Đề 3 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Tài chính quốc tế

IMF đóng vai trò `người cho vay cuối cùng` bằng cách cung cấp các khoản vay khẩn cấp cho các quốc gia thành viên gặp khó khăn về cán cân thanh toán hoặc khủng hoảng tài chính, nhằm ngăn chặn lan rộng khủng hoảng.

Hợp đồng kỳ hạn ngoại tệ là một công cụ phái sinh được thiết kế đặc biệt để khóa tỷ giá hối đoái trong tương lai, giúp các doanh nghiệp phòng ngừa rủi ro biến động tỷ giá.

Khi lãi suất thế giới (r*) tăng, dòng vốn chảy ra tăng lên, làm giảm nhu cầu trong nước và do đó làm giảm sản lượng cân bằng cho mỗi mức lãi suất trong nước. Điều này thể hiện bằng sự dịch chuyển đường IS sang trái.

Hiệu ứng J-curve mô tả tình trạng cán cân thương mại có thể xấu đi trong ngắn hạn sau khi phá giá do hiệu ứng giá (giá nhập khẩu đắt hơn) lớn hơn hiệu ứng lượng (lượng xuất khẩu tăng và nhập khẩu giảm) ban đầu, trước khi hiệu ứng lượng mạnh lên và cải thiện cán cân thương mại trong dài hạn.

Hệ thống Bretton Woods thiết lập tỷ giá cố định, trong đó các đồng tiền quốc gia được neo giá trị vào đồng đô la Mỹ, và đồng đô la Mỹ được neo giá trị vào vàng. Hệ thống này sụp đổ vào đầu những năm 1970.

`Flight to quality` là hiện tượng nhà đầu tư bán tháo các tài sản rủi ro và chuyển vốn sang các tài sản được coi là an toàn hơn (như trái phiếu chính phủ các nước phát triển, vàng, v.v.) trong thời kỳ bất ổn hoặc khủng hoảng.

Rủi ro quốc gia bao gồm các yếu tố đặc thù của một quốc gia như bất ổn chính trị, thay đổi chính sách, khủng hoảng kinh tế, v.v., có thể gây tổn thất cho nhà đầu tư quốc tế.

Tỷ giá mục tiêu là một dạng của tỷ giá thả nổi có quản lý, trong đó ngân hàng trung ương can thiệp để giữ tỷ giá hối đoái dao động trong một biên độ (zone) nhất định quanh một giá trị mục tiêu.

Cán cân thanh toán quốc tế ghi lại tất cả các giao dịch kinh tế giữa một quốc gia và phần còn lại của thế giới. Chi tiêu chính phủ trong nước không phải là giao dịch quốc tế và do đó không được ghi vào cán cân thanh toán.

Ngân hàng Thế giới tập trung vào việc cung cấp vốn và kiến thức cho các nước đang phát triển để hỗ trợ các dự án phát triển và giảm nghèo. IMF (Quỹ Tiền tệ Quốc tế) mới có vai trò liên quan đến ổn định tỷ giá và cho vay khẩn cấp.

Lý thuyết PPP tập trung vào mức giá và lạm phát tương đối như yếu tố quyết định tỷ giá hối đoái dài hạn, không trực tiếp xem xét cung cầu tiền tệ trên thị trường ngoại hối trong mô hình dài hạn.

Công cụ phái sinh (derivatives) là các công cụ tài chính có giá trị phụ thuộc vào giá trị của một tài sản cơ sở khác. Hợp đồng tương lai, quyền chọn và hoán đổi đều là phái sinh. Cổ phiếu ưu đãi là một loại vốn chủ sở hữu, không phải phái sinh.

Kiểm soát vốn là các biện pháp mà chính phủ áp đặt để hạn chế dòng vốn vào và ra khỏi quốc gia. Hạn chế lượng ngoại tệ được mua hoặc chuyển ra nước ngoài là một ví dụ trực tiếp của kiểm soát vốn.

Tỷ giá hối đoái danh nghĩa thể hiện giá trị trao đổi trực tiếp giữa hai đồng tiền, không điều chỉnh theo lạm phát hay giá cả hàng hóa.

Lý thuyết lợi thế so sánh nhấn mạnh rằng thương mại quốc tế có lợi khi các quốc gia chuyên môn hóa sản xuất và xuất khẩu hàng hóa mà họ có chi phí cơ hội thấp hơn, và nhập khẩu hàng hóa mà họ có chi phí cơ hội cao hơn.

Chiến lược `carry trade` tận dụng chênh lệch lãi suất giữa các quốc gia. Nhà đầu tư vay tiền ở quốc gia có lãi suất thấp và đầu tư vào tài sản (thường là trái phiếu hoặc tiền tệ) ở quốc gia có lãi suất cao hơn, kỳ vọng kiếm lợi nhuận từ chênh lệch lãi suất và kỳ vọng tỷ giá hối đoái không biến động bất lợi.

Rủi ro giao dịch (transaction exposure) phát sinh từ các giao dịch thương mại quốc tế (xuất nhập khẩu, vay nợ, v.v.) khi tỷ giá hối đoái thay đổi giữa thời điểm ký kết hợp đồng và thời điểm thanh toán. Rủi ro chuyển đổi (translation exposure) phát sinh khi công ty đa quốc gia phải chuyển đổi báo cáo tài chính của các công ty con ở nước ngoài về đồng tiền của công ty mẹ, và tỷ giá hối đoái thay đổi làm thay đổi giá trị quy đổi.

Ưu điểm lớn nhất của tỷ giá cố định là sự ổn định và giảm rủi ro tỷ giá, khuyến khích thương mại và đầu tư xuyên biên giới. Các lựa chọn khác mô tả ưu điểm của tỷ giá thả nổi hoặc không phải là ưu điểm chính của tỷ giá cố định.

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) liên quan đến việc thiết lập sự kiểm soát lâu dài và lợi ích kinh doanh trực tiếp tại một quốc gia khác, thường thông qua việc thành lập chi nhánh, công ty con hoặc mua lại cổ phần kiểm soát. Xây dựng nhà máy sản xuất mới là một hình thức FDI.

Thị trường offshore (ngoài khơi) là các trung tâm tài chính quốc tế nằm ngoài lãnh thổ của một quốc gia cụ thể, thường có quy định và giám sát lỏng lẻo hơn, và có lợi thế về thuế, thu hút vốn và hoạt động tài chính quốc tế.

Khủng hoảng nợ nước ngoài xảy ra khi một quốc gia không có khả năng trả các khoản nợ nước ngoài của mình, thường do các yếu tố như suy thoái kinh tế làm giảm thu nhập xuất khẩu, tỷ giá hối đoái biến động làm tăng gánh nặng nợ, hoặc quản lý nợ công kém.

Giao dịch giao ngay (spot transaction) trong thị trường ngoại hối thường được thanh toán trong vòng hai ngày làm việc sau ngày giao dịch.

Foreign bond được phát hành ở một quốc gia nước ngoài và được định giá bằng đồng tiền của quốc gia đó. Eurobond được phát hành ở một quốc gia nước ngoài nhưng được định giá bằng một đồng tiền khác, không phải đồng tiền của quốc gia phát hành hoặc quốc gia nơi trái phiếu được bán.

Trong mô hình Mundell-Fleming với vốn di chuyển hoàn hảo, chính sách tài khóa hiệu quả nhất trong chế độ tỷ giá cố định vì nó không bị triệt tiêu bởi sự thay đổi tỷ giá. Trong tỷ giá thả nổi, chính sách tài khóa bị `crowding out` bởi sự tăng lãi suất và giảm xuất khẩu ròng.

Trong mô hình Mundell-Fleming với tỷ giá thả nổi và vốn di chuyển hoàn hảo, chính sách tiền tệ mở rộng làm giảm lãi suất trong nước, gây ra dòng vốn chảy ra và làm đồng nội tệ mất giá. Sự mất giá đồng nội tệ làm tăng xuất khẩu ròng, nhưng hiệu ứng này bị triệt tiêu hoàn toàn bởi sự giảm đầu tư do lãi suất không đổi (do vốn di chuyển hoàn hảo và tỷ giá thả nổi). Do đó, sản lượng không đổi và chỉ có tỷ giá hối đoái giảm.

IMF tập trung vào ổn định tài chính và tiền tệ toàn cầu, hỗ trợ các quốc gia thành viên đối phó với khủng hoảng tài chính và cán cân thanh toán. Viện trợ phát triển dài hạn là vai trò chính của Ngân hàng Thế giới, không phải IMF.

Lý thuyết ngang bằng lãi suất (IRP) cho rằng không có cơ hội kinh doanh chênh lệch lãi suất có rủi ro. Công thức gần đúng cho IRP là F ≈ S * (1 + i)/(1 + i*), hoặc chính xác hơn khi xét đến lãi kép liên tục.

Chỉ số Big Mac Index của tạp chí The Economist so sánh giá của bánh Big Mac (một sản phẩm tiêu chuẩn hóa) ở các quốc gia khác nhau để minh họa cho lý thuyết ngang bằng sức mua (PPP) và đánh giá mức độ định giá thấp hay cao của các đồng tiền.

Hội nhập tài chính quốc tế giúp vốn có thể chảy tự do hơn đến nơi có năng suất cao nhất trên toàn cầu, tăng hiệu quả phân bổ vốn và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, nó cũng có thể làm tăng rủi ro hệ thống và giảm tính độc lập của chính sách tiền tệ.

Khi đồng nội tệ tăng giá, hàng xuất khẩu trở nên đắt hơn và hàng nhập khẩu trở nên rẻ hơn, làm giảm xuất khẩu và tăng nhập khẩu, do đó có khả năng làm xấu đi cán cân thương mại.