gia thành viên WTO phải đối xử với tất cả các thành viên khác một cách bình đẳng về thương mại. Bất kỳ ưu đãi thương mại nào dành cho một quốc gia thành viên cũng phải được mở rộng cho tất cả các thành viên khác.

CPTPP là một hiệp định thương mại tự do đa phương, tập trung vào việc giảm thuế quan và các rào cản thương mại khác giữa các quốc gia thành viên. Nó không bao gồm các yếu tố như thuế quan chung với bên ngoài (liên minh thuế quan) hoặc tự do di chuyển yếu tố sản xuất (thị trường chung).

Phá giá đồng nội tệ làm hàng xuất khẩu rẻ hơn và hàng nhập khẩu đắt hơn. Theo điều kiện Marshall-Lerner, nếu tổng độ co giãn của cầu xuất khẩu và cầu nhập khẩu lớn hơn 1, phá giá sẽ cải thiện cán cân thương mại.

Thuyết trọng thương (Mercantilism) là một học thuyết kinh tế phổ biến trong thế kỷ 16-18, cho rằng sự giàu có và quyền lực của một quốc gia phụ thuộc vào việc tích lũy vàng bạc thông qua xuất khẩu nhiều hơn nhập khẩu và kiểm soát chặt chẽ thương mại.

Hàng rào kỹ thuật là các tiêu chuẩn, quy định kỹ thuật, quy trình đánh giá sự phù hợp liên quan đến chất lượng sản phẩm, an toàn, sức khỏe, môi trường... Quy định về hàm lượng chất cấm trong thực phẩm nhập khẩu là một ví dụ điển hình của hàng rào kỹ thuật.

Khu vực mậu dịch tự do (FTA) tập trung vào việc loại bỏ hoặc giảm đáng kể thuế quan và các rào cản thương mại khác giữa các quốc gia thành viên, nhằm thúc đẩy dòng chảy thương mại tự do.

Chủ nghĩa bảo hộ tập trung vào việc bảo vệ các ngành công nghiệp trong nước khỏi sự cạnh tranh từ hàng hóa và dịch vụ nhập khẩu, thường thông qua các biện pháp như thuế quan và hạn ngạch.

Thương mại tự do, bằng cách giảm hoặc loại bỏ các rào cản thương mại, cho phép hàng hóa và dịch vụ từ nhiều quốc gia khác nhau tiếp cận thị trường. Điều này thường dẫn đến giá cả thấp hơn do cạnh tranh và sự lựa chọn hàng hóa phong phú hơn cho người tiêu dùng.

Các công cụ phái sinh tỷ giá hối đoái như hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, quyền chọn và hoán đổi được sử dụng chủ yếu để phòng ngừa rủi ro biến động tỷ giá, giúp các doanh nghiệp ổn định dòng tiền và dự đoán chi phí, doanh thu trong tương lai.

Biến động tỷ giá hối đoái là một rủi ro đặc biệt quan trọng trong thương mại quốc tế vì giao dịch thường được thực hiện bằng ngoại tệ. Sự thay đổi tỷ giá có thể làm giảm giá trị doanh thu hoặc tăng chi phí, ảnh hưởng đến lợi nhuận của nhà xuất khẩu.

Khu chế xuất (EPZ) được thiết kế để thu hút vốn đầu tư nước ngoài, tập trung vào sản xuất hàng hóa xuất khẩu. Các doanh nghiệp trong EPZ thường được hưởng các ưu đãi về thuế, thủ tục hải quan và hạ tầng để khuyến khích hoạt động xuất khẩu.

WTO tập trung vào quy định, giám sát thương mại và giải quyết tranh chấp. Viện trợ tài chính cho các nước đang phát triển thường thuộc chức năng của các tổ chức khác như Ngân hàng Thế giới (WB) hoặc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).

Toàn cầu hóa có thể dẫn đến sự lan rộng của văn hóa phổ biến và làm suy yếu các giá trị văn hóa truyền thống và bản sắc dân tộc ở các quốc gia đang phát triển. Các nhược điểm khác có thể bao gồm sự phụ thuộc kinh tế, bất bình đẳng gia tăng, và áp lực môi trường.

Tỷ giá hối đoái giao ngay là tỷ giá áp dụng cho các giao dịch mua bán ngoại tệ được thực hiện ngay lập tức, hoặc trong thời gian ngắn (thường là 2 ngày làm việc) để chuyển giao tiền tệ.

Cán cân thanh toán (BOP) là một bản ghi thống kê tổng hợp tất cả các giao dịch kinh tế giữa cư dân của một quốc gia và phần còn lại của thế giới trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một năm. Nó bao gồm cả giao dịch hàng hóa, dịch vụ, thu nhập đầu tư, và luồng vốn.

Hạn ngạch nhập khẩu trực tiếp giới hạn số lượng hàng hóa cụ thể được phép nhập khẩu vào một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định. Điều này giúp bảo vệ các ngành sản xuất trong nước khỏi cạnh tranh nước ngoài bằng cách giảm lượng hàng nhập khẩu.