Đề 3 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Thị trường chứng khoán

Margin call là yêu cầu nhà đầu tư nộp thêm tiền hoặc chứng khoán vào tài khoản margin khi giá trị tài sản thế chấp giảm xuống dưới mức duy trì tối thiểu, để đảm bảo khả năng thanh toán cho khoản vay margin.

Thị trường sơ cấp là thị trường phát hành chứng khoán lần đầu (ví dụ: IPO), nơi doanh nghiệp huy động vốn trực tiếp từ nhà đầu tư. Thị trường thứ cấp là nơi các chứng khoán đã phát hành được giao dịch giữa các nhà đầu tư với nhau, cung cấp tính thanh khoản cho chứng khoán và không trực tiếp tạo vốn cho doanh nghiệp.

Nguyên tắc `không bỏ trứng vào một giỏ` là nguyên tắc đa dạng hóa đầu tư, nhằm phân tán rủi ro bằng cách đầu tư vào nhiều loại tài sản hoặc cổ phiếu khác nhau, giảm thiểu tác động tiêu cực nếu một khoản đầu tư gặp vấn đề.

Cổ phiếu đại diện cho vốn chủ sở hữu trong công ty, còn trái phiếu doanh nghiệp là chứng khoán nợ, thể hiện nghĩa vụ trả nợ của doanh nghiệp cho người nắm giữ trái phiếu. Trái phiếu thường có kỳ hạn và lãi suất cố định, trong khi cổ phiếu không có kỳ hạn và lợi nhuận phụ thuộc vào hoạt động kinh doanh của công ty.

ETF (quỹ hoán đổi danh mục) là một loại quỹ đầu tư thụ động, hoạt động mô phỏng theo biến động của một chỉ số tham chiếu (ví dụ: VN30, VNX50) hoặc một nhóm tài sản (ví dụ: ETF ngành ngân hàng, ETF trái phiếu). ETF được giao dịch như cổ phiếu trên sàn chứng khoán.

Lệnh dừng lỗ (stop-loss order) là lệnh bán cổ phiếu tự động khi giá giảm xuống đến mức giá đã đặt trước, nhằm mục đích hạn chế mức thua lỗ tối đa cho nhà đầu tư trong trường hợp giá cổ phiếu giảm mạnh ngoài dự kiến.

Phân tích cơ bản dựa trên việc đánh giá các yếu tố nội tại của doanh nghiệp như báo cáo tài chính, mô hình kinh doanh, lợi thế cạnh tranh để xác định giá trị thực của cổ phiếu.

Chỉ số Beta đo lường rủi ro hệ thống của cổ phiếu, cụ thể là mức độ biến động giá của cổ phiếu so với biến động của thị trường chung (thường được đại diện bởi một chỉ số thị trường như VN-Index). Beta > 1 nghĩa là cổ phiếu biến động mạnh hơn thị trường, Beta < 1 nghĩa là biến động ít hơn.

Cổ phiếu phổ thông là chứng khoán vốn, thể hiện quyền sở hữu và quyền biểu quyết trong công ty cổ phần. Các lựa chọn khác mô tả các loại chứng khoán khác (nợ, phái sinh, đảm bảo).

Thị trường con gấu (bear market) là thuật ngữ chỉ giai đoạn thị trường chứng khoán có xu hướng giảm giá kéo dài (thường là giảm từ 20% trở lên so với đỉnh gần nhất) và tâm lý nhà đầu tư trở nên bi quan, tiêu cực về triển vọng thị trường.

Chia tách cổ phiếu (stock split) là việc công ty chia nhỏ mệnh giá cổ phiếu, làm giảm giá cổ phiếu trên thị trường và tăng số lượng cổ phiếu lưu hành theo tỷ lệ chia tách (ví dụ: chia tách 2:1, giá cổ phiếu giảm một nửa, số lượng cổ phiếu tăng gấp đôi). Mục đích thường là tăng tính thanh khoản và hấp dẫn của cổ phiếu đối với nhà đầu tư nhỏ lẻ, nhưng tổng giá trị vốn hóa thị trường của công ty không thay đổi.

Blue-chip stocks là cổ phiếu của các công ty hàng đầu, có uy tín, quy mô lớn, tài chính ổn định, thường là lựa chọn đầu tư an toàn hơn. Penny stocks là cổ phiếu có giá trị thấp, thường của các công ty nhỏ, mới nổi hoặc có rủi ro tài chính cao, tiềm ẩn rủi ro lớn nhưng cũng có thể mang lại lợi nhuận cao.

Công cụ phái sinh (derivatives) là các hợp đồng tài chính mà giá trị của chúng phụ thuộc vào giá trị của một tài sản cơ sở khác (ví dụ: hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn). Mục đích sử dụng phái sinh có thể là phòng ngừa rủi ro, đầu cơ hoặc tạo đòn bẩy.

Cổ tức là phần lợi nhuận sau thuế mà công ty cổ phần chia cho các cổ đông hiện hữu, thường được trả bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu. Cổ tức là một trong những nguồn thu nhập từ đầu tư cổ phiếu.

