Đề 3 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Quản trị tài chính

Phân tích SWOT (Điểm mạnh, Điểm yếu, Cơ hội, Thách thức) là công cụ chiến lược. `Cơ hội` (Opportunities) và `Thách thức` (Threats) là các yếu tố từ môi trường bên ngoài doanh nghiệp (kinh tế, xã hội, công nghệ, chính trị...). `Điểm mạnh` (Strengths) và `Điểm yếu` (Weaknesses) là các yếu tố bên trong doanh nghiệp (nguồn lực, năng lực...).

Rủi ro hệ thống, hay rủi ro thị trường (Market Risk), là loại rủi ro ảnh hưởng đến toàn bộ thị trường hoặc một phần lớn thị trường, không thể loại bỏ bằng cách đa dạng hóa danh mục đầu tư. Ví dụ: rủi ro lãi suất, rủi ro lạm phát, rủi ro suy thoái kinh tế.

Giá trị hiện tại ròng (Net Present Value - NPV) được tính bằng cách lấy tổng giá trị hiện tại của tất cả các dòng tiền vào dự kiến của dự án (đã chiết khấu về hiện tại) trừ đi vốn đầu tư ban đầu của dự án. NPV dương cho thấy dự án có khả năng tạo ra giá trị gia tăng cho doanh nghiệp.

Đòn bẩy tài chính (sử dụng nợ) có thể khuếch đại lợi nhuận (và lỗ) trên vốn chủ sở hữu. Nếu lợi nhuận hoạt động (trước lãi vay và thuế) lớn hơn chi phí lãi vay, đòn bẩy tài chính sẽ làm tăng ROE. Ngược lại, nếu lợi nhuận hoạt động không đủ bù đắp chi phí lãi vay, ROE sẽ giảm.

Tài sản ngắn hạn (Current Assets) là tài sản có thời gian sử dụng hoặc chuyển đổi thành tiền mặt trong vòng một năm hoặc một chu kỳ kinh doanh. Tiền mặt và các khoản tương đương tiền (tiền gửi ngân hàng, chứng khoán ngắn hạn...) là tài sản ngắn hạn điển hình. Các lựa chọn khác là tài sản dài hạn (tài sản cố định, tài sản vô hình, đầu tư dài hạn).

Chính sách tài khóa (Fiscal Policy) là công cụ của chính phủ để điều tiết nền kinh tế thông qua thuế và chi tiêu chính phủ. Lãi suất là công cụ của chính sách tiền tệ (Monetary Policy), do ngân hàng trung ương điều hành.

Bảng cân đối kế toán là báo cáo `tĩnh`, chụp lại bức tranh tài chính của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định (thường là cuối kỳ kế toán), thể hiện tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu. Các báo cáo khác là báo cáo `động`, phản ánh hoạt động trong một khoảng thời gian.

Rủi ro hoạt động (Operational Risk) xuất phát từ các vấn đề nội tại trong hoạt động của doanh nghiệp, như sai sót trong quy trình, lỗi hệ thống, gian lận, yếu kém về quản lý, hoặc các sự kiện bên ngoài gây gián đoạn hoạt động (thiên tai, dịch bệnh...). Nó khác với rủi ro thị trường (lãi suất, tỷ giá) hay rủi ro pháp lý.

Phương pháp `Thời gian hoàn vốn` (Payback Period) có ưu điểm lớn nhất là tính đơn giản và dễ hiểu. Nó cho biết thời gian cần thiết để thu hồi vốn đầu tư ban đầu từ dòng tiền dự án. Tuy nhiên, nhược điểm là không tính đến giá trị thời gian của tiền và bỏ qua dòng tiền sau thời gian hoàn vốn.

Mục tiêu cốt lõi của quản trị tài chính là tối đa hóa giá trị tài sản ròng của chủ sở hữu (hay giá trị doanh nghiệp), phản ánh sự giàu có của cổ đông và sức khỏe tài chính dài hạn của doanh nghiệp. Các mục tiêu khác chỉ là mục tiêu phụ trợ hoặc công cụ để đạt được mục tiêu chính này.

Quyết định đầu tư dài hạn (Capital Budgeting) tập trung vào việc phân bổ vốn cho các dự án đầu tư dài hạn (vượt quá một năm), như mua sắm tài sản cố định, mở rộng nhà máy, phát triển sản phẩm mới... Mục tiêu là tạo ra giá trị gia tăng cho doanh nghiệp trong dài hạn.

Quản trị tài chính dựa trên nhiều nguyên tắc, trong đó có sự thận trọng, nhất quán, trọng yếu... Tuy nhiên, `tối đa hóa lợi nhuận bằng mọi giá` không phải là nguyên tắc lành mạnh. Quản trị tài chính hiện đại hướng đến tối đa hóa giá trị doanh nghiệp một cách bền vững, có trách nhiệm, và tuân thủ pháp luật, đạo đức kinh doanh.

Phương pháp DCF là công cụ định giá phổ biến, dựa trên nguyên tắc giá trị của một tài sản (hoặc doanh nghiệp) bằng giá trị hiện tại của tất cả các dòng tiền mà tài sản đó dự kiến tạo ra trong tương lai. Việc chiết khấu dòng tiền về hiện tại là để tính đến giá trị thời gian của tiền.

Quản trị tài chính tập trung vào các hoạt động liên quan đến tiền và vốn của doanh nghiệp, bao gồm lập kế hoạch, đầu tư, huy động vốn, quản lý rủi ro... Tuyển dụng nhân sự là chức năng của quản trị nhân sự, không thuộc quản trị tài chính.

Nguyên tắc `Giá trị thời gian của tiền` (Time Value of Money) cho rằng tiền nhận được hôm nay có giá trị hơn tiền nhận được trong tương lai. Điều này là do tiền hiện tại có thể được đầu tư để sinh lời, bù đắp lạm phát, hoặc sử dụng cho các mục đích khác ngay lập tức.

Giá trái phiếu và lãi suất thị trường có mối quan hệ nghịch đảo. Khi lãi suất thị trường tăng, các trái phiếu phát hành trước đó với lãi suất cố định trở nên kém hấp dẫn hơn so với các trái phiếu mới phát hành với lãi suất cao hơn, do đó giá của chúng giảm để tăng tính cạnh tranh về lợi suất.

Để giảm thiểu rủi ro nợ xấu (khách hàng không trả được nợ), doanh nghiệp cần thực hiện thẩm định tín dụng kỹ lưỡng trước khi bán chịu hàng hóa hoặc dịch vụ. Điều này giúp đánh giá khả năng và ý chí trả nợ của khách hàng, từ đó đưa ra quyết định cấp tín dụng phù hợp.

Điểm hòa vốn (Break-even Point) là mức sản lượng hoặc doanh thu mà tại đó tổng doanh thu vừa đủ bù đắp tổng chi phí (bao gồm cả chi phí cố định và chi phí biến đổi), khiến lợi nhuận bằng không. Vượt qua điểm hòa vốn, doanh nghiệp bắt đầu có lợi nhuận.

Cấu trúc vốn (Capital Structure) mô tả cách doanh nghiệp huy động vốn để tài trợ cho hoạt động và đầu tư. Nó thể hiện tỷ lệ giữa vốn chủ sở hữu (vốn tự có) và nợ phải trả (vốn vay) trong tổng nguồn vốn của doanh nghiệp.

Chỉ số thanh khoản hiện hành (Current Ratio) đo lường khả năng thanh toán nợ ngắn hạn của doanh nghiệp bằng tài sản ngắn hạn. Công thức tính là Tài sản ngắn hạn chia cho Nợ ngắn hạn.

Công cụ phái sinh (ví dụ: hợp đồng tương lai, quyền chọn) có giá trị `phái sinh` từ giá trị của một tài sản cơ sở (underlying asset) khác, như cổ phiếu, chỉ số chứng khoán, hàng hóa, tiền tệ... Giá trị của phái sinh biến động theo giá trị thị trường của tài sản cơ sở.

