Đề 2 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Kỹ thuật điện

Hiện tượng cộng hưởng điện trong mạch RLC nối tiếp xảy ra khi cảm kháng (XL) bằng dung kháng (Xc), tức là XL = Xc. Khi đó, tổng trở của mạch đạt giá trị nhỏ nhất và dòng điện trong mạch đạt giá trị lớn nhất.

Ampe kế phải được mắc nối tiếp với mạch cần đo dòng điện, để toàn bộ dòng điện cần đo chạy qua ampe kế. Mắc song song sẽ gây ngắn mạch hoặc đo sai giá trị.

Cổng logic NAND là cổng `NOT AND`, tức là nó thực hiện phép toán AND và sau đó đảo ngược kết quả (NOT). Đầu ra của cổng NAND là LOW (0) chỉ khi tất cả các đầu vào đều HIGH (1), ngược lại, đầu ra là HIGH (1).

Vôn kế (Voltmeter) là thiết bị được sử dụng để đo hiệu điện thế (điện áp) giữa hai điểm trong mạch điện. Ampe kế đo dòng điện, Ohm kế đo điện trở, và công tơ điện đo năng lượng điện tiêu thụ.

Biến áp (transformer) được sử dụng để tăng hoặc giảm điện áp xoay chiều trong hệ thống điện mà không thay đổi tần số. Nó hoạt động dựa trên nguyên lý cảm ứng điện từ giữa các cuộn dây.

Động cơ điện một chiều hoạt động dựa trên lực Lorentz, lực này xuất hiện khi một dây dẫn mang dòng điện đặt trong từ trường và vuông góc với từ trường, làm cho rotor động cơ quay.

Tổn thất điện năng trên đường dây truyền tải chủ yếu do điện trở của dây dẫn, tỉ lệ thuận với điện trở và bình phương dòng điện (P_loss = I^2 * R). Tăng tiết diện dây dẫn giúp giảm điện trở, do đó giảm tổn thất. Tăng điện áp truyền tải cũng là một biện pháp hiệu quả khác, vì cùng một công suất, điện áp cao hơn sẽ tương ứng với dòng điện thấp hơn.

Tesla (T) là đơn vị đo cường độ từ trường (magnetic flux density) trong hệ SI. Weber (Wb) là đơn vị đo từ thông, Henry (H) là đơn vị đo điện cảm, và Farad (F) là đơn vị đo điện dung.

Phóng điện bề mặt (surface discharge) xảy ra khi cường độ điện trường tập trung mạnh trên bề mặt vật liệu cách điện, vượt quá khả năng chịu đựng của môi trường xung quanh (thường là không khí hoặc chất khí). Điều này thường xảy ra tại các điểm có hình dạng không đều hoặc các khuyết tật trên bề mặt cách điện.

Trong hệ thống điện mặt trời hòa lưới, năng lượng được tạo ra từ tấm pin mặt trời, chuyển đổi qua bộ biến tần thành điện xoay chiều và hòa vào lưới điện quốc gia. Ắc quy lưu trữ không phải là thành phần bắt buộc của hệ thống hòa lưới, mà thường dùng trong hệ thống độc lập hoặc hybrid.

Điện trở được đo bằng đơn vị Ohm (Ω) trong hệ đo lường quốc tế SI. Volt là đơn vị đo hiệu điện thế, Ampere là đơn vị đo dòng điện, và Watt là đơn vị đo công suất.

Điện dung (C) là khả năng của một vật dẫn điện tích trữ năng lượng điện trường khi có điện áp đặt vào. Điện cảm (L) đặc trưng cho khả năng tích lũy năng lượng từ trường, điện trở (R) cản trở dòng điện và tiêu thụ năng lượng, tổng trở (Z) là trở kháng toàn phần trong mạch xoay chiều.

RTU (Remote Terminal Unit) là thành phần quan trọng trong hệ thống SCADA, có chức năng chính là thu thập dữ liệu từ các cảm biến và thiết bị hiện trường, cũng như thực hiện các lệnh điều khiển từ trung tâm điều khiển SCADA đến các thiết bị từ xa.

Cảm biến nhiệt điện trở (Thermistor) là loại cảm biến nhiệt độ phổ biến, có điện trở thay đổi theo nhiệt độ. Cảm biến quang đo ánh sáng, cảm biến áp suất đo áp suất, cảm biến gia tốc đo gia tốc.

Các phương pháp nối đất bảo vệ phổ biến bao gồm nối đất trực tiếp và nối đất qua điện trở hoặc điện kháng (cuộn cảm). Nối đất qua tụ điện không được sử dụng trong nối đất bảo vệ vì tụ điện chặn dòng điện một chiều, không đảm bảo chức năng bảo vệ khi có sự cố chạm đất.