Lạm phát cao thường tạo ra môi trường kinh tế bất ổn, làm tăng chi phí đầu vào của doanh nghiệp, giảm sức mua của người tiêu dùng, và có thể dẫn đến chính sách tiền tệ thắt chặt (lãi suất tăng) để kiểm soát lạm phát. Những yếu tố này thường có xu hướng làm giảm giá cổ phiếu và gây áp lực lên thị trường chứng khoán.

Lợi nhuận tăng trưởng vượt kỳ vọng là tín hiệu tích cực cho thấy doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, thu hút nhà đầu tư và làm tăng nhu cầu mua cổ phiếu, từ đó đẩy giá cổ phiếu lên. Các yếu tố khác thường có tác động tiêu cực hoặc không rõ ràng đến giá cổ phiếu.

Đường trung bình động (MA) là một công cụ phân tích kỹ thuật phổ biến, được tính bằng cách lấy trung bình giá cổ phiếu trong một khoảng thời gian nhất định. MA giúp làm mượt đường giá, loại bỏ biến động giá ngắn hạn, từ đó nhận diện xu hướng giá và các vùng hỗ trợ/kháng cự quan trọng.

Tính thanh khoản của cổ phiếu thể hiện khả năng chuyển đổi cổ phiếu thành tiền mặt một cách nhanh chóng và dễ dàng, với chi phí giao dịch thấp và ít ảnh hưởng đến giá thị trường. Cổ phiếu có tính thanh khoản cao thường được giao dịch sôi động, có nhiều người mua và bán.

Đòn bẩy tài chính (ví dụ: margin) cho phép nhà đầu tư sử dụng vốn vay để đầu tư, giúp khuếch đại lợi nhuận nếu dự đoán giá cổ phiếu tăng đúng. Tuy nhiên, nó cũng khuếch đại rủi ro thua lỗ.

IPO là phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng, đánh dấu sự kiện công ty trở thành công ty đại chúng và niêm yết trên sàn chứng khoán.

P/E ratio cho biết nhà đầu tư sẵn sàng trả giá gấp bao nhiêu lần lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS) để sở hữu cổ phiếu đó, hoặc có thể hiểu đơn giản là số năm cần thiết để hoàn vốn đầu tư dựa trên lợi nhuận hiện tại.

Lệnh MP (lệnh thị trường) được thực hiện ngay lập tức theo giá mua/bán tốt nhất hiện có trên thị trường, đảm bảo khớp lệnh nhanh nhưng có thể không kiểm soát được giá khớp. Lệnh LO (lệnh giới hạn) chỉ được khớp lệnh khi giá thị trường đạt đến hoặc tốt hơn mức giá nhà đầu tư đặt ra, giúp kiểm soát giá nhưng có thể không được khớp lệnh nếu giá không đạt mức mong muốn.

Lệnh ATO là lệnh giao dịch tại mức giá mở cửa và nếu không được khớp hết trong phiên ATO sẽ tự động bị hủy. Lệnh này được ưu tiên khớp trước các lệnh khác trong phiên ATO.

Phân tích cơ bản tập trung vào các yếu tố nội tại của doanh nghiệp và môi trường kinh doanh, như báo cáo tài chính, mô hình kinh doanh, triển vọng ngành. Xu hướng giá và khối lượng giao dịch trong quá khứ là đối tượng nghiên cứu của phân tích kỹ thuật, không phải phân tích cơ bản.

Thông tin nội bộ là thông tin quan trọng, chưa được công khai, nếu được công bố có thể ảnh hưởng đáng kể đến giá cổ phiếu. Sử dụng thông tin nội bộ để giao dịch (insider trading) là hành vi vi phạm pháp luật vì tạo ra sự bất bình đẳng và gian lận trên thị trường, gây tổn hại cho các nhà đầu tư khác.

VN-Index là chỉ số chứng khoán đại diện cho biến động giá cổ phiếu của các công ty có vốn hóa lớn nhất trên HOSE, phản ánh tình hình chung của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Rủi ro hệ thống là loại rủi ro không thể đa dạng hóa được, xuất phát từ các yếu tố vĩ mô như lạm phát, lãi suất, suy thoái kinh tế và ảnh hưởng đến toàn bộ thị trường chứng khoán.

Lãi suất chiết khấu là tỷ suất sinh lời kỳ vọng tối thiểu của nhà đầu tư, dùng để chiết khấu các dòng tiền dự kiến trong tương lai về giá trị hiện tại, giúp xác định giá trị hợp lý của tài sản đầu tư.

Thị trường chứng khoán chủ yếu tập trung vào huy động vốn, đầu tư, và định giá tài sản. Ổn định tỷ giá và kiểm soát lạm phát là chức năng của chính sách tiền tệ và ngân hàng trung ương, không phải chức năng trực tiếp của thị trường chứng khoán.

Bán khống (short selling) là giao dịch mà nhà đầu tư vay cổ phiếu để bán ra thị trường với kỳ vọng giá cổ phiếu sẽ giảm. Nếu giá giảm như dự đoán, nhà đầu tư sẽ mua lại cổ phiếu đó với giá thấp hơn để trả lại cho bên cho vay và hưởng lợi từ chênh lệch giá. Bán khống là một chiến lược đầu tư rủi ro cao.