Chi phí sử dụng vốn (Cost of Capital) là tỷ suất chiết khấu thích hợp để sử dụng trong phương pháp chiết khấu dòng tiền (DCF), đặc biệt là khi tính giá trị hiện tại ròng (NPV) của dự án đầu tư. Nó phản ánh mức lợi nhuận tối thiểu mà dự án cần đạt được để bù đắp chi phí vốn đầu tư và tạo ra giá trị cho doanh nghiệp.

Quản lý hàng tồn kho hiệu quả hướng đến việc duy trì mức tồn kho tối ưu, đủ để đáp ứng nhu cầu hoạt động kinh doanh mà không gây ra chi phí tồn kho quá lớn (chi phí lưu trữ, vốn ứ đọng, rủi ro lỗi thời...). Mục tiêu là sự cân bằng, không phải tối đa hóa hay tối thiểu hóa tuyệt đối.

Tỷ số nợ trên vốn chủ sở hữu (Debt-to-Equity Ratio) là chỉ số đo lường mức độ đòn bẩy tài chính của doanh nghiệp, cho biết doanh nghiệp sử dụng bao nhiêu nợ so với vốn chủ sở hữu để tài trợ cho hoạt động. Tỷ số này càng cao, doanh nghiệp càng phụ thuộc vào nợ.

Quản trị tiền mặt hiệu quả không phải là tối đa hóa hay tối thiểu hóa tiền mặt, mà là duy trì mức tiền mặt tối ưu. Quá nhiều tiền mặt có thể là vốn nhàn rỗi, giảm hiệu quả sử dụng vốn. Quá ít tiền mặt có thể gây khó khăn trong thanh toán và bỏ lỡ cơ hội đầu tư. Mục tiêu là cân bằng giữa thanh khoản và hiệu quả.

Ngân sách vốn (Capital Budgeting) là quá trình lập kế hoạch và đánh giá các dự án đầu tư dài hạn (tài sản cố định, dự án mở rộng...). Mục đích là đảm bảo các quyết định đầu tư phù hợp với mục tiêu chiến lược, mang lại lợi nhuận và giá trị cho doanh nghiệp trong dài hạn.

Chính sách cổ tức (Dividend Policy) có thể tác động đến giá cổ phiếu, nhưng không phải là quan hệ đơn chiều. Nhà đầu tư có kỳ vọng khác nhau về cổ tức. Một số thích cổ tức cao (nhấn mạnh thu nhập hiện tại), số khác thích doanh nghiệp tái đầu tư lợi nhuận để tăng trưởng giá cổ phiếu trong tương lai. Tình hình tài chính và cơ hội đầu tư của doanh nghiệp cũng ảnh hưởng đến quyết định cổ tức và phản ứng của thị trường.

Kiểm soát tài chính là quá trình theo dõi, đo lường, đánh giá và điều chỉnh các hoạt động tài chính để đảm bảo đạt được mục tiêu đã đề ra. Phân tích và đánh giá hiệu quả sử dụng vốn là một phần quan trọng của chức năng kiểm soát, giúp nhận diện các vấn đề và đưa ra biện pháp khắc phục.

Thị trường tiền tệ (Money Market) là nơi giao dịch các công cụ tài chính ngắn hạn, có tính thanh khoản cao và rủi ro thấp, như tín phiếu kho bạc, chứng chỉ tiền gửi, giấy tờ có giá ngắn hạn... Thị trường vốn (Capital Market) giao dịch các công cụ dài hạn hơn (cổ phiếu, trái phiếu dài hạn).

Rủi ro tỷ giá hối đoái phát sinh khi giá trị đồng tiền thay đổi, ảnh hưởng đến giá trị các giao dịch quốc tế. Doanh nghiệp có hoạt động xuất nhập khẩu, vay nợ nước ngoài, hoặc đầu tư ra nước ngoài chịu ảnh hưởng trực tiếp từ biến động tỷ giá và cần quản lý rủi ro này.