Rơ le bảo vệ là thiết bị quan trọng trong hệ thống điện, có chức năng phát hiện các sự cố (như ngắn mạch, quá tải, chạm đất...) và kích hoạt các thiết bị cắt (như máy cắt) để cách ly phần bị sự cố ra khỏi hệ thống, bảo vệ các thiết bị và đảm bảo an toàn.

Diode Zener là loại diode đặc biệt được thiết kế để hoạt động trong vùng đánh thủng ngược, và được sử dụng chủ yếu để ổn định điện áp trong mạch điện tử. Chỉnh lưu thường dùng diode thường, khuếch đại dùng transistor, chuyển mạch dùng transistor hoặc các linh kiện chuyển mạch chuyên dụng.

Tiêu chuẩn IP (Ingress Protection) là hệ thống xếp hạng quốc tế dùng để đánh giá mức độ bảo vệ của vỏ bọc thiết bị điện khỏi sự xâm nhập của các vật thể rắn (như bụi) và chất lỏng (như nước). Các chữ số sau `IP` thể hiện mức độ bảo vệ khác nhau.

Trong hệ thống điện 3 pha, điện áp dây (line voltage) là điện áp đo được giữa hai pha bất kỳ. Điện áp pha (phase voltage) được đo giữa một pha và dây trung tính.

ALU là viết tắt của Arithmetic Logic Unit (Bộ số học và logic), là một thành phần quan trọng của CPU trong máy tính, thực hiện các phép toán số học (cộng, trừ, nhân, chia...) và các phép toán logic (AND, OR, NOT, XOR...).

Cầu chì và aptomat (cầu dao tự động) là các thiết bị bảo vệ mạch điện khỏi dòng điện quá tải bằng cách ngắt mạch khi dòng điện vượt quá giá trị định mức. Điện trở, tụ điện và cuộn cảm không có chức năng bảo vệ quá tải trực tiếp.

Hệ số công suất (power factor - cosφ) là tỷ lệ giữa công suất tác dụng (P - công suất thực tế tiêu thụ) và công suất biểu kiến (S - công suất toàn phần cung cấp). Nó thể hiện hiệu quả sử dụng điện năng trong mạch xoay chiều.

IGBT (Insulated Gate Bipolar Transistor) là linh kiện bán dẫn công suất kết hợp ưu điểm của cả BJT (Bipolar Junction Transistor - Transistor lưỡng cực) và MOSFET (Metal-Oxide-Semiconductor Field-Effect Transistor - Transistor hiệu ứng trường kim loại-oxit-bán dẫn). Nó có khả năng đóng cắt nhanh như MOSFET và khả năng chịu dòng điện lớn như BJT.

Máy phát điện xoay chiều hoạt động dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ. Khi rotor (phần quay) chứa cuộn dây quay trong từ trường, từ thông qua cuộn dây biến thiên, sinh ra suất điện động cảm ứng xoay chiều.

Điện trở suất (ρ) là một đặc tính của vật liệu, phụ thuộc vào bản chất vật liệu và nhiệt độ. Chiều dài và tiết diện ảnh hưởng đến điện trở (R), không phải điện trở suất. Điện áp không ảnh hưởng đến điện trở suất.

Định luật Ohm phát biểu rằng dòng điện (I) chạy qua một vật dẫn giữa hai điểm tỉ lệ thuận với hiệu điện thế (V) giữa hai điểm đó và tỉ lệ nghịch với điện trở (R) của vật dẫn, được biểu diễn bằng công thức V = I * R.

Mạch chỉnh lưu được sử dụng để biến đổi dòng điện xoay chiều (AC) thành dòng điện một chiều (DC). Đây là một quá trình quan trọng trong nhiều ứng dụng điện tử và điện công nghiệp, ví dụ như trong bộ nguồn một chiều.

PID là viết tắt của Proportional-Integral-Derivative, là một loại bộ điều khiển phản hồi vòng kín phổ biến được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống điều khiển tự động. Nó kết hợp ba thành phần điều khiển: tỉ lệ (Proportional), tích phân (Integral), và vi phân (Derivative).

Điều chế tần số (FM - Frequency Modulation) thường được sử dụng trong truyền thông vô tuyến để truyền tín hiệu âm thanh, đặc biệt trong phát thanh FM, vì nó ít bị ảnh hưởng bởi nhiễu hơn so với điều chế biên độ (AM - Amplitude Modulation).

Transistor là linh kiện bán dẫn chủ động, có khả năng khuếch đại tín hiệu điện. Diode chủ yếu được dùng để chỉnh lưu và các ứng dụng khác, điện trở và tụ điện là linh kiện thụ